Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.1990, Blaðsíða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 17. JANÚAR 1990,
Viðsldpti
Flestir vilja suöur, samkvæmt nýrri könnun Húsnæðisstofnunar:
Borgar sig að streitast á
móti f lutningum f ólks suður?
- byggjast upp nokkrir 30 þúsund manna staðir við frjálsa kvótasölu?
Verðbréfaþing
ísiands
- kauptilboð vikunnar
FSS = Fjárfestingarsjóöur Sláturfélags
Suðurlands, GL = Glitnir, IB = Iðnaöar-
bankinn, Lind = Fjármögnunarfyrirtækið
Lind, SlS = Samband Islenskra sam*
vinnufélaga, SP = ■ Spariskírteim ríkíssjóðs
Hœsta kaupverö
Elnkennl Kr. ' Vextlr
SKFSS85/1 5 198,34 11,5
SKGLI86/2 5 164,08 10,2
SKGLI86/26 149,71 9,9
BBIBA85/35 225,45 8,5
BBIBA86/1 5 193,10 8.1
BBLBI86/01 4 167,70 8,0
BBLBI87/01 4 164,08 7,8
BBLBI87/034 154,10 7,6
BBLBI87/054 148,21 7,6
SKSIS85/1 5 340,79 15,9
SKSÍS85/2B 5 229,04 11,9
SKLYS87/01 3 157,44 10,7
SKSIS87/01 5 215,36 11,5
HÚSBR89/1 96,96 6,6
SPRIK75/1 16548,60 6,6
SPRIK75/2 12365,20 6,6
SPRl K76/1 11721,61 6,6
SPRÍK76/2 8986,76 6,6
SPRIK77/1 8274,46 6,6
SPRIK77/2 6874,69 6,6
SPRIK78/1 6610,49 6,6
SPRIK78/2 4391,76 6,6
SPRIK79/1 3786,71 6,6
SPRIK79/2 2853,46 6,6
SPRIK80/1 2472,30 6,6
SPRIK80/2 1905,06 6,6
SPRIK81/1 1664,69 6,6
SPRIK81/2 1183,96 6,6
SPRIK82/1 1128,06 6,6
SPRIK82/2 829,85 6,6
SPRIK83/1 655,43 6,6
SPRÍK83/2 433,78 6,6
SPRIK84/1 436,41 6,6
SPRIK84/2 473,63 7,5
SPRIK84/3 461,32 7,4
SPRIK85/1A 390,00 6,9
SPRIK85/2A 298,72 7,0
SPRIK85/2SDR 270,96 9,8
SPRIK86/1A3 269,08 6,9
SPRIK86/1A4 305,00 7,6
SPRIK86/1A6 319,03 7,9
SPRIK86/2A4 264,72 7,1
SPRIK86/2A6 268,67 7,3
SPRl K87/1A2 214,09 6,5
SPRIK87/2A6 196,42 6,6
SPRIK88/1D3 174,33 6,6
SPRIK88/2D3 142,96 6,6
SPRIK88/2DB 143,35 6,6
SPRIK88/2D8 141,60 6,6
SPRIK88/3D3 135,20 6,6
SPRIK88/3DB 136,99 6,6
SPRIK88/3D8 136,68 6,6
SPRl K89/1 D6 130,24 7.0
SPRIK89/1D8 131,73 6,6
SPRIK89/2D5 109,61 6,6
SPRl K89/1A 109,86 6,6
SPRIK89/2A10 91,18 6,6
SPRIK89/2D8 107,77 6,6
Taflan sýnir verð pr. 100 kr. nafnverðs
og hagstœðuslu raunðvöxtun kaupenda
I % á ári miðað við viðskipti 15.01/90,
Ekkiertekið tillittil þóknunar.
Viðskipti á Verðbréfaþingi fara fram hjð
eftirtoldum þingaðilum: Fjárfestingarfé-
lagi Islands hf„ Kaupþingi hf, Lands-
banka Islands, Samvinnubanka Islands
hf„ Sparisjóði Hafnarfjarðar, Sparisjóði
Reykjavlkurog nágrennis, Útvegsbanka
Islands hf„ Verðbráfamarkaði Iðnaðar-
bankans hf. og Verslunarbanka Isl. hf.
»
A
næsta
blaðsölu-
stað
íbúar Noröurlands .vestra, Aust-
firðingar og Vestfiröingar vilja helst
flytjast í burtu og þá til höfuðborgar-
svæðisins. Akureyringar vilja í rík-
ustum mæli búa áfram á sama staö,
því næst höfuöborgarbúar og íbúar
Kjördæmanna sem liggja næst höfuð-
borgarsvæðinu, Vesturlands og Suð-
urlands. Þeir sem flust hafa á milli
landshluta á síöustu árum nefna fé-
lagslega þjónustu og atvinnumál sem
helstu ástæöuna fyrir búferlaflutn-
ingum sínum.
„Þaö kemur mér svolítiö á óvart
aö það skuli vera íbúar Noröurlands
vestra sem mest allra landsmanna
vilja flytjast í burtu. Ég kann enga
eina skýringu á þessu en tel aö
þyngst vegi aö tvær helstu atvinnu-
greinar Noröurlands vestra, land-
búnaöur og sjávarútvegur, búa við
framleiöslutakmarkanir, kvótakerfl,
og þar meö minni tekjumöguleika en
ella. Þaö þarf því enginn aö vera
hissa á að þaö hrikti í hjá mörgum,“
segir Stefán Guömundsson, þing-
maður Norðurlands vestra og vara-
formaður Byggöastofnunar.
Byggja þarf upp sterkan
stað í hverju kjördæmi
Stefán segist ennfremur vera á
þeirri skoöun aö byggja þurfi upp
íjölmenna og öfluga byggöakjarna í
hverju Kjördæmi til aö sporna viö
þessari þróun.
„Ég er aö tala um mjög stóra
byggöaKjarna meö fjölbreyttu at-
vinnulífi, öflugri heilbrigöisþjón-
ustu, góðum menntastofnunum, sem
og góöum samgöngum. Þetta eru þau
atriði sem fólK spyr fyrst um og setur
á oddinn. Þessa byggöakjarna þarf
aö reisa sem allra fyrst."
Aö sögn Stefáns fylgir stórum
byggöaKjömum sjálfkrafa íjölbreytt-
ari atvinna. „Þaö má ekki horfa
framhjá því aö langstærsti hluti
þjónustustarfa er unninn í ReyKjavík
en störf í framleiöslu úti á landi.
Þetta hefur þaö í fór með sér aö ungt
fólk, sem heldur suöur til ReyKjavik-
ur í framhaldsnám, snýr síður aftur
í heimahagana þar sem þaö telur sig
ekki flnna starf viö sitt hæfi. Þaö
sest þvi aö í ReyKjavík,"
Stefán hefur ásamt stjórn Byggða-
stofnunar lagt mikla áherslu á að
byggja upp stjórnsýslustöövar úti á
landsbyggðinni. „Ég tel ákaflega
mikilvægt aö koma þessum stjórn-
sýslustöðvum, sem yröu útibú frá
höfuöstöövunum í Reykjavík, upp í
hverju Kjördæmi. Hvaö er í veginum
fyrir þvi aö Lánasjóöur íslenskra
námsmanna, Skipulag ríkisins og
margar aörar stofnanir, sem lands-
byggöarfólk eyöir oft miklum tíma,
peningum og fyrirhöfn í aö skipta viö
í Reykjavík, hafl útibú í hveiju kjör-
dæmi? Þaö er ekki aöeins aö þetta
sé sjálfsögö þjónusta viö landsbyggö-
arfólk heldur veröa atvinnutækifær-
in fleiri á þessum stööum."
Marglr vinna í
þjónustu á Akureyrl
Þá bendir Stefán á aö ástæöa þess
sem fram komi í könnuninni, aö
Akureyringar vilji helst allra búa á
sama staö áfram, sé líklegast að at-
vinnulíf á Akureyri sé fjölbreytt miö-
aö viö marga aöra staöi úti á landi.
Ekki síst sé hlutfall þeirra sem vinni
í þjónustu hátt enda þjónusti staður-
inn marga nágrannabæi.
Fyrir síöustu sveitarstjómarkosn-
ingar, voriö 1986, heimsóttu blaöa-
menn DV alla kaupstaöi og kauptún
landsins og fylgdust þannig meö
kosningabaráttunni. Áberandi var
hve allir sveitarsljómarmenn lögöu
mikla áherslu á sömu atriðin, eins
Byggðaþróun á íslandi
11 Æskja brottflutning* • Byggðarkjarnar
Hlutfall þeira sem flutt hafa
milli landshluta
l l 1 1
í \ i |
111“
fbúar á Norðurlandl vestra vllja
helst allra úti ó landi flytjast suður,
svo og Vestflrðlngar og Austfirðing-
ar. Hlns vegar vilja Akureyrlngar
helst allra búa áfram á Akureyrl.
Uppl er sú kenning að nauðsynlegt
sé að hafa færrl en stærrl byggða-
kjarna útl á landi til að sporna vlð
fólksflóttanum suður. Þannig yrðu
ísafjöröur, Sauðórkrókur, Akureyrl,
Egilsstaðlr og Selfoss bælr meö um
15 til 30 þúsund ibúa hver. Og þrátt
fyrlr að (búar Norðurlands vestra
viljl helst allra flytjast suður hafa
þelr gert minnst aö þvf að flytja sig
um set sföustu fimm árln. Hlns veg-
ar hefur fjórðl hver Vestflrðlngur flutt
I burtu.
og atvinnumál, heilbrigöisþjónustu,
hafnaraöstööu og samgöngur al-
mennt. Nú er stutt til kosninga og
eflaust veröa sömu atriöin aftur í
brennideplinum.
Fréttaljós
Jón G. Hauksson
Gunnar Ragnars, fyrrum bæjar-
fulltrúi á Akureyri, var einn þeirra
sveitarstjómarmanna sem lögðu
áherslu á aö upp yröu aö koma stór-
ir byggöarkjarnar í hveiju kjördæmi
meö ibúa upp á nokkra tugi þúsunda
til aö raunverulega væri hægt aö
spoma viö fólksflótta af landsbyggö-
inni suöur til Reykjavíkur.
En áfram veröur aö spyija hvemig
í raun eigi aö byggja upp 25 til 30
þúsund manna byggöarkjarna í
hveiju kjördæmi, fyrst fólk utan af
landi vill helst flytja suöur til höfuö-
borgarsvæöisins.
Ennfremur má spyija sig hvort
stjómmálamenn eigi yfirhöfuö aö
skipta sér af búferlaflutningum
landsmanna með yfirgripsmiklum
áætlunum undir nafninu byggöa-
stefna heldur að láta búferlaflutn-
inga eiga sig og leyfa fljótinu aö
streyma óáreittu?
Takmarkalaust frelal
vlð sölu á veiðlkvótum
Ragnar Árnason, hagíVæöingur og
prófessor í fiskihagfræði viö Háskóla
íslands, sagði í viðtali við DV í júlí
1988 þegar rætt var um kvótakerfi
Nýsjálendinga aö kvótakerfiö ís-
lenska næöi ekki til fulls tilgangi sín-
um fyrr en takmarkalaust frelsi væri
á sölu kvóta eins og er á Nýja Sjál-
andi.
Skoöum dæmiö áfram. Ef sala
kvóta væri frjáls og ótakmörkuö
myndi þaö leiða til þess aö útgerö
yröi stunduö frá þeim stööum sem
hagkvæmast væri aö stunda hana,
styst á miöin og þess háttar.
Á sama hátt yrði landbúnaður
stundaöur á þeim svæöum þar sem
hagkvæmast væri að stunda land-
búnaö. Má minna á að samkvæmt
hagfræðinni er landbúnaöur dæmi
um atvinnugrein þar se.m ætti aö
ríkja mikil samkeppni þó raunin sé
önnur í flestum löndum. Kenningin
er aö bestu jaröirnar séu fyrst nýtt-
ar. Síöan komi þær næstbestu og síö-
an versni þær koll af kolli. Þannig
má sjá fyrir sér aö víöáttur á Suöur-
landi séu betur fallnar til landbúnaö-
ar en kotjaröir í afdölum - auk þess
að vera nálægt stærsta neytenda-
markaðnum.
Ragnar Árnason flskihagfræöing-
ur hefur sett fram þá kenningu aö
allir landsmenn ættu að fá kvóta og
bréf upp á þaö enda væru fiskimiðin
viö ísland eign allra landsmanna en
ekki útgeröanna.
Ragnar sagöi í viötalinu viö DV:
„Þeir sem vilja kaupa, selja eða leigja
kvótann sinn gera þaö. Þetta yröi
ekki mikiö mál fyrir eina meöalstóra
miðlunarstofu."
Ekkí á landnámsöld
Og áfram: „Kvótakeríi á íslandi,
sniðiö eftir nýsjálenska kerfinu,
myndi hafa áhrif á byggöir landsins.
Útgerö færi fram þar sem hún væri
hagkvæmust. Þess vegna yröu ör-
ugglega seldir kvótar frá Reykjavik
til Vestfjaröa."
Síöar: „Þaö er ljóst aö til byggöa-
röskunar gæti komið í landinu meö
tilkomu nýsjálenska kvótakerfisins.
En menn veröa aö horfast í augu viö
breyttar efnahagsforsendur, alveg
eins og þegar menn fluttu úr sveitum
í bæi á árum áöur. En til aö búferla-
flutningarnir bitnuöu ekki mjög per-
sónulega á fólki mætti nota hagnað-
inn af kvótakerflnu til aö hjálpa þeim
sem vilja flytja. Ég veit ekki hvar
menn væru staddir í dag ef þeir heföu
ekki lagaö sig aö aöstæðum hveiju
sinni. Ég tel aö þá byggjum viö ennþá
viö einhvers konar landnámsskipu-
lag. Þaö aö menn þurfl að dvelja þar
ævilangt sem þeir hafa einu sinni
stungiö niöur fæti gengur tæpast.
Og þaö borgar sig sjaldan aö streitast
á móti svona þróun.“
í framhaldi af þessum oröum má
spytja sig hvort sterkasti leikurinn
viö aö ná fram nokkrum stórum 25
til 30 þúsund manna byggöakjörnum
úti á landi sé ekki einmitt sá aö leyfa
takmarkalausa sölu kvóta og aö hver
og einn fái hlutdeildarbréf í heildar-
kvótanum og geti ráöstafaö honum
aö vild. Þannig fari kvótarnir sjálf-
krafa út á land til útgeröa sem standa
sig vel og byggja upp ríkidæmi öllum
til hagsbóta á þessum stöðum. Þjón-
usta viö útgeröina eykst. Aukin þjón-
usta kallar á aukna menntun og auk-
in menntun kallar á fleiri skóla. Fólki
hefur þar meö fjölgað á staðnum. Þaö
þýðir aftur meiri grundvöll fyrir
lista- og menningalíf, veitinga- og
skemmtistaöalíf. Mannlíf þessara
staöa er þar meö oröið fjölbreyttara.
Bjargar auðllndaskattur
byggð útl 6 landi?
Þaö aö frelsi með sölu kvóta í flsk-
veiöum, öðru nafni auölindaskattur,
geti bjargað landsbyggöinni vegna
sjálfkrafa myndunar stærri en færri
þéttbýlisstaða er svolítiö nýstárleg
kenning vegna þess aö útgeröir úti á
landi beijast hvað hatrammast á
móti auðlindaskatti og segja hann
auknar álögur á útgeröina. Auk þess
keppast lítil byggöarlög við aö setja
takmarkanir á sölu kvóta.
-JGH
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverötryggö
Sporisjóösbækurób. 11-12 Bb
Sparircikningar
3jsmán. uppsógn 11,6-13 Úb,V-
6mán.uppsögn 13-14 b,Ab Úb,V-
12mán.uppsögn 12-15 b,Ab Lb
18mán. uppsögn 26 Ib
Tékkaroikningar, alm. 2-4 Sp
Sórtékkareikningar 10-12 Bb
Innlán verötryggð Sparireikningar
3jamán. uppsögn 0,75-1,6 Allir
6mán. uppsógn 2,5-3,0 nema Sp Lb.Bb,-
Innlánmeö sérkjörum 21 Sb Alllr
Innlán gengistryggð
Bandarfkjadalir 7-7,6 Sb
Storlingspund 13-13,75 Úb.Bb,-
Vestur-þýskmörk 6,76-7 lb,V- b,Ab, Úb.lb,-
Danskor krónur 10,6-11,0 Vb.Ab Úb.lb,-
ÚTLÁNSVEXTIR (%) Vb.Ab lægst
Útlán óverötryggö
Almennirvlxlar(forv.) 27,5 Alllr
Viðskiptavlxlar(forv.)(1) koupgengi
Almennskuldabróf 31,5-32,75 Lb.Bb
Viöskiptaskuldabróf(1) kaupgongi Allir
, Hlaupareikningar(yfirdr.) 32,5 35 Lb.Bb
Utlán verðtryggö
. Skuldabróf 7,25-8.26 Úb
Utlán til framleiðslu
Isl.krónur 28,5 33 Lb.Bb,
SDR 10,75 Allir
Bando'fkjadatir 10,25-10,6 Allir
Sterlingspund 16,75 noma Úb.Vb Allir
Vestur-þýskmörk 9,76-10 Alllr
Húsnæöislán 3,6 nema Lb
Llfeyrissjóöslán 6-9
Dráttarvextir 40,4
MEÐALVEXTIR
Óverótr, des. 89 31,6
Verótr.des. 89 7.7
VlSITÖLUR
Lánskjaravisitalajan. 2771 stig
Byggingavisitala jan. 510 stig
Byggingavisitala jan. 159,6 stig
Húsaleiguvlsitala 2,6% hækkaói 1. jan.
VERÐBRÉFASJÓÐIR
Gengi brófa veróbrófasjóöa
Einingabréf 1 4,590
Einingabróf 2 2,525
Einingabróf 3 3,020
Skammtlmabróf 1,668
Llfoyrisbréf 2,308
Gengisbróf 2,029
Kjarabróf 4,532
Morkbróf 2.410
Tekjubróf 1,898
Skyndibróf 1,370
Fjolþjóóabréf 1,268
Sjóðsbróf 1 2,213
Sjóósbróf 2 1,689
Sjóósbróf 3 1,552
Sjóðsbróf 4 1,305
Vaxtasjóósbróf 1,5625
HLUTABRÉF
Söluvorö aó lokinni jöfnun m.v, 100 nafnv.:
Sjóvá-Almennar hf. 400 kr.
Eimskip 400 kr.
Flugloióir 162 kr.
Hampiójan 172 kr.
Hlutabrófasjóður 168 kr.
Iðnaóarbankinn 180 kr.
Skagstrendingur hf. 300 kr.
Útvegsbankinn hf. 155 kr,
Vorslunarbankinn 153 kr.
Ollufólagió hf. 318 kr.
Grandi hf. 157 kr.
Tollvórugeymslan hf. 114 kr.
(1) Viö kaup á viöskiptavlxlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aöila, er miöaö viö sérstakt kaupgengi,
kge.
Skammatafanir: Ab = Alþýöubanklnn,
Bb-Búnaöarbanklnn, Ib-lönaöarbank-
Inn, Lb = Land§bankinn, Sb = Samvinnu-
bankinn, Úb = Útveg»bankinn, Vb-
Verilunarbanklnn, Sps Spariijóöirnir,
Ninsrl upplýslngsr um penlngsmsrkaö-
Inn blrtast I DV ð flmmtudttgum.