Dagblaðið Vísir - DV - 18.03.1983, Page 10

10
DV. FÖSTUDAGUR18. MARS1983
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Á fundi oliuráðherra OPECs. Fyrir miðju AhmedZaki Yamani, oiiuráðherra Saudi-Arabiu.
mmm m ■ w
Fyrsta skrefið
niður á við með
ohuverðið
I olíuiönaöinum hafa menn líkt
hínni sögulegu fimm doliara verð-
hækkun OPECs sem „skipulegu und-
anhaldí” er betur heföi komiö fyrr.
Velta menn því nú fyrír sér hvort
ekki hafi veriö fullseint í rassinn
gripiö og hvort ekki megí hrekja oliu-
sölusamtökin á skipuiagslausan
flótta, sem mundi ekki stöövast fyrr
en einhvers staöar viö 20 dollara olíu-
tunnuna.
Fimm doilararnir svara tii 15%
lækkunar á OPEC-olíuveröinu frá
því 1981. Þessí verölækkun er sögu-
leg fyrir þá sök aö þaö er í fyrsta
skipti sem verðþróun oiíu tekur
þessa stefnu siðan veröhækkana-
skriöan hófst í byrjun áttunda ara-
tugarins.
Nu vilja oliukaupendur láta kné
fylgja kviöi og ieggja fast aö Bretum
aö lækka Noröursjávarolíuna. Ef
þeir knýja Breta til þess aö iækka
olíuveröíö nógu mikið gerist annaö af
tvennu: OPEC stendur sameínaö um
lækkun sinnar olíu um einn dollar
eöa svo, eöa OPEC sundrast í undír-
boöum, þar sem hver og eínn hugsar
um sinn hag einungis.
Burt séö frá veröi Noröursjávar-
olíunnar leikur nokkur vafi á þvi
hvort hin sundurieitu aðildarríki
OPEC-samtakanna (samtök ohuut-
flutningsríkja), þrettán talsins,
muni viröa samkomulagiö sem þau
geröu innbyrðis á fundinum í I.ondon
í byrjun vikunnar. Þar var samiö um
framleiðslukvóta hvers eins ríkis, en
þaö er alger forsenda þess aö OPEC-
verðiö haldist, hvort sem þaö er
ákveðið 29 dollarar tunnan eöa
lægra. — Ekki örlar a þvi aö eftir-
spurnin muni aukast neitt stórkost-
lega i bráö.
Noröursjávarolían, sem þykir í
hærrí gæöaflokki, hefur venjuiega
veriö seld á íviö hærra veröi en
OPEC. Hun er í beinni samkeppni víö
gæðaolíuna frá Nígeríu.
Nígería, sem er eitt fjölmennasta
og um leið snauöasta aöildarríki
OPEC, hefur haft örlagaáhríf á olíu-
verðið. I fjárkröggum sínum skelitu
Nígeríumenn skolleyrum viö bænum
hinna arabísku OPEC-féiaga sínna
og buðu olíu sína 50 sentum ódýrari
en Noröursjávarolían. En ýmsir af
kaupanautum Breta hótuöu að kaupa
af öörum, ef Noröursjávarolían yrði
ekki seld þeim 75 sentum ódýrari en
Nígeríuolían vegna gæðamunar. —
Og hingaö til hefur breska stjórnin
sagt aö stefna bæri aö því aö selja
hverja einustu tunnu, sem dæit væri
upp úr Noröursjónum.
Mikilvægi olíusölu Breta í þessu
sambandí undirstrikast best af því
aö olíuráðherrar OPEC ákváöu aö
halda neyðarfund sinn í London aö
þessu sinni, þar sem þeir áttu auð-
veldara með aö ná eyrum Breta'
meöan á viöræöum þeirra innbyröis
stóö og einnig Mexíkana, sem hafa
auðvitaö sendiráð í London.
Þaö sýnist óhjákvæmilegt aö Bret-
ar lækki olíu sína eitthvaö. En hvort
þeir fara nógu langt niöur fyrir 30,50
dollara, eins og stungiö hefur veriö
upp á, til þess aö splundra OPEC er
svo annaö mál. Viöræöurnar fóru
fram í síöustu viku og samkomulag
náöist um framleiöslukvóta og verö
einstakra OPEC-ríkja um síðustu
helgi, en breska stjórnin hefur geymt
sér þar til í dag aö ákveöa verðiö á
Norðursjávarolíunni.
Þaö ráö er runnið undan rifjum
Ahmed Zaki Yamani, hins slægvitra
olíuráöherra Saudi-Arabíu, aö setja
Breta í fararbroddinn fyrir þróun
olíuverösins. Segja má aö hann hafi
haft öxina reidda yfir bresku stjórn-
inni á meöan. Yamani sagöi núna í
byrjun vikunnar aö hann teldi aö
Bretar heföu svona eins og 50 sent
upp á aö hlaupa varöandi veröíö a
Noröursjávarolíunni. Ef þeir lækk-
uöu of míkiö mundi hann hefja verö-
stríö gegn olíu þeirra. Kæmi tíl þess
mundi hann hóa OPEC aftur saman í
skyndingu og lækka jafnharöan
OPEC-veröiö til jafns viö Breta,
síðan skyldu menn sjá til.
Norðursjávarolíuframleiöendur ein-
angruöust síöan enn frekar þegar
Mexíkó, sem einnig stendur utan
OPECs, lét sér duga núna í vikunni,
aö lækka sína olíu til jafns viö OPEC.
Eru Mexíkanar skuldum vafnir og í
greiösluerfiöieikum og eíns og
Nígeríumenn mjög háöir því aö geta
selt sem mest af olíu.
Nú í miðri vikunni lagöi breska
stjórnin fram í þinginu fjárlaga-
frumvarp sitt, áöur en fyrir lá hvert
verö hún mundi hafa á olíunni, sem
þó er svo drjúgt búsílag í útflutnings-
tekjum Bretlands aö allar fjárhags-
áætlanir fram í tímann hljóta mjög
aö byggjast þar á. Sem olíuseljanda
er Bretlandi lítill akkur í veröfalli á
olíu, og síðustu verölækkanir settu
raunar Thatcher-stjórninni strax
skoröur í skattalækkunum hennar,
sem urðu lægri í fjárlagafrumvarp-
rnu nýja en hún heföi helst kosið.
Af oröum Thatcher sjálfrar á
þriðjudaginn mátti kannski greina
aö breska stjórnin mun sporna gegn
miklum verölækkunum. Hún sagöi
aö almennt séö mundu verölækkanir
hafa örvandi áhrif á efnahagslíf
flestra landa heims, en of stór stökk
mundu leiða af sér óvissu, sem aftur
mundi valda skaöa.
VANDFÝSNIR
HROSSAÞJÓFAR
Manuöí eftir aö „Shergar”, 310
milljón króna veöhlaupahesti, var
rænt á Irlandi er lögreglan enn engu
nær um hvaö af hestinum hefur
oröiö. Þykir hvarf hans meö dular-
fyllstu lögreglumálum sem upp hafa
komið á Bretlandseyjum.
Grímuklæddir bófar neyddu
starfsmenn á Ballymany-hrossabú-
inu vestur af Dublin til þess aö af-
henda þeim Shergar fyrír mánuöi og
síðan hefur lögreglan yfirheyrt á átt-
unda hundraö manns. Þar á meöal
um hundraö knapa.
Bændur hafa veriö hvattir tii þess
aö leita í hverjum afkima bújarða
sinna og iandareigna, og jafnvel hafa
skyggnir menn veriö kallaöir til
hjáipar viö aö leita hestsins.
Þaö eins sem iögreglan hefur eftír
aö fara eru lýsingar á þrem bófum,
sem tóku hestinn meö vopnavaldi á
hrossabúi Aga Khans. Vegna helstu
útlitseinkenna þessara ókunnu
þrenningar hafa þeir veriö uppnefnd-
ir „Nasi”, „Knapinn” og „Vörður-
mn”. Lýsingin fékkst hjá vítnum,
sem sáu þá kvöldíð fyrir ráníö á stjáí
nærri hrossabúinu, en viö rániö sjálft
voru þeir meö grímur, eins og fyrr
segir. — Auk þess hefur lögreglan
síöan í höndunum lausnargjalds-
kröfu upp á £2 milljónír, sem barst,
fáum dögum eftir rániö og sem lög-
reglan télur vera frá réttum aöilum
komna.
Þótt ekkert nýtt hafi síöan komíö
fram í máíinu lengi er bæöi iögreglan
og eins kynbótasérfræöingar þeirrar
skoöunar aö Shergar sé enn lífs.
Vílja þeir ekki taka mark á nafn-
lausri símhringingu skömmu eftir
rániö, þar sem sagt var aö lóga heföi
þurft hestinum vegna meiðsla sém
hann heföi hlotiö, þar sem hann
braust um viö stallinn á felustaön-
um.
Um tuttugu aöilar mynduöu meö
sér félag og keyþtu á sínum tíma
þennan afrekshest, sem þriggja
vetra gamail vann sex af átta veö-
hlaupum er hann var látinn taka þátt
í. Sumar þessar kappreiðar voru
stærstu veöhlaupaviöburðír á Bret-
landseyjum, eins og Derby-hlaupin í
Englandi og á Irlandi, sem hesturinn
vann bæöi áriö 1981. Fimm vetra
gamall oröinn var hann ekki lengur
látinn taka þátt í kappreiöum heldur
einvörðungu hafður til undaneldis
sem stóöhestur. Það dregur þó ekk-
ert úr verðmæti hestsins, því aö hann
hefur þegar sannaö ágæti sitt og er
sóst eftir að leiöa til hans merar. Þaö
er aö segja af þeim sem efni hafa á
slíkum kynbótum, því að folatollur-
inn er hvorki meíra né minna en
næstum 220 þúsund kronur.
Þetta síöasta er forsendan, sem
menn byggja bjartsýni sína á aö
hesturinn sé enn á lífi í höndum ræn-
ingjanna. Honum var einmitt rænt
þegar fór í hönd sá tími sem ieiöa
skyldi til hans fimmtíu og fimm mer-
ar til fyljunar. Þaö þykir benda tíi
þess aö þarna hafi veriö aö verki
menn sem kunnugir eru hrossarækt
og kappreiöum og hafa senniiega vit
á því hvernig ala eigi graöhest um
fengitímann. Þeir vita örugglega
hversu verömætur hann er eigendum
sínum á lífi, og hafa naumast valiö
sér tíma til hrossaþjófnaöarins af
handahófi.
Folatollurinn af fimmtíu og fimm
merum heföi fært eigendunum tæpar
fjórar milljónir sterlingspunda í
tekjur brúttó. Aö meöaltali geta
menn vonast tíl þess að hafa not af
graöhesti í tíu til fimmtán ár. Kyn-
bættar verölaunaskepnur á borö viö
Shergar eru afar viökvæmar og
þurfa bæöi sérstakt eldí og alúðaraö-
búnaö til þess aö þaö ekki bitní á
taugakerfi þeirra og komi fram í
skaphöfninni. Ef þeír eiga aö nýtast
til fyljunar veröur að sjá til þess aó
þeir séu vel á sig komnir þegar rétti
tíminn gengur í garö.
Derby-sigurvegarinn „Shergar" en um taumana heldur einn aðaleig-
andinn, Aga Khan.
Aöstandendur hestsins hafa því af
því miklar áhyggjur hvaö það dregst
lengi aö hafa uppi á honum. Því leng-
ur sem hann er í höndum ókunnugra
því meiri hætta á því aö hann hljóti
varanlegt mein af.
Hitt ætla menn aö væri búiö aö
farga hestinum þá heföi veriö vísaö á
hræiö af honum. Vaknaö hefur samt
spurning um aö hann kunni aö hafa
veikst. Sérlega styrktist sá grunur
þegar stoliö var úr hesthúsum í
Donegal lyfjum sem notuð eru viö
inflúensu í hestum. Donegal er norö-
arlega á Irlandi.
Lögreglan hefur boríö víöa niöur á
Irlandí í leit aö hestinum. Getgátur
voru uppi um aö hann væri í
„bófasveitinni”, eins og landsvæöiö
noröan landamæranna er stundum
kallaö. Enskur miöill vísaöi á Gal-
wayströndina á Vestur-Irlandi og
sagöist sjá hestinn þar falinn ein-
hvers staöar í klausturrústum.
Irsku lögreglunni hefur boríst
hvatning frá bandarískum lögreglu-
spæjara, sem haföi uppi á hryssunni
„San Freluce”, en henni var stoliö
1977 og var þá meö fyli undan veö-
hlaupahestinum fræga, „Secre-
tariat”. Þaö tók hann hálft áriö aö
hafa uppi á merinni, þar sem hún var
falin á sveitabæ í Kentucky, og haföi
hann áöur elt ótal gabb-ábendingar
út um allar jaröir. Hann ráöleggur
starfsbræörum sínum á Irlandi aö
láta ekki hugfallast þótt þeir leysi
ekki máliö á svípstundu.