Dagblaðið Vísir - DV - 27.01.1989, Síða 25

FÖSTUDAGUR 27. JANÚAR 1989.
41
LífsstíH
Húsakynni Geðhjálpar eru afar vistleg og allir velunnarar velkomnir. Hér hittast sjúklingar og aöstandendur
til aö bera saman bækur sínar. DV-mynd S
Félagsstarfsemin hjá Geðhjálp
stendur meö miklum blóma i
þessu litla húsi viö Veltusund.
Kynnumstfólki með
svipuð vandamál
Geðhjálp er í tengslum við hlið-
stæðar hreyfingar í öðrum löndum.
Síðasthðið sumar fóru fjórir félag-
ar í heimsókn til Svíþjóðar og
kynntu sér málefni geðsjúkra.
Gunnar var í þeim hópi og sagði
hann forina í alla staði mjög lær-
dómsríka.
„Við höfðum gagn af því að kynn-
ast öðru fólki sem á við svipuð
vandamál að etja. í Svíþjóð eru
hliðstæð samtök við okkar, en þar
eru þau á vegum ríkisins. Þar eru
nokkur slík hús sem opin eru fyrir
sjúklinga og aðstandendur þeirra.
Þau hús hafa mun lengri opnunar-
Margt áunnist
Að mati félaga í Geðhjálp hefur
margt áunnist í málefnum geð-
sjúkra á þeim tíu árum sem félagið
hefur starfað. Þau nefndu til dæm-
is bráðavakt spítalanna, sem Borg-
arspítali og Landsspítali skipta
með sér vikulega. Útgáfa félags-
blaðsins og önnur fræðslustarf-
semi hefur verið öflug. Félagið
heldur kynningarfyrirlestra í skól-
um og víðar eftir óskum. Mánaðar-
lega eru haldnir fyrirlestrar um
mörg mál sem snerta alla sálgæslu
í nútímaþjóðfélagi. Fyrirlestramir
eru öllum opnir og eru fluttir í
húsakynnum Landsspítalans.
Síðan en ekki síst er opið í htla
húsinu í Veltusundi fjóra eftirmið-
daga í viku hverri svo og fimmtu-
dagskvöld og laugardagssíðdegi.
Þar eru alhr velkomnir sem leggja
vilja málefnum geðsjúkra hð og
hjálpa þeim að takast á við lífið aö
nýju. -JJ
Geðhjálp berst fyrir stofmrn neyðarathvarfs fyrir geðsjúka:
Margir sjúkl-
ingar eru á ver-
gangi á götunum
„Okkar helsta baráttumál núna
er stofnun neyðarathvarfs fyrir
geðsjúka," segir Anna Valgarðs-
dóttir, félagi í Geðhjálp. Anna er
aðstandandi sjúkhngs og hefur
starfað með félaginu í nokkur1 ár.
„Neyöarathvarfið er algjör nauð-
syn fyrir þá sem þurfa á bráðaþjón-
ustu að halda. Margir sjúklingar
eru hreinlega á vergangi á götun-
um og eru engan veginn færir um
að bjarga sér.“
Félagið Geðhjálp er stofnað til að
vinna að hagsmunum sjúkhnga og
aðstandenda þeirra. Félagið telur
hátt á ijórða hundrað manns en
mjög fáir eru virkir í starfi.
„Þetta er nokkurs konar grasrót-
arhreyfing sem vinnur að málefn-
um geðsjúkra og ahra annarra sem
eiga við geðræn og sálræn vanda-
mál að stríða. Hér er opin skrif-
stofa fjóra daga vikunnar, eftir há-
degi og hingað eru allir velkomnir,
aðstandendur og sjúklingar, í kaffi
og meðlæti, eins og húsrúm leyfir.
Auk þess höfum við opið hús á
hverju fimmtudagskvöldi og laug-
ardagssíðdegi og þá reynum við að
bjóða upp á ýmislegt th skemmtun-
ar. Öh starfsemin veltur á óskum
fólksins sjálfs,“ segir Anna og bæt-
ir við að helst sé það skortur á sjálf-
boðahðum sem standi starfseminni
fyrir þrifum, ekki skorti áhugann.
Félagið gefur út blaðið Geðhjálp
sem kemur út tvisvar á ári. í blaðiö
skrifa bæði leikmenn og sérfræð-
ingar um ýmis mál sem tengjast
geðsjúkdómum. Félagið er rekiö
með styrkjum og hefur Reykjavík-
urborg styrkt félagið mjög vel.
Smámál verða oft
óyfirstíganleg
Formaður Geðhjálpar er Magnús
Þorgrímsson sálfræðingur en fast-
ur starfsmaður á skrifstofu er Sigr-
ún Friðfinnsdóttir.
„Innan ramma skrifstofunnar faha
ahs konar hlutir. Fólk getur leitað
sér upplýsinga hér um ahs kyns
vandamál, og þá ýmist komið eða
hringt. Fólk er að spyrja ráða varð-
andi þá læknisfræðhegu og félags-
legu aðstoð sem í boði er. Við reyn-
um að leiðbeina fólki eftir megni
og hjálpa því að leita sér aðstoðar.
Stundum eru það sáraeinfaldir
hlutir sem sjúklingar eiga í vand-
ræöum með, eitthvað sem eitt sím-
tal getur leyst,“ sagði Sigrún.
Neyðin mikil og
þörfin brýn
Sigrún hóf störf hjá Geðhjálp síö-
asthðið haust og segir ýmislegt
hafa komið sér á óvart.
„Mest kom mér á óvart hve þörfm
á aðstoð var mikh og brýn. Fyrir
jóhn var ótrúlega mikið að gera og
greinhegt að margir áttu erfitt um
það leyti. Það er nú einu sinni svo
að í hraða nútímasamfélagsins
verða margir eftir sem ekki geta
haldið í við okkur hin. Th viðbótar
hefur hin venjulega íjölskylda í dag
ekki tíma th að bíða eftir þeim og
þá stendur viðkomandi einn eftir
með mörg vandamál á bakinu. Oft
þarf maður bara einhvern th að
tala viö - bara að setjast niður með
einhverjum sem maður treystir og
vih sinna manni. í mörgum tilfell-
um þarf bara smáskipulag á hlut-
ina hjá fólki, koma hlutum þannig
fyrir að álagið verði ekki of mikið.
Hjá mörgum verða nefnhega smá-
vægheg vandamál oft að óyfirstíg-
anlegum hjaha.“
Margir óöruggir
í fyrstu
í hús Geðhjálpar í Veltusundi
koma daglega 5-30 manns. Að sögn
Sigrúnar er misjafnt hvemig ástatt
er fyrir fólki þegar það kemur í
fyrsta sinn. Sumir eru feimnir, óör-
uggir eða hræddir við að þekkjast.
Aðrir rétt kíkja inn nokkrum sinn-
um áður en þeir afráða að ganga í
hópinn. Hins vegar þarf fólk ekki
að gera neina sérstaka grein fyrir
sér eða gefa ástæður fyrir kom-
unni.
Þegar við stöldruðum við í Veltu-
sundinu var fólk að koma og fara.
Ein kona var að koma í fyrsta skipt-
ið í húsakynni félagsins og síðan
kom einn fastagestur. Tekið var á
móti öllum eins og í innhegu fiöl-
skylduboði og strax boðið upp á
kaffi og með því.
Heilsa
Gott að geta tjáð sig
„Félagsskapurinn hefur géfið
mér hehmikiö sjálfstraust,“ segir
Gunnar en hann er einn af fasta-
gestum í húsi Geðhjálpar. „Það er
mikið atriði að geta talað við ein-
hvem sem svipað er ástatt fyrir.
Ekki af því hinir vhji ekki hlusta,
heldur eiga aðrir sjúklingar mun
auðveldara með að skhja hvernig
manni líður. Lyfin hjálpa mörgum
núna og ég er einn af þeim sem
aldrei má hætta lyfiainntöku, því
þá er voðinn vís.
Mér finnst margt hafa breyst í
Geösjúkir búa oft við mikla einangrun umhverfisins. í mörgum tilfellum
er einangrun aöstandenda síst minni og þvi koma samtökin Geðhjálp
mörgum að gagni. Myndin er úr félagsblaði Geðhjálpar.
viðhorfum fólks th geðsjúkra á
undanfomum árum. Fræðslan er
meiri og umræðan opnari enda
byggjast allir fordómar á fáfræði.
Ég hef verið heppinn með sambýl-
isfólk sem oft kom og bauð mér í
kaffi þegar mér leið iha. Sem dæmi
um velvhja fólks má nefna að sam-
býlisfólkið treystir mér fyrir hús-
sjóðnum.
Mörg svona smáatriði virka mjög
hvetjandi á mann. Geðhjálp á mik-
inn þátt í að stappa í okkur stálinu
og horfa bjartari augum th framtíð-
arinnar."
tíma og draumur okkar er að geta
haft lengur opið, helst öh kvöld.
Svona opin hús eru mjög góð fyrir
fólk sem er í tímabundnum „krís-
<<
um .
Sjálfshjálparhópar
til stuðnings
Að mati Sigrúnar kemur heim-
sókn í félagsmiðsöðina í Veltusundi
oft í veg fyrir innlagnir. Á vegum
Geðhjálpar starfa sjálfshjálpar-
hópar, annars vegar fyrir sjúklinga
og hins vegar fyrir aðstandendur.
Sjálfshjálparhópamir gefa fólki
þanri stuðning sem þarf og koma
oft á tíðum í veg fyrir að erfiðleik-
arnir magnist. Anna hefur veriö
starfandi í slíkum hóp fyrir að-
standendur og segir það mikils
virði. Skipst sé á skoðunum um
margvísleg mál og oft hrein andleg
nauðsyn fyrir þá sem næst geð-
sjúkum standa að fiá sig um vanda-
máhn.
„Oft er það ekki hara sjúklingurinn
sjálfur sem finnur fyrir einangrun
umhverfisins. Þeir sem næst sjúkl-
ingnum standa finna oft fyrir slíkri
einangrun og því nauðsynlegt aö
hafa samskipti við fólk sem skhur
hlutina.“