Dagblaðið Vísir - DV - 04.09.1985, Blaðsíða 12

12
útgáfufélag: FRJÁLS FJÚLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aöstoöarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND
JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON ogÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍÐUMÚLA 12—14/ SÍMI 686611.
Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiösla/ áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI 11. SÍMI
27022.
Sími ritstjórnar: 686611.
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12.
Prentun: ÁRVAKUR HF„
Áskriftarverð á mánuöi 400 kr.
Verð i lausasölu virka daga 40 kr.
Helgarblað45 kr.
Ekki meirí skatta
Fjárlagagatið stækkar. Fjármálaráðherra reynir að
andæfa gegn sex hundruð milljóna viðbót við gatið til að
greiða bændum niðurgreiðslur í samræmi við nýju fram-
leiðsluráðslögin frá í vor. „Þessi nýju lög um staðgreiðslu
til bænda eru sett, eftir að fjárlög voru samþykkt,” segir
Albert. „Alþingi samþykkir þennan útgjaldalið án þess
að sjá fyrir tekjum. Ég hef enga peninga til að borga
þetta. Ég mun ekki gefa út aukafjárveitingu og tel mig
ekki hafa lántökuheimild,” segir ráðherrann.
En aðrir stjórnarliðar hafa annaö í huga. Þeir munu
ætla sér að buga fjármálaráðherra. Ekki er annað að sjá
en nú stefni í um þriggja milljarða króna halla á ríkis-
reikningi yfirstandandi árs. Vonir standa til þess, að eitt-
hvað dragi úr hallanum í haust. En gífurlegur mun hann
verða. Þetta eru mikil umskipti frá því, sem var í fyrra,
og mikil breyting frá þeim fjárlögum, sem samþykkt
voru yfirstandandi ár.
Þá er einnig búizt við miklum halla á næsta ári, að
óbreyttu.
Halli á ríkissjóði er hættulegur efnahag okkar. Hallinn
og erlend skuldasöfnun til að mæta honum eykur verð-
bólguna. Þetta skapar þenslu, sem við megum ekki við.
Sjávarútvegurinn verður illa úti. Hann stríðir þá viö auk-
inn kostnað heima fyrir og harðnandi samkeppni um
vinnuaflið. Þetta leiðir til gengisfellingar. Þessi rök-
semdafærsla ætti að sýna, að ekki má halda fram sem
horfir um hallann á f járlögum.
Þenslan, sem erlend skuldasöfnun skapar, og verðbólg-
an, sem af hlýzt, kollvarpa forsendum síðustu kjara-
samninga. Þá mun verðbólgan fara fram yfir „rauðu
strikin”, sem samningamenn höfðu í huga, þegar samn-
ingurinn var gerður. Við slíkt verða launaþegafulltrúarn-
ir hálfu grimmari í næstu samningum upp úr áramótum.
Stjómarliðið segist hafa einsett sér að útiloka halla-
rekstur og aukningu erlendra skulda.
Eftir er að sjá, hvernig þau fyrirheit verða efnd.
Vissulega hefur nú þegar töluvert verið rætt um að
mæta hallanum á ríkisbúskapnum með nýjum sköttum.
Nefnd hefur verið hugsanleg hækkun söluskatts eða
eignarskatts, veltuskattur á fyrirtæki og skyldusparnað-
ur á hátekjur.
Söluskattur hefur nýlega hækkað. Frekari hækkun hans
ætti ekki að koma til greina að sinni. Hann er orðinn svo
hár, að ekki ætti að hækka hann frekar, nema í tilvikum,
þegar hækkun hans yrði látin mæta lækkun tekjuskatts.
Svipað gildir um eignarskattinn, sem var hækkaður í vor.
Veltuskattur á fyrirtæki er ranglát skattheimta.
Skyldusparnaður á hátekjur ætti ekki að koma til
greina. Reynslan sýnir, að slík skattlagning leggst einnig
á miðlungstekjur. Hún væri auk þess algerlega ranglát
útþensla á tekjuskattskerfinu, sem ber að afnema. Þá er
óréttlátt að leggja skatta á „eftir á”.
En við hverju má búast, þegar landsfeðurnir hegða sér
eins og eiturlyfjasjúklingar við stjórn landsins, eins og
dæmið um niðurgreiðslurnar sýnir?
Enn ber að leggja áherzluna á niðurskurð ríkisbáknsins
í samræmi við þarfir til aö mæta þeim halla, sem í stefn-
ir. Við höfum orðið fyrir áföllum í efnahagsmálum, en
ríkissjóður hefur ekki verið minnkaður sem áföllunum
syarar. Flestir aðrir hafa greitt sinn hluta af versnandi
efnahag. HaukurHelgason.
DV. MIÐVIKUDAGUR 4. SEPTEMBER1985.
Kjallarinn
• „Ráðherrakarp um kjöt ofan i Ameríkana eöa hver stjórni rannsóknum vifl Mývatn er reyndar eins og
upphrópunarmerki við aumingjaskapinn . . ."
Samtal um
„Eg er í Fóstruskólanum,”
svaraði rúmlega tvítug stúlka
spurningu minni um hvað hún væri
að gera.
„Þú hefur þá farið í það nám, þótt
sífellt sé verið að tala um hve launin
séu léleg hjá fóstrum,” svaraði ég.
„Blessaður góði, ég fer beint til
Noregs um leið og ég er búin og það
gerum við reyndar fleiri,” svaraði
stúlkan og bætti viö: „Það er ekki
nokkur sjens að klára sig á
laununum hérna. Það eru kannske
5—7 þúsund eftir á mánuði, þegar
maður er búinn að borga húsa-
leiguna. Þá er allt hitt eftir. I Noregi
eru launin hjá fóstrum næstum því
nákvæmlega helmingi hærri og
ódýrara að lifa. Þetta með miklu
skattana á Norðurlöndum er líka píp.
Það þarf nú aö borga skatta hér lika.
Þeir eru kannske svolítið hærri en
þaö munar ekki svo miklu. Það er
sjálfsagt að koma sér í burtu. Eg er
ekki ein um það. Eg veit um fullt af
fólki á aldrinum svona 20—35 ára,
sem er farið eða stefnir að því.”
Oft hef ég hugleitt og rætt um
hættuna á fólksflótta vegna lágra
launa á Islandi og brýnt menn á því
að í öllum athöfnum yrðu stjómvöld
aö taka miö af þvi að halda uppi
góðum lífskjörum og bæta þau, ef við
ættum að standa okkur sem þjóð.
Mér átti því ekki að koma viðhorf
stúlkunnar á óvart. Samt hrökk ég
við.
„Þú kvíðir því ekki að flytja í
ókunnugt land?” spurði ég og hélt í
hálmstráin. Svarið kom að bragði:
„Nei, maður hefur ferðast frá því
maður var krakki. Það var farið til
útlanda i sumarleyfi. Ég hef líka
komið til Noregs. Á þar frænku sem
fluttist út fyrir 15 árum. Eg hef
heimsótt hana, var t.d. smátima hjá
henni í sumar. Það er ekkert mál að
flytja til Noregs. Eg sé líka hvaö
frænka mín og maður hennar hafa
þaðgott.”
Málið var afgreitt og samtalinu
var í rauninni lokið. Ég hafði fengið
alvarlega áminningu um málefni
sem ég hafði sjálfur oft rætt.
fólk sér gjarnan starfsvettvang, þar
sem það telur að því líði best. Þegar
laun fyrir sömu störf eru helmingi
hærri í grannlandi en hér heima og
launin hér svo lág að fólk sér ekki
hvemig eigi að komast af á þeim er
við ramman reip að draga. Otkoman
verður sú að við menntum fólk fyrir
aöra. Við berumkostnaöinn, en aðrir
hirða starfskraftinn. Það er dýrt.
Það gengur ekki til lengdar.
KJARTAN
JÓHANNSSON
ALÞINGISMAÐUR
FYRIR
ALÞÝÐUFLOKKINN
Hættan á landflótta
Okkur er öllum nauðsynlegt að
hugsa um þau viðhorf sem fram
komu hjá þessari stúlku. Hún er ekki
ein um þau. Unga fólkinu í dag eru
ýmsir vegir færir, sem áður þóttu
erfiðir. Ottinn við útlönd hefur
horfiö. Margt af unga fólkinu hefur
kynnst einhverjum erlendum
löndum af eigin raun. Landamærin
eru ekki eins hár þröskuldur og áður.
Vesturlönd, sem svo eru nefnd, eru á
leiðinni að verða meira og minna eitt
svæöi, líka í atvinnulegu tilliti, en þó
einkanlega Norðurlöndin. Þá velur
Efnahagsstefnan
er orsökin
Efnahagsstefnan á Islandi verður
aö taka mið af þessu. Skattastefnan
og stefnan í húsnæðismálum verður
að mótast af þessu. Við veröum að
standa okkur í samkeppninni um
unga fólkið. Byggðastefnan verður
að vera sú að Island sé byggt. Þá
duga ekki fjárfestingarmistök eins
og Krafla og margt fleira. Þá dugar
ekki að safna steinsteypuhöllum sem
engu skila. Þá dugar ekki að safna
virkjunum í tómagangi og raforku
sem enginn kaupir. Við höfum ekki
efni á úreltri landbúnaöarstefnu eða
umframafköstum i fiskveiðum
vegna óþarflega stórs flota.
Ráðherrakarp um kjöt ofan í
Ameríkanann eða hver stjórni
rannsóknum við Mývatn er reyndar
eins og upphrópunarmerki við
aumingjaskapinn, þegar raunveru-
lega lífsnauðsyn ber til að verja og
tryggja þjóðfélagið sjálft með lífs-
kjarasókn og lífskjarajöfnuöi eins og
ofanrakið samtal er til vitnis um. Við
verðum að nota starfskrafta okkar
rétt.
Kjartan Jóhannsson.
0 „Þegar laun fyrir sömu störf eru
helmingi hærri í grannlandi en hér
heima og launin hér svo lág að fólk sér
ekki hvernig eigi að komast af á þeim
er við ramman reip að draga.”