Dagblaðið Vísir - DV - 02.09.1987, Blaðsíða 10

10
MIÐVIKUDAGUR 2. SEPTEMBER 1987.
UtLönd
Pershing 11 dönsku
kosningabaráttunni
Deila hefur nú komið upp i Danmörku vegna yfirlýsing-
ar talsmanns jafnaðarmanna um afstöðu utanríkismála-
nefndar þingsins til Pershing I kjarnafiauganna í
Vestur-Þýskalandi.
Uffe Ellemann-Jensen, utanríkisráðherra Danmerkur,
setti skilyrðislausan trúnað gagnvart Nató ofar öllu
öðru og krafðist þagnar um viöhorf dönsku stjórnarinn-
ar til Pershing I kjarnaflauganna þar til Kohl kanslari
hefði tekið ákvörðun.
Haukur L. Haukæon, DV, Kaiipmanuahö&u
Ákvörðun Helmut Kohls, kanslara
Vestur-Þýskalands, um að fjarlægja
72 Pershing I kjamaflaugar, svo að
þær hindri ekki samningaumleitanir
stórveldanna á sviði niðurskurðar
kjamavopna, kom eiginlega á ská
inn í dönsku kosningabaráttuna,
alla vega hvað Uffe Ellemann-Jens-
en utanríkisráðherra varðar.
Fyrir ákvörðun Kohls hafði hann
í blöðum skammast út í Lasse Budtz,
vamarmálatalsmann jaihaðar-
manna, fyrir að hafa talað opinskátt
í viðtali við málgagn kommúnista
um að utanríkismálanefhd þingsins
væri á einu máli um að eldflaugam-
ar yrðu fjarlægðar. Þar með fannst
utanríkisráðherranum að Lasse
Budtz ryfi þagnarskylduna um störf
utanríkismálanefridarinnar og að
hann gengi erinda kommúnista.
Engar yfirlýsingar
Samkvæmt utanríkisráðherranum
áttu engar yfirlýsingar um málið að
opinberast fyrr en Vestur-Þjóðverjar
hefðu sjálfír tekið ákvörðun í mál-
inu. Vildi ráðherrann ekkert gefa
út á kjamaflaugamar vegna þagnar-
skyldu sinnar og hefur því staðið
verr í málinu með tilliti til kosninga-
baráttunnar.
Jafhaðarmaðurinn sagðist alltaf
hafa ætlað að fylgja málinu eftir,
ekki síst vegna þrýstings vestur-
þýskra jafhaðarmanna á Kohl, og
sagði opinberlega eftir fund vamar-
málanefndar að viðhorf ríkisstjómar
Dana væm ekki svo ólík viðhorfum
jafhaðarmanna í málinu.
Trúnaður gagnvart Nató
Fyrir fundinn í vamarmálanefnd
hafði Knud Östergaard, formaður
öiyggisnefhdar þingsins, sagt opin-
berlega að fjarlægja ætti kjama-
flaugamar svo að þær hindmðu ekki
samninga austurs og vesturs.
Samkvæmt tveimur ónafhgreind-
um ráðherrum hafa vinstri menn og
íhaldsmenn f ríkisstjóminni deilt um
þiýstingsmöguleikana í kjama-
flaugamálinu. Vildu íhaldsmenn
sýna friðarvilja sinn með því að
styðja brotttöku flauganna opin-
berlega á meðan Uffe Ellemann setti
skilyrðislausan trúnað gagnvart
Nató ofar öllu öðm og krafðist þagn-
ar um málið. Ásakar hann enn
fremur Lasse Budtz um að nota ör-
yggismál í innanríkisdeilunni og
spila þannig rússneska rúllettu.
Ósamlyndi um öryggismál
Deilan milli Uffe Ellemann og
Lasse Budtz þykir á ný hafa skapað
ósamlyndi milli ríkisstjómarinnar
og stjómarandstöðunnar um fram-
tíðarþróunina í danskri öryggispóli-
tík og deyfa vonir þær sem í þinginu
vom um sameiningu í öryggisnefrid
þingsins sem eftir kosningar átti að
hefja störf á ný í ljósi samningaum-
leitana stórveldanna.
Formaður öryggisnefiidarinnar,
sem var stofnuð 1985 til að ná sam-
einingu á þingi um öryggismál, er
þó ásamt Niels Helveg Petersen,
formanni róttækra vinstri manna,
bjartsýnn á komandi störf nefhdar-
innar. Samningaumleitanir stórveld-
anna muni eyða að miklu ágreiningi
stjómar og stjómarandstöðu í ör-
yggismálum. Kallarhann skærumar
milli Uffe Ellemann og Budtz storm
í kosningavatnsglasinu. Væntir
hann breiðrar samvinnu í nefhdinni
eftir kosningamar án þeirra neðan-
málsgreina sem Danir em frægir
fyrir vegna minnihluta ríkisstjómar-
innar í öryggis- og utanríkismálum
á þingi.
Tákn harðn-
andi afstöðu
Lorraine Phyllis Cohen gengur úr réttarsalnum i Penang á þriðjudag
eftir að hafa hlotið dauðadóm fyrir eiturlyfjasmygl. Símamynd Reuter
Dómur féll á þriðjudaginn í máli
stjómvalda í Malaysíu á hendur
Lorraine Phylhs Cohen og sonar
hennar, Aaron Shelton. Lorraine var
þar dæmd til dauða fyrir smygl á
eiturlyfjum til landsins en Áaron
fékk vægari dóm, eða lífstíðar fang-
elsisvist. Talið var að það magn af
heróíni, sem Aaron hafði í fórum
sínum, hefði getað verið til eigin
nota og var það metið honum til
málsbóta. Hins vegar þótti ljóst að
móðir hans hefði ætlað að selja heró-
ín og hún því dæmd sem morðingi.
Táknrænn dómur
Dómamir yfir þeim mæðginum em
táknrænir fyrir harðnandi afstöðu
stjómvalda margra ríkja gagnvart
þeim sem ástunda smygl og sölu á
eiturlyfjum. Á þriðjudag lýsti forsæt-
isráðherra Malaysíu, Datuk Seri
Mahathir Mohamad, því yfir að land
hans myndi meðhöndla þá sem
stæðu í eiturlyfj aviðskiptum sem
morðingja. „Lög okkar em hörð,“
sagði forsætisráðherrann, „en þessi
óskapnaður er að eyðileggja ungl-
inga okkar. Við lítum á þá sem
dreifa eiturlyfjum sem eyðilegging-
arafl í lífi þeirra, sem morðingja
þeirra, og þeir verða meðhöndlaðir
sem morðingjar.“
Útfendingar
Það breytti afetöðu dómarans í
málinu ekkert að Lorraine og Aaron
em útlendingar, en þau em fiá Nýja-
Sjálandi. Ekki er vitað hvort áfrýjun
hefúr í för með sér mildun dómanna
að einhverju leyti, né heldur hvort
stjómvöldum á Nýja-Sjálandi tekst
að hafa áhrif á endanlega dóma í
Malaysíu. Bob Hawke, forsætisráð-
herra Nýja-Sjálands, hefur þegar
sagt að hann kunni að reyna að
hafa áhrif á stjómvöld í Malaysíu
en hann hefur ekki tiltekið með
hvaða hætti.
Raunar kann það að hafa áhrif til
herðingar á dómum að sakfelldu em
útlendingar. Stjómvöld kunna að
vilja gefa fordæmi með dómum þess-
um og fullnægingu þeirra, í þeirri
von að það hafi neikvæð áhrif á til-
raunir annarra útlendinga til þess
að hagnast á innflutningi og sölu
eiturlyfja.
Ekkieinir
Malaysíumenn em enda ekki einir
um að bregðast hart við eiturlyfja-
viðskiptum. Þess er skammt að
minnast að dómstólar á Sri Lanka
hafa undanfama mánuði dæmt
nokkra eiturlyfjasala til dauða þótt
þeim dómum hafi yfirleitt verið
breytt í lífetíðar fangelsi við áfrýjun.
ólíkt Sri Lanka, þar sem það hefur
mildandi áhrif á dóma ef eiturlyfja-
salar em jafiiframt háðir söluvöm
sinni, taka dómstólar í Malaysíu
ekkert tillit til slíks. Ljóst þykir að
bæði Lorraine Cohen og sonur henn-
ar, Aaron, em eiturlyfj aneytendur
og hafa ætlað mikinn hluta eitur-
Iyfjabirgða sinna til eigin nota. Það
skipti hins vegar sköpum um örlög
þeirra að á Lorraine fundust liðlega
140 grömm af heróíni en aðeins tæp-
lega 35 grömm á Aaron. Dómari í
málum þeirra var reiðubúinn að trúa
því að minni skammturinn væri ætl-
aður til eigin nota einvörðungu en
ekki hinn stærri.
Fylgst með
Yfirvöld viða um heim, þar á með-
al á Vesturlöndum, fylgjast nú mjög
náið með framvindu mála í Malays-
íu, á Sri Lanka og annars staðar þar
sem mikilli hörku er beitt í barátt-
urmi gegn eiturlyfjavandanum.
Á Vesturlöndum hafa stjómvöld
heykst á að beita mjög löngum fang-
elsisdómum við brotum af þessu tagi
og víða eru dauðadómar ekki heimil-
ir að lögum. Þar þykir því ástæða
til að sjá hvort árangur næst með
þessum aðferðum og ef svo fer má
búast við þyngingu dóma víða ann-
ars staðar.
Málum í þessum löndum verður
sýnd enn meiri athygli fyrir þá sök
að aðgerðir víða annars staðar hafa
reynst árangurslausar með öllu. Eit-
urlyfjavandamál hafa versnað
fremur en skánað, bæði vegna auk-
ins magns lyfja, svo og vegna þess
að ný eiturlyf hafa náð fótfestu á
mörkuðum, svo sem crack og fleiri.
Víti til varnaðar
Fátt virðist nú geta orðið þeim
mæðginum Lorraine og Aaron til
hjálpar. Svo virðist sem stjómvöld
séu ákveðin í að nota mál þeirra sem
víti til vamaðar og því verði dómun-
um framfylgt.
Lögfræðingar þeirra hafa þegar
ákveðið að áfiýja dómunum og
byggja vonir sínar um mildun á því
að bæði séu þau forfallnir eiturlyfja-
neytendur og þurfi læknisaðstoð en
ekki refeingu.
Lorraine Cohen sagði sjálf eftir að
dómur féU að hún heföi átt von á
þessu. Sagði hún að svo virtist sem
Malaysíumenn nytu þess að hengja
smáfólk eins og hana meðan stór-
karlamir slyppu. Hún bætti síðan
við að sér fyndist dómurinn yfir
Aaron sérstaklega harður.
Dómunum verður áfiýjað fyrir
hæstarétti í Kuala Lumpur, höfuð-
borg Malaysíu. Fari svo að áfrýjun-
arkröfúm verði hafiiað verður
Lorraine Phyllis Cohen hengd og
sonur hennar fær að dúsa ævilangt
í fangelsi.
Umsjón: Halldór Valdimarsson og Ingibjörg Bára Sveinsdóttir