Tölvumál - 01.05.1999, Blaðsíða 21

Skólasöfn
Starfsmenn skólasafna kenni upplýsinga-
leit og á skólasöfnum verði nægjanlegt
starfsfólk sem eigi kost á sífelldri endur-
menntun. Hvert skólasafn á að hafa
aðgang að tölvuvæddum skrám yfir öll
gögn safnsins, sem og annarra safna og
tryggður verði góður aðgangur fatlaðra að
upplýsingaveitum. Starfsmenn skólasafna
veiti árvekniþjónustu, þ.e. bendi á efni
sem hentar viðkomandi kennara í hans
sérgrein eða kennslu. (s. 39-40.)
Víðar í ritinu eru skólasöfn nefnd og
ýmis atriði sem skipta máli fyrir starfsemi
þeirra. T.d. breytingar á námsgögnum í þá
veru að aðgangur að kennsluforritum,
margmiðlunarefni og Interneti taki að
nokkru leyti við af prentuðum upp-
lýsingum, um nauðsyn endurmenntunar-
námskeiða fyrir kennara, að allar
kennslustofur, vinnuherbergi og ski'ifstof-
ur verði tengdar staðarneti og staðarnetið
Interneti, að tækjabúnaður sé í stöðugri
endurnýjun, að hver skóli hafi starfsmann
með tölvumenntun, sem hafi umsjón með
vél- og hugbúnaði skólans, o.fl.
I nýni námskrá sem verið er að gefa út
þegar þetta er skiifað er tekin inn ný
námsgrein, Upplýsinga- og tæknimennt.
Hún skiptist í:
Skólaárið 1996-1997
voru rúmlega 200
grunnskólar á landinu
og í 120 voru
skólasöfn
yfir það svið sem fram að þessu hefur
verið kennt á skólasöfnum. Hún kemur þó
í reynd inn á allar aðrar námsgreinar enda
á upplýsingamennt að vera þverfagleg
námsgrein þar sem áhersla er lögð á að
leiðbeina nemendum við öflun, úrvinnslu
og miðlun upplýsinga. Greinin skiptist í
þrjá efnisþætti:
Tœknilœsi
Upplýsingalœsi
Menningarlœsi
Sett eru fram áfangamarkmið fyrir 1.-
10. bekk grunnskóla og ítarleg þrepamark-
mið fyrir 1.-4. bekk. Eg vil lýsa ánægju
minni með þennan hluta því þarna er tekið
á mjög mörgum atriðum sem skólasafn-
verðir, bæði bókasafnsfræðingar og kenn-
arar hafa lengi rætt um að þyrftu að vera
inni í námskrá. Mér sýnast þessi markmið
Nýsköpun og hagnýtingu þekkingar
Smíði: Hönnun, tœkni, handverk
Tölvunotkun ígrunn- ogframltalds-
skólum
Upplýsingamennt
Upplýsingamenntin nær að mestu leiti
vera ákaflega metnaðarfull en ég tek undir
það sem sagt er í inngangi að þessar nám-
skrár verði að endurskoða miklu örar en
venjan hefur verið.
Vegna þess hve góður þessi hluti er, þá
eru það eiginlega meiri vonbrigði hvað
framhaldsskólinn eða bókasöfn í fram-
haldsskólum bera skarðann hlut frá borði.
Bókasöfnin þar gætu komið miklu sterkar
inn enda tel ég, af langri reynslu sem
bókasafnsfræðingur í framhaldsskóla,
nauðsynlegt að nýir nemendur fái tilsögn í
þeim upplýsingaleiðum sem bjóðast innan
hvers skóla og sem tengjast námsgreinum
hans. Slíkir áfangar geta verið unnir í
samvinnu tölvukennara, bókasafnsfræð-
inga, námsráðgjafa og fleiri aðila.
Hvernig er staðan?
Nú hef ég farið yfir það sem kalla mætti
óskir og væntingar. En hvernig er raun-
veruleikinn? Hvað höfum við til að byggja
á, eru undirstöðurnar í lagi?
Ársskýrslur skólasafna í grunnskólum
og framhaldsskólum, sem bókafulltrúi í
menntamálaráðuneytinu gefur út árlega
veita okkur innsýn í tölvuvæðingu
skólasafna á íslandi. Þar kemur fram hvort
söfnin hafi tölvukerfi og hvaða kerfi.
Skólaárið 1996-1997 voru rúmlega200
grunnskólar á landinu og í 120 voru skóla-
söfn. 67 söfn gáfu upplýsingar um tölvu-
kerfi og í töflu sést hvernig skiptingin er
eftir kerfum. Nokkur skólasöfn í grunn-
skólum hafa síðan tengst tölvukerfmu
Feng og þá sérstaklega á Austurlandi.
Langflest söfnin nota Feng og munar þar
mestu um skólasöfnin í Reykjavík, en
síðan korna Embla, MicroMarc og
Metrabók. Fengur er samskrá, þannig að
hagræðið að því að tengjast honum er
margfalt, en í hinum kerfunum þremur
sem hafa flesta notendur er hægt að flytja
færslur á milli kerfa og jafnvel samtengja
söfnin.
Nýjustu tölur um tölvukerfi í bóka-
söfnum framhaldsskólanna eru fyrir
skólaárið 1997-1998. Þar eru upplýsingar
um 32 bókasöfn en 28 gefa upp tölvukerfi
og sést skiptingin á milli kerfa einnig í
töflunni.
Flest söfnin á framhaldsskólastigi nota
Metrabók og helgast það af öflugu sam-
starfi þeirra í milli.
Tölvumál
21