Dagblaðið Vísir - DV - 22.06.1989, Blaðsíða 15

FIMMTUDAGUR 22. JÚNÍ 1989.
15
Hlörieífur í ógöngum
„Kvennalistínn í ógöngum" heit-
ir grein eftír Hjörleif Guttormsson
í DV 15. júní sl. Er hún nokkur
furðusmíð og vandséð, hvað þessu
annálaða prúðmenni gengur til.
Greinin er full af getsökum, en
mestur varð rogastans okkar, sem
þekkjum Guðrúnu Agnarsdóttur,
að sjá skyrslettumar í hennar garð.
Hrossakaup voru það ekki
í fyrsta lagi getur þingmaðurinn
ekki duhð gremju sína yfir því, að
kvennalistakonur skuh hafa tryggt
húsbréfakertlnu framgang, en
sjálfur virðist hann hafa vonast
eftír aá það mál yrði til þess að feha
þá stjóm, sem hann þó styður -
hangandi hendi.
Að segja Kvennalistann hafa
söðlað um í málinu og kenna end-
anlega niðurstöðu við hrossakaup
er fáránleg rangtúlkun. Kannski
hafa ekki allir sama skilning á póh-
tískum hrossakaupum, en sam-
kvæmt mínum skhningi á sú nafn-
gift við, þegar sjtórnmálamenn eða
-flokkar kaupa eitthvað sem þeir
ásælast gegn stuðningi við eitthvað
sem þeim er andstætt. Það á engan
veginn við í þessu máh, en nauð-
synlegt virðist að hressa upp á
minni HG og þá e.t.v. fleiri hvað
þetta varðar.
Afstaðan söm frá upphafi
Kvennahstakonur áttu þátt í
undirbúningi málsins og hafa aha
tíð lýst stuðningi við hugmyndina
æum húsbréfakerfið, en jafnframt
lýst efasemdum um einstök atriði
þess, sem reynslan ein getur skorið
úr um. Vegna hths umþóttunar-
tíma í þingnefnd töldum við þó rétt-
ast að fresta samþykkt frumvarps-
ins til haustsins.
Félagsmálaráðherra taldi hins
KjaUarinn
Kristín Halldórsdóttir
vegar, að það mundi setja máhð í
fullkomna óvissu og hefta undir-
búning þess. Því leitaði hún eftir
því við kvennahstakonur, sem sýnt
höfðu málinu áhuga og velvhja frá
upphafi, hvort ekki mætti taka tíl-
ht th einhverra áherslupunkta af
okkar hálfu. Að því unnu svo
nokkrar kvennahstakonur, sem
einkum hafa látíð húsnæðismál th
sín taka.
Súru berin
Niðurstaðan varð sú, að gert var
bindandi samkomulag við ríkis-
stjórnina um tafarlausa endur-
skoðun félagslega íbúðakerfisins
og loforð um fjárhagslega eflingu
þess, fyrirheit um að hækkun vaxta
á almennum lánum yrðu ekki aft-
urvirk og að Kvennahstínn yrði
með í ráðum um útfærslu hús-
bréfakerfisins.
Auðvitað barði sú freisting að
dyrum að nota þetta tækifæri th
þess að reyna að klekkja á vondri
ríkisstjóm eins og HG fmnst greini-
lega að við hefðum átt að gera. En
kvennahstakonur hafa ahtaf lagt
áherslu á að taka afstöðu á mál-
efnalegan hátt, og það gerðum við
einnig í þetta sinn.
Með þessari afstöðu teljum við
okkur hafa unnið gagn hinum fjöl-
mörgu, sem verða að treysta á fé-
lagslegar lausnir í húsnæðismál-
um. Og þótt HG kunni okkur htlar
þakkir fyrir þá höfum við aðra
reynslu af viðbrögðum þeirra, sem
vhja efla félagslega íbúðakerfið.
Þeir em kvennalistakonum þakk-
látir.
Heyrst hefur að mörgum alþýðu-
bandlagsmönnum gremjist að
kvennahstakonur skyldu ná því
fram sem öðrum hafði mistekist
eða jafvel ekki dottið í hug að reyna
og gæti það verið skýringin á rang-
snúningi HG. Þau eru stundum
súr, berin.
Skiptir hæfnin engu máh?
En hvemig HG hugkvæmist að
tengja lyktir húsbréfamálsins
þeirri staðreynd, að Guðrún Agn-
arsdóttir gegnir nú stjómarfor-
mennsku hjá Vinnueftírlití ríkisins
er mér huhn ráðgáta, nema hann
hafi einhverja óskráða reglu í huga
sem Kvennahstinn þekkir ekki.
Hvarflar það ekki einu sinni að
honum, að Guðrún hafi verið feng-
in th þessa starfs vegna fagþekk-
ingar sinnar og reynslu?
Eg verð að valda HG þeim von-
brigðum, að þegar við ræddum
þessa beiðni í Kvennahstanum,
eins og við gerum sameiginlega um
flest sem að okkur berst, þá höfðum
við ekki hugmyndaflug th að tengja
þessa beiðni við hugsanlega kröfu
um endurgjald.
Eru kvennahstakonur þar með
rétt eina ferðina berar að bama-
skap? Er þetta kannski alghd regla
hjá gömlu flokkunum - að skipa
þá aðeins í stöður að eitthvað komi
í staðinn?
Sé svo þá veitir þeim gömlu ekki
af ferskum hugmyndum um sið-
ferði og heiðarleg vinnubrögð.
Steinkast úr glerhúsi
Það er svo dæmigert, að HG skuli
sannfærður um, að Guðrún Agn-
arsdóttir sé haldin þeirri sömu ár-
áttu og hrjáir flesta hefðbundna
þingmenn að telja sig mómissandi
á þingi. Sú sannfæring leiðir hann
til steinkasts úr glerhúsi Alþýðu-
bandlagsins.
Gagnstætt því sem HG lætur
liggja að í grein sinni þá virðist
hann afar hla upplýstur um gang
mála í Kvennahstanum. Ef tíl vih
veit hann betur, en langar bara th
þess að trúa því, að þar sé hver
höndin upp á mótí annarri eins og
oftast er raunin í hans eigin flokki.
Reyndar er það rétt, sem HG gef-
ur í skyn, að við höfum þurft að
eyða talsverðum tíma og orku í
umræður um þessa útskiptareglu
okkar, en ástæður þess eru svo
sannarlega ekki tregða okkar Guð-
rúnar th að rýma þingsæti okkar.
Staðreyndin er sú, að báðar höf-
um við Guðrún alla tíð reiknað með
því að ljúka þingsetu nú í vor, eins
og thkynrit var fyrir síðustu kosn-
ingar. Framkvæmdinni ræður hins
vegar engin ein okkar í þessu máli
frekar en öðrum, heldur ræðum við
máhn sem rækilegast innan hreyf-
ingarinnar þar til sameiginleg nið-
urstaða er fengin.
Böggull fylgdi skammrifi
Hugmyndir um breytta tilhögun
komu hvorki frá mér né Guðrúnu,
heldur frá konum utan þingflokks-
ins. Margar þeirra töldu óráðlegt,
þegar th kastanna kom, að skipta
okkur báðum út á sama tíma, eink-
um með tíhití til afar ótryggs
ástands í stjórnmálunum með valta
stjórn í sessi.
Af ýmsum ástæðum fellur það í
hlut Guðrúnar að sitja eitthvað
lengur á þingi fyrir Kvennahstann,
og er nú augljóst af skrifum Hjör-
leifs Guttormssonar, að við höfum
með þeirri ákvörðun því miður
kallað yfir hana fleira en áfram-
haldandi annríki á alþingi.
HG hefur verið nokkuð lengi í
póhtík - 12 þingár - og ef th vhl
tími til kominn fyrir hann að
standa upp fyrir öðrum. Þ,,ð er allt-
af viss hætta á mengun hugarfars-
ins, ef menn verða of uppteknir af
póhtísku bralli og valdabrölti, og
margir lenda þar í ógöngum. Um
það vitnar grein hans.
Kristín Halldórsdóttir
„Staðreyndin er sú, að báðar höfum við
Guðrún alla tíð reiknað með því að
ljúka þingsetu nú í vor, eins og tilkynnt
var fyrir síðustu kosningar.“
Gamli maður fram-
tíðarinnar - ert það þú?
Aldursskipting þióðarinnar 1984-2034
Aldursbil
95 og yfir i ]
90-94 E zn
85-89 m 1
80-84 \mm 1
75-79 ■ 1
70-74 1984 t ”1
65-69 I I 2034 • i i
60-64 f U , i
55-59 r. 1
50-54 I ' i
45-49 1
40-44
35-39 1
30-34 í .. • • i
25-29 t "1
20-24 [ ..:.. . .... v :i
15-19 r ? * !
10-14 i - "'■■"1.
5- 9
0- 4 ! . T “ 1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 i Hlutfoll % 10 987654321C 1 2 3 4 5 6 7 8
íslendingar eldri en 70 ára eru um 7% þjóðarinnar.
Hvérnig væri að bjóða ömmu út að hjóla?
- Hugsaðu um það hvernig þú
getur bætt heilsu þína, aldraðra
vina þinna og vandamanna.
Líkamsástand hvers og eins er
undir því komið hvernig hann
ræktar líkama sinn til heilsubótar.
Öll hreyfing er hkamanum æskheg
og er nauðsynleg þegar aldur fæ-
rist yfir.
Hinum eldri fjölgar
Aldursskipting þjóðarinnar hef-
ur verið að breytast. Fjölgun hefur
orðið i hópi hina eldri. Þessi þróun
mun halda áfram á næstu áratug-
um eins og sjá má á meðfylgjandi
spá um aldursskiptínu þjóðarinnar
th ársins 2034. Nú eru Islendingar,
eldri en 70 ára, um 7% þjóðarinnar
en verða um 18% að tæpum 50
árum liðnum. Það er nokkuð ljóst
að með „öldrun" þjóðarinnar eykst
kostnaður þjóðarbúsins vegna
margvíslegra hrörnunarsjúkdóma
sem herja á eldra fólk. Jafnframt
er ljóst að í mörgum tilfellum má
koma í veg fyrir þessa sjúkdóma
eða a.m.k. að draga verulega úr
þeim. Rannsóknir á öldruðum sýna
að þeir geta með hehbrigðu lífemi,
þ.e. skynsamlegu mataræði, at-
hafnasemi, bindindi og hkams-
rækt, aukið mjög möguleika sína á
því að viðhalda góðri hehsu og lífs-
fjöri á efri árum. Líkamsrækt
skiptir hér miklu máli. Hjá þeim
sem ekki stunda hkamsrækt eða
íþróttir að staðaldri er líkamleg
hreystí eða þrek mest um þrítugs-
aldur en fer síðan hnignandi. Viss-
ir sálrænir eiginleikar byrja einnig
að láta undan með aldrinum, t.d.
hæfileikinn til að muna minnisat-
riði. Þessi hnignun líkamlegrar
hreysti og sálrænna eiginleika með
aldrinum er oft einfaldlega skýrð
með því að aldurinn sé að færast
yfir. Veigamikil ástæða fyrir
KjaUarinn
Lovísa Einarsdóttir
íþróttakennari og sjúkraliði
minnkandi afkastagetu er hins veg-
ar skortur á hreyfingu. Þannig hef-
ur verið sýnt fram á að aldraðir
geta með því að stunda líkamsrækt
viðhaldið líkamlegri hreysti sem
þolir samanburð við hreystí þeirra
sem eru 20 árum yngri eri stunda
ekki íþróttir. Líkamsrækt aldraðra
á ekki fyrst og fremst að miðast við
það á ná mikhh getu í einhverri
íþróttagrein heldur á hún að hafa
það að markmikði að koma í veg
fyrir sjúkdóma af völdum hreyfing-
arskorts, efla lífsfjör, vehíðan og
stuðla að félagslegum samskiptum.
Fyrir aldraða er mikhvægt að við-
halda getu til þess að samræma
hreyfingar, getu til slökunar og að
efla styrk vöðva. Styrkjandi æfing-
ar eru nauðsynlegar fyrir aldraða.
Þær vinna gegn úrkölkun beina og
þeim óþægindum sem vöðvarýrn-
un hefur í för með sér. Það að við-
halda liðleik og getu th að sam-
ræma hreyfingar auðveldar öldr-
uðum að fást við hversdagsleg verk
og sneiða hjá meiðslum. Um ágæti
hreyfingar, einkum þolþjálfunar,
sem forvöm gegn hjarta- og æða-
sjúkdómum, er ekki lengur deilt.
Hefjumst handa
Hinn aldraði þarf örvun til at-
hafna. Því er það hlutverk þeirra
sem yngri era að örva gamla fólkið
th þess að hreyfa sig. Þrátt fyrir
fiölbreytta starfsemi, sem félög og
stofnanir bjóða upp á, eru margir
sem einangrast á heimilium og
hafa htið við að vera frá morgni tíl
kvölds. Margir hinna öldruðu vilja
ekki verða baggi og áhyggjuefni
sinna nánustu. Það er hins vegar
mjög slæmt að láta gamla fólkið
komast upp með að draga sig of
fljótt í hlé - amma getur meira en
þú heldur. Hún verður bara að
finna að einhver kæri sig um hana
sem félaga. í staðinn fyrir að færa
henni konfektkassann væri skyn-
samlegt að bjóða heni í gönguferð
og í leiðinni að fá hana th að fara
með ljóð frá löngu hðinni tíð. Heha-
leikfimi þarf hka 'að iðka. Sú kyn-
slóð sem nú er öldruð býr yfir mikl-
um fróðleik sem týnist ef ekki er
gætt að því að skrá sem mest.
Hægt af stað
Heilsubætandi áhrif hreyfingar á
efri árum er hægt að auka með því
að stunda hreyfingu sem oftast ut-
an dyra. Gönguferðir, sund og leik-
fimi, pútt með golfkylfum svo eitt-
hvað sé nefnt. Regluleg iðkun getur
leitt til framfara. Mótstaða gegn
sjúkdómum minnkar með aldrin-
um og því er ástæða til að brýna
fyrir fólki að fara varlega af stað
og gæta varúðar.
Hugleiðingar gamla mannsins
Heilsunni ég halda vil
háa fram í elli.
í leikfimi ég liðkast til
lengur held því velli.
Gönguferðir glaður vel
gnótt þær bæta sinnið.
A vinafundum von ég el
að vænkist hjá mér minnið.
Lovísa Einarsdóttir
„Það er nokkuð ljóst að með „öldrun“
þjóðarinnar eykst kostnaður þjóðabús
ins vegna margvíslegra hrörnunar-
sjúkdóma sem herja á eldra fólk.“