Dagblaðið Vísir - DV - 22.06.1989, Blaðsíða 3

FIMMTUDAGUR 22. JÚNÍ 1989.
3
dv Fréttir
Áfengissala í 36 löndum á sjö ára tímabUi:
Salan minnkað langmest í löndum
með ódýrt og auðfengið áfengi
- salan á íslandi aukist um 5,1 prósent
Áfengissala (hreinn vínandi i
lítrum) 1980-87 í %.
Japan
Finnland Aukning
ísland
Frakkland
ítalía
Irlantl
Mynd yfir aukningu og minnkun í afengissölu í nokkrum löndum á sjö ára
timabili. Það vekur athygii að i löndum þar sem afar auðvelt er að náigast
ódýrt áfengi hefur salan minnkað mest.
Ólafur Haukur Ámason:
Áfengis-
sala
þjóða
jafnast
út vegna
tíðari
samskipta
..Alþjóðlega skýringin á þessum
tölum - og sú sem flestir hallast
að - mun vera að með auknum
samskiptum þjóða og ferðalögum
stefhir sala áfengis í löndunum í
jöfnuð. Þar sem neysla hefur ver-
ið lítil eykst hún vegna tíöari
ferðalaga og samskipta og
breyttra siða. Þar sem áfengis-
neysla hefur hins vegar verið
mikil minnkar hún gjarnan af
sömu orsökum. Þarna eru gagn-
verkandi áhrif á ferðinni. Þetta
er hin almenna skýring á þróun
áfengissölunnar í mismunandi
löndum," sagði Ólafur Haukur
Árnason hjá áfengisvarnaráði í
samtali viö DV þegar hann var
beðinn um aö skýra þróun í
áfengissölu í ýmsum löndum.
„Frakkland er sérlega athyglis*
vert. Ef þú miöar viö 1965 þá hef-
ur áfengissala minnkaö stórkost-
lega. Það hefur verið gert heil-
mikið til að upplýsa fólk um
áfengisvarnir í Frakklandi sið-
ustu ár. Þeir stofnuðu áfengis-
varnaráð á þessu tímabili og hef-
ur það sinnt áróöri mjög mikið.
Þar að auki tóku þeir upp eftirlit
með ölvunarakstri sem ekki hafðí
þekkst áöur. Gerðu þeir lögreglu
heimilt að stoppa bíla og áfengis-
prófa ökumenn eins og gert er
hér.“
- Skýrir það sem þú segir þetta
feiknariega fall í áfengissölu í
Frakklandi?
.JÉg skal ekki segja um það.“
- Ef við berum velferöarkerfið
hér og áfengisvamasteftiu okkar
saman við það stjómleysi sem
viröist hafa verið í löndunum þar
sem sala áfengis hefur rainnkað
mest blasir við mynd með öfug-
um formerkjum. íslendingar
kaupa meira áfengi þó það sé
dýrara og torfengnara en í um-
ræddum löndum.
„Frakkar breyttu um stefnu í
áfengismálum. Áfengi var hækk-
að og heilbrigöis- og umferðar-
sjónarmið líka láön koma iim í
varðandi verðlagningu. Áður
réðu hagsmunir vínbænda nær
eingöngu. Á Ítalíu, sérstaklega
noröurhlutanum, hafa slík sjón-
armið einnig komið við sögu.
Gott dæmi um áhrif stjórnunar á
áfengissölu og neyslu eru Sovét-
ríkin. Sovétríkin eru neðst á 36
þjóða lista yfir áfengissölu 1987
en voru yfir miðjum listanum
fyrir fjórum árum. Með nýjum
aðgerðum þar var sölu- og veit-
ingastööum fækkað og sölutími
takmarkaöur. Eins var hætt að
veita áfengi í opinberum veislum.
Meö handaíli gátu Sovétmenn
skrúfað áfengissöluna niður um
helming á fjórum árum. Nú er
einhver tilslökun að verða í þess-
um eftium og forvitnilegt aö sjá
hvort sala og neysla áfengis
minnkar. Þá er hægt aö svara
spumingunni um hvort aðgengi
og verð hafi mikil áhrif á sölu og
neyslu áfengis."
Olafur sagöi loks að þróunin í
Japan orsakaöist af stööugri
aukningu kaupraáttar og velmeg-
unar, svipað og hérlendis. Sagði
hann að áfengissala fylgdi gjara-
an kaupraætti fólks eða hveraig
áraði. Þannig hefði sala áfengis
minnkað í tengslum við erfiö-
leikatímabil hérlendis, eins og
síðast á sjöunda áratugnum.
-hlh
Áfengissala hefur minnkað um 26
prósent á írlandi frá 1980-1987, miðað
við lítra hreins vínanda á mann.
Hefur salan minnkað um 23,1 prósent
á Ítalíu, 12,7 prósent í Frakklandi,
10,3 prósent í Kanada, 8,3 prósent í
Ástralíu og 7,3 prósent í Bandaríkj-
unum. Af fimmtán löndum, þar sem
þróunin í áfengissölu er sýnd, hefur
salan minnkað í tíu löndum.
Salan hefur aukist um 2,8 prósent
í Bretlandi, 5,1 prósent á íslandi, 5,5
prósent í Danmörku, 10,9 prósent í
Finnlandi og heil 16,6 prósent í Jap-
an.
Salan rokkar upp og niöur milh ára
í nokkrum löndum, eins og Dan-
mörku þar sem hún liggur á bilinu
9,1 tíl 10,4 lítrar.
Ef litið er til 23 ára tímabils, frá
1965-1987, hefur áfengissalan ein-
ungis minnkaö í Frakklandi og á ítal-
íu, um 25 og 22 prósent.
f hinum þrettán löndunum hefur
orðið aukning á sölu áfengis á þessu
23 ára tímabili. Finnar eru þar lang-
efstir á blaði, með 173 prósent aukn-
ingu, og Danir með 92 prósent aukn-
mgu.
Það sem vekur eftírtekt viö lesn-
ingu þessara talna, sem fengnar eru
hjá áfengisvamaráði, er aö í löndum,
þar sem ódýrt áfengi er til sölu á
nánast hverju götuhorni og opinber
áfengisvarnastefna viröist ekki áber-
andi, hefur sala áfengis minnkað
langmest þessi sjö ár. A íslandi, þar
sem stefnan hefur veriö að torvelda
mönnum frekar aðgang aö áfengi og
selja það dýru verði, hefur áfengis-
salan hins vegar aukist um 5,1 pró-
sent.
Það er ekki ætlunin að fullyrða
neitt um þessar sölutölur eöa hvort
fyrrnefnd sölustefna í áfengismálum
á íslandi hafi þau áhrif sem henni
er ætlað en tölurnar eru engu að síð-
ur forvitnilegar.
Island í 34. sæti
Ef áfengissala 36 landa 1987 er
skoðuð er hún mest í Frakklandi þar
sem alls seljast 13 lítrar af hreinum
vínanda á mann. Þá kemur Spánn
með 12,7 lítra, Sviss með 11 lítra,
Ungverjaland og Belgía meö 10,7
lítra, Vestur-Þýskaland meö 10,6,
Austur-Þýskaland og Portúgal með
10,5 lítra og Ítalía með 10 lítra.
Neðst á listanum eru Sovétríkin
með 3,2 lítra, Venesúela með 3,7 lítra
og ísland 1 34. sæti með 4,1 lítra.
í löndunum efst á listanum er bróö-
urpartur sölunnar vín og bjór, að
Ungverjalandi og Austur-Þýskalandi
undanskildum þar sem sterkir
drykkir eru um helmingur selds
áfengis. Á íslandi nemur sala sterkra
drykkja meir en helmingi sölunnar.
Á Norðurlöndum drekka Græn-
lendingar manna mest eða um 20
lítra af hreinum vínanda á mann. Þá
koma Danir meö tæpa 10 lítra,
Finnar með rúma 7, Færeyingar með
um 6 lítra, Svíar 5,4, Norðmenn með
4,4 og loks íslendingar með 4,1 lítra.
-hlh
VILTU VERA ÞINN EIGIN
Nýr Mercury Topaz kr. 700 þús. CIF-verð
Utborgun Kr. 350.000
x) 18 mán. lán Kr. 350.000
Kr. 700.000 CIF
Eigum í landinu nokkra Mercury Topaz '88, byggða fyrir Canada (kalt lofts-
lag), með öllum þægindum, s.s. sjálfskipting - vökvastýri - samlæsing á
hurðum - bein innspýting - kassettutæki — framdrif eða aldrif.x)
Við afhendum þér innflutningsgögn og þú sérð um tollafgreiðslu sjálfur.
x) Lán miðað við kaupgengi verðbréfa
x) Aldrif - dýrara
FORD-UMBOÐIÐ
SVEINN EGILSSON HF.
FRAMTÍÐ VIÐ SKEIFUNA
Símí685100