Bókasafnið - 01.04.1995, Page 26

Uppröðun í geymslusafhi.
inn virtist ekki lúinn eða illa farinn. 148 söfn hafa sent rit til
safnsins. Arið 1993 jukust aðföng um 37.300 og þar af voru
15.500 skylduskilaeintök. I heildina hefur verið stöðug aukn-
ing á útlánum eða 126 útlán árið 1991 rúm 5000 árið 1993.
Þar af voru 72% útlána til framhaldsskóla- og háskólabóka-
safna, 3% til sérfræðibókasafna, 24% til almennings- og hér-
aðsbókasafna og 1% til erlendra bókasafna. Allur safnkostur
geymslusafnsins er merktur inn í BIBSYS. Utlán er hægt að
panta beint í BIBSYS, í tölvupósti eða á hefðbundinn hátt.
Geymslusafnið er nýflutt inn í nýja húsið þar sem því er
ætlaður framtíðarstaður. Þessir flutningar hafa gengið mjög
vel. Til þess að spara alla pökkun voru fengnir að láni póst-
flutningavagnar og bein númeraröð efnis léttir vinnu við að
raða upp ritum. Geymslusafnið er ætlað að eflast með tím-
anum og að lokum verða stærsta og fljótvirkasta millisafna-
lánamiðstöð í Noregi.
Fra informasjon til kulturarv
om Pliktavleveringsloven
(lov av 9. juni 1989 om uvlcvcringsplíkt
for allmenl lilgjengelege dokument)
Nasjonalbibliotekavdelinga i Rana
Skylduskil
Helsta verkefni deildar um skylduskil er að tryggja að að-
föng berist safninu samkvæmt lögum um skylduskil (Lov om
avleveringsplikt). Með skylduskilum aflar deildin efnis sem
aðrar deildir vinna úr á marvíslegan hátt bæði til varðveislu
og að auðvelda aðgang að efninu. Skylduskil hafa aukist mik-
ið og er það ekki síst að þakka þeirri upplýsingaþjónustu sem
rekin er í deildinni og mjög aðgengilegum bæklingi Fra in-
formasjon til kulturarv sem hefur verið dreift til allra fram-
leiðenda og útgefenda.
Deildin tekur á móti sjö eintökum af öllu sem er gefið út
eða framleitt og ætlað er til dreifmgar fyrir almenning í Nor-
egi. Þetta þýðir að lögin ná auk gagna sem seld eru á almenn-
um markaði til gagna sem gefrn eru út af félagasamtökum.
Framleiðandanum ber að skila tveimur eintökum en útgef-
andi skilar fimm eintökum. Ef verk er unnið í Noregi fyrir
erlendan aðila ber framleiðandanum að skila öllum sjö ein-
tökunum. Innflytjendur efnis sem tengist Noregi verða að sjá
um skylduskilin ef bæði framleiðandi og útgefandi eru er-
lendir. Safnið í Mo í Rana, Háskólabókasafnið í Osló og
Norska kvikmyndastofnunin (Norsk Filminstitution) skipta
með sér ábyrgð og upplýsingaskyldu um það skylduskilaefni
sem hver stofnun er ábyrg fyrir. Efninu er dreift til annarra
skylduskilasafna í Noregi:
1. eintak er öryggiseintak og er varðveitt í Rana.
2. eintak fer til Háskólabókasafnsins í Osló [Norsk deild].
3. -5. eintak fer til háskólabókasafnanna í Bergen, Þránd-
heimi og Tromso.
6. eintak fer til Háskólabókasafnsins í Osló.
7. eintak er notað til millisafnalána og er staðsett í geymslu-
safninu í Rana.
Auk þess fær samíska sérfræðisafnið í Karasjok skylduskila-
eintak þegar um efni á samísku eða tengt samískri menningu
er að ræða og kvikmyndastofnunin þegar gögnin hafa bein
tengsl við skilaskyldar kvikmyndir eða myndbönd (Lov om
avleveringsplikt, s. 18). Um öll gögn gildir sú regla að eitt
eintak er sett í öryggisgeymslu þjóðbókadeildarinnar í fjall-
inu. Aðeins 1. og 2. eintak falla undir varðveislu, öðrum söfn-
um er heimilt að ráðstafa sínum eintökum að eigin vilja.
Aðfangaskráning og önnur skráning fer fram í Mo en
vinnsla þjóðbókaskrárinnar er í Osló.
Lokaorð
Sá andbyr sem staðsetning þjóðbókadeildarinnar í Mo í
Rana fékk í byrjun hefur snúist í meðbyr. Staðarvalið á án efa
mestan þátt í því hve mikil áhersla er lögð á varðveislu, tækni
og aðgengi hvaðan sem er í Iandinu. Norðmenn hafa á fáum
árum skipað sér meðal fremstu þjóða heims í bókasafnsmál-
um. Áhersla þeirra á þróun tækni, varðveislu og aðgengi hef-
ur tryggt þeim þetta sæti.
Starfsmennirnir í Mo gera kraftaverk á hverjum degi með
því að skapa menningararfinum eilíft líf og tryggja öllum að-
gang að honum. Mikil gleði ríkir í höll dofrans og þegnar
hans geta lifað hamingjusamir um ókomna framtíð.
HEIMILDIR:
Ársmelding 1992. 1993. Mo : Nasjonalbiblioteksavdelinga i Rana.
Ársmelding 1993. 1994. Mo : Nasjonalbiblioteksavdelinga i Rana.
Bergan, Erling. 1988. Dristig framlegg og positiv utfordring. Bok og bibliot-
ekA: s. 9.
Fra informasjon til kulturarv : om Pliktavleveringsloven [bæklingur]. 1993.
Mo : Nasjonalbiblioteksavdelinga i Rana.
Fra jernverksby til biblioteksby - NBR imponerte bibliotek-folkene. 1995.
Rana blad. 9. februar: s. 1, 11.
26 Bókasafhið 19. árg. 1995