Dagblaðið Vísir - DV - 27.01.1984, Blaðsíða 13

DV. FÖSTUDAGUR 27. JANOAE1984.
13
,,Nú, eftir að þau Aðalheiður og Bjarni höfðu vakið máls á afkomutryggingu þóttiþað tiðindum sæta i fjölmiðlum. Forsætisráðherra var spurður álits. Hann sagði: ,,Mér list bara vel á
þetta." Þetta fannst mér mikil frétt. Forsætisráðherra greiddi nefnilega atkvæði gegn 15 þúsund króna lágmarkslaunum fyrir nokkrum vikum."
ingu (kr. 10.961,-) eru minnihluti í þjóö-
félaginu. Þessi minnihluti á sér því
miöurfáa talsmenn. 1 verkalýöshreyf-
ingunni hefur Verkamannasambandiö
haft afgerandi forystu um að halda
framréttiláglaunafólks. Fáiraðrir.
Þaö er staðreynd aö margir trúa því
ekki hve ástandið er slæmt hjá mörgu
verkafólki í dag. Astandið er svo
slæmt aö taka veröur vandamál þess
fólks sérstökum tökum, brjóta niöur
hefð og venjur taxtafrumskógarins eöa
meö tilkomu almannatrygginga og
skattkerfis.
Hver á að borga?
Þingmenn Alþýöuflokksins lögðu til
í vetur að atvinnurekendum yröi gert
að greiða það sem á vantaði 15 þúsund
króna mánaðarlaun. Einhver kann aö
spyrja: „Geta þeir þaö?” Viö teljum
svo vera. Ríkisstjómin hefur á undan-
fömum mánuöum mokaö miklum f úlg-
um til atvinnurekenda. Fjármunum,
sem teknir hafa veriö af launþegum.
Líklegt er aö stór hluti þess fólks sem
hefur undir 15 þúsund í mánaðarlaun
starfi hjá ríki eða bæ. Þaö ættu aö vera
hæg heimatökin á þeim bæ. Þúsundir
manna vinna á Iöjutaxta, þ.e. iönaöar-
störf. Hafa menn ekki heyrt talsmenn
iönaöarins lýsa því í fjölmiölum hvaö
þeim gangi vel? Jú, að eigin sögri hafa
þeir aldrei lifaö aðra eins gósentíma.
Ekki ætti þeim að veröa erfitt aö
greiðasínufólkibetrilaun. Eöahvaö?
Verslunarfólk er meöal þeirra sem eru
á þessu tekjubili. Hver vorkennir
versluninni aö greiöa 15 þúsund krónur
á mánuði? Fékk verslunin ekki aö
hækka álagningu fyrir nokkru?
Ljóst er aö efnahagsaðgerðir íhalds-
flokkanna hafa lagt afkomu láglauna-
fólks í rúst. Launþegar almennt eiga
nú um sárt aö binda. Fólk skilur þaö að
minnkandi afli og atlaga gegn verö-
bólgu kostar fómir. Launþegar hafa
viljaö fóma betri framtíö. Þaö er hins
vegar oröiö ljóst aö efnahagsaðgerðir
ríkisstjórnarinnar færa launafólki ekki
betri framtíð, heldur atvinnuleysi,
kreppuogörbirgðláglaunafólks. Gegn
þessari stefnu munu launþegar rísa
fyrr en seinna. En fyrst skulum viö
hugsa um þá lægst launuöu. Það verð-
ur aö gerast meö lagasetningu. At-
vinnurekendur vilja ekkert gera. Þeir
sem eru á tekjubilinu 15—20 þúsund
eru líka láglaunafólk. Verkalýöshreyf-
ingin veröur aö styrkja innviði sína,
þjappa fólki saman til baráttu og láta
af fastheldni á fyrri leiöir.
Það er neyðarástand hjá láglauna-
fólki sem krefst nýrra leiða. Styrkur
verkalýöshreyfingar felst í fólkinu
sjálfu. Sé samstaöa og baráttuvilji
fyrir hendi hjá hverjum og einum, sem
nú líöur undan oki ríkisstjórnarinnar,
mun takast aö reka atvinnurekendur
til viöunandi kjarasamninga og veita
fleirumúrlausn.
Þakklátur — ísinn brotinn
I kosningastefnuskrá Alþýöuflokks-
ins frá í vor segir m.a. um afkomu-
tryggingar: „Afkoma heimilanna
veröi varin meö greiðslu sérstakrar
fjölskyldutryggingar. Þá yröi tekin
upp afkomutrygging fyrir þá er viö
lökust kjör búa og hún greidd launa-
fólki sem ekki nær tilteknum lág-
markslaunum.” Þaö er ánægjulegt aö
afkomutrygging, baráttumál Alþýöu-
flokksins, hefur nú hlotiö mikla at-
hygli. Fjölmiðlum tókst næstum aö
þegja tiUögur þingmanna Alþýöu-
flokksins í hel. Eg er þakklátur þeim
Aðalheiöi og Bjarna aö hafa brotið ís-
inn en ég er ósammála þeim ef þau
telja verkalýðshreyfinguna standa í
vegi f yrir þessu máU.
Sveiattan
Eg er hneykslaöur á þeim þing-
mönnum sem greiddu atkvæði gegn af-
komutryggingu í vetur. Svei því fólki
sem samsinnir afkomutryggingu meö
vörunum en berst gegn henni þegar til
kastanna kemur.
Áfram verður að halda
Nú þurfa alUr sem vita um kjör lág-
launafólks — aUir sem vUja breyta
þjóöfélaginu, auka jafnrétti og berjast
fyrir réttlæti aö krefjast þess aö af-
komutrygging veröi aö veruleika og
þaö strax. Aö því mun Alþýðuflokkur-
inn stuðla.
Karl Steinar Guðnason.
• „í kosningabaráttunni og löngu áður var
megininntak málflutnings Alþýðuflokks-
ins að komið yrði á af komutryggingu. ’ ’
„ Verkamenn við álverið geta átt von á harðri andstöðu i nýbyrjaðri kjarabaráttu. Aðrir launamenn i landinu þurfa að athuga málið vel frá sem
flestum hliðum áður en þeir ákveða að taka undir með kór andstæðinga álversstarfsmanna."
taka þetta fram. Þau eru greidd af
Hinu „íslenska” álfélagi og eru
naumast nema lítiö brot af þeim verö-
mætum sem vinna þessara manna
skapar.
Ef starfsmenn fá kauphækkun
dregst þaö fé frá gróöa fyrirtækisins,
sem er að talsverðu leyti faUnn og
fluttur úr landi. Hann er einkum notaö-
ur tU aö fjárfesta í áUðnaði og annarri
stóriöju víös vegar um heiminn. Sú
fjárfesting er í flestum tilfellum óþörf
(offjárfesting) því meira en nóg er af
álverum tU aö fullnægja þörf heims-
byggöarinnar fyrir ál.
Er þeim Magnúsi, Ilauki og ebs
svona umhugað um að sem mest af
aröinum af álverinu sé flutt úr
landi? Finnst þeim það betra en aö
hluti hans lendi í launaumslögum
starfsmanna?
LaunadeUa þessi er að vissu leyti
hUöstæð deUunum um skattsvikamál
Alusuisse og um verðlagningu á raf-
orku til þess. I öllum tUvikum er m.a.
deUt um þaö hversu stór hluti arösins
veröi eftir í landinu. I deUum þessum
stendur hinn erlendi auöhringur vel aö
vígi sökum þess hve þolgóöa trjóju-
hesta hann hefur reynst eiga í íslensk-
um stjórnmála- og fjármálaheimi.,
Álverið fær enn rafmagniö á hálfvirði
miöaö viö þaö sem almennt gerist í
heiminum. Islensk heimUi og flest
íslensk fyrirtæki greiða hins vegar raf-
magniö dýrara veröi en víöa gerist
erlendis þar sem það er framleitt meö
olíu. Mér þykir ekki ólíklegt að skatt-
svikamáliömunidaga uppi.
V erkamenn við álveriö geta átt von á
haröri andstööu í nýbyr jaöri kjarabar-
áttu. Aðrir launamenn í landinu þurfa
að athuga máliö vel frá sem flestum
hliðum áöur en þeir ákveða aö taka
undir meö kór andstæöinga álvers-
starfsmanna.
Vantar ekki aura
í ríkiskassann?
Því má ekki gleyma aö ef
starfsmenn álversins ná fram kaup-
hækkunum þá lendir u.þ.b. helmingur
þess fjár í botnlausa ríkiskassanum
hans Alberts. Ráöherrann gæti notað
féð til þess aö greiða sveitarstyrkinn
sem Aöalheiður Bjamfreðsdóttir og
Björn Jakobsson hafa fariö fram á
fyrir umbjóðendur sína í Sókn og Iðju.
Afganginn mætti svo nota tU aö greiða
þessa fáu aura sem BSRB biöur um að
okkur ríkisþrælunum verði fengnú- í
skaöabætur fyrir þann þriöjung launa
okkar sem viö höfum sett tU höfuðs
verðbólgunni.
Þaöværiþvííhæsta máta eölilegt aö
Albert styddi kaupkröfur starfsmanna
álversins meö ráöum og dáöum.
En hvað um blessað
„launajafnréttið"?
Því veröur ekki á móti mælt aö
árangursrík kjarabarátta verka-
manna í Straumsvík mun skapa for-
dæmi fyrir annaö launafólk og hvetja
þaö tU baráttu fyrir eigin launum.
Kjararánsstefnu ríkisstjómarinnar
væri vissulega ógnaö.
Því ber heldur ekki að leyna að biliö
miUi hæstu og' lægstu launa verkafólks
mun aukast um sinn ef verkamenn viö
álveriö ná fram kröfum sínum.
í Stundum tala menn eins og allir
landsmenn sitji við sama borö ef bUið
milli kauptaxta verkafólks minnki. Þá
vill þaö gleymast aö langt ofan við allt
venjulegt launafólk er dágóður hópur
hátekjumanna sem byggir afkomu
sína fyrst og fremst á skattfrjálsum
fríðindum og földum gróða.
Rauntekjur þessa hóps koma hvergi
fram á skýrslum Þjóðhagsstofnunar
eöa Kjararannsóknanefndar, en lífs-
stíllinn leynir sér ekki aUtaf.
Um leiö og verkamenn í Straumsvík
fjarlægjast ögn þá lægstlaunuðu, dreg-
ur lítiö eitt saman meö þeim og hinu
raunverulega hátekjufólki. Sú staö-
reynd ætti að hugga þá sem óttast aö
imynduðu jafnrétti þegnanna sé stefnt
í voða ef einhverjum hópi verkafólks
tekst aö endurheimta hluta þess sem
rænt hefur verið undanfarin misseri.
Þorvaldur Öm Arnason
líffræðingur.