Dagblaðið Vísir - DV - 12.12.1981, Blaðsíða 21

21
DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. LAUGARDAGUR 12. DESEMBER r9STr\
irunglinga ogböm um helgaríhjarta borgarinnar
,,Já það er satt. Ef við tökum áfengið
sem dæmi, þá ætti auðvitað að vera
ákveðin kennsla fyrir börnin hvernig
þessir hlutir virka á þau og skaðsemi
þess. Ef farið er í kringum hlutina
verða þeir bara erfiðari viðfagns fyrir
börnin. Lítum t.d. á barn sem fær upp í
hendurnar flösku af hvitvíni. Það
heldur náttúrlega að það sé ekkert að
hvolfa i sig einni slikri. En það er regin-
misskilningur. Ég hef aidrei séð barn
veikara en einmitt af hvítvínsdrykkju.
Þau verða alveg fárveik af því, vegna
þess að þau þamba það. En þau passa
sig betur á sterkari vínunum. Þau gera
sér betur grein fyrir því hvað þau þola
mikið af þvi og gera sér þess vegna
betur grein fyrir hættunni sem stafar af
því.”
— Svo við snúum okkur að öðru. Er
’nadrykkju, annarra vímugjafaeða kulda.
D V-mynd Bjamleifur.
kirkjan ekki alveg stikkfrí i þessu
vandamáli unglinganna? 1
,,Jú, að vissu leyti. En hitt er annað
mál að trúmál eru ákaflega mikið rædd
á milli krakkanna. Ein telpa kom hér
t.d til mín um daginn og sagði að það
hefði verið Guð sem hefði sent henni
hjálp og hún myndi alltaf trúa á hann.
Stærsti hlutinn af þessum krökkum
trúir á kenningar Krists og trúir á Guð.
Ég hef oft spurt krakkana hvart það sé
á endanum sem þau leiti í erfiðleikum
sínum. Þá svara þau undantekninga-
laust að það sé til Guðs.”
— En svo við höldum áfram með
barnið og fjölskylduna. Þú varst að
segja að börnin væru mjög opin gagn-
vart þér?
„Ja, þau eru kannski ekkert opnari
gagnvart mér en öðrum, en munurinn
er kannski sá að ég gef mér tíma til að
hiusta á þau. En þau eru fyrst og síðast
að tala sfn á milli og það er það sem ég
heyri.Og stundum skjóta þau að mér
spurnjngum, hvort þetta eða hitt sé
ekki rétt hjá þeim. En ég reyni að
blanda mér sem minnst í þeirra um-
ræður vegna þess að þau eru að ræða
málin sín á rnilli og mér finnst það
óþarft að vera að vasast í því sem hinn
fullorðni.
Hjálpfýsi
barnsins
En það er óneitanlega gaman að
hlusta á þau. Þau tala nefnilega sin á
milli af svo mikilli skynsemi.
En það er eitt sem vill gleymast í allri
umræðu um barnið og umhverfi þess.
Það er það að barnið er, og hefur verið
allt frá fæðingu, gott inni í sér. Það vill
Bömunum konnt
umþetta
Hitt er svo annað mál, að hingað
koma inn fullorðnir menn og þeir reyna
iðulega að eyðileggja eitthvað hérna.
Og síðan er börnunum kennt um þetta
aljt saman.
Staðreyndin er sú, að þegar börnin fá
að starfa með t.d. eins og hjá mér, þá
breytist allt þeirra viðmót. Þau finna til
ábyrgðar og það breytir öllu.”
— Er það ekki líka að unglingurinn
þorir ekki að tjá hug sinn gagnvart
hinum fullorðnu?
„Þetta er rétt. Og meira en það. For-
eldrið sem slíkt, það hugsar um barnið
sitt út frá þeim sjónarhóli að það skuli
verða svona og svona. Það eigi að
verða gáfað og gott og geta þetta og
hitt. En það nennir enginn að fylgjast
með því sem barnið er raunverulega að
gera og í hvers konar félagsskap það
lendir.
Það eru til svo mörg börn sem erú al-
gjörlega óuppbyggð til þess að mæta
því að velja sér félagsskap. Það er bara
eitthvað spennandi sem þar ræður. En
það er ekki það, að það vilji lenda út í
einhverjum ógöngum.”
— Um hvað tala krakkarnir einna
helst við þig?
„Ég vil ekki vera að segja einhverja
sögu af einhverju einu og einu barni.
Ég tala aðeins um þau sem eina heild.
Ég tel mig vera eiðsvarna gagnvart
þeim, rétt eins og læknir gagnvart
sínum sjúklingi. En þau þekkja mig nú
lika fæst mjög vel. Fæst þeirra vita
einu sinni hvað ég heiti. Þau kalla
mig bara ömmu. Og ég veit heldur ekki
hvað þetta barn eða hitt heitir eða hvar
um heim úr vinnunni. Þetta er ástandið
á heimili nútímans. Og hvar stendur
svo barnið uppi þegar allt kemur til
alls. Það er varla hægt að segja að það
sé til heimili fyrir það.
leysi
Ég held að rót þessa vandamáls megi
finna alveg niðri í smábarninu. Það
missir öryggistilfinninguna strax og
það er nokkurra mánaða. Það er rifið
upp árla morguns og farið með það á
barnaheimilið þar sem það er skilið
eftir mikinn hluta dagsins. Það er bara
eins og barnið sé einhver hlutur sem við
getum gengið frá uppi í skáp að morgni
og gengið síðan aftur að því vísu þegar
komið er heim að kvöldi. Eg held að
öryggisleysi margra þessara barna byrji
einmitt strax á þessum árum. Og þetta
öryggisleysi fær síðan að þróast í
barninu þegar að er komið í skóla, sem
ekki gerir ráð fyrir öðru en séniinu.
Auk þess sem bekkjarheildirnar eru
alltof stórar. Það gerir það að verkum
að sum börnin vilja gleymast. Og mörg
þeirra bráðvel gefm.
Ef þessi mötun væri ekki alltaf látin
ráða ferðinni, ef börnin fengju ein-
hvern tíma að ráða einhverju sjáif, ef
þau fengju sjálf að velja og hafna, þá
væri árangurinn ekki lengi að skila sér í
bættu þjóðfélagi.
Lykillinn að velgengni barnsins er sá
að það finni til einhverrar ábyrgðar. Og
víst er að vandamál barna og unglinga
eru margvísleg, rétt eins og hinna full-
orðnu. En það fyrsta sem bjargar þeim
.er það að þjóðfélagið sporni við sjálfu
sér og hætti þessum ógnvekjandi
hraða. Og gefi sér tíma til að hugsa.”
-SER.
Laufey í herbergiskytrunni, þar sem börnin
sem verst eru á sig komin, fá að hvíla sig og
oma sér í. DB-mynd Bjarnleifur.
öllum vel og ég sé það oft þegar hingað
koma börn sem ekki reykja, ekki
drekka, ekki eru í eiturlyfjum og ekki
neinu, hversu hjálpfýsi barnsins vegur
þungt í lífi þess. Þau segja við mig að
þessi strákur eigi svo og svo erfitt eða
þessi stelpa og það þurfi að gera þetta
og þetta fyrir hann og hana. Þau koma
til mín og skýra þarfir og erfiðleika
sinna vina og jafningja og þar situr
hjálpfýsin í fyrirrúmi.
Ef barn hefði svona aðgang að kenn-
ara sínum í skóla og gæti sagt honum
frá erfiðleikum vinar síns þá færi margt
betur i kennslunni en verið hefur.
Samhugur barnanna hérna hjá mér
er raunar alveg dásamlegur og ég
myndi aldrei hverfa til annarra starfa
þó mér byðust ráðherralaun fyrir.
Þetta er svo mikill lærdómur fyrir mig
og mér svo mikilvægt. Það er viss lífs-
fylling að sjá hvernig börnin vinna
saman og hvað þau gera það með
mikil ástúð gagnvart hverju öðru. Það
er það sem hinir fullorðnu ættu að taka
sér til fyrirmyndar og raunar margt
annað i fari barnsins.
Þó það komi stundum fyrir mig að
ég þurfi að reka eitthvert barnanna út
vegna þess hversu illa það lætur þá
kemur það undantekningarlaust aftur
til mín skömmu seinna og biður mig
fyrirgefningar.
Krakkarnir bera einfaldlega svo
mikla tilfinningu fyrir þessum stað
vegna þess að þau vita að þetta er
þeirra eina athvarf í borginni um
nætur. Þetta er þeirra staður. Það sést
best á því ef litið er yfir veggi hússins.
Það sést hvergi krassað á veggina.
Krakkarnir vita það, að ef þau eru að
eyðileggja eitthvað hérna inni, þá eru
þau jafnframt að eyðileggja fyrir
sjálfum sér. Og það vilja þau ekki gera.
það á heima. Því síður hvað foreldrar
þess heita. Enda kemur mér það svo
sem ekkert við. Það sem ég vil aðeins
gera er að hjálpa þeim.
En ég er búin að reka mig á mikla
tortryggni gagnvart þessum stað, t.d.
hjá lögreglunni. Inn á milli í lögregl-
unni finnast menn sem segja það upp í
opið ginið á mér að ég sé bara að safna
þessum lýð saman og annað slfkt.
Þessir krakkar fari heim ef ég væri ekki
að halda þessum stað opnum fyrir
þeim. En þessir menn vita náttúrlega
ekkert hvað þeir eru að segja.
BaríntB
óbóte
Krakkarnir sjálfir láta þessa tor-
tryggni í léttu rúmi liggja. Þeir vita allir
að þeir geta leitað hingað til mín ef ein-
hvern vanda ber að höndum. Hér er ég
með sjúkravörur og get bundið um sár
þeirra og lofað þeim að jafna sig ef þau
eru barin til óbóta eða þau eru langt
leidd af ofnotkun áfengis eða annarra
vímugjafa. Það er þetta öryggi, þetta
húsaskjól, sem veitir þeim vissa
vernd.”
— En hvað er til úrbóta? Er ekki
lausnin að foreldrar taki barni sínu sem
jafningja?
„Það er meira en lausn. Það er sjálf-
sagður hlutur. En það er bara í flestum
tilfellum sem foreldri og barn hafa eng-
an tíma til þess að setjast niður og ræða
málin. Hraðinn í þjóðfélaginu er
orðinn svo geigvænlegur, að það má
enginn vera að því að fylgjast með
einum né neinum.
Á okkar tímum eru til börn allt niður
í 5 ára aldur sem ganga með lykil um
hálsinn að heimili sínu. Þau koma heim
úr skólanum að húsinu auðu. Bíða í
marga klukkutima eftir foreldrum sín-
ÖMMU
ff
„Gasið er nefnilega það
hættulegasta... ”
„ .. þetta pilluát og öll
þessi ömurlegu efni. ”
rœtumar er að finna
í þjóðfélaginu sjálfu. ”