Dagblaðið Vísir - DV - 09.01.1990, Blaðsíða 26

26
ÞRIÐJUDAGUR 9. JANÚAR 1990.
Lífsstfll
Sama verð - stundum lægra:
Verður fólk
vartvið
verðlækkanii?
Mikiö er rætt um verðlækkanir og
verðhækkanir í kjölfar gildistöku
virðisaukaskatts. DV brá sér út í búð
og spurði nokkra vegfarendur álits á
áhrifum skattbreytingarinnar.
Neytendur
Hinrik Fjeldsted, starfsm. Steina h/f:
„Ég hef orðiö var við lækkun á taxta
líkamsræktarstöðva sem mér finnst
mjög jákvætt. Ég hef kynnt mér hver
áhrifin eiga að verða og reyni að vera
með á nótunum. Ég er harla ánægður
með framkvæmdina en fylgist lítt
með verði á matvörum."
Stefán Benediktsson sundlaugavörð-
ur:
„Almenningur hefur ekkert hugsað
um þessa breytingu. Það eru bara
bisnessmenn sem hafa gert það enda
er þetta fyrir þá en skiptir engu máli
fyrir okkur vinnudýrin.
Ég fylgist vel með verölagi og hef
ekki enn tekið eftir neinum breyting-
um, hvorki til lækkunar né hækkun-
ar. Ég hef enga trú á því að þetta
hálfa prósent, sem munar á þessum
skatti og söluskattinum, skili sér sem
verðlækkun.
Það er höfuðatriði að neytendur
séu vel upplýstir, sem ég held að
þeir séu ekki um þetta mál, og best
væri að sem flestir væru félagar í
Neytendasamtökunum. Það gætu
verið öflugustu samtök landsins ef
þau t.d. næðu samstöðu meö verka-
lýöshreyfingunni.“
Geirþrúður Árnason, ráðskona í
mötuneyti
„Ég hef reynt að kynna mér áhrifin
en hef engin séð ennþá. Verðlækkun
vegna 0,5% trúi ég ekki aö verði að
veruleika. Hins vegar hljóta áhrifm
að skila sér í einhverri verðlækkun
þegar frá líður og það verður maður
að vona. Ég reyni að fylgjast með
verðlagi eftir megni, geri verðsaman-
burð, en hef ekki séð neina lækk-
un.“
Guðríður Þórðardóttir húsmóðir
„Ég hef ekkert fylgst meö því hver
áhrifin áttu að verða . Mér finnst
þetta ekki hafa verið skýrt nægilega
vel út fyrir fólki, þ.e. hvað á að lækka
og hvað á aö hækka. Ég reyni yfir-
leitt að gera verðsamanburö og
kaupa hagstætt inn til heimilisins.
Ég hef ekki tekið eftir neinum verð-
lækkunum þó ég telji mig hafa sæmi-
legt verðskyn. Ég held að munur upp
á 0,5% skili sér alls ekki í verðlækk-
un.“
-Pá
Hrogn og lifur
- déilt um túlkun reglugerðar
„Ef það er niðurstaöan að hrogn,
lifur og gellur njóti ekki niður-
greiðslu, eins og annar neyslufisk-
ur, þá er í reglugerðinni brestur
sem menn hljóta óhjákvæmilega
að berja í,“ sagði Mörður Ámason,
upplýsingafulltrúi íjármálaráðu-
neytisins, í samtali við DV.
Fjármálaráðuneytið mun hafa
lagt þann skilning í reglugerö um
virðisaukaskatt að þessar vöruteg-
undir ættu að njóta endurgreiðslu
virðisaukaskatts rétt eins og annar
neyslufiskur. Hrogn, lifur og gellur
hækkuðu um 14,5% viö gildistöku
skattsins en báru 10% söluskatt
áður.
Ríkisskattstjóri mun hafa túlkað
reglugerðina þannig að hrogn, lifur
og gellur væru fiskafurðir og bæru
því fullan skatt þegar fisksalar
kaupa þessar tegundir beint af sjó-
mönnum.
Þótt flestir-borði ýsu með hrogn-
um og lifur þá eru þau komin úr
þorski. Fisksalar kaupa mjög lítið
af þorski og því kaupa þeir hrogn,
lifur og gellur sér og á leggst fullur
virðisaukaskattur fyrir vikið.
Ráðuneytið mun hins vegar hafa
staðið í þeirri trú aö hrognin og lifr-
in væru úr ýsu og fylgdu því fiskin-
um inn í búðina og nytu niður-
greiðslu.
Mörður Ámason sagði að verið
væri að ræða málin og vonast væri
eftir samkomulagi sem fyrst.
-Pá
Fullur virðisaukaskattur leggst á flotgalla og björgunarbúninga sem voru undanþegnir söluskatti áður. Ráðuneyt-
ið segir að slíkt flokkist sem aðföng í flestum tilfellum og dragist þvi frá innskatti. Því sé verðhækkunin aðeins á
pappírnum.
Flotgallar og björgunar-
búningar hækka um 24,5%
„Þetta er öryggistæki sem sannan-
lega hefur bjargað fjölda mannslífa.
Það hefur verið rætt við ráðuneytið
um niðurfellingu eða endurgreiðslu
en engin jákvæð svör fengist," sagði
Fjölnir Björnsson, skrifstofustjóri
hjá Sjóklæðagerðinni, í samtali við
DV.
Sjóklæðagerðin framleiðir flotgalla
sem sjómenn nota við vinnu sína.
Búningarnir hafa talsvert flotmagn
en em ekki þéttir eins og þeir björg-
unarbúningar sem skylda er að hafa
um borð í skipum. Flotbúningamir
fengust viðurkenndir sem björgun-
artæki hjá Siglingamálastofnun í
september sl. og lækkuðu þá í verði
niður í 15.000 krónur, þar sem sölu-
skattur var felldur niöur af þeim eins
og öðmm björgunartækjum. Um ára-
mót hækkuðu þeir í verði um 24,5%
þegar virðisaukaskattur lagðist á og
kosta nú 21.000 krónur.
Ef útgerðin kaupir slíka búninga
og lætur áhöfninni í té þá má draga
skattinn frá af aðföngum útgerðar
og því ætti hækkunin ekki að hafa
áhrif, samkvæmt upplýsingum íjár-
málaráðuneytisins. Einstaklingar,
sem kaupa slíka búninga, fá hins
vegar skattinn ekki dreginn frá og
til þeirra hækkar verið raunverulega
um 24,5%.
„Menn frá Slysavarnafélaginu hafa
rætt við ráðuneytismenn um endur-
greiðslu eða niöurfellingu á skattin-
um á þessum búningum," sagði Guð-
bjöm Ólafsson hjá Slysavarnarfélagi
'íslands í samtali við DV. „Þetta eru
öryggistæki sem við ætlumst til að
séu um borð í skipum."
„Menn verða að átta sig á því að
virðisaukaskattur felur ekki í sér
neinar undanþágur eða endur-
greiðslur. Þessir búningar ættu í
flestum tilfellum að flokkast undir
aðföng og því kemur ekki til neinnar
verðhækkunar í raun og vem,“ sagði
Mörður Árnason, upplýsingafulltrúi
íjármálaráðuneytis, í samtali við DV.
-Pá
Ora-baunir rannsakaðar:
Ekki ástæða til að varast neyslu
„Vegna einstaks matareitrunartil-
fellis, sem upp kom á Djúpavogi, og
kvartana, sem hafa borist um óeðli-
lega lykt og bragð úr niöursoðnum
baunum frá Niðursuðuverksmiðj-
unni Ora h/f, hefur Hollustuvernd
ríkisins unnið að athugun á fram-
leiðsluvörum og framleiðsluaöstæö-
um fyrirtækisins ásamt heilbrigðis-
eftirliti Kópavogssvæðis.
Tekin voru sýni af grænum baun-
um og maisbaunum úr verslunum
og lager hjá fyrirtækinu, auk þess
sem athuganir hafa verið gerðar á
vömm frá neytendum vegna kvart-
ana. Niðurstöður gerlarannsóknar
benda ekki til þess að varan sé gölluð
og niðurstöður úr skynmati, sem
framkvæmt hefur verið af rannsókn-
arstofu Hollustuverndar ríkisins,
benda ekki til þess að um alvarlegan
galla í vörunni sé að ræða.
Hollustuvernd ríkisins og heil-
brigðiseftiríit Kópavogssvæðis skoð-
uöu aðstæður hjá Niðursuðuverk-
smiðjunni Ora og fannst ekkert at-
hugavert við þá skoðun. Voru þá
einnig tekin sýni af hráefni til gerla-
rannsókna og fannst ekkert athuga-
vert við rannsókn þess.
Kvartanir frá neytendum benda til
þess að um einhverja galla hafi verið
að ræða hvað varðar bragð og lykt í
hluta af niðursoðnum baunum frá
fyrirtækinu. Fyrirtækið vinnur nú í
samvinnu við heilbrigöiseftirlit
Kópavogssvæðis að því að kanna
hverjar ástæður þessa geti verið.
Niðurstöður örverurannsókna
benda hins vegar ekki til þess að
varan sé menguð af völdum gerla og
því ekki ástæða til að varast neyslu
vörunnar."
Matareitmn, sem upp kom á
Djúpavogi rétt fyrir áramótin, var
rakin til niðursoðinna maískoma frá
Ora. Rannsóknir leiddu ekki í ljós
hvort dósin haföi verið menguð fyrir
eða hvort mengunin átti sér stað eft-
ir að hún var opnuð. Rannsóknir
hafa ekki leitt neitt óeðlilegt í ljós og
því taliö ástæðulaust að varast
neyslu vörunnar.
-Pá