Dagblaðið Vísir - DV - 28.06.1985, Page 8

8
Útlönd
Útlönd
Útlönd
DV. FÖSTUDAGUR 28. JUNI1985.
Útlönd
Deilt um af vopnunarmál:
Beygir Schliiter
sig enn á ný?
Frá Kristjáni Ara Arasyni, fréttarit-
ara DV í Kaupmannahöfn:
Ríkisstjóm Pouls Schliiter er
minnihlutastjóm og hefur til þessa
ekki getað náö meirihluta á danska
þinginu um utanríkisstefnu sína. Hafa
stjórnarandstöðuflokkarnir ásamt
Radikalaflokknum, sem að öllu jöfnu
styður ríkisstjórnina, því að mestu
getaö stjórnað stefnu Dana í utanrikis-
málum.
Af þessum sökum hefur
utanríkisráðherra Dana, Uffe
Elleman-Jensen, oft þurft aö
framfylgja stefnu sem er í andstöðu
við stefnu ríkisstjómarinnar, sér-
staklega í varnarmálum og NATO-
samstarfinu.
Fyrir danska þinginu liggur nú
framvarp til laga um afvopnunarmál.
Samkvæmt frumvarpinu á Danmörk
að vera kjarnorkuvopnalaust land um
alla framtíö, en einnig gerir
frumvarpið ráð fyrir að Danir beiti
öllum tiltækum ráðum og aðferðum við
að fá aðrar þjóðir á sömu skoöun.
Ekki náöist að afgreiða frumvarp
þetta nú í vor og bíður það því frekari
umfjöllunar í haust. Taldar eru miklar
likur á að frumvarp þetta verði
samþykkt.
I síðastliöinni viku skrifuðu tals-
menn stjómarandstöðuflokkanna
ásamt Radikalaflokknum bréf til
utanríkisráöherrans þar sem hann er
hvattur til að fylgja skýrari stefnu í
kjamorkuafvopnunarmálum. Bréf
þetta er efnislega samhljóða
frumvarpi því sem liggur fyrir í
þinginu.
Astæðan fyrir því aö talsmenn
stjómarandstöðuflokkanna og
Radikalaflokksins reyna aö flýta fyrir
framkvæmd laganna á þennan hátt, er
aö í september á þessu ári hefst
alþjóðleg ráðstefna í Genf um
afvopnunarmál. Ráðstefnu þessa sitja
fulltrúar 124 landa sem nú þegar hafa
undirritaö sáttmáia þess efnis að
reyna af fremsta megni að stöðva
kjamorkuvopnauppbygginguna. Mark-
mið ráðstefnunnar er að tryggja að
löndin 124 hafi á liðnum árum staöiö
viö skuldbindingar sínar og þannig
stuölaö að afvopnun og varöveislu
friðarins.
Er það ósk talsmanna stjómmála-
flokkanna sem undir bréfið skrifuðu að
Danmörk haldi upp harðri afvopnunar-
stefnu á ráðstefnunni.
Ljóst er að Uffe Elleman-Jensen á
mjög erfitt með að hundsa bréf þetta
þó svo hann og ríkisstjómin séu
ósammála því. Oft hefur stjórnin oröiö
aö skipta um stefnu í utanríkismálum
vegna þingssamþykkta, og á alþjóða-
vettvangi hafa Danir oftsinnis veriö
gagnrýnir fyrir pólitískt flökt sitt.
A þetta sérstaklega við um
samstarfið innan NATO. Það er því
trúlegt aö danski utanríkisráöherrann
kyngi nú þeim súra bita að stjórnin
hefur ekki meirihluta á þinginu um
utanríkismál og fari því að vilja tals-
manna stjómarandstööuflokkanna.
Schliiter fær ekki sinu framgegnt i utanrikismálum.
„Kap# thlaup
v*ð trii nann”
Árangurslaus leit að f lugrita
Air India-vélarinnar
Kjarnorkukafbáturinn Churchill leit-
aöi í gær árangurslaust að svarta kass-
anum, eða flugritanum, úr Air India
júmbóflugvélinni sem fórst undan
ströndum Irlands fyrr í vikunni.
Heimildannenn segja að Churchill
hafi verið um 24 tíma í kafi í algerri
leynd og reynt að ná útmiðunarmerkj-
um frá flugritanum. Taliö er að svarti
kassinn sé á tveggja kílómetra dýpi.
Aldrei hefur tekist að ná neinu upp af
slíku dýpi áður, að sögn þeirra er til
þekkja.
Ferðir kjamorkukafbáta Breta eru
leynilegar, svo opinberlega hefur ekki
verið hægt að segja mikið um leit kaf-
bátsins. En heimildarmenn segja að
hann hafi ekki náö að nema nein merki
frá flugritanum.
Sérfræðingar segja aö flugritar eigi
venjulega að senda merki í aö minnsta
kosti mánuð en að dýpi og þrýstingur
geti haft áhrif á merkjasendingarnar.
Breska rannsóknarskipið Gardline
Locater, sem Air India hefur á leigu, er
komið á slysstaö. Þaö mun senda út-
búnað til aö nema hljóðmerki frá
svarta kassanum niður. En það skip er
ekki vant framkvæmdum niöur fyrir
750 metra. „Þetta er kapphlaup við
tímann,” sagði írskur embættismaður.
Palme varar við
kjarnorkuvopnum
Frá Gunnlaugi A. Jónssyni, fréttarit-
ara DV í Svíþjóð:
Olof Palme, forsætisráðherra
Sviþjóðar, sagði í gær aö hættan á
hörmungum af völdum kjarn-
orkusprengju myndi aukast mjög
óhugnanlega ef fleiri aðilar kæmust
yfir kjarnorkuvopn heldur en þeir sem
þegar tilheyra „kjamorkuklúbbnum”.
„Nú þegar allir fjölmiðlar eru uppfull-
ir af fréttum af alls kyns hryðjuverk-
um er ástæða til að velta þvi fyrir sér
hvað það þýddi ef einstakir hryðju-
verkahópar kæmust yfir kjamorku-
vopn.” Palme lét þessi orð falla við
opnun á ráöstefnu i Genf í gær þar sem
fjallað var um útbreiðslu kjamorku-
vopna. Lagði Palme mikla áherslu á
þá ábyrgð sem kjamorkuveldunum
væri nú lögð á herðar.
Palme er hræddur vifl kjarnorkuna.
Gíslamálið í Beirút:
LAUSN í SJÓNMÁLI?
Nabih Berri, leiðtogi shíta í Líbanon,
sagði í morgun að hann væri vongóður
um að brátt fyndist lausn á gíslamál-
inu í Beirút. I viðtali við bandaríska
sjónvarpsstöð segist Berri nú vera
frekar bjartsýnn en svartsýnn á að
lausn sé á næstu grösum en gaf það
ennfremur í skyn að enn væri langt í
land og samningaviðræður á mjög við-
kvæmu stigi.
Bjartsýni manna um að lausn væri í
sjónmáli jókst mjög eftir að shítar
leystu einn hjartveikan gísl úr haldi á
miövikudag og buöust jafnframt til að
koma gíslunum fyrir í sendiráöi ein-
hvers vestræns ríkis í Beirút í ömggt
húsaskjól þar til gengiö yrði aö kröfum
flugræningjanna.
Bjartsýnin eykst
Það kynti ennfremur undir vanga-
veltur manna um að lausn væri í sjón-
máli að bæöi stjómvöld i Washington
og leiðtogar shíta i Beirút hafa varast
að gefa nokkrar yfirlýsingar um gang
mála. Stjórnvöld i Bandaríkjunum
hafa sagt aö þau séu i nánu sambandi
við stjórnvöld í Sýrlandi um lausn
gfslamálsins. Fréttaskýrendur í
Bandarikjunum telja að Bandaríkja-
stjórn leggi mikla áherslu á samband-
ið við Sýrlendinga og tengsl stjórnar-
innar í Damaskus við hreyfingu shíta.
Þögní
Washington
„Eg hef ekkert að segja um máliö og
mun ekki svara neinum spurningum,”
sagði Larry Speakes, talsmaður Hvíta
hússins, á fundi með fréttamönnum í
gær. Alger þögn Bandaríkjamanna
Borri er bjartsýnn, en hefur hann
ástæðu til þess?
þykir enn frekar benda til aö samn-
ingaviðræður séu á viðkvæmu stigi.
George Shultz utanríkisráðherra varð-
ist allra frétta en lagði á þaö áherslu að
það væm ekki einungis Bandaríkja-
mennirnir 39, sem teknir vom í gísl-
ingu eftir flugránið, sem stjórnin í
Washington væri að semja um að fá
lausa heldur einnig sjö aörir Banda-
ríkjamenn sem rænt var í Beirút fyrir
flugránið.
Svo mikil leynd hvílir á stöðu mála í
Washington um framgang gíslamáls-
Samkvæmt sjónvarpsfréttum í
Israel hafa Bandaríkin og Israel
ákveðið að Israel muni ekki leysa úr
haldi fleiri fanga shíta fyrr en búið er
að sleppa bandarísku gislunum i
Beirút úr haldi.
Fréttamaðurinn, stjórnmála-
fréttamaður sjónvarpsstöðvarinnar,
ins aö einungis örfáir embættismenn í
æðstu valdastigum virðast vita hvað er
aðgerast.
Robert Dole, leiðtogi repúblikana á
þingi, kom fram í sjónvarpi í gær-
kvöldi og undirstrikaði enn frekar þá
leynd er nú hvílir yfir stöðu gislamáls-
ins. „Það er eitthvað um að vera í mál-
inu en ég veit ekki hvað,” sagði Dole.
Samþykkja
Hollendingar?
Carrington lávarður, framkvæmda-
stjóri Atlantshafsbandalagsins, sagði i
gær að hann byggist fastlega við því að
Hollendingar samþykktu að koma
fyrir bandariskum stýriflaugum á
landi sínu. Carrington gaf þessa yfir-
lýsingu eftir fund sinn með nokkrum
hollenskum ráðherrum. Holland er
síðast fimm rikja Atlantshafsbanda-
lagsins til aö samþykkja uppsetningu
bandarísku stýriflauganna. I júní á
síðasta ári seinkaöi hollenska ríkis-
stjómin þvi að taka afstööu til endan-
legrar uppsetningar flauganna þar til í
nóvember næstkomandi.
gat engra heimilda. Ekki var hægt aö
ná í embættismenn til að fá viðbrögð
þeirra.
Fyrr í gær sagði blaðið Jerusalem
Post að Israelar myndu hugsanlega
frelsa shíta-fangana yrðu gíslarnir 39
færðir í vestrænt sendiráð.
Föngum ekki sleppt fyrr en á eftir gíslum?
SAS-bann á Suður-Afríku
Frá Gunnlaugi A. Jónssyni, fréttarit-
ara DV í Svíþjóð:
Sænska rikisstjómin tók i gær þá
ákvörðun að banna SAS flugfélaginu
að fljúga til Suöur-Afríku.
Sams konar ákvörðun var og
væntanleg frá ríkisstjómum
Danmerkur og Noregs. Akvörðunin er
tekin til að mótmæla kynþátta-
aðskilnaðarstefnu ríkisstjórnar Suður-
Afríku.
Þessi ákvörðun mun ekki valda SAS
umtalsverðu fjárhagstjóni vegna þess
að flugfélagið hefur aðeins flogiö einu
sinni í viku til Suður-Afríku. En
ákvörðunin hefur það væntanlega í för
með sér aö flugfélagið verður lika að
hætta flugi til Kenýa vegna þess að þaö
borgar sig ekki lengur að fljúga
þangað eftir aö Suður-Afríkufluginu
hefurveriðhætt.
Umsjón:
Þórir Guðmundsson og
Hannes Heimisson