Dagblaðið Vísir - DV - 03.10.1983, Síða 10

10
DV. MÁNUDAGUR 3. OKTOBER1983.
Útlönd
Útlönd
Útlönd
Útlönd
Sýr/enskur e/Maugaskotpallur i Bekaa-dainum. Eldflaugarnar eru sovéskar loftvarnaflaugar.
Sýrlenska Ijónið
kyndir undir ófriðn-
um í Austurlöndum nær
lýsingar um önnur fjöldamorð sem
framin hafa veriö í Sýrlandi í
stjórnartíð Assads. Þau áttu sér stað
í Tadmur-fangelsinu viö Damaskus
27. júní 1980. Þar var áttatíu her-
mönnum skipað að skjóta fangana.
Einn af þeim, sem var með í aftöku-
sveitunum telur að þar hafi minnst
eitt þúsund menn veriö sallaðir nið-
ur.
Hyglar sínum
Rifaat er ekki sá eini úr fjölskyld-
unni sem settur hefur verið til hárra
embætta. Assad hefur gert annan
bróður sinn að formanni í öryggis-
ráði þjóðþingsins. Einn frænda sinn
gerði hann að yfirmanni þeirrar
deildar leyniþjónustunnar sem vakir
yfir foringjum hersins. Nokkur ætt-
menni eiginkonu hans gegna áhrifa-
stöðum.
A sama hátt hefur Assad mjög
hyglað trúbræðrum sínum,
alawitum. Meö því móti tryggir hann
sér að þeir verði honum trúir. Sér-
réttindastéttin hefur mestu að tapa
ef andstæðingar Assads fá rutt hon-
um úr vegi. Ohultur er Assad þó
ekki. 1981 reyndi einn lifvarða hans
að fyrirkoma honum með hand-
sprengju, en hún sprakk áður en hún
hæföi skotmarkið og tilræðismaöur-
inn létsjálfur lífið.
Auk nánustu fjölskyldumeðlima á
Assad aðra ráðgjafa. Þrír þeir mikil-
vægustu eru Mustafa Tlass vamar-
málaráðherra, Mohammed al-
Khouli, yfirmaður leyniþjónustu
flughersins og dr. Rikabi sem þykir
áhrifamesti ráðgjafi Assads í utan-
ríkismálum.
Frá því aö Sýrland varð sjálfstætt
ríki árið 1943 hefur verið gerð tuttugu
og ein stjómarbylting í landinu. Eru
þeir ófáir, sem spá vilja því, aö sömu
örlög bíði stjórnar núverandi for-
seta, Hafez al-Assad.
Með Sovétmenn
að bakhjarli
Nafni hans skýtur æði oft upp í
fréttum af ástandinu í Líbanon.
Hann er aöalbakhjarl drúsanna og
hefur séð þeim fyrir vopnum og hæf-
um foringjum til þess að stjórna
þeim í bardögum gegn stjórnarher
Líbanons. Hann hefur einnig stutt
andstæðinga og uppreisnarforingja
innan PLO-skæruliðahreyfingarinn-
argegn Arafat.
Hafez al-Assad hefur marglýst því
yfir, að Sýrland undir hans stjórn
muni aldrei semja um frið við Israel
nema Israelsmenn skili aftur Golan-
hæðunum og leyfi Palestínuaröbum
að stofna sjálfstætt ríki á vestur-
bakka Jórdan-ár og í Gaza.
Sýrland nýtur stuðnings Sovétríkj-
anna og er skammt síðan varnar-
málaráðherra Sýrlands lét eftir sér
hafa: „Við höfum tryggingu fyrir því
aöSovétríkin muni aldrei líða að Sýr-
land verði boriö ofuriiði.” — Með
þann byr í bakið hefur Jafez al-Assad
sigltmikinn.
Ljónið
Nafn hans þýöir „ljón”. Hann
kemur frá Qardaha í Latakia-héraði
og er af Al-Matawira-ættbálknum,
sem þykir afar fastheldinn á gamlar
siðvenjur og hefur margar þeirra í
heiðri enn í dag. Þessi ættbálkur er
nátengdur söfnuði alawita, sem eiga
margt sameiginlegt meö shiita-
múslimum, en hafa þó sótt ýmsa
helgisiði til fleiri trúarbragða eins og
kristindómsins.
Af 9,2 milljónum íbúa Sýrlands eru
11% alawitar, en mestur hlutinn er
sunnita-múslimar.
Þessi uppruni Hafez al-Assad gerði
honum erfitt fyrir í upphafinu, en 22
ára gamall var hann þókominn inn á
herskóla og þrem árum síðar var
hann orðinn foringi í flughemum.
Um svipað leyti gekk hann í Baath-
flokkinn. Samkvæmt yfirlýstri
stefnuskrá fiokksins fylgir Baath
sósíalisma og þjóðemishyggju, en í
reyndinni hefur borið meira á hinu
síöamefnda.
Stjórnarbylting
Assads
Fyrir tuttugu áram komst Baath-
flokkurinn til valda og þar með fékk
Assad brautargengi fyrir alvöru.
Leið ekki á löngu þar til hann var
gerður að hershöfðingja í flughern-
um. Hann stefndi samt hærra og 1971
var hann potturinn og pannan í
stjómarbyltingu, þeirri tuttugustu
og fyrstu, sem færði honum forseta-
embættið og æðstu völd í landinu.
Eins og flestir einræðisherrar á
okkar dögum hefur Assad komið sér
upp víðfeömu öryggisneti. Það eru
hvorki meira né minna en fimm
greinar leyniþjónustu sem vaka yfir
öllu því er fyrir kemur. — Þeirra ill-
ræmdustu er Mokhabbarat. Hún leit-
ar ekki aðeins uppi andstæðinga,
Hafez al-Assad Sýrlandsforseti
með Yasser Arafat við öxI sór, a
meðan Al Fatha-hreyfingin var enn
velkomin i Damaskus, en í siðustu
heimsókn Arafats varð PLO-ieið-
toginn að forða sér með snarhasti
úrlandi.
Ungur Sýrlendingur lærir drápslist-
ina og meðferð skotvopna ó meðan
jafnaldrar hans á Vesturlöndum eru
enn i barnaskólum. Enginn skortur
er á kennurum í þeirriiðn.
stjórnarinnar heldur sér einnig um
að fyrirkoma mörgum þeirra.
Með einkaher
Mikilvægasti hornsteinninn í
valdabyggingu Assadstjórnarinnar
er einkaher, sem kallaður er Saraya
al Dita, eða vamarsveitimar. Það er
um fimmtán þúsund manna her, út-
búinn nýtísku vopnum. Urvalssveit-
um úr þeim er komiö fyrir í
Damaskus og nágrenni til þess að
fyrirbyggja stjórnarbyltingu númer
tuttugu og tvö. Þessar sveitir lúta
stjórn Rifaats, bróður forsetans.
Rifaat er talinn spilltasti og hömlu-
lausasti maöurinn meöal æðstu vald-
hafa. — Lundúnablaðið Sunday
Times hefur það eftir bankastjóra ein-
um í Dallas að Rifaat hafi í fýrra-
sumar komið næstum þrem milljörð-
um króna fyrir á leynireikningum í
bönkum erlendis og sagði banka-
stjórinn að það væri rétt eins og yfir-
borðísjakans.
Fjöldamorð
Þessar svonefndu vamarsveitir
Rifaats réðust í febrúar í fyrra inn í
bæinn Hama þegar andstæðingar
Assads leiddu „Múhameöska
bræðralagið” til uppreisnar. Með
brynvögnum og þungum fallbyssum
lögöu Assad-sveitimar hverfi eftir
hverfi þessa bæjar í rúst. Það þykir
mjög varlega áætlað að um tíu
þúsund manns hafi þar verið drep-
in. Er það með meiri f jöldamorðum
sem sögur fara af á seinni tímum.
Mannréttindasamtökin Amnesty
International hafa lagt fram upp-
Tengsl við íran
og Saudi Arabíu
Stjóm Assads forseta hefur komist
hjá því að einangrast á utanríkis-
málasviðinu. Sýrland heldur vináttu-
tengslum við svo ólíka þjóðarleið-
toga sem Khomeini, æðstaprest í
Iran, og Fahd konung í Saudi Arabíu.
Ef ekki hefði komið til éfnahagsað-
stoöin frá Saudi Arabíu sem á siðustu
fimm árum hefur hlaupiö á yfiri60
milljörðum króna hefði Sýrlands-
stjóm tæpast getað haldið úti her í
Líbanon eða rekið ýfingarstefnu sína
í Austurlöndum nær.
Stórveldin skammt
undan
Sú spuming sem mönnum brennur
nú mest í muna er hve langt Sovét-
ríkin muni reiðubúin til að ganga í
stuðningi sínum við Sýriand. Á
meðan Sovétmenn styðja Sýrland
hafa Bandaríkin heitið Líbanon-
stjóm beinum stuðningi í baráttunni
viödrúsa.
Israelar, sem vegna sinnar frá-
bæru leyniþjónustu, Mossad, era
manna best upplýstir um hvað samið
er á bak við tjöldin í arabalöndunum,
telja að Sovétmenn mundu blanda
sér í átökin beint ef bardagar færðust
yfir á sýrlenskt yfirráðasvæði. I
átökum stjórnarhers Líbanons við
drúsa að undanförnu hafa bandarísk
herskip blandað sér í skotbardag-
ana. Það sýnist því geta orðiö
örskammt í það að stórveldin berjist
innbyrðis ef ófriðurinn í Austurlönd-
umnærmagnast.