Dagur - 11.11.2000, Blaðsíða 4

4 - LAUGARDAGUR 11. NÚVEMBER 2000
Dagur
Hjá frægum í Ameríku
Þeir sem eru rík-
ir og frægir hafa
gjarnan í þjón-
ustu sinni marga
starfsmenn sem
sinna hinu al-
menna heimilis-
haidi; til dæmis
kokka, þjóna,
einkaritara og
barnfóstrur.
Enda telur slíkt
fólk vafalaust til
lítils að eiga nóg
af peningum ef þess sjást ekki
merki í lífsháttum, svo sem að
eiga stórhýsi út um allar trissur
og hafa margt starfsfólk til að
þjóna sér.
Fyrir hina ríku og frægu fylgir
þessu hins vegar sá vandi í sein-
ni tíð að margir eru ekki fyrr
farnir úr vistinni en þeir setjast
niður og segja frá lífi fyrrum
vinnuveitenda sinna í tíma-
ritsviðtölum. Ef fólkið er veru-
lega frægt og ríkt er jafnvel
hægt að hafa bók upp úr því að
þjóna.
Nú hefur þetta, eins og flest
annað, rekist hingað til lands.
Komin er út fyrsta bókin sem
undirritaður man eftir þar sem
Islendingur tíundar heimilislíf
hjá einhverjum heimsfrægum,
það er að segja hjá metsöluhöf-
undinum Danielle Steel. Höf-
undurinn, Þórhallur Vilhjálms-
son, starfaði sem þjónn á heim-
ili skáldkonunnar í tvö ár eða
svo. „Hún Iifði í stöðugum ótta
við að vera svikin og misnotuð í
gróðaskyni," segir hann á einum
stað (bls. 219). Ætli megi ekki
líta á bókina sem smá/ægilega
staðfestingu þess að slíkur ótti
hafi ekki verið ástæðulaus.
BÓKA-
HILLAN
fékk við nokkuð við
ráðið var ég farinn
að æla niður í
sóðaskapinn. Eg
settist á hækjur
mínar og starði á
mína eigin ælu
sem flaut þarna í
h 1 a n d t j ö r n i n n i “
(bls. 166).
Þórhallur Vilhjálmsson lætur vel að svíninu Coco. Myndin er úr bókinni.
Að þjóna svíni
Einna helst mætti segja að þetta
sé viðtalsbók, þótt hún sé sögð í
fyrstu persónu. Bandarískur höf-
undur, Jeffrey Kottler, skrifaði
hana á ensku, eftir Þórhalli, en
Sverrir Hólmarsson þýddi yfir á
íslensku.
Danielle Steel hefur lengi ver-
ið metsöluhöfundur og sem slík-
ur að sjálfsögðu orðið moldrík.
Hún hefur verið marggift, á mörg
börn og hefur herskara þjónustu-
liðs í kringum sig. Þórhallur
starfaði sem þjónn á heimili
hennar í Kaliforníu um tveggja
ára skeið fyrir um einum áratug
síðan. Verkefni hans virðast að
mestu Ieyti hefðbundin störf af
því tagi; að taka til á heimilinu,
búa um rúm, svara þegar dyra-
bjöllu er hringt, þjóna til borðs á
matmálstímum og sinna gælu-
dýrum fjölskyldunnar.
Það er reyndar þetta síðast-
nefnda sem verður Þórhalli til-
efni til margvíslegra skemmti-
sagna. Danielle hafði nefnilega
ekld aðeins hefðbundin gæsludýr
á heimilinu, heldur einnig forláta
svín af sjaldgæfu kyni sem hún
fékk gefins. Samskipti Þórhalls
við svínið er í raun og veru það
eina sem er nýstárlegt í frásögn-
inni. Þetta gæludýr, sem heitir í
höfuðið á Coco Chanel og býr á
heimili fjölskyldunnar, er ekki
beinlínis hreinlegt: „Ég rak Coco
fram í eldhús og hóf svo það
hryllilega verkefni að gera gólfið
hreint. Eg setti á mig plast-
hanska og gúmmísvuntu og óð
svo út í hlandtjörnina sem angaði
af skelfilegum daun. Aður en ég
Robin og Coco
Það er auðvitað
svínið sem bjargar
þessari bók. Besta
sagan er líklega af
leikaranum Robin
Williams sem kom
í heimsókn og féll
strax fyrir svíninu:
„“En dásamlegt,
dásamlegt svín,“
sagði hann, fór nið-
ur á Ijóra fætur og
lét sjálfur eins og
svín. Hann rýtti og vældi og her-
mdi óaðfinnanlega eftir gröðu
svíni. ... Robin skreið nær Coco
og rak í hana bakhlutann alveg
eins og göltur sem er að reyna að
vekja aðdáun gyltu. „Ojnk, ojnk,
sæti grís, „ sagði hann við hana.
„Hæ, grísagrís.“ Þegar hann
nuddaði höfðinu við bjórinn rétt
aftan við hálsinn á Coco svaraði
hún með því að rýta af æsingi.
Þau skildu greinilega hvort ann-
að.“
Vegna svínsins er alveg þess
virði að Iesa þessa bók, þótt aðr-
ar frásagnir af þjónslífinu hjá
Danielle séu rislitlar.
SVÍNAHIRÐIRINN.
Höfundar: Þórhallur Vil-
hjálmsson og Jeffrey Kottler.
Utgefandi: JPV.
■bokalifid
Atwood
hafði það
Kanadíska skáldkonan Marg-
aret Atvvood hafði það í fjórðu
tilraun. Það er að segja að
höndla Booker-verðlaunin
bresku og þær milljónir sem
þeim fylgir. Þetta kom reyndar
ekki svo mjög á óvart. Þegar
tilkynnt var íyrir mánuði eða
svo hvaða sex skáldsögur
komust í úrslitakeppnina
spáðu flestir því að nú væri
komið að Atwood.
Helsti keppinautur hennar
var Kazuo Ishiguro sem fékk
Bookerinn árið 1989. Höfund-
ar hinna bókanna voru flestir
lítt þekktir. Upphaflega komu
120 bækur til skoðunar hjó
dómnefndinni, þar á meðal
eftir ýmsa þekkta höfunda sem
komust ekki í úrslitin. Nægir
þar að nefna Doris Lessing,
Muriel Spark, Maleolm Brad-
bury, A.S. Byatt, Michael
Ondaatje ogJ.G. Ballard.
Gömlu geimkúrekamir
Myndin er öldungis ágæt og toppleikarar fyrri tíma, standa alveg tímanns tönn.
★ ★ 1/2
KVIK- Space Cow-
MYNDIR boys
Leikstjon:
Clint
EastwoodAðal-
hlutverk: Clint
Eastwood,
Tommy Lee Jo-
nes, Donald
Sutherland og
James Garner
Clint Eastwood
leikstýrir og leik-
ur jafnframt aðalhlutverkið í
kvikmyndinni Space Cowboys
sem frumsýnd var í bíóhúsum nú
í vikunni. Eastwood hefur verið
þekktastur fyrir amerísku
vestrana „dollaramyndirnar"
svokölluðu, þar sem hann lék
einfara hausaveiðara og töffara
sem aldrei sýndi nein svipbrigði,
nema kannski að píra augun. Þar
sem manni dettur alltaf vestri í
hug þegar talað er um Eastwood,
finnst manni ekkert athugavert
við heiti myndarinnar Space
Cowboys, sem hefur reyndar
ekkert með vestra að gera og er
hvort tveggja í senn villandi og
fáránlegt, þar sem mestur hluti
hennar fer fram úti í geimnum,
en einhvern veginn fyrirgefur
maður það samt, þar sem vestra-
hetjan Eastwood á í hlut.
Þrjátíu og fimm árum eldri
í upphafi myndarinnar segir frá
fjórum reynsluflugmönnum,
. . ■ , > -v '■• :>■ ••> í; :ý. ’. - ■
þeim Frank Corvin (Clint
Eastwood), „Hawk“ Hawkins
(Tommy Lee Jones), Jerry
O’NeilI ( Donald Sutherland) og
Tank Sullivan (James Carner)
sem unnið hafa saman að Da-
edalus-aðgerðinni fyrir Banda-
ríska flugherinn við að reynslu-
fljúga geimflaugum og eiga sér
þann sameiginlega draum að fá
að fljúga til tunglsins. Þegar Da-
edalus-aðgerðinni er lokið og lík-
ur eru á að þeir geti látið drauma
sína rætast, eru þeir hins vegar
hunsaðir og apaköttur sendur til
tunglsins í þeirra stað. Þetta var
árið 1958, en ac^Isöguþráður
myndarinnar er nútíminn, þegar
kapparnir tjórir eru þrjátíu og
fimm árum eldri, sem hæfir leik-
urunum að sjálfsögðu ögn betur.
Rússnesk geimstöð hefur bilað
fellur hratt til jarðar og fá ráð eru
til að stöðva hana. Eini maður-
,A i / 111 Ijyi IJV
inn sem gæti eitthvað hjálpað til
við að bjarga málunum og veit
eitthvað um tæknilegan húnað
hennar, er fyrrum reynsluflug-
maður og tæknimaður Daedalus-
aðgerðarinnar, Frank Corvin.
Hann vill hins vegar ekkert hjál-
pa til við björgunina nema gömlu
félagarnar fái að vera með, en
það reynist erfitt að sannfæra
starfsmenn NASA um getu þeir-
ra til þess, þar sem þeir eru allir
komnir á eftirlaun og engar líkur
á að þeir standist kröfur um
krafta, getu og heilsu.
Öldungis ágæt
Eastwood sagði í viðtali í einu
Bandarísku dagblaðanna, að það
væri alveg óþolandi, að þessir
gömlu Ieikarar fengju aldrei nein
hlutverk sem hæfði aldri þeirra,
alltaf væri verið að gera kröfur til
þeirra um að leika hlutverk sem
gerðu ráð fyrir að þeir væru tutt-
ugu til þrjátíu árum yngri. Hann
vildi með þessari mynd sýna fram
á að þeir, öldungarnir gætu alveg
skilað toppmyndum á kvik-
myndamarkaðinn í Hollywood og
sjálfsagt kæmu fleiri myndir í
kjölfar þessarar. Það er Iíka alltaf
verið að minna áhorfandann á að
þarna eru öldungar á ferð með
athugasemdum eins og, signar
rasskinnar, hár í eyrum og nös-
um, nokkrum númerum of stór
húð, falskar tennur og svo fram-
vegis. En myndin er öldungis
Margaret Atwood með
verðlaunabókina.
Saga af tveimur systrum
Skáldsögur eftir Atwood
komust í úrslit árið 1986 (The
Handmaid’s Tale), 1989 (Cat’s
Eyes), 1996 (Alias Grace) og
svo núna (Blind Assassin).
Hún fæddist í Ottawa í
Kanada árið 1939 og hefur
sent frá sér meira en þrjátíu
bækur - skáldsögur, smásögur,
ljóð og ritgerðir. Hún býr nú í
Toronto.
Verðlaunasagan snýst um líf
tveggja systra, Láru og íris
Chase, sem fæddust inn í fjöl-
skyldu auðugra athafna-
manna. Þegar kreppan mikla
grefur um sig fyrir alvöru á
fjórða áratug tuttugustu aldar-
innar neyðist Iris til að giftast
vellauðugum hægrisinnuðum
manni. Þegar líður að aldar-
lokum lítur hún til baka yfir líf
sitt og minnist Láru sem hlaut
alll önnur örlög. Lára gerði
uppreisn gegn ríkidæminu,
varð ástfangin af vinstrisinn-
uðum áróðursmanni, skrifaði
skáldsögu seni heitir Blind
Assassin og ók síðan út af brú
og drap sig - aðeins 25 ára.
Bókin hennar varð fræg og það
pirrar Iris að þurfa á gamals
aldri að svara spurningum há-
skólafólks sem er að skrifa rit-
gerðir um Láru og skáldsög-
una hennar.
Atwood notar mörg ólík
sjónarhorn við gerð verðlauna-
sögunnar. Hér er að finna end-
urminningar írisar, sem er 82
ára, og kafla úr skáldsögu
Láru, en einníg minningar-
greinar og blaðaútklippur.
ágæt og toppleikarar fyrri tíma,
standa alveg tímanns tönn. -W
iiiuoíiun iiiíiiiio^ jiiniic iti'jr* iii 'í uw^iuaHud i» i'j Jiííiníín nun^m