Dagblaðið Vísir - DV - 18.03.1983, Side 6

6,
DV.FÖSTUDAGUR 18. MARS1983
Neytendur Neytendur Neytendur Neytendur
Nokkrir forsvarsmenn Neytendasamtakanna. Talið frá vinstri á myndinni eru Jóhannes Gunnarsson, Reynir Ármannsson, Guðsteinn V. Guðmunds-
son, Erna Hauksdóttir og Jón Magnússon. DV-mynd G VA.
Alþjóðadagur neytenda
„HUGTAKIÐ NEYTANDI
Á VK> OKKUR ÖLL”
„Hugtakiö neytandi á við okkur
öll. ” Með þessum orðum hófst ávarp er
John F. Kennedy, forseti Bandaríki-
anna, flutti á þingi þann 15. mars 1962.
Af þessu tilefni lagði Anwar Fazal, for-
seti Alþjóðasamtaka neytenda, til að
frá 15. mars 1983 gerðu neytendafélög
um allan heim þennan dag aö degi
neytendaréttar.
„I þessu merka ávarpi, sem John F.
Kennedy flutti á bandaríska þinginu
fyrir tuttugu og einu ári síöan, ræddi
hann um ákveðin grundvallaratriði
varöandi réttindi neytenda,” sagði Jón
Magnússon, formaður Neytendasam-
takanna, á blaðamannafundi er boðað
var til þennan fyrsta alþjóðadag
neytenda. „Þessi grundvallaratriöi
setti forsetinn fram í f jórum greinum.
I fyrsta lagi var það réttur til öryggis í
sambandi við framleiðslu. Réttur til
upplýsinga í ööru lagi, það eru meðal
annars innihaldsupplýsingar á fram-
leiðsluvörum. 1 þriðja lagi réttur til
valfrelsis, það er rétturinn til að geta
valið á milli hinna ýmsu vörutegunda,
og í f jórða lagi rétturinn til áheymar.
Það er réttur neytenda til að koma
sjónarmiðum sínum á framfæri og á
þauséhlýtt”.
Kom fram í máli formanns NS aö
síðar hafi menn bætt við þremur grein-
um sem hlotið hafa almenna viður-
kenningu. Það eru greinar um rétt til
bóta, til heilbrigðs umhverfis og til
neytendafræðslu.
Vék formaður aðeins að síðasta
atriðinu, neytendafræðslunni, og taldi
hann að einungis einn skóli hér á landi
hefði tekið upp vísi að neytenda-
f ræðslu, svo að brýn þörf væri á f rekari
fræðslu.
Jóhannes Gunnarsson, formaður
Neytendafélags Reykjavíkur og
nágrennis, hafði orð á því á fundinum
að ábótavant væri eftirliti við vöru-
merkingu á innfluttum matvörum,
sem væri mál, er varðaði neytendur.
Þrjátíuár
frá stofnun NS.
Áriö 1962 þegar John F. Kennedy
flutti sitt merka ávarp vakti hann
athygli á því að neytendur væru eini
mikilvægi hópur viðskiptalífsins sem
ekki hefði öflug hagsmunasamtök og
því væri oft ekki hlustað á sjónarmið
þeirra. Síðan þá hefur margt breyst til
batnaðar en enn eru mörg brýn verk-
efni óleyst. Neytendasamtökin hér á
landi hafa að sjálfsögðu lagt hönd á
plóginn og unnið jafnt og þétt að hags-
munamálum neytenda.
í þessum mánuði, eða þann 23.
þessa mánaðar, verða Neytendasam-
tökin 30 ára. I dag eru rúmlega 4
þúsund félagar í NS á landinu öllu.
Til þess aö auka þátttöku almenn-
ings í samtökunum gangast samtökin
fyrir útbreiðsluherferð um þessar
mundir. Tilgangurinn er auðvitað að
gera samtök neytenda öflugri og virk-
ari þannig að þau geti betur sinnt þeim
fjölmörgu málum á sviði neytenda,
sem bíða úrlausnar.
Á næstunni fara fram kannanir á
vegum aðildarfélaga NS á landinu á
því hvort settum ákvæðum um síðasta
söludag matvæla sé fylgt. Einnig verð-
ur kannað framboðið á grænmeti.
Fræðslustarfsemin verður aukin og
áætlað að koma á framfæri hentugu
upplýsingaefni fyrir iieytendur. Stofn-
un neytendafélaga víða á landinu þar
sem deildir eru ekki stafandi er líka á
dagskrá.
Neytendafélag Reykjavíkur ogná-
grennis er með ýmislegt í bígerð, svo
sem kynningarstarfsemi í verslunum,
könnun á vilja neytenda varðandi
opnunartíma verslana og könnun á
gæðum nautahakks.
Hugtakiö neytandi á við okkur öll,
sagði John F. Kennedy fyrir rúmum
tveimur tugum ára, þau orð vöktu
athygli þá og eru enn í fullu gildi.
Kannski hefur aldrei verið brýnna en
núaðstyrkja vitundneytenda. -þg
Uppskrift og ísaumur
H.F.H. skrifar okkur skemmtilegt
bréf með seölinum sínum. í því er
meðal annars að finna uppskrift. Fleiri
lesendur mættu lauma svona einni og
Raddir neytenda
einni uppskrift að okkur og öðrum les-
endum um leiö. En bréf H.F.H. fer hér
áeftir:
Mig langar að koma á framfæri upp-
skrift að grunndeigi fyrir nokkrar
f ormkökur. Hún er þannig:
100 g smjörlíki
100 g sykur
legg
200 g hveiti
2 tsk. Iyftiduft
11/2 dl mjólk
1/4 tsk. vanilludropar ef þetta á að
vera sódakaka, 2 msk. rúsínur ef þetta
á að vera jólakaka, 2 msk. kakó ef hafa
á marmaraköku. Rifiö hýði af 1 appels-
ínu eða sítrónu ef þetta á að vera sand-
kaka með viðkomandi bragði. Einnig
hef ég prófað að brytja súkkulaði og þá
notað ca 1 plötu. Það skal tekið fram að
þetta er lítil uppskrift (er í 1 form) en
einfalt er að stækka hana að vild. Mér
finnst þetta ódýr lausn á formköku-
vandamáli sem sumir virðast geta
bakaðsér. Njótiö vel.
Svo iangar mig til að spyrja hvar
hægt er að fá saumaöa stafi eða nöfn á
handklæði og (eða) sængurver og
koddaver. Ég þarf að fá slíkt gert fyrir
mig en veit ekki hvert ég á að snúa
mér. Þess vegna sný ég mér til ykkar á
neytendasíðunni.
Aö lokum er ég með húsráð, sem mér
var bent á og finnst alveg bráðsniðugt.
Það er að setja álpappír utan um egg,
sem er sprungið, ef maður þarf að
sjóða þaö.
Fleira hef ég nú ekki að segja í bili en
ég sný mér kannski til ykkar aftur, þar
sem ég er nýbyrjuð að búa og á sjálf-
sagt eftir að læra margt. Fyrirfram
þökkfyrirmig.
SVAR: H.F.H.
Þakka þér kærlega fyrir bréfiö og
ekki síst uppskriftina. Mér hefur tekist
að finna tvo aðila sem sauma í sængur-
ver og handklæði fyrir fólk. Eflaust eru
þeir þó fleiri. Saumastofan Mura í Bás-
enda gerir mikið af slíku. Þar kostar
70 krónur að láta sauma í sængurver
og koddaver. Eru þá saumaöir tveir
stafir í hvort ver. í handklæði er tekiö
18 króna gjald fyrir hvem staf. Opið er
frá 9—6 alla daga, en lokað í hádeginu
á þriðjudögum og fimmtudögum til
klukkan tvö. Vissara er aö vera held-
ur fyrr en seinna á f erð meö hlutina því
að mikið er að gera. Verið á Njálsgöt-
unni saumar líka í handklæði og
sængurver. Þar er hægt að fá nokkrar
geröir af stöfum og kostar hver þeirra
frá 22 og upp í 32 krónur. Opið er alla
daga á verslunartíma. Ísaumur tekur
vikutiltíudagaaðöliumjafnaði.
TIL SÖLU
Á HVAMMSTANGA
ibúöarhúsið Lækjargata 8 á Hvammstanga er til sölu.
Tilboöum skal skila til ingólfs Guðnasonar, Hvammstanga,
fyrir 27. mars og gefur hann nánari upplýsingar í símum 95-
1395 og 95-1310.
Raddir neytenda
ogtrassa-
skapur
stráksins
Eg þarf að skrifa skýringarmiða
með þessum upplýsingaseðli mínum.
Ég hef ekki haldið heimilisbókhald
fyrr en nú, fyrsta vika ársins fór í þaö
að hugsa um það hvort maður ætti að
nenna þessu. Dálkurinn „annað” er
allhár og verður þaö næstu mánuði, því
við erum að borga af íbúð. Svo er dýrt
að kynda hús úti á landi, rafmagns-
reikningarnir eru alltaf yfir 5 þúsund
krónur. Svo er aöeins ein búð hér á
staönum og ekki hægt að gera neinn
verðsamanburö á milli verslana.
Maður verður bara að kaupa það sem
til er í þessari einu búð, hvað sem það
kostar, ellegar ekki neitt (sem væri
auðvitað besta lausnin).
Ég er búinn að vera áskrifandi að
DV í eitt ár og hvemig sem á því
stendur fæ ég alltaf heimatilbúna
kvittun. Ef ég röfla segir umboðs-
maðurinn að tölvan vilji ekki nafnið
mitt. Kannski tölvuskömminni þyki
nafnið mitteitthvað sérstaklega ljótt.
Annars hef ég þá skoðun að við dreif-
býlisfólk eigum ekkert að vera aö
kaupa dagblöðin, þau eru alltaf eld-
gömul þegar viö fáum þau. Eg held að
Reyk víkingar yrðu ekki hrifnir yfir því
að fá mánudagsblað á miövikudegi og
oft 3-4 blöð í einu. Það gæti aö vísu
veriö einhver trassaskapur í stráknum
sem ber út hér, alla vega þegar vitað
er að blöðin koma hingað um hádegi og
hann ber þau ekki út fyrr en á kvöldin.
Eg er ekki ánægð meö þá þjónustu en
ekki hef ég enn tímt að hætta að kaupa
DV.
Kveðja.
Kona á Norðurlandi.
Svar:
Ég er nú fegin að letin varð ekki
iðjuseminni yfirsterkari í ársbyrjun,
Þegar verkið er hafiö verður eftir-
leikurinn léttari, fyrsti upplýsingaseö-
ill þinn er kominn í okkar safn með
öðrum ísbrjótum.
Það er tekið heilshugar undir það að
dýrtíðin er mikil — og því þarf mikiö
hugrekki til að ráðast í að koma sér
upp húsaskjóli. Þú nefnir kyndingar-
kostnaöinn, það er margur sem stynur
undan þeirri byrði. Kona ein sem býr í
Reykjavík hafði samband við okkur
hér nýlega, reyndar ein af fjöl-
mörgum. Nokkuð hefur verið skrifað
um orkukostnað hér á neytendasíðunni
aö undanfömu og ýmislegt fleira
höfum viö heyrt. Konan fyrmefnda,
sem býr í raðhúsi í Reykjavík, 170 fer-
metra stóru húsi, sagöist hafa greitt
tæpar 5 þúsund krónur fyrir hita og
rafmagn fyrir 60 daga tímabil, sam-
kvæmt síðustu reikningum. Svo ástand
mála virðist líkt sunnan heiða og
norðan. En við búum betur hér hvaö
verðsamanburö á miili verslana
snertir og blaðaútburðinn — reyndar
emm við sum borgarbörnin svo of-
dekmð að við viljum helst fá pressuna
glóðvolga og engarrefjar. Viöerum
ánægð með að þú skulir hafa haldið út
„trassaskapinn í stráknum” þama á
staðnum — við skulum bara vona að
honum hlaupi kapp í kinn þegar hann
les þetta. En varðandi tölvuskömmina,
þá haföi ég beint samband við hana.
Hún hefur alls ekkert á móti nafninu
þínu, segist frekar hafa haft augastað
á nafni af þessu tagi, og skilgreinir það
á þann hátt að þaö sé formfagurt, stutt
alþjóðlegt en þó rammíslenskt.
Skömmin lofar bót og betrun.
-ÞG.