Dagblaðið Vísir - DV - 10.02.1990, Blaðsíða 12

12
fcAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 1990.
Erlend bóksjá
Patrekur og
Jenna á
miðjum aldri
Fyrir óralöngu aö þvi er virðist
- í kringum árið 1960 - sendi enski
rithöfundurinn Kingsley Amis
frá sér bráðskemmtilega skáld-
sögu sem heitir Take a Girl Like
You. Þar sagði frá ástarmálum
Patreks og Jennu sem voru ung
og áttu alla framtíðina fyrir sér.
Nú hefur Amis endumýjað
kunningsskap okkar við þessar
sögupersónur sínar áratugum
síðar í ekki síður notalegri skáld-
sögu. Þar er komið sögu að Pat-
rekur og Jenna hafa verið harð-
gift um árabil, en framtíðin er um
margt óviss - einkum vegna þess
að Patrekur hefur enn næmt
auga fyrir öðrum konum og er
sérstaklega veikur fyrir þeim
yngismeyjum sem eru öðrum
fremri aö ytri brjóstgæðum.
Amis er gamalreyndur í frá-
sögnum af stríðsdansi kynjanna
og þeim öldugangi tiifinninganna
sem einkennir samband karls og
konu. Hér er hann í fínu formi.
DIFFICULTIES WITH GIRLS.
Höfundur: Kingsley Amis.
Penguin Books, 1989.
KINGSLEY
AM1IS

upp á japönsku
Ástaijátningar, fræg ástarsaga
japanska rithöfundarins Uno
Chiyo, kom fyrst út í heimalandi
hennar á miðjum íjórða áratugn-
um. Sagan, sem nú kemur í
enskri þýðingu, vakti verulegt
umtal, enda ganga kvenhetjur
hennar djarflega og ástríðufullt
til verks. Uno byggði söguna að
hluta til á raunverulegum at-
burðum, en óhefðbundin hegðan
hennar sjálfrar í ástarmálum
varð henni ekki síður frægðar-
gjafi en sögumar.
Hér segir frá japönskum lista-
manni, Yuasa Joji, sem kemur
heim eftir margra ára vist erlend-
is. Ung kona leggur fyrir hann
snörur og tekur þar frumkvæði
sem gjaman var talið karla hlut-
verk á þeim tíma. Þessi samskipti
em upphaf flókinna ástarmála
listamannsins, þar sem nokkrar
konur koma viö sögu. Sumar
sögupersónumar taka ástina há-
tíðlegar en aðrar og enda ástar-
sorg sína með sjálfsvígi eða gera
í það minnsta tilraun til slíks.
Persónur og atburðarás sög-
unnar era ólíkar því sem við eig-
um að venjast á vomm tímum í
gjörólíkum menningarheimi. Að
lesa söguna er því líkt og að
skyggnast inn í framandi og for-
vitnilegan heim.
CONFESSIONS OF LOVE.
Höfundur: Uno Chlyo.
Universlty of Hawaii Preas, 1989.
Græðgi og grimmd
hjá fyrir-
myndarQölskyldu
í bænum Toms River í New Jersey í
Bandaríkjunum virtist Marshall-
fólkið vera hin fullkomna fjölskylda
og táknrænt dæmi um þaö hvemig
ameríski draumurinn getur ræst.
Rob og María vora rík og glæsileg,
neituðu sér ekki um neitt sem kost-
aði peninga, vom í efstu tröppu þjóð-
félagsstigans í bænum, áberandi í
samkvæmislífmu og til fyrirmyndar
út á við um ástríki og samheldni.
Þrír synir þeirra á táningaaldrinum
vora í skóla. Foreldramir, og móðir
þeirra alveg sérstaklega, studdu við
bakið á þeim í öllu því sem þeir tóku
sér fyrir hendur og það svo mjög að
hún var kjörin „mamma ársins" hjá
sundfélagi eins sonarins.
Það var því mikið áfall fyrir bæj-
arbúa þegar það fréttist dag einn árið
1984 að þau hjónin hefðu orðið fyrir
alvarlegri líkamsárás. Bob lýsti því
svo að hann hefði ekið út af aðalveg-
inum á leið heim til sín frá Atlantic
City vegna þess að eitthvað hefði
verið að öðra afturhjólinu. Þegar
hann hafi stigið út hafi maður ráðist
á sig og rotað og síðan skotið Maríu
til bana.
Rotnir innviðir
Bæjarbúar samhryggðust Mars-
hall-fjölskyldunni og alveg sérstak-
lega drengjunum þremur sem misstu
svo skyndilega móður sína. En fljót-
lega fóra ýmsir aö efast um lýsingu
Bobs Marshall af atburðarásinni. Gat
það verið að hann segði ósatt og hefði
sjálfur átt einhvem þátt í morði konu
sinnar?
Bandarísk lögregla veit af reynsl-
unni að morð eru í meirihluta tilfella
framið af einhveijum innan fjöl-
skyldunnar. Þess vegna fóra lög-
regluménn fljótlega að kanna hvað
væri á bak við hið glæsta fortjald
Marshall-fjölskyldunnar. Kom þá
fljótlega í ljós að þar vora innviðirn-
ir illilega rotnir.
Bob Marshall reyndist hafa haldið
við aðra konu um langt skeið og þau
skötuhjúin rætt um að skilja við
maka sína og giftast. María hafði
frétt af þessu og fengiö einkaspæjara
til þess að fá sönnunargögn. Þeirra
hafði hann aflað. Bob var þar að
auki skuldugur langt upp fyrir haus
og hafði líftryggt konu sína hjá mörg-
um tryggingafyrirtækjum fyrir um
eina og hálfa milljón bandarískra
dala, eða um 90 milljónir íslenskra
króna! í sumum tilvikum haíði hann
falsað undirskrift hennar.
Græðgi og grimmd
Joe McGinniss, sem áður hefur
sent frá sér frábæra bók um sérstætt
bandarískt sakamál - Fatal Vision -
rekur hér snilldarlega rannsókn
Marshall-málsins og lífsreynslu fjöl-
skyjdunnar, sérstaklega þó tveggja
elstu sonanna. Hann nýtir hér tækni
María og Bob Marshall - glæsileg
og rik - aðeins einum mánuði áður
en morðið var framið.
heimildarskáldsögunnar en byggir
allt það sem fram kemur annaðhvort
á gögnum málsins eða viðtölum við
þá sem koma við sögu.
Skemmst er frá því að segja að Bob
Marshall var að lokum handtekinn
fyrir samsæri um að myrða konu
sína og dæmdur til dauða. Hann
hafði leitaö sér hjálparkokka í öðru
fylki Bandaríkjanna en lögreglunni
tókst að hafa upp á þeim - einkum
með því að rekja símtöl - og fá einn
þeirra til að játa.
Þetta er sönn en óhugnanleg frá-
sögn af græðgi og grimmd og harm-
leik ungra drengja sem trúðu á mál-
stað fóður síns allt þar til hann stóð
sjálfur í vitnastúkunni í eigin réttar-
haldi og lét snjallan saksóknara tæta
trúverðugleika sinn í tætlur. Þangað
til, en ekki lengur, héldu þeir fast viö
blinda trú sína á saMeysi fóður síns.
BLIND FAITH.
Höfundur: Joe McGinniss.
New American Library, 1989.
Metsöliibækur
Bretland
Klllur, skáldsogur:
1. Jeanette Wlnterson:
ORANGES ARE NOT THE ONLY
FRUIT.
2. Sldney Sheldon:
THE SANDS OF TtME,
3. Colin Forbos:
THE GREEK KEY.
4. Dlck Francls:
THE EDGE.
5. Rosamunde Pilcher:
THE SHELL SEEKERS.
8. Poul Theroux:
MY SECRET HISTORY.
7. Isabel Allende:
EVA LUNA.
8. Mary Stewart:
THORNYHOLD.
9. Andrea Newman:
A SENSE OF GUILT.
10. Douglas Adams:
THE LONG DAflK TEATIME OF
7HE SOUL.
Rlt almenns eðlis:
1. floaemary Conley:
INCH-LOSS PLAN.
2. Barry Lynch:
THE NEW BBC DIET.
3. Rosemary Conley:
COMPLETE HIP « Thlgh Diet.
4. Caflan Plnckney:
CALLANETtCS.
5. Rosemary Conley:
GUIDE TO FAT IN FOOD.
6. Betty Shine:
MtND TO MIND.
7. Afisdafr Alrd;
THE 1990 GOOO PUB GUIDE.
8. Carringlon lávaröur:
REFLECT ON THINGS PAST.
9. Egon Roney:
GUIDE TO HOTELS & RESTAUR-
ANTS.
10. Tom Jaine:
THE GOOD FOOD GUIDE 1990.
(Byggl é The Stmday Tlmes)
Bandaríkin
Metsölukltjur:
1. Stephen Klng:
THE DRAWING OF THE THREE.
2. Sldney Sheldon:
THE SANDS OF TIME.
3- Tony Hlllerman:
A THIEF OF TIME.
4. Len Delghton:
SPY HOOK.
5. Rosamundo Pllcher:
THE SHELL SEEKERS.
6. Douglas Adams:
THE LONG DARK TEA-TIME OF
THE SOUL.
7. Kalhryn Lynn Davls:
TOO DEEP FOR TEARS.
8. Mergaret Atwood:
CAT'S EYE.
9. Lawrence Senders:
STOLEN BLESSINGS.
10. John Gardner
SCORPIUS.
11. Anne Tyler:
. BREATHING LESSONS.
12. Robin Cook:
MUTATION.
13. Stephen Klng:
THE GUNSUNGER.
14. Plers Anthony:
UNICORN POINT.
15. Barbara Mlchaels:
SMOKE AND MIRRORS.
Rit almenrts eðlis:
1. Robert Fulghum:
ALL I REALLY NEED TO KNOW 1
LEARNED IN KINDERGARTEN.
2. Grace Catatano:
NEW KIOS ON THE BLOCK.
3. Elalne Shannon:
OESPERADOS.
4. M. Scolt Peck:
THE ROAD LESS TRAVELEO.
5. Joseph Wambaugh:
THE BLOODING.
B. Ron Kovíc: ,
BORN ON FOURTH OF JULY.
7. Joe McGinnias:
BLIND FAITH.
8. Bernle S. Sleget:
LOVE, MEDICINE & MIRACLES.
9. Joseph Campbell/BIII Moyers:
THE POWER OF MYTH.
10. James Gioick:
CHAOS.
(Byggl ð New York Ttmee Book Review)
Danmörk
Metsölukiljur:
1. Fay Weldon:
NEDE MELLEM KVINDER.
2. Martha Christensen:
DANSEN MED REGITZE.
3. Jean M. Auel:
HULEBJ0RNENS KLAN.
4. Jean M. Auel:
HESTENES DAL.
5. Bill Cosby:
TIDEN L0BER.
6. Isabel Allende:
ANDERNES HUS.
7. Judith Krantz:
MISTRALS DATTER.
8. Martha Chrlstensen:
REBECCAS ROSER.
9. Regine Déforges:
PIGEN MED DEN BLÁ CYKEL.
10. Anne Tyter
TURIST VED ET TtLFÆLDE.
(Byggt é Politiken Sondag)
Umsjón: Elías Snæland Jónsson
Sigrid Undset
Fáir rithöfundar á þessari öld
era í verkum sínum jafntengdir
anda íslendingasagna og Sigrid
Undset, höfundur sagnabálkanna
um Kristínu Lavransdóttur og
Ólaf Auðunsson en fyrir þau verk
öðrum fremur fékk hún nóbels-
verðlaun í bókmenntum árið
1928.
En hver var Sigrid Undset?
Norski blaðamaöurinn Gidske
Anderson svarar þeirri spurningi
í nýrri bók um ævi þessarar konu
sem hlaut eins konar hugljómun
á unglingsaldri viö lestur Njáls-
sögu, einsetti sér aö veröa skáld-
sagnahöfundur og lét ekkert aftra
sér frá að ná því takmarki.
í þessari bók er ítarlega sagt frá
einfaranum Sigrid Undset, þeim
jarövegi sem hún var sprottin úr
og þeim þungu kvöðum sem
óhagganleg skyldurækni viö fjöl-
skylduna lagði henni á herðar og
það svo að stundum varð henni
nánast um megn. Áfóll efri ár-
anna, sértaklega sonarmissirinn
í síðari heimsstyrjöldinni, vora
henni einnig þungbær.
En þrátt fyrir allar torfærar
tókst henni að skapa mörg skáld-
verk sem lifa og sem hún sjálf
lifir í.
SIGRID UNDSET - ET LIV.
Höfundur: Gidske Anderson.
Gyldendal Norsk Foriag, 1989.
CREZ SMI I If
AUTHOR OF GOftKY PARK
Mannvíg á
Pólstjömu
Sovéski rannsóknarlögreglu-
maðurinn Arkady Renko varð
víðfrægur þegar spennusagan
Gorky Park kom út fyrir nokkr-
um árum. Þar átti hann í höggi
við háttsetta og spillta sovéska
yfirmenn sína og bandarískan
auðkýfing sem lét sér fátt fyrir
brjósti brenna í auðsöfnun sinni.
Renko hlaut bágt fyrir í lok
Gorky Park og við upphaf þessar-
ar nýju spennusögu er hann í eins
konar útlegö á kafi í fiski á neðsta
dekki sovéska verksmiðjutogar-
ans Pólstjörnunnar á Barents-
hafi, skammt frá Alaska. En staöa
hans breytist þegar einn skip-
verjanna, ung stúlka, finnst lát-
inn. Renko er fenginn til þess að
rannsaka málið og að venju gefst
hann ekki upp þótt vísbendingar
leiði í óþægilegar áttir. Það flækir
enn máhð að skipveijar á banda-
rískum fiskiskipum, sem selja
fisk um borð í verksmiöjutogar-
ann, koma einnig við sögu. Og að
sjálfsögöu eru útsendarar KGB
og CIA viðriðnir máhð.
Þetta er hörkuspennandi og
sannferöug spennusaga sem gef-
ur Gorky Park ekkert eftir.
POLAR STAR.
Höfundur: Martin Cruz Smith.
Ballantlne Books, 1990.