Dagblaðið Vísir - DV - 14.05.1983, Blaðsíða 6

6
DV. LAUGARDAGUR14. MAÍ1983.
Menning Menning Menning Menning
Fröken Júlía:
Eftlrnnlniillegar og
lifandi persónur
Islenski dansflokkurinn í Fröken Júlíu. Ásdis Magnúsdóttir og Niklas Ek fyrir
miöju.
DV-mynd Bj.Bj.
íslenski dansflokkurinn: Fröken Júlía
Danshöfundur: Birgit Cullberg
Stjórnendur: Jeremy Leslie-Spinks og Birgh
CuNberg
Tónlist: Ture Rangström
Leikmynd: Sven Erixson
Lýsing: Kristinn Danielsson.
Sinfónfuhljómsveit (siands, undir stjóm Jean-
Pierre Jacquillat
Listdansstjóri fslenska dansflokksins: Nanna
Ólafsdóttir
Helstu hlutverk:
Júlfa: Ásdfs Magnúsdóttir
Jean: Niklas Ek
Krístfn: Ingibjörg Pólsdóttir
Unnustinn: úm Guðmundsson
Faðirinn: ólafur ólafsson
Klara: Ólafía Bjamletfsdóttir
Artders: öm Guömundsson
Fylliraftur: Bjöm Sveinsson.
Ballettinn Fröken Júlía vai
frumsýndur í Þjóðleikhúsinu 6. mal
síöastliðinn við fagnaðarlæti'
áhorfenda. Ballettinn er eftir sænska
danshöfundinn Birgit Cullberg og er í
einum þætti. Hann er sýndur með
óperunni Cavalleria Rusticana.
Birgit Cullberg er einn frægasti
danshöfundur Norðurlanda og
Fröken Júlía er sennilega það verka
hennar sem víöast hefur verið flutt
og mestar vinsældir hefur hlotið.
Bailettinn var frumfluttur árið 1950
og er byggður á samnefndu verici
Strindbergs. Verkið gerist á sænsku
óöalssetri um 1880 og segir frá ástar-'
ævintýri aöalsmeyjarinnar Fröken
Júlíu og þjónsins Jeans. Ballettinn
vakti gífurlega hrifningu þegar hann
var frumsýndur og er enn sýndur við
mikinn fögnuð áhorfenda, enda er
Birgit Cullberg að mörgú leyti
óvenjulegur danshöfundur.
Hjá henni situr leikræn tjáning í
algjöru fyrirrúmi, hver einasta
hreyfing er hnitmiðuð og gegnir því
hlutverki að koma dramatískum
hugmyndum höfundar til skila.
Vegna þessa eru verk hennar ákaf-
lega krefjandi fyrir dansarana,
leikhæfileikar skipta ekki minna
máli en dansinn sjálfur. Stíll hennar
er sterkur og persónulegur, og hún
nýtir bæði klassiska ognútimatækni.
Stéttaskiptingin íFröken Júlíuert.d.
sýnd með mismunandi tækni og stíl.
Hlutverk aðalsmeyjarinnar Júlíu er
samið í klassískum stíl sem hæfir
þeirri fágun sem stétt hennar sæmir.
Sveitafólkið dansar á mun nútíma-
legri hátt, þar eru áhrif Mörthu
Graham greinileg.
Ballettinn skiptist í fjögur atriði og
miðatriðin tvö eru að mínu viti ákaf-
lega gott og sterkt leikhús. Á fyrsta
og síðasta atriöinu eru nokkrir
hnökrar, sem þó eru smávægilegir. I
heild er sýningin góð. Islenska
dansflokknum er verulegur fengur
að þessari nýju uppsetningu því hér
er um að ræða hádramatískt verk
sem gerir miklar kröfur til þeirra.
Hér er ballettinn settur upp af
Jeremy Leslie-Spinks og Birgit Cull-
berg sjálfri, sem héfur sýnt verkið
áður á sama stað, því árið 1960 var
Fröken Júlía flutt í Þjóðleikhúsinu.
Þá voru erlendir gestir í öllum helstu
hlutverkum, en nokkrir íslenskir
dansarar tóku þátt í sýningunni. Að
þessu sinni dansar aðeins einn
erlendur gestur í verkinu, hinir
dansararnir eru allir íslenskir.
Gesturinn er sænski dansarinn
Niklas Ek, sonur Birgitar Cullberg
og aðaldansari við Stokkhólmsóper-
una. Hann og Ásdís Magnúsdóttir
dansa aðalhlutverkin í ballettinum,
þjóninn Jean og greifadótturina
FriScen Júlía, með miklum ágírium.
Niklas Ek er sannarlega góöur
gestur; — sterkur persónuleiki á
sviöi og kraftmikill dansari. Túlkun
hans á Jean er sannfærandi og
samleikur hans og Ásdísar í hlut-
verki Júliu er magnaður. Hún túlkar
hroka Fröken Júlíu, stríðni, ástríðu
og örvæntingu af næmri tilfinningu
og miklum þokka og dansar eins og
engill eins og hennar er von og vísa.
Bæði skapa þau eftirminnilegar og
lifandi persónur og eiga lof skilið
fyrir list sína. Að öðrum ólöstuðum
bera þau sýninguna uppi meö glæsi-
brag.
önnur hlutverk eru minni, en þó
mjög þýðingarmikil þar sem sýning-
in myndar sterka leikræna heild.
Hlutverk eidabuskunnar Kristínar,
unnustu Jeans, var í öruggum
höndum Ingibjargar Pálsdóttur á
þeirri sýningu sem ég sá, en hún
dansar það til skiptis viö Birgittu
Heide. Olafia Bjarnleifsdóttir er létt
og skemmtileg í hlutverki Klöru.
Ölafur Ölafsson leikur lítið hlutverk,
Leiklist
Kri.stín
Bjarnadóttir
föður Júlíu. Sveitafóikiö er liflega
dansað af dansmeyjum flokksins og
nemendum úr Listdansskóianum,
sem gengið hafa til liðs við flokkinn
að þessu sinni eins og oft áður.
Sveitastúlkurnar eru aö vísu ali-
miklu fágaöri en piltamir, en i
þessum hlutverkiun kemur það ekki
verulega að sök þótt karldansararnir
séu ekki eins vei þjálfaðir og
dansmeyjarnar; — þeir bæta það
bara upp með dansgleðinni,
blessaðir.
Þrjár kjaftakerlingar eru prýði-
lega dansaðar af nemendum List-
dansskólans, þeim Guðbjörgu Arnar-
dóttur, Jóhönnu Guðlaugsdóttur og
Margréti Gísladóttur. Björn Sveins-
son er líka ágætur í hlutverki fylli-
rafts og örn Guðmundsson fer vel
með hlutverk Anders. Hann geldur
þess hins vegar í upphafsatriði
verksins hve fáliðaður Islenski dans-
flokkurinn er. I þessari sýningu fer
hann með tvö hlutverk og leysir
annaö þeirra af hendi með mesta
sóma, en skortir tæknilega getu til
þess aö ráða við hlutverk unnusta
Fröken Júlíu. Forráöamenn flokks-
ins ættu að gera sér ljóst að einn
karldansari getur með engu móti
leyst af hendi öll tilfallandi hlutverk.
Hlutverk unnustans er að vísu ekki
stórt, en skiptir þó miklu í verki þar
sem allt er eins hnitmiðað og hér er.
Dans vofanna, forfeðranna sem
stíga út úr fjölskyldumyndunum á
vegg óöalsins, finnst mér veikasti
þáttur verksins. Þaö er þó varla við
dansarana að sakast, kóreógrafían,
ljósin og búningamir virtust einfald-
lega ekki nægilega sannfærandi til
þess að koma til skila martröðinni
sem fær Fröken Júlíu til þess að
svipta sig lífi. Aö sjálfsögöu er hér
aöeins um persónulegt álit mitt að
ræða, — og ég verð þar að auki á játa
á mig vissa fordóma gagnvart
draugagangi á sviði. Þessi átök
hefðu þurft að vera áhrifameiri til
þess að geta staöist i samanburði við
þá dramatisku spennu sem atriðin á
undanbjugguyfir.
Leikmynd er eftir Sven Erixson,
og eru leiktjöldin fengin að láni frá
Borgarleikhúsinu í Stokkhólmi. Salar-
kynni hefðarfólksins í fyrsta og
síðasta atriðinu eru fremur óspenn-
andi, en hlaðan þar sem sveita-
fólkið skemmtir sér á J ónsmessunótt
er alveg ágæt, og eldhúsið á óðalinu
líka.
Tónlist Ture Rangströms var flutt
af Sinfóníuhljómsveit Islands undir
stjórn Jean-Pierre Jacquillat. Oftast
hefur Islenski dansflokkurinn þurft
að dansa við tónlist af bandi, en á
sýningunni á Giselle í fyrra og nú á
þessari sýningu er dansað við
hljómsveitarundirleik. Það er vissu-
lega gleðilegt, og vonandi verður þar
framhald á. Þess gætti samt nokkuð
á þeirri sýningu, sem ég sá (ann-
arri), að samæfing hljómsveitar og
dansara hefði mátt vera meiri;
dansarar eru ákaflega næmir fyrir
öllum hraðabreytingum. Þetta er þó
atriði sem ætti að fara batnandi með
hverri sýningu, og vonandi verða
þær sem flestar. Það eiga lista-
mennirnir svo sannarlega skiliö.
NÝ TÆKNI
VIDADRENNA
BREMSU
SKÍFUR
tO

Með V.B.G. rennibekk er hægt
að renna skífur hvort sem er
með því að setja tækið á bílinn
eða renna skífurnar lausar.
Frá kl. 14-17
í dag, laugardag
verðum við með
sýningu á þessu
tæki í vinnslu.
Komið og skoðið
því sjón er sögu
ríkari.
I
Laus staða
Við Flensborgarskólann í Hafnarfiröi er laus til umsóknar
kennarastaða í stærðfræði. Æskilegt er að umsækjendur hafi
tölvumenntun og geti kennt tölvufræði við skólann, jafnframt,
stærðfræðikennslu.
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna ríkisins.
Umsóknir, ásamt ítarlegum upplýsingum um námsferil og
störf, skulu hafa borist menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu
6, 101 Reykjavík, fyrir 6. júní nk. — Sérstök umsóknareyðu-
blöð fást í ráðuneytinu.
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ,
9. maí 1983.
SELJUM NÝJA
OG NOTAÐA
BÍLA í DAG,
LAUGARDAG, 1-5.
KOMIÐ, SKODIÐ OG REYNSLUAKID
NÝJUM BMW.
KRISTINN GUÐNASON HF.
SUÐURLANDSBRAUT 20, SÍMI 86633