Dagblaðið Vísir - DV - 10.10.1983, Blaðsíða 30

Tíðarandinn
Tíðarandinn
Tíðarandinn
Tiðarandinn
30
DV. MÁNUD AGUR10. OKTÖBER1983.
Tíðarandinn
Forvigismenn islensku hijómsveitarinnar. Talið að framan: Ámi Sigur-
gestsson, Sigurður /. Snorrason, Þorsteinn Hannesson og Guðmundur
Emiisson. Einar Ólafsson tók myndina af þeim köppum er þeir röltu inn 6
Frikirkjuveg 11 til þess að haida fundmeð blaðamönnum um hag og horfur
hljómsveitarinnar.
Hljómsveit vant-
ar hálfan Blazer
Listir og viöskipti eru andstæö
skaut í mannlífinu aö dómi sumra.
Listin fæst við hin æðri sviö til-
verunnar, segja þeir; hún teygir sig út
yfir endimörk rúms og tíma en
viöskiptin lúta aö líöandi stundu,
stundargróða og stundarhagsmunum.
Auövitaö er mikið til i þessum dómi,
en þó er vert aö staldra viö og hugsa
málið í tvígang.
Viðskiptaheimurinn kemst
sæmilega af án listarinnar, en hvaö
yrði um listina ef vettvangur
viðskiptanna stæði henni ekki opinn?
Jafnvel hin göfugasta listgrein hefur
ríka þörf fyrir harðsnúna sölu-
mennsku, auglýsingar, linnulausa
umfjöllun í fjölmiölum, hverskyns
sambönd á hærri stööum og síöast en
ekkisíst— peninga, gnótt penlnga.
Þaö er dapurleg staöreynd að
margir ljómandi listamenn hafa
hreinlega trénast upp og oröið að engu
vegna þess aö þeir fengu aldrei þann
grundvöll sem þeir þurftu til þess að
fóta sig á, en í dag skulum viö grípa
tækifæriö og vekja athygli á fáeinum
góöum listamönnum, listamanna-
hópum og aöstööu fyrir listamenn. Viö
segjum frá Islensku hljómsveitinni,
sem berst nú í bökkum, landvinningum
islenskra listiönaðarmanna og nýrri
aöstööu fyrir ljósmyndara til þess aö
koma verkum sínum á framfæri.
Vor að hausti
Þaö voraöi aö hausti í fýrra, þegar
ný, þróttmikil hljómsveit leit dagsins
ljós í Reykjavík. Isienska hljómsveitin
heitir hún og svo hefur hún fest sig í
sessi í menningarlífi voru, aö það er
erfitt aö hugsa sér þjóölífiö án hennar.
Samt er þaö staðreynd að hljómsveit
þessi berst í bökkum og er nú viðbúið
aö hún leggi upp laupana áöur en
mánuöur er liöinn.
Undirtektir alþýðu landsins voru
góðar, henni var fagnaö ákaft af
áheyrendum í Reykjavík, Svíþjóð og
fyrir austan, en það dugir ekki til.
Aögangseyrir aö hljómleikum er nærri
300 krónum en þaö hrekkur ekki til —
hann þyrfti aö vera nærri 700 krónum,
miðað viö aöstæður, til þess aö endar
náisaman.
Hljómsveitin fékk nokkurt framlag
úr f járhirslum ríkisins í fyrravetur og
nú hefur hún beðiö um annað eins og þó
heldur minna aö kaupmætti — einar
800.000 krónur. Þessi fjárhæð er
rúmlega þaö sem forsætisráðherra
fékk úr innansleiktum fjárhirslunum
um daginn til þess aö kaupa sér farar-
tæki. Þessi fjárhæð er rétt aðeins
meiri en sem nemur nýjum Blazer-
jeppa af þeirri gerö sem höföingjum
sæmir, en þó er ekki víst aö ráðamenn
sjái sér fært aö víkjast undir bón
hennar.
Ágæt grúppa
Það hafa víst allir fullan skilning á
ginnungagapi ríkishirslunnar, en þaö
væri hörmulegt ef örbirgð hins
opinbera yröi til þess að eitt af skraut-
legustu fiörildum hinnar yndislegu
vornætur tónlistarinnar hlyti vondan
dauðdaga innan stundar — þaö má
hreinlega ekki veröa?
Forvígismenn Islensku hljómsveit-
arinnar leggja á þaö megináherslu aö
styrkur til hennar megi ekki skerða
hlut Sinfóniuhljómsveitar Islands, en
þó munu margir telja aö illt sé aö
skoöa málefni þessara tveggja
hljómsveita hvor í sinu lagi.
Það er nefnilega staöreynd aö þegar
ein hljómsveit fær allan þann fjár-
stuöning sem hún þarf til að fram-
fleyta sér og sínum þá getur hún boðið
fólki á tónleika sina fyrir miklu lægra
verð en aðrar hljómsveitir sæju sér
nokkum tíma fært. Þetta er niður-
greiðsludæmiö fræga, sem hvert
mannsbarn kannast við og þekkir úr
landbúnaöi og ýmsum öðrum fram-
leiöslugreinum, en þaö á líka fullt eins
viö um menninguna ef út í þá sálma er
fariö.
Sú hugmynd hefur skotiö upp kolli
aö forystumenn í menningarmálum
þjóöarinnar greiöi hljómsveitunum fé
úr ríkishirslunum í samræmi viö
vinsældir þeirra — þaö er aö segja, á-
kveöna fjárhæö á hvern seldan aö-
göngumiða.
Vitanlega mætti slik tilhögun ekki
setja vora ágætu Sinfóniuhljómsveit út
á kaldan klaka, því hún er prýðileg
grúppa, eins og kellingin sagði, en það
er víst ölium ijóst aö til einhverra ráöa
veröur að grípa og það heldur fyrr en
seinna.
i»
Kona sem yrkir í ull...
Þaö er dálítil tiska að hafa hom í
síöu norrænnar samvinnu en hún hefur
nú líka sinar góðu hliðar ef aö er
hugað. Á hennar vegum hefur til
dæmis mörgum íslenskum lista-
mönnum gefist tækifæri til þess aö
koma störfum sínum og verkum á
framfæri viö aðrar þjóðir, komast í
snertingu við útlenda listamenn,
kynnast kjörum þeirra, sjónarmiöum,
nýjungum og fleira.
„Þessi eina vika sem ég dvaldi úti
var á viö margra mánaöa námskeiö,”
sagði Hulda Jósefsdóttir, nýkomin
heim frá Danmörku þar sem hún var
aö setja upp fáeinar ullarmyndir á
sýningu í bænum Hjörring.
Tveimur listamönnum frá hverju
Norðurlandanna fimm var boðið aö
senda verk á þessa sýningu, sem
haldin er í listasafninu í Hjörring í
tilefni af fertugsafmæli Samtaka um
norræna samvinnu þar í bæ. Norræni
menningarsjóðurinn veitti fjárstyrk til
fyrirtækisins.
Sýningin hófst 24. september og
stendur til 23. október.
List og hernaður
Af Islandi var tveimur kunnum lista-
mönnum boöið aö senda listmuni til
Hjörring, þeim Guöbrandi Josef
Jezorski gullsmiö og Huldu Jósefs-
dóttur sem yrkir í ull, svo vitnað sé til
oröa listgagnrýnanda nokkurs í Svía-
ríki.
Málmsmíði er mörg þúsund ára
gömul eins og kunnugt er og hafa list-
fengir menn á öllum tímum skapað úr
málmi gullfalleg listaverk þó aö stund-
um hafi herskáir höfðing jar tekiö þessi
sköpunarverk til handargagns í
hernaöi og steypt úr þeim vélar til
mannvíga — en þaö er önnur saga.
Við birtum með greinarstúf þessum
ljósmynd af gullhring einum sér-
kennilegum og svipmiklum sem
Guöbrandur lét á sýninguna. Ljós-
myndin segir kannski ekki alveg ná-
kvæma sögu af stærð þessa listmunar,
en hann er 18 millímetrar í þvermál aö
innanverðu og því líklega hálfur þriðji
sentímetri i þvermál aö utanverðu.
„Maður fær nú yfirleitt enga stóra
sölu út á svona sýningar,” sagði
Guðbrandur, ,,en auövitaö er þaö
mikilvægt að koma verkum sínum á
framfæri erlendis og þaö er ekki lítil
landkynning í því heldur — ég held aö
þaö sé í reyndinni öllu stærra atriöi en
einhver persónulegur á vinningur. ’ ’
Myndin er flík
og flíkin er mynd
Prjónaskapur er einnig gömul íþrótt
og þjóöleg sem karlar jafnt sem konur
iðkuðu hér fyrr á öldum af miklum
krafti, enda var sú iöja mikil gjald-
eyrislind á vondum tímum eins og
sagan kann aö greina frá.
Vitaskuld voru þeir margir
meöfram, sem lögðu sig í framkróka
að hafa prjónlesið sem allra fegurst og
má vera aö hjá sumum þeirra hafi
fegurðin skipað öndvegið en notagildið
setiö á hinum óæöri bekkjum. En því
miður hafa menn ekki haldiö til haga
listmunum ullarinnar frá fyrri tímum
og því veröa þessar athugasemdir létt-
arámetum.
A seinni timum hefur vaknað áhugu
fyrir því aö hef ja ullina á nýjan leik til
vegs og viröingar, jafnt innanlands
semutan.
Hulda Jósefsdóttir hefur búiö til
marga stórfallega listmuni úr ull, bæði
klæönaö og myndverk, enda komst hún
einhvem veginn þannig að oröi í sam-
tali viö DV á liðnum vetri: flíkin er
mynd og myndin er flík.
Guðbrandur Josef Jezorski. Mynd
Guðmundur Ingólfsson.
Hulda kappkostar aö laöa fram þá
fegurð sem býr í þessu náttúrlega efni,
og birtum við hér eina ljósmynd af
einu myndverki hennar úr ull, sem til
sýnis er á listasafninu í Hjörring þessa
dagana.
List og menning
Baldur Hermannsson
RÍKISSKIP
Sími:28822
BROTTFARARDAGAR
FRÁ REYKJAVÍK:
Alla fimmtudaga austur,
alla þriðjudaga vestur og norður,
annan hvern laugardag vestur og norður.