Tölvumál - 01.05.1999, Blaðsíða 23

Skólasöfn
Nú er að störfum
nefnd á vegum
menntamálráðherra
sem ætlað er að gera
tillögur um val á
bókasafnskerfi sem
hentað gæti fyrir öll
bókasöfn I landinu
vegum Skólasafnamiðstöðvar Reykja-
víkurborgar, enda búa skólasöfn í grunn-
skólum þar við allt aðrar aðstæður en
önnur skólasöfn hér á landi.
Tölvukerfi
Einungis hluti skólasafnanna tölvuvæddur
og mörg kerfi í gangi. Ég tel að nú sé
kominn tími til að stíga skrefið til fulls og
stefna á að skrár allra skólasafna verði
tölvuvæddar og í samtengd kerfi.
Skráning safnkostsins og rafrænt útlána-
kerfi er ein að undirstöðum notkunar
upplýsingatækni í skólasöfnum og því er
brýnt að þessum málum verði veitt í
hagkvæman farveg. Nú er að störfum
nefnd á vegum menntamálráðherra sem
ætlað er að gera tillögur um val á
bókasafnskerfi sem hentað gæti fyrir öll
bókasöfn í landinu. Hvort skiár skólasafna
verði samtengdar á landsvísu, í hverjum
landshluta, fræðsluumdæmi eða öðrum
einingum sem hentugar kunna að teljast,
þá er ljóst að þessi mál verður að taka til
gagngerrar endurskoðunar.
Tölvubúnaður
Gott tölvukerfi leiðir til betri nýtingar á
þeim gögnum sem til eru, en til þess að
nýta það er einnig nauðsynlegt að í söfn-
unum og skólunum sé nægur tölvubúnað-
ur og að hann sé uppfærður með reglulegu
millibili. Fyrir utan þær tölvur sem
ætlaðar eru starfsfólki safnsins, þurfa að
vera sérstakar tölvur eingöngu fyrir leit í
skrám safnsins, margmiðlunartölva, inter-
nettölva og ritvinnslutölvur. Þessar tölvur
þurfa allar að tengjast staðarneti. Þá held
ég að einhver viðmið varðandi tölvubúnað
í skólum væri til bóta. Þá er átt við lág-
marksfjölda tölva, prentara, um staðarnet,
nettengingar oi'l. Þetta gæti orðið veruleg
hvatning því flest sveitarfélög með sjálfs-
virðingu rnundu reyna að gera betur en
tölurnar segðu til um.
Starfsfólk
Upplýsingatæknin getur sparað okkur
tíma og leitt til betri nýtingar á safn-
kostinum. En upplýsingatæknin kemur
ekki í staðinn fyrir starfsfólkið í skóla-
söfnuin og hún leysir ekki vanda þeirra
skólasafna sem nú þegar eru undirmönn-
uð. Við þurfum gott og hæft starfsfólk á
skólasöfnin og rnikið af því. Við þurfum
að veita því tækifæri til endurmenntun og
stórauka tækniþekkingu innan skólanna. í
hverjum skóla þarf að vera starfsmaður
sem hefur það að aðalstarfi að sjá um og
reka tölvur og tölvukerfi skólans. Þegar
fram í sækir er ekki hægt að reka tölvu-
kerfin með ígripavinnu áhugasamra starfs-
manna í skólanum eða þeirra sem kalla má
frumkvöðla. Þeirra framlag er nauðsynlegt
til að ryðja brautina, en til að koma á ein-
hverri festu þurfum við fasta starfsmenn,
sem hafa þekkingu og menntun á þessu
sviði.
Þá þarf að korna í veg fyrir togstreitu á
milli þeirra hópa sem eiga að vinna að
sameiginlegu markmiði, en mér hefur
fundist örla á slíku. Kennaramir hafa
þekkingu á kennslu og uppeldisfræði og
hvernig best sé að miðla þekkingunni til
nemenda, bókasafnsfræðingamir þekkja
uppbyggingu upplýsingaheimsins og hafa
á valdi sínu leitaraðferðir í alls konar
gagnagrunnum og tölvufræðingamir búa
yfir þekkingu á vélbúnaði og hugbúnaði
og ýntislegri tækni sem þarf að vera til
staðar svo hægt sé að nálgast þessa nýju
veröld. Síðan skarast þessi svið eftir getu
og áhugamálum þeina einstaklinga sem
sinna þeim en engin ein stétt „á“ þetta
svið.
Ingibjörg Steinunn Sverrisdóttir
er bókasafnsfræðingur í Stjórnarráðinu
og stundakennari við htl
Heimildir:
Ársskýrsla skólasafna íframhaldsskólum 1997-1998.
1998. Rv. : Menntamálaráðuneytið. http://brunn-
ur.stjr.is/interpro/mm/mm.nsf/pages/upplysingar-
utgefid 26.febr. 1999.
Ársskýrsla skólasafna ígrunnskólum 1996-1997.
1998. Rv. ; Menntamálaráðuneytið.
Denl, Angela. 1998. School libraries go digital for
the next millenium. School Libraries in View, no.
10, autumn.
Endurskoðun aðalnámsskráa leik-, grunn- og
framhaldsskóla http://www.ismennt.is/vefir/nam-
skra/ 26.febr. 1999.
Tölvumál
23