Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.1990, Blaðsíða 4

4
MIÐVIKUDAGUR 17. JANÚAR 1990.
Fréttir
Hafskipsmálið í Sakadómi
Ekki nýlán til Hafskips
síðustu 15 mánuðina
- samkvæmt framburði Halldórs Guðbjamasonar, fyrrverandi bankastjóra
Dómararnir þrír, Ingibjörg Benediktsdóttir, Sverrir Einarsson dómsformaður og Arngrimur ísberg, hafa átt annrikt
og eiga sennilega ekki rólega tíma fyrir höndum. Aðeins er búið að yfirheyra lítinn hluta vitna og einn ákærðra,
en þeir eru 17 alls. Á vitnalistanum eru yfir 70 nöfn. Þar á meðal er Albert Guðmundsson sendiherra.
DV-mynd GVA
Halldór Guðbjamason, fyrrver-
andi bankastjóri Útvegsbankans og
einn þeirra sem ákærðir eru í Haf-
skipsmálinu, var yfirheyrður í Saka-
dómi Reykjavíkur í gær. Halldór
sagði meðal annars að hann hefði, frá
því hann kynnti sér fyrst viðskipti
bankans og Hafskips, farið vandlega
yfir áætlanir og reikninga félagsins.
Hann sagðist ekki hafa vefengt þær
niðurstöður sem forráðamenn fé-
lagsins eða endurskoðandi lögðu fyr-
ir hann. Um tryggingar fyrir lánum
sá lögfræðideild bankans og sagðist
Halldór ekki hafa séð ástæöu til að
tortryggja verk þeirra sem um þau
mál sáu.
Þá upplýsti Halldór að engin nýlán,
með einni undantekningu, hefðu ver-
ið veitt Hafskipi eftir aö milhuppgjör
fyrir fyrstu átta mánuði ársins 1984
lá fyrir á haustmánuðum. Þegar
hann var spurður um vafasamar
tryggingar sem bankinn hafði gagn-
vart Hafskip, svo sem eignir í Tívolí
í Vatnsmýrinni, sagði hann að
ákvörðun hefði verið tekin í bankan-
um um aö taka veð í öllum hugsan-
legum eignum félagsins, ekki vegna
nýrra lána, heldur til að tryggja
bankann eins og kostur var.
Hafskipsmenn vissu best
Þó að bankinn hafi ekki veitt ný lán
breyttist skuldastaða Hafskips til
hins verra, bæði vegna áfallinna
vaxta, dráttarvaxta og eins vegna
óðaverðbólgu hér á landi og gengis-
breytinga.
Þegar Hahdór var spurður hvort
hann hefði sjálfur kynnt sér grund-
völl fyrir tekjuáætlunum Hafskips-
manna vegna Trans Atlantic-sigling-
anna sagðist hann ekki hafa gert
það. Hann sagði jafnframt að hann
hefði ekki vitað um neina menn sem
þekktu betur til shkra flutninga en
forráðamenn Hafskips og því erfitt
að sjá hvert hann ætti að leita með
shkar upplýsingar - annað en til
forráðamanna Hafskips.
Þá sagði Halldór að ársreikningar
Hafskips hefðu verið skoðaðir með
sama hugarfari og ársreikningar
annarra fyrirtækja. Hann sagði að
ef bankamenn ættu að endurreikna
alia þá ársreikninga, milliuppgjör og
áætlanir, sem koma á borð banka-
stjóra, gerðu menn fátt annað og í
hagdeildum bankanna yrðu þá að
vera nokkur hundruö starfsmenn.
Halldór sagðist ekki muna hvað
fyrsta rekstraráætlun fyrir áriö 1984
hefði gert ráð fyrir miklum hagnaði
en hann sagði að það hefði verið tals-
verður hagnaður. Þegar fulltrúi
ákæruvaldsins, Tryggvi Gunnars-
son, spurði hvort það hefðu verið 20
milljónir króna sagði hann aö það
gæti vel verið. Halldór sagði að mikl-
ar breytingar hefðu orðið á rekstrar-
grundvelli félagsins á árinu 1984.
Félagið missti flutninga fyrir Varn-
arliðið, vegna Rainbowmálsins. Þá
heföi verkfah BSRB aukið mikið á
vanda félagsihs.
ídómsaJnum
Sigurjón M. Egilsson
Rekstraráætlanir breyttust mikið á
þessu ári. Eins og áður sagði var'fyrst
gert ráð fyrir um 20 milljóna króna
hagnaði. Síðan var gert ráð fyrir lít-
ilsháttar tapi og síðan var gert ráð
fyrir meira tapi og að lokum var gert
ráð fyrir tugmilljóna tapi.
Bankaeftirlitið vissi ekkert
Halldór Guðbjarnason sagði að
Bankaeftirlitið hefði ekkert vitað
hvernig viðskiptum bankans og Haf-
skips var háttað fyrr en óskað var
eftir að þeir kæmu í bankann og
skoðuðu þetta mál. Áður höfðu
bankastjórar Útvegsbankans átt
fund með bankastjórum Seðlabank-
ans málið.
Hann sagði að Bankaeftirlitið hefði
ekki mælt fyrir um stöövun lána til
Hafskip.
Þá sagði Halldór aö Axel Kristjáns-
son hefði veriö tengiliður bankans
við Hafskip og þaö hefði helst verið
Ragnar Kjartansson sem heföi verið
tengiliður Hafskips við bankann.
Einnig nefndi hann Pál Braga Kris-
tjónsson.
Halldór Guðbjarnason sagðist hafa
tekið þátt í viðræðum við Eimskip
og Skipadeild Sambandsins um
hugsanleg kaup á skipum Hafskips.
Hann sagði að það verð, sem rætt var
um, hafi kannski verið gott fyrir
þrotabúið, vegna þess hversu lágt
skipaverð var á heimsmarkaði, en
það hafi ekki síður verið gott fyrir
kaupendurna. Lög hér á landi banna
innflutning á skipum sem eru eldri
en 12 ára. Skip Hafskips voru eldri
en það og voru verðlögð samkvæmt
því.
Halldór Guðbjamason sagðist ekki
telja að forráðamenn Hafskips hefðu
beitt sig blekkingum meö þeim upp-
lýsingum sem þeir létu frá sér fara.
Stjórnarmenn
muna lítið
Þeir stjórnarmenn, sem komu fyrir
réttinn í gær, mundu allir frekar lítið
af því sem gerðist á þeim tíma sem
ákæran nær fil. Víðir Finnbogason í
Teppalandi, Páll G. Jónsson í Pólaris
og Pétur Björnsson í Kók mættu í
gær. Þ'eir voru ahir sammála um að
þeir hefðu ekki veriö beittir blekk-
ingum að hálfu Ragnars Kjartans-
sonar, Björgólfs Guðmundssonar,
Helga Magnússonar eöa annarra
starfsmanna Hafskips. Þeir sögðu
allir að upplýsingar starfsmanna
hefðu veriö mjög ítarlegar og góðar.
Viöir Finnbogason sagði meðal ann-
ars að hann hefði ekki verið á stjórn-
arfundi þar sem rætt var um fallandi
skipaverð og að Ragnar Kjartansson
hefði komiö til sín til að setja sig inn
í málið.
Þegar þeir vöru spurðir hvort þeir
hefðu vitað aö ekki hefði allt það
hlutafé safnast sem tilkynnt var tll
Hlutafélagaskrár sögðust þeir hafa
talið aö svo væri þar sem þeir hefðu
ekki vitað annað en áhugi fyrir
hlutabréfunum hefði veriö mjög
mikill. Finnbogi Kjeld hafði áður sagt
að hann hefði ekki fengið að kaupa
eins mikið og hann vildi þar sem
heppilegra þótti að dreifa bréfunum
á fleiri aðila.
-sme
I dag mælir Dagfari
Burt með rúturnar
Það er gott hjá rútubílstjórum að
stöðva rútubílaakstur. Það er kom-
inn tími til að fólk sé vanið af því
að ferðast með rútum, í staðinn
fyrir að aka á sínum eigin bílum.
Sumt fólk heldur að það geti sparað
með því að ferðast í rútum og tímir
ekki að kaupa sér einkabíl. Aðrir
hafa það fyrir sið aö sitja í rútubíl-
um landshluta á milli og neita sér
um það að fljúga til fjarlægra staða.
Allt hefur þetta orðið til þess að
rútur aka um flesta þjóðvegi, eig-
endur þeirra heimta að vegum sé
haldið opnum og fjöldinn allur af
mönnum hefur af því atvinnu að
aka þessum sömu rútum.
Menn eru jafnvel svo vitlausir að
ferðast með rútubílum á milli
Hafnarfjarðar og Reykjavíkur en
sennilega eru það aðallega Hafn-
firðingar, enda fer orö af greindar-
fari Hafnfirðinga og er það þá eftir
öðru að þeir séu nógu vitlausir til
að ferðast þetta spölkom, sem er á
milli Reykjavíkur og Hafnarfjarð-
ar, í rútum Landleiða.
Nú hafa rútubílstjórar sjálfir tek-
ið af skarið. Þeir hafa horft upp á
farþegana hópast inn í rútumar og
þeir em sendir í akstur í tíma og
ótíma þegar þeir gætu annars haft
það gott við að gera ekki neitt. Þeir
vilja koma í veg fyrir þessa vit-
leysu. Þeir vilja koma þessum at-
vinnurekstri fyrir kattarnef og þeir
vilja ólmir leggja atvinnu sína nið-
ur.
í fyrradag réðust þeir til atlögu
við Landleiðarúturnar, hleyptu
vindi úr dekkjum, sprautuðu ryð-
vamarefnum á rúður og skáru
jafnvel dekkin ef ekki vildi betur.
Einn þeirra lagöi sig jafnvel í lífs-
hættu með því að standa fyrir einni
rútunni þegar hún lagði af stað.
Þetta framtak atvinnurútubíl-
stjóra er einstakt í sinni röð. Það
er orðið harla fátítt nú til dags að
heilar stéttir taki sig fram um það
að koma sjálfum sér fyrir kattar-
nef.
Venjulega reynir allur almenn-
ingur að standa vörð um atvinnu
sína og heimtar jafnvel að gegna
þeim störfum sem enginn vill borga
og enginn getur borgaö. Öðruvísi
bregður hins vegar við þegar rútu-
bílstjórar eru annars vegar. Þeir
sjá sjálfir hvers konar vitleysa það
er að láta rútubílaakstur viðgang-
ast og ganga fram fyrir skjöldu til
að eyöileggja atvinnutæki sín eða
að minnsta kosti að hefta fór þeirra.
Fyrir utan þá sjálfsfórn að leggja
niður sína eigin atvinnugrein er sá
ótvíræði ávinningur af þessu uppá-
tæki að Hafnfirðingar komast ekki
til Reykjavíkur og Reykvíkingar
ekki til Hafnarfjarðar. Eiginlega
var löngu kominn tími á það að
samgöngur á milli þessara staöa
væm lagðar af. Aðskilnaðarstefna
borgaryfirvalda hefur greinlega
fengið hljómgrunn. Reykjavík hef-
ur lýst yfir stríði á hendur Kópa-
vogi og borgarstjóri gerði tilraun
til þess í suinar að kaffæra Kópavog
í sínu eigin sorpi og var búinn að
hóta því að kippa hitaveitunni úr
sambandi og loka fyrir rafmagnið.
Það var af hreinum mannúðará-
stæðum sem horfið var frá þeim
fyrirætlunum. Borgarsljóri hefur
nú síðast reynt að krækja í jaröar-
spildur í Kópavogi til að hefta út-
breiðslu Kópavogs og koma í veg
fyrir frekari áfroðning frá nálæg-
um byggðarlögum.
Allir vita að Hafnfirðingar eru
sérþjóðflokkur sem hefur ekkert
með það að gera að rápa fram og
til baka til Reykjavíkur og með því
að stöðva samgöngur á milli
Reykjavíkur og Hafnarfiarðar er
þessu fólki að mestu útrýmt úr
návist reykvískra góðborgara.
Þökk sé rútubílstjórum sem grípa
til skæruhernaðar til að stöðva
rúturnar.
Nú gæti maður haldiö að borgar-
yfirvöld hefðu sent sína menn út
af örkinni til að einangra réttláta
frá ranglátum og þetta upphlaup
bílstjóranna væri enn einn Uðurinn
í tangarsókn borgarstjórnar til aö
bægja utanaðkomandi óþjóðalýð
frá höfuðborginni. En því er ekki
að heilsa. Rútubílstjórarnir hafa
tekið upp á þessu að eigin frum-
kvæði og eiga allan heiðurinn af
því að loka þessu gasasvæði af.
Þeir eru staðráðnir í því sjálfir að
leggja rútuaksturinn í rúst og beita
til þess öUum brögðum. Það er ekki
á hveijum degi sem menn ráðast á
rútubíla og skera undan þeim
dekkin. Það eru ekki allir sem
skera undan sjálfum sér af hrein-
um hugsjónaástæðum.
Dagfari