Dagblaðið Vísir - DV - 02.05.1984, Blaðsíða 12

12
DV. MlÐVKUDAGtJK 2. ÍÍÁf Í9ó4.
Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS p'jÖLMIÐLUN HF.
Stjbrnarformaðurog útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLF.SSON.
Framkvæmdáátjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstiórar; JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
, Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HAR ALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON.
Ritstjórn: SÍÐUMÚLA 12—14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍOUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 86611.
Setning, umbrot, mynda og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12. Prentun:
Árvakur hf., Skeífunni 19.
Áskriftarverð á mánuði 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblað25kr.
Undanbrögó Framsóknar
Framsókn hefur brugöiö fæti fyrir endurbætur á hinu
illa sjóöakerfi. Þeir koma í stað þess með málamyndatil-
lögur og drepa málinu á dreif.
Meirihlutafylgi er vafalaust í landinu fyrir því aö
Framkvæmastofnun verði lögð niður. Æ fleiri hafa séö,
að tilvist stofnunarinnar er af hinu illa. Þar hafa löngum
setið pólitískir kommissarar og útbýtt stórum fúlgum af
almannafé til gæöinga. Útkoman hefur orðið, að fjár-
magnið gengur ekki til arðvænlegra hluta. Við það verða
þjóðartekjur okkar minni en ella, sem þýðir til dæmis
lægra kaupgjald í landinu.
Sjálfstæðismenn hafa að undanförnu fylgt þeirri
stefnu, að þetta bákn skuli burt. Flestir aðrir flokkar hafa
mælt með því sama með ýmsum hætti, nema þá fram-
sóknarmenn. Við stjórnarmyndun eftir kosningarnar
gáfu framsóknarmenn þó undir fótinn með endurbætur á
sjóöakerfinu. Nefnd stjórnarliða var skipuð til að kanna
málið og gera tillögur.
I ljós hefur komiö, að framsóknarmennirnir í sjóða-
nefnd settust þar eingöngu til að eyða málinu. Sjóðanefnd
stjórnarliða hefur klofnað. Sjálfstæðismennirnir leggja
til, að Framkvæmastofnun verði lögð niður. Sérstakri
byggðastofnun verði komið á fót. Sjóöakerfið verði ein-
faldað og sjóðirnir gerðir að ábyrgðarsjóðum. Banka-
kerfinu verði falin öll lánastarfsemi.
I tillögum framsóknarmanna felst einvörðungu mála-
myndafækkun sjóða. Þeir vilja ekki ganga lengra en að
segja, að „stefnt skuli að” afnámi Framkvæmdastofnun-
ar.
Sjálfur „kommissarinn”, Tómas Árnason fyrrum
ráöherra, settist í þessa nefnd. Kommissarinn hyggst sjá
til þess, aðFramkvæmdastofnun blífi.
Flækja sjóðakerfisins kostar landsmenn drjúgan skild-
ing í tapaöri framleiðslu. Hið rétta er að fela bankakerf-
inu lánastarfsemi. Slíkt væri í takt við yfirlýsingar þeirra
ráðamanna, sem vilja, að hætt verði að veita sjávarút-
vegi og landbúnaði sérstök fríðindi eða styrkja óarðbær
gælufyrirtæki í iðnaði.
Framsóknarmenn segjast vera menn nútímans. I
þessu máli reynast þeir steinrunnir afturhaldsmenn.
Umbótahreyfingin er sterk. Það er athyglisvert, þegar
gamall kerfiskarl eins og Sverrir Hermannsson iðnaðar-
ráðherra lýsir því yfir, að hann muni ekki framar verða i
einu þingmaður og framkvæmdastjóri í Framkvæmda-
stofnun.
En betur má, ef duga skal.
Komið er fram, að framsóknarmenn ætla ekki að taka
þátt í verulegum umbótum á sjóöakerfinu. En væntan-
lega er þó meirihluti til a ðger ða.
Hart væri, ef úrbætur strönduðu því á framsóknarfor-
ystunni.
Hér er á ferö slíkt þjóðþrifamál, að sýnt er, að taka
þyrfti fram fyrir hendur framsóknarmönnum.
Hið fyrsta þarf að láta á reyna, hvort ekki er nauðsyn-
legur þingmeirihluti til úrbóta.
Landsmönnum er betur ljóst en áður hve fjármagnið
er takmarkað. Við komumst ekki úr öldudalnum í lífs-
kjörum nema kerfið sé tekið taki.
Ella halda stórar fúlgur fjármagnsins áfram að ganga
til viðhalds óarðbærs reksturs flokksgæðinga víða um
landiö.
Við höfum sízt efni á því eins og komið er.
............... Haukur Helgason.
TÍMINN A
TÍMAMÓTUM
Ekki tók regnguöinn sér helgar-
leyfi á Suöurláglendinu nú fremur en
endranær, því strax í morgunsáriö
á laugardag, sendi hann kalda skúr
innyfir ströndina, yfir strigagrátt
landiö og yfir fólkiö er gekk hálf sof-
andi til vinnu sinnar, til þess aö
leggja seinustu hönd á vertíðina. Það
haföi verið í töm, en tarnir í fiski eru
nú fremur sjaldgæfar, sem er slæmt.
Ekki af því aö maður sé hlynntur
þrældómi, heldur er þaö hitt, að törn-
um fylgir oft viss þjóðernisleg
vellíöan. Menn veröa þreyttari um
stund, en hafa í leiðinni þá góöu
tilfinningu aö þeir séu tslendingar
ennþá, en ekki aöeins framlenging í
banka.
Ekki haföi svosum veriö neinn
landburöur af fiski, Netabátarnir
með 2—3 tonn af þorski, en svo var
það ufsi og grindhoruð ýsa, enda eru
bátamir nú að byrja aö taka upp.
Ætla á troll, sem hefur gefist betur
en þorskanetin á þessari vertíð. Tog-
bátar hafa einhverja rein ennþá viö
ströndina, þótt opinber landhelgi sé
annars 200 sjómílur, og veiöivon
okkar sé nú meira bundin hrygningu
ígulkersins og seiöum í rækju, en
þeim Hraunadraugum, er áður stóðu
undir vertíðum og þilskipum viö
landiö.
Nál er nú komin í tún á samlags-
svæöinu og margt sem bendir til þess
aö sumariö sé aö koma, annaö en
hinar miklu hitamælingar á Noröur-
landi, þar sem hiti í forsælu hefur
komist yfir tuttugu gráöur; dag eftir
dag. Ekki aöeins á Akureyri og á
Eyvindará, heldur líka austur á
fjöröum, þar sem laufin á trjánum
springa út meö smellum, eins og
maðurinn sagöi, meöan viö hér
verðum aö horfa upp á blautt þráösef
og vatnsögn, og svo er mófuglinn
ekki einu sinni byrjaður aö syng ja.
Um helgina voru mörg mál á dag-
skrá aö venju. Menn ræddu um 1.
maí, þá tveggjapostulamessu, sem
sá dagur er aö veröa í fleiri skilningi
en einum.
NT í páskalitunum
Eitt helsta umræðuefni manna
seinustu vikuna, ef aðalmálum, eins
og 'mangó og kókó er sleppt, var hiö
nýja blaö NT, er menn ýmist nefna
Nei Takk, eöa Nútímann, og fara þá
eftir angist sinni og tilfinningum, en
blaöiö er stofnað upp úr hinu aldna
búnaðarblaði Tímanum, er í áratugi
fór um landiö í mjólkurbrúsum og í
fanginu á ungum bömum um
kauptún og bæi. Var þrátt fyrir sitt
gotneska letur, útbreiddasta blaö
landsins. Fór í alla dali, á öll nes, en
átti einna öröugast uppdráttar í þétt-
býli, þar sem fjárkláði og önnur
Eftir helgina
JÓNAS
GUÐMUNDSSON
RITHÖFUNDUR
búvörupólitík vekur ekki þann
áhuga, sem vert væri. Og því var svo
komið, aö of fáir fengust til þess aö
kaupa þetta gamla, einkennilega
blað, eöa að trúa því aö í því stæði
eitthvað annað en þaö, sem varðaði
framsóknarmenn eina.
Auövitað er þaö ekki sársauka-
laust fyrir okkur flokksþrælana í
framsókn aö fá ekki vort svarta blað
lengur. Viö erum nefnilega óvanir
því aö sjá sannleikann í páskalitun-
um, svona vægast sagt, en þaö er þó
nokkur raunabót aö Timinn er ekki
eina blaöiö, sem látið hefur lífiö fyrir
pólitískan málstaö. Blaöadauðihefur
veriö mikill. Bæöi á Islandi og eins í
nágrannalöndunum. Og er nú
Þjóöviljinn oröinn eina réttrúar-
blaðiö á tslandi, sem kemur út dag-
lega. Vonandi tekst honum aö lifa,
því einhvemveginn höfum viö hér á
bæ þá trú, aö flokksblöö sem slík
þurfi ekki endilega aö vera verri en
önnur, nema rétt fyrir kosningar.
Flokksblööin höfðu þegar oröiö aö
laða sig aö öðru en dalalífi,
byltingunni, eða hugsanagangi Jóns
Þorlákssonar og Knud Ziemsen.
Og á tímum frjálslyndis eru menn
sem betur fer ekki svo illa haldnir af
sannfæringu, aö þeir þoli ekki rangar
skoöanir. Dagblað er nefnilega
meira og minna háö pólitískum frétt-
um, hvort sem þaö gengur undir
heitinu málgagn, eöa þaö telst vera
frjálst og óháðfréttablað.
DV, eða þaö form, er þaö blað
hefur tekið á sig eftir miklar hallar-
byltingar, er þó á margan máta mun
geöslegra en þau blöö sem keyra á
rétttrúnaðinum einum. Og ef NT fær
aö mestu aö vera laus viö flokksheil-
ræöin, þá líst okkúr vel á blaöiö sem
slíkt. Þaö mun veita samkeppni og
URilýsa þjóöina betur en flokksblöö
gjöraalla jafna.
Geta ungir menntamenn
leyst vanda?
En þaö eru fleiri aö taka tennur en
NT. 011 þjóöin verður nú að sætta sig
viö nýja siöi, því nú ber páskana upp
á jólin, eins og kerlingin sagöi.
Islendingar veröa nú, skuldugri en
Brasilía, aö gjöra svo vel aö fylgja
fordæmi fjölmargra þjóða, og lifa aö
mestu á sjálfsaflafé. Og svo baga-
lega vill til, aö einmitt þá virðast
fiskistofnarnir vera gengnir til
þurröar, eöa þeir eru famir eitthvaö
annað; þaö er aö segja, ef ekki tekst
aö finna ný útræði og þaö snarlega.
Einna haröast kemur þetta niður á
höfuðborginni, eöa Stór-Reykja-
víkursvæðinu, þar sem 100 þúsund
manns eiga aðeins aö fá 7% af þrosk-
kvóta togaranna. Ranglætiö mun þó
ekki herja fiskvinnsluna i borginni
fyrr en að líða fer á áriö. Og maður-
inn í bókhaldinu benti mér á þá skelf-
ingu, aö ef loka á f járlagagatinu með
skattheimtu á borgarana, þá væru
skattgreiöendur nú um 100 þúsund á
Islandi. Þar af aöeins um 50 þúsund,
sem greiddu háa skatta, þannig að
fjárlagagatið eitt sér þýddi 50
þúsund króna aukaskatt á hvern
borgandi Islending í skattakerfinu.
— Og þaö gagnar nú lítið aö hlusta á
fuglasöng til þess aö jafna sig eftir að
hafa drukkið kaffi með svoleiðis bók-
haldara því að nú þarf svo sannar-
lega aö reyta annaö en blóðarfa.
En þaö sem g jörir mann þó einkum
bölsýnan er ekki þaö að úrræöi
finnist ekki meö tíö og tíma, heldur
er þaö hitt, aö Islendingar viröast
alltaf þurfa að vera svo stórir í
sniðum og frumlegir, aö draumurinn
verður oftast að steinbarni. Eöa
nýjum bagga, þegar verst lætur:
Kröflu, málmblendi, eöa grautar-
húsum.
Islendingar leggja sig sumsé ekki
eftir smáræðinu og má þar til marks
vera, aö ennþá vantar t.d. eina afl-
vélina af fjórum í gömlu Sogsstöö-
ina. Lokubúnaöur og allt er klárt.
Aðeins vantar þaö smotterí sem
nefnist túrbína og myndi skila 4—6
megavöttum, svo aö segja ókeypis,
því orkuveriö er hvort eö er mannað
og fullsmíöaö aö öðru leyti.
Og ef maöur oröar svonanokkuö
viö ráöamenn, þagna þeir og setja
upp þann svip er algengastur er
þegar menn eru aö hlusta á sömu
söguna þrisvar.
En hvaö um þaö, úrræöi vantar.
Og þaö einkennilega er, aö til höfuð-
atvinnuveganna er ekkert aö sækja.
Engin frekari verðmæti, a.m.k. ekki
ef fara á troðnar slóöir.
Og þá koma manni ungir mennta-
menn fyrst í hug, en þeir ættu að hafa
sérstakt tækifæri núna, úr því landið
er meö sterka upplýsta r&isstjórn,
þar sem mörg embætti eru vel
skipuð.
Þessvegna teljum við aö réttara
heföi verið aö leita úrræöa, en að
skipa stóra spádómanefnd, sem
hefur þau verk aö vinna að segja til
um það, hvemig ástandið veröi í
bönkunum, þegar við erum dauð. Á
ég þar viö framtíðarnefnd forsætis-
ráöherrans.
Nær heföi verið að kalla nú saman
unga menntamenn og fá þá til að
benda á ný úrræði, því þegar sjórinn
er tómur, virðist vonin einna helst
geta verið í heilabúinu og í atgervi
hinna ungu. Aö vísu læra flestir
námsmenn nú aöallega svonefnd
dellufög, er mjög hafa verið í
háskólatisku undanfarin ár. Er því
ekki þama átt viö blakstúdentana,
heldur verkfræðinga, eölisfræðinga,
liffræðinga og heimspekinga. Þeir
ættu, ásamt hinum lífsreyndu ráö-
herrum, aö geta stýrt skipi heiðríkj-
unnar, þegar menn hafa bæöi tapað
landsýn og áttum.
Vindurinn var í fangið þegar leið á
helgina.
Jónas Guömundsson
rithöfundur.