Dagblaðið Vísir - DV - 16.12.1987, Qupperneq 15

MIÐVIKUDAGUR 16. DESEMBER 1987.
15
Öiyggisvarsla í Kringlunni:
Uppsagnir - greinargerð
Eins og lesendur DV rekur eflaust
minni til átti ég í deilum viö Öryggi-
smiðstöðina sf. sem sögð er annast
öryggisgæslu í Kringlunni. Tildrög
og ástæður eru í reynd mun dýpri
og víðtækari en fram hefur komið
í fjölmiðlum til þessa. Þar sem ég
hef ekki haft tækifæri til aö koma
athugasemdum mínum og skoðun-
um á framfæri við þá sem mestra
hagsmuna hafa að gæta í þessu
máli leyfi ég mér að gera eftirfar-
andi greinargerð tO að fyrirbyggja
frekari rangtúlkun og einstefnu
skýringar eftirtalinna aðila að
þessu máh, þ.e. þeirra Rúrlks
Kjartans Scheving, eiganda Ör-
yggismiðstöðvarinnar, Amar
Bárðar Scheving, framkvæmda-
stjóra Öryggismiðstöðvarinnar, og
síöast en ekki síst Magnúsar Páls-
sonar, öryggisstjóra Kringlunnar
með meiru.
Tilvistarsvið
Öryggismiðstöðvarinnar sf.
Verslunareigendur Kringlunnar
mynda með sér húsfélag eða
rekstrarfélag um sameign Kringl-
unnar. Þessu félagi er meðal
annars ætlað að sjá um öryggismál
í sameigninni. Til skipulagningar
og yfirstjómunar á þessu sviði var
ráðinn sérstakur starfskraftur
(Magnús Pálsson) sem er sérfræð-
ingur á þessu sviði að eigin sögn
og ber að mestu leyti ábyrgö á þess-
um þætti. Framkvæmd öryggis-
gæslunnar var bpðin út, að sagt
var. Það kom í hlut fyrirtækis sem
ber nafnið Öryggismiðstöðin sf., en
það var stofnað skv. firmaskrá
þann 30. júlí sl. og er eign Rúriks
Kjartans Scheving. Eftir því sem
næst verður komist er hér um að
ræða nýliða í þessari grein, með
mjög takmarkaða reynslu, bæði á
sviði öryggisgæslu og reksturs.
Skv. útboðslýsingu verksins er
ekki hægt að sjá í hveiju hin raun-
verulega öryggisgæsla á að vera
fólgin. Þar er einungis stiklað á
stóru með ýmsum fyrirvörum um
mál sem raunverulega koma sjálfu
útboðinu ekkert við. Má þar t.d.
nefna fyrirvara um launakjör
starfsmanna viðkomandi fyrirtæk-
is. Þar er beinlínis kveðið á um að
laun skuli ekki greidd skv. öðrum
taxta en lægsta taxta Dagsbrúnar,
án tillits til væntanlegs kjarasamn-
ings vegna þessara starfa, sem
mönnum mátti þó vera ljóst aö yrði
gerður fyrr eða síðar. Ýmis fleiri
atriði eru í þessu útboðsplaggi sem
koma óneitanlega spánskt fyrir
sjónir, jafnvel svo að það læðist að
manni sá grunur að ætlunin hafi
verið að ráða „lepp“ til að firra
ákveðna aðila ábyrgð og hugsan-
KjaUarinn
Freyr Guðiaugsson
fyrrverandi öryggisvörður
legum miska- og skaðabótakröfum
sem örugglega eiga eftir að verða
þónokkrar ef fram heldur sem
horfir.
Ólögmæt uppsögn
trúnaðarmanns
Ástæður brottrekstrar míns og
annarra félaga minna úr starfi ör-
yggisvarða í Kringlunni hafa í raun
aldrei verið tilgreindar, þó að að
því hafi verið látið liggja aö við sem
höfum fengið reisupassann höfum
gerst brotlegir í starfi á einn eða
annan hátt. Hér er um að ræða fyr-
irslátt sem ætlað er að slá ryki í
augu verslunareigenda og annarra
sem málið varðar. Sannleikurinn
er sá að ástæðumar eru marg-
þættar og þess eðhs að þær þola
ekki dagsljósið, hvað þá umfjöllun
á grundvelli raunsæis.
Blekktir til ráðningar
Þegar viðkomandi starfsmenn
Öryggismiðstöðvarinnar voru
ráðnir til starfa fengu þeir vægast
sagt villandi upplýsingar um
launakjör sín, að ekki sé meira
sagt. Okkur var tjáð að fastakaup
fyrir eitt hundrað sjötíu og þriggja
klst. vinnuskyldu á mánuöi yrði
um fjörutíu þúsund krónur. En
eins og ahir vita er fastakaup ann-
að en heildarlaun, því töldum við
að heildarlaun yrðu þegar upp
væri staðið um það bil sextíu þús-
und krónur, þ.e. fastakaup, vaktaá-
lag og orlof. Þessu fór þó víðs fjarri
þegar að útborgun kom, launin
vom greidd án sundurhðaðra
launaseðla og námu útborguð laun
sléttum íjörutíu þúsund krónum.
Launaleiðréttingu hafriað
með skætingi
Þessu vhdum við að sjálfsögðu
ekki una og gerðum athugasemdir.
Okkur var svarað í skætingi, „að
þetta væm þau laun sem um hefði
verið samið og annað kæmi ekki
til greina“. Þegar hér var komið
varð okkur ljóst að við höfðum
verið blekkt til ráðningarinnar og
hugðumst leita réttar okkar í gegn-
um verkamannafélagið Dagsbrún,
sem við gengum í, þ.e. þau okkar
sem ekki voru í því fyrir. í fram
haldi af því héldum við starfs
mannafund að ráöi Dagsbrúnar th
aö kjósa okkur trúnaðarmann. Ég
var kjörinn trúnaðarmaður á þess-
um fundi og var afrit fundargerðar
þar að lútandi afhent Öryggismið-
stöðinni th tilkynningar þar um,
strax daginn eftir.
Hefndaraðgerðir
gegn verkalýðsbaráttu
Þegar ljóst var að við hugðumst
finna ágreiningi þessum löglegan
farveg á þennan hátt fór að bera á
miklum taugatitringi hjá þeim Ör-
yggismiðstöðvarmönnum og sjálf-
um höfuðpaurnum, Magnúsi
Pálssyni. Viðbrögð þessa taugatitr-
ings komu sérstaklega fram í
einkennilegri framkomu og hátt-
erni gagnvart okkur sem mér þykir
jaðra við fasisma. Meðal annars
voru okkur settar ýmsar reglur að
vinna eftir sem beinhnis brjóta
hegningarlöggjöfina, að mínu áliti.
Jafnframt var okkur gert að
vinna störf sem ekki geta flokkast
undir öryggisgæslu og voru ekki í
okkar verkahring. Sá félaga minna
sem hvað dyggilegast stóð að baki
mér sem trúnaðarmanni á þessum
tíma var umsvifalaust hrakinn úr
starfi.
Þáttaskil í sögu trúnaðar-
manna á vinnustöðum
Þegar hér var komið sögu taldi
ég mér skylt sem trúnaðarmanni
að upplýsa verkalýðsfélagiö um ah-
ar aðstæður. Samtimis fann ég
mjög fyrir því að leitað var logandi
ljósi að átyhu th að unnt yrði að
reka mig úr starfi. Meðal annars
sem gert var í þeim efnum var að
þeir forráðamenn Öryggismið-
stöðvarinnar komu allt að því
fjórum sinnum á nóttu í skyndi-
kannanir þegar ég var á nætur-
vakt, í þeim thgangi að koma mér
að óvörum í von um að ég væri að
svíkjast um. Jafnframt var mér tjáð
ótal sinnum að ég gæti bara sagt
upp ef ég væri ekki ánægður, er ég
reyndi að ræöa máhn. Síðan, þegar
þeir félagar fréttu að ég hefði upp-
lýst verkalýðsfélagið um allar
aðstæður, fundu þeir það út að það
væri trúnaðarbrot og ráku mig fyr-
irvaralaust. Seinna frétti ég að
uppsögn mín hefði verið sam-
kvæmt fyrirmælum Magnúsar
Pálssonar, öryggisstjóra Kringl-
unnar, sem ekki hvað síst hafði
hvatt til þessara hreinsana sem
gerðar voru í því skyni að þagga
niður alla óánægju með launakjör
og ekki síst öryggisgæsluna sjálfa
og þá öryggisþætti sem tengdir eru
byggingunni og eru í flestum atrið-
um óviðunandi.
Skýringar á brottrekstri
Fleiri meinsemdir voru líka til
þess fallnar, að mínu áliti, aö ég
og brottreknir félagar mínir vorum
ekki taldir hepphegir starfskraftar
í öryggisgæslu Kringlunnar. Fljót-
lega eftir að við hófum störf sem
öryggisverðir í Kringlunni varð
okkur ljóst að ýmsir þættir örygg-
ismála húsins voru í megnasta
ólestri og þurftu ítarlegra úrbóta
við til að uppfylla að minnsta kosti
siðferðislegar kröfur, aö ekki sé
minnst á lagalegar kröfur. Viö
gerðum athugasemdir við þessi
mál jafnóðum og okkur urðu þau
ljós, kennir þar margra grasa sem
í fæstum tilfellum hefur verið
sinnt. Sem dæmi um þessi mál má
nefna vanhæfni öryggisvarða th að
sinna brunavörnum, skyndihjálp
og leiðbeinandi stjórnun í neyðar-
tilfellum af völdum eldsvoða,
jarðhræringa eða annarra náttúru-
hamfara, svo og vegna hugsanlegra
sprengjuhótana svo eitthvað sé
nefnt. Ástæðan fyrir þessu er sú
að öryggisvörðum var ekki og hef-
ur ekki enn verið gefinn kostur á
námskeiðum svo þeir geti fullnægt
þeim sjálfsögðu kröfum sem eru
gerðar th þeirra.
Óvinsælar ábendingar
í öhum þessum atriðum gerðum
við tihögur um úrbætur. Ábend-
ingar þessar féllu ekki í þann
jarðveg sem ætla mætti, öðru nær,
okkur var hreinlega sagt að okkur
kæmu þessi mál ekki við, okkar
starf væri fólgið í að veiða smá-
þjófa og óvelkomin böm, fremur
en að hugsa um velferö og öryggi
viðskiptavina hússins. Raunar
kom mér þessi afstaða ekki á óvart,
þar sem fyrrnefndur öryggisstjóri
hússins skhgreinir sig sem einka-
lögreglustjóra Kringlunnar og
undirmenn sína sem lögreglu-
hunda sem eigi að hlýða þegar þeim
er sigað, nánast th hvaöa verka
sem er, án thlits th eigin skynsemi.
Ótrúleg vinnubrögð
í annan staö voru engar vinnu-
áætlanir til fyrir öryggisverði að
vinna eftir í hugsanlegum neyðar-
tilfellum. En á þvi hefur nokkur
bót verið unnin, ef bót skyldi kaha,
eftir að þetta mál fór að fá umfjöll-
un fjölmiðla. Bót þessi er fólgin í
vægast sagt meistaralegum
heimskupörum í samningu neyð-
aráætlunar fyrir Kringluna og er
einungis th þess falhn aö framkalla
múgseíjun um ofsahræðslu og
flótta ef hún yrði notuð. Samning
þessarar neyðaráætlunar tók, að
mér er sagt, nákvæmlega þijár
klukkustundir. Samkvæmt heim-
hdum sérfræðinga á þessu sviði
hefðu þeir að minnsta kosti þurft
sex til átta vikur til verksins, en th
viðmiöunar má nefna aö það tók
sex vikur að gera slíka neyðaráætl-
un fyrir Seðlabankabygginguna.
Áskorun um úrbætur
Ég hef fylgst með þessum málefn-
um Kringlunnar úr fjarlægð eftir
að ég var rekinn og þótt öhum
vinnubrögöum heldur hraka frem-
ur en hitt. Einkum hefur mér þótt
miður að framkvæmdastjóri
Kringlunnar, sá ágæti maður að ég
hélt, Ragnar Atli, skuh láta þessi
vinnubrögð starfsmanns síns óá-
talin. Að minnsta kosti átti ég á
öðru von úr þeirri átt, eftir þau
ummæh sem hann hafði um th-
finningar sínar gagnvart mönnum
og málleysingjum í rabbþætti
Svavars Gests í útvarpinu fyrir
opnum Kringlunnar.
Hér hef ég tíundað þá þætti þessa
máls sem mér hafa legið hvað
þyngst á hjarta undanfama mán-
uði og er þó ekki upptahð. Læt ég
hér við sitja og skora á stjórn
Kringlunnar að bæta það sem bætt
verður í þessum efnum og sjá um
að til verka verði fengnir menn
með kunnáttu og reynslu, bæði
hvað varðar skipulagningu og
framkvæmd.
Freyr Guðlaugsson
„Astæðan fyrir þessu er sú að öryggis-
vörðum var ekki og hefur ekki enn
verið gefinn kostur á námskeiðum svo
að þeir geti fullnægt þeim sjálfsögðu
kröfum sem eru gerðar til þeirra.“
Afvopnum heimilin
„Eitt verð ég að segja þér
áður en ég dey,
enda skaltu bömum þínum kenna
fræöin mín...“
Höf. G.B.
Það erum við, fullorðna fólkið,
sem leiðum bömin út í lífið og bar-
nið býr sig undir lífið í gegnum
leikinn.
Við sem uppalendur verðum að
hjálpa bömunum að vinna úr öh-
um þeim áhrifum og þeirri reynslu
sem þau veröa fyrir svo sem
hræðslu. Margur telur aö börn fái
útrás fyrir hræðslu sína með því
að leika sér með stríðsleikfóng og
í leikjum sem þeim fylgja. Ég tel
hins vegar aö svo sé ekki. Þar með
erum við aö viðurkenna ofbeldi og
réttlæta tilvist þessara drápstóla
sem leikfóngin standa fyrir að
mínu mati. Við kennum ekki börn-
um að vandamál séu leyst með
ofbeldisvopnum og valdi, heldur í
gegnum einstaklings- og hópvinnu
þar sem gott uppeldi er veitt sem
þroskar sjálfstæði barna, jafnframt
þvi að auka skhning og thhtssemi
ga'gnvart öðrum.
Börn sem fá gott uppeldi sjá af-
leiðingar af gjörðum sínum, þau
læra að hafa stjórn á sér, sjálfstæði
þeirra vex og þau finna að það eru
þau sjálf sem stjórna sínu eigin hfi
og læra aö samræma þarfir sínar
þörfum annarra. Uppalandi er veit-
ir gott uppeldi beinir hegðun
bamsins inn á réttar leiðir, bendir
á afleiðingar og ýtir undir að bam-
ið leysi sín vandamál með vits-
munalegum lausnum í stað
ofbeldis.
Það er á ábyrgð okkar uppalenda
hvort við eram firöelskandi þjóð.
Við emm það vonandi ekki aðeins
í orði.
Nú líöur senn að jólum og á jólum
erum við íslendingar vanir að
gleðja hvorir aðra meö gjöfum.
Látum það ekki henda neitt okkar
að gefa barni stríösleikfóng á borð
við svonefnda geislabyssu sem
mikið er auglýst um þessar mundir
og söluaðhar eru svo ósvífnir að
kalla þroskaleikfang. Sama gildir
um aörar eftirlíkingar af vopnum.
„Ljúf í gleði leika sér
lítil böm í desember
inn’í friö og ró
út’í frost og snjó
KjaUariim
Guðrún Alda
Harðardóttir
f.h. friðarhóps fóstra
því að brátt koma björtu jólin,
bráðum koma jólin."
Höf. F.G.Þ.
Guðrún Alda Harðardóttir
„Við kennum ekki börnum að vanda-
mál séu leyst með ofbeldisvopnum og
valdi,“ segir m.a. í greininni.