Dagblaðið Vísir - DV - 14.05.1983, Blaðsíða 9

DV. LAUGARDAGUR14. MAl 1983.
9
Enn niá skora stig
Þungatakmarkanir eru nú víöa á
vegum og jafnvel ófært vegna snjóa
þótt við hér sunnanlands eigum
kannski erfitt með að skilja að svo
sé. Þessar takmarkanir hafa gert
Austfirðingum lífið leitt. Fólk á fjörð-
unum hefur ekki getað fengið mjólk
og önnur óþægindi fylgja. Þetta
vekur mann til umhugsunar um það
hvurslags neyðarástand almennt er
talið ríkja ef mjólkin fær ekki að
fljóta sinn farveg. Fari fámennur
hópur mjólkurfræðinga í verkfall
verður yfirvofandi mjólkurskortur
umsvifalaust áhyggjuefni. Eins er
það þegar samgöngur teppast,
mjólkin er ávallt efst á baugi í vand-
ræöunum. Þetta er gizka undarlegt
fyrir þá sök aðumrædd mjólk erkúa-
mjólk og fyrst og fremst ætluð
kálfum en ekki til manneldis. Ekki er
verið að gera lítið úr vandræðum
þeirra sem búa við þungatakmark-
anir og mjólkurfræðinga þó vakin sé
athygli á því aö alls ekki er vist að
mjólkin sé svo lífsnauösynleg sem af
er látið. Núorðið er henni meira að
segja haldið frá kornabömum sem
hafnað hafa móðurmjólkinni og þau
látin nærast á fjörefnablandaöri
þurrmjólk.
Samband mil/i geðheilsu og
dvalar að degi
Nú hefur verið birt könnun á geð-
heilsu f jögurra ára barna sem unnin
var á árunum 1981 og 1982 á vegum
Barnadeildar Heilsuvemdarstöðv-
arinnar. Meginniðurstaða könnunar-
innar er sú að fimmta hvert bam á
þessum aldri eigi við alvarlegt
geðrænt vandamál að etja. Þess er
sérstaklega getið aö samband virðist
vera milli geðheilsu og þess hvar
börnin era á daginn. Þau böm sem
dvelja heima eiga frekar á hættu að
verða geðrænum sjúkdómum að
bráð en þau sem dvelja á dagvistum
eða utan heimilis. Um leið og þessa
hefur verið getið er reyndar vakin
athygli á því að varlega skuli fara í
aö túlka þessa niðurstöðu, meöal
annars vegna þess að líklegt megi
telja að foreldrar bama, sem við
geöræn vandamál stríða, reyni
frekar að halda þeim heima við. Hér
er á ferðinni merkileg könnun ef
einhver sannleiksvottur er í henni.
Hver veit það og til hvers á að nota
þessar niðurstöður? Engin tilraun
var gerö til að grafast fyrir um
orsakir vandans og vísast ætlunin að
leysa hann með „atferlismótun”.
Hætt er við að fáir foreldrar gerist
formælendur þess að „aönörkuð
einkenni eins og að naga neglur” séu
til marks um laka geðheilsu barna.
1fiðey og Engey
Reykjavíkurborg hefur nýverið
eignast Viðey og nú í vikunni gerði
borgin samning við ríkið um að taka
Engey upp í skuld ríkisins við
borgina. Hvor tveggja tíðindin eru
ánægjuleg. Hér er tekið á málum af
framsýni fyrir hönd Reykvíkinga.
Þeir tímar munu koma að Reyk-
víkingar munu hafa mikla þörf fyrir
það landrými sem þama er fyrir
hendi. Hér skiptir ekki meginmáli
hvort eyjarnar verða nýttar til
byggðar eða útivistar. Rétt er þó að
varast þrýsting sem þegar er fram
kominn og gerir kröfur um ákveðna
nýtingu í þágu friðunar. Slíkur
þrýstingur má ekki verða til þess að
ekki verði tekin sú ákvörðun sem
Reykvíkingum er fyrir bestu. Slikt
þarf tæplega að óttast við núverandi
aöstæður.
Aldursaugiýsingar
Nefnd sem félagsmálaráðherra
skipaði til að fjalla um jafnréttismál
skilaöi áliti fyrir nokkm og gerði
tillögu að frumvarpi til laga um
jafna stöðu karla og kvenna. Aðal-
inntak frumvarpsdraganna er að
koma skuli á jafnrétti með því að
bæta stöðu kvenna en ekki aðeins
stuöla að jafnréttinu. Þá er einnig
áformuð breytt skipan Jafnréttisráðs
þannig að félagssamtök sem hafa
jafnréttisbaráttu á stefnuskrá til-
nefni fluttrúa í ráðið. Síðan er
áformað að draga fleiri aðila til
Laugardags-
pistlll
Óskar Magnússon
fréttastjóri
ábyrgðar vegna „ólöglegra”
auglýsinga og atvinnurekendumgert
að jafna stöðu kynjanna innan fyrir-
tækja sinna. Loks er gert ráð fyrir
mun ákveðnari viðurlögum en nú
tíðkast. Auglýsingamálið hefur oft
verið rætt og bregðast talsmenn jafn-
réttis jafnan illa við þegar hóg-
væmm mönnum mislíkar að mega
ekki auglýsa eftir kvenmanni til
starfa þegar þeim býður svo við að
horfa. Vakin hefur verið athygli á
því, að fáránlegt sé aö ætla manni
sem óskar eftir eplum aö auglýsa
eftir ávöxtum og hafa síðan ama af
appelsinu- og bananaheildsölum i
löngum röðum. En þetta er vist orðin
gömul klis ja nú og því ekki rökrædd.
Hins vegar er iðulega auglýst eftir
fólki á ákveðnum aldri til starfa.
Oftast er óskaö eftir fólki á aldrinum
20 til 40 ára eða einhvers staðar þar á
milli. Hvers eiga þeir að gjalda sem
annaðhvort eru of ungir eða of
gamlir fyrir þessar auglýsingar? Er
þetta ekki fullt eins mikið jafnréttis-
mál og hvað annað? Hér vantar
kannski samtök meö aldursmál á
stefnuskrá sinni til að stöðva þetta.
Ódýrar ferðir
Senn fer sá tími ársins í hönd að
landsmenn leggist í ferðalög. Varla
verður þó mikið af slíku innanlands í
bráö, að minnsta kosti ekki á f jórum
hjólum, meðan ástand vega er sem
raun ber vitni. Ferðaskrifstofumar
og flugfélögin hafa að undanförnu
auglýst ótæpilega ótrúlega ódýrar
ferðir víða um heim. Þannig má
komast til útlanda og fá að auki bíla-
leigubíl eða hótelgistingu í viku fyrir
verð sem engan veginn dygði fyrir
fargjaldi við venjulegar aðstæður.
Þá hefur f jölbreytnin aukizt til muna
svo hver og einn ætti að geta fundið
eitthvað við sitt hæfi. Til viðbótar
þessu höfum við svo fengið farþega-
skip á nýjan leik eftir áralangt hlé.
Ekki er að efa að það mun verða
mörgum kærkomin tilbreyting og
afslöppun að ferðast á þann hátt.
Þótt hverjum Islendingi sé hollt að
kynnast landi sínu verður ekki hjá
því komizt að vekja athygli á þessum
ótalmörgu og ódýru ferðamögu-
leikumtil útlanda.
Fáir möguleikar
Geir Hallgrímsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, hefur nú skilað
umboði sínu til myndunar meiri-
hlutastjómar og Steingrímur Her-
mannsson tekið við. Þegar þetta er
skrifað hefur Steingrímur rætt við
forystumenn allra flokka á hefð-
bundinni yfirferð en ekki er sjáan-
legur árangur. Steingrímur boðaði í
upphafi umboðsmennsku sinnar að
hann mundi hafa umboðið í stuttan
tíma svo gera má ráð fyrir að hann
skili því um helgina. Það er rétt, sem
Geir Hallgrímsson hefur bent á, að
erfiðast er að vera fyrstur í röð
þeirra sem reyna stjórnarmyndun.
Þegar „rakarastofuaðferðinni” svo-
nefndu er beitt vita hinir stjórnmála-
foringjamir mæta vel að röðin
kemur að þeim og því ástæöulaust aö
láta Geir eftir að mynda stjórn strax
í fyrstu hrinu. Sú tilraun sem Geir
gerði og lokiö er aö sinni þarf því alls
ekki að vera fyrir bí. Gera má ráð
fyrir að Svavar Gestsson taki við af
Steingrími. A meðan hann reynir
munu Geir og Steingrímur halda
áfram tilraunum sínum. Eini raun-
hæfi möguleikinn á myndun meiri-
hlutastjómar virðist í stöðunni vera
stjórn Sjálfstæðisflokks, Alþýðu-
flokks og Framsóknarflokks. Fmm-
hlaup krata er þeir gerðu tilkall til
embættis forsætisráðherra á ekki að
þurfa að koma í veg fyrir slíka
stjórn. Þeir geta sætt sig við annars
konar tryggingu fyrir áhrifum
sínum, ef til kemur.
Minnihlutastfórn
Sjátfstæðisfíokks?
Síðari möguleikinn sem einna helzt
virðist koma til greina er minni-
hlutastjóm Sjálfstæðisflokks. Til
slíkrar stjórnar yrði væntanlega
stcfnað til skamms tíma, varla
lengur en til haustsins, og færu þá
fram aðrar kosningar. Þessi
möguleiki sýnist ekki síður fýsilegur
en sá fyrmefndi enda líklegt að sjálf-
stæöismenn tækju hressilega til
hendinni ef þeir færu einir með völd.
Þar væri komið langþráð tækifæri til
að sýna hvers stjórn Sjálfstæðis-
flokks væri megnug þótt ekki sé um
fullkominn samanburð að ræða
vegna skorts á meirihluta.
I þessum stjómarmyndunarvið-
ræðum munu f orystumál Sjálfstæðis-
flokksins væntanlega skýrast. Ef
Geir Hallgrímssyni hefði tekizt í
fyrstu lotu að mynda stjórn hefði það
eflaust styrkt stöðu hans í þeim
efnum en eins og sagt var hér aö
framan eru niðurstöður tilrauna
hans í raun enginn mælikvarði.
Spurningunni um forystu Sjálf-
stæðisflokksins hefur ekki verið
svarað meö úrslitum viöræðna
Geirs. Enn geta hann og aðrir skoraö
stig.
-óm