Dagblaðið Vísir - DV - 10.02.1990, Blaðsíða 25

LAUGARDAGUR
Bubbi Morthens segir að helstu kókaínneytendumir séu:
- sölunni stjómað af mönnum sem reka þetta sem harðan bisness
„Það var mest nýríkt bisnessfólk,
fólk í skemmtanabransanum og eins
miðaldra bisnessmenn. Það var einn-
ig fólk sem taldist til götugengjanna.
Þau sem eru fengin til að flytja kókið
inn fá ýmist greitt með peningum eða
hluta þess efnis sem þau koma með,“
sagði Bubbi Morthens þegar hann
rifjaði upp með hvemig fólki hann
neytti kókaíns.
Bubbi var forfallinn kókaínneyt-
andi í nokkur ár. Það eru rétt um
fimm ár frá því hann hætti neyslu
fíkniefna.
Bubbi sagðist enn verða var við
kókaínneyslu meðal fólks í skemmti-
bransanum.
Bubbi segir að kókaínmarkaðurinn
sé harðari og erfiðari viðfangs vegna
þess að honum sé að hluta til stýrt
af mönnum sem reki þetta sem hörð
viðskipti. Þessir menn séu ekki allir
neytendur sjálfir og innflutnings- og
sölukerfið sé vel skipulagt. Hann seg-
ir að fíkniefnalögreglan verði að fá
meira fé og fleiri menn til að glíma
við þetta. Jafnvel þurfi frekari sér-
fræðiaðstoð að koma til.
Spegilláborði
„Það mynduðust grúppur um
þetta. Kókaínið fer ekki í manngrein-
arálit og því var fólk af ólíkum toga
að neyta þess saman. í veislum og
partium, þar sem kókaínneytendur
voru saman, var spegill hafður á
borði og kókaínið var haft þar eins
og hveijar aðrar veitingar. Eg þekki
engan sem hefur stjómað kókaín-
neyslu. Kókið stjómar öllum.
Kókaínið er ekíú skelfilegast vímu-
gjafa. Það er samt endapunkturinn
hjá flestum. Kókaínneytendur eru
margir í öðrum efnum líka. Ég hætti
ekki að nota önnur efni þegar ég
byijaði að nota kókaín. Það eru til
dæmi um fólk sem verður að drekka
eina flösku af víni til að geta sofnað.
Þetta fólk er líka oft á róandi.
E»sson, yfírlæknir á Vogi
ekkert dregur úr þunglyndinu nema
kókaín.
„Fyrst og fremst brenglast tilfinning-
ar og lífið verður gleðisnauðara nema
neytandinn hafi efhið sítt,“ segir Þór-
arinn. „Kókaín er tekiö inn í blóðrás-
ina beint í gegnum nefiö og virkar
þannig sterkast. Efnið er mjög ertandi
og skemmir slírahúðina. ennisholurn-
ar og miðsnesið. Þessu fylgir hjart-
sláttatruílun og önnur röskun á líkam-
legri starfsemi. Kókaín eyðileggur,
eins og önnur örvandi efni, matarlyst-
ina og æðarnar dragast saman.“
Kókaínið flæðir yfír
Á Sjúkrastöðina að Vogi hafa komið
einstaklingar sem hafa verið í kókaíni
síðustu vikumar áður en þeir komu
til meðferöarinnar.
„Það hljóta að vera kókínneytendur
í öðmm hópuin en þeim setii við þekkj -
úm én það virðist ekki vera eins mikið
og maður gæti haldið. Okkar hópur
frara til þessa hefur verið fólk sem
hefúr prófað alls konar önnur vimu-
efni. Ég yrði samt ekkert undrandi að
sjá fólk koma hingað á Vog í fyrsta
sinni vegna ofneyslu kókaíns en enn
sem komið er fáum viö þessa neytend-
ur sem viðkönnumst við,“ segir Mrar-
: inn. „Ef við skoðum reynsluna frá
Bandaríkjunum sjáum við að öll önnur
eiturlyf hafa verið staðbundin í
ákveðnum hverfum í stórborgum.
Kókaimð, og síðan krakk, flæöir aftur
á móti um allt, inn i svefnhverfin, á
heimilin og vinnustaðina. í Bandaríkj-
unum vom öU vimuefni á niðurleið,
áfengi þar meðtalið, áður en þessi
kókaínbylgja reið yfir.“
Meðferð möguleg
hérlendis
Þórarinn telur að Sjúkrastöðin að
Vogi gefi vel sinnt sjúklingum vegna
ofheyslu kókaíns. „Ég tel að við séum
vel staddir hér á landi hvað meðferðar-
úrræði varðar og ekki síður en ná-
grannaþjóöirnar. Viö höfum reynslu
af meöferð sjúklinga sem hafa lengi
verið á örvandi efnum og kókaínmeð-
ferð er hliðstæð.“
Hann taldi einnig að íslendingar
hefðu gert mikið í því að leysa sín
vímuefnavandamál. Almenningur
væri tiltölulega vel upplýstur um skað-
semi vímuefna en alltaf mætfi gera
betur,
„Ég held að hreinar og klárar upplýs-
ingar um þessi efni hafi mest gildi í
forvamarstarfi. Almenningur, foreldr-
ar, kennarar, fjölmiðlafólk, læknar og
hjúkrunarfólk, þarf að víta um þessi
efni og áhrif þeirra. Við sleppum sjálf-
sagt ekki viökókaínvandamálið frekar
en önnur vimuefnisegir Þórarinn
Tyrfingsson, yfirlækmr á Vogi. -JJ
30 til 40 milljónir
Það versta við kókaínið em pening-
amir. Það er það mikill pemngur í
þessu. Þeir sem tekst að koma 500
grömmum á markað geta haft 30 til
40 milljónir fyrir. Þess vegna er erf-
iðara að eiga við þetta en annað. Sal-
an er oft skipulögð af mönnum sem
ekki neyta efmsms og því er allt
skipulag miklu betra og erfiðara fyr-
ir fikmefnalögregluna að uppræta
þetta.
Nefrennsli
og skapsveiflur
Vegna þess hversu dýrt kókaímð
er kallar það á glæpi. Þegar ég var
að kaupa kókaín kostaði grammið
sex til átta þúsund krónur. Úti fékk
ég grammið á 1500 til 3000 krónur
íslenskar. Það fór eftir því hversu
hreint efnið var. Nú hefur orðið verð-
fall og kókaín hefur lækkað talsvert
í verði. Það er auðvelt að þekkja
kókaínneytendur. Þeir eru með
stanslaust nefrennsh. Þeir eru með
miklar skapsveiflur. Það sést líka vel
á líkamanum. Fólk tærist upp þar
sem þeir sem neyta kókaíns borða
lítið. Kókaín felhr háa sem lága.
Vextimir eru lífið
Það væri rangt af mér að segja að
ég hafi ekki skemmt mér vel þann
tíma sem ég var í kókinu. Það kemur
að því að greiða víxlana sem hlaðast
upp vegna þessa lífs. Vextírnir eru
lifið sjálft. Það eru ekki margar leiðir
út úr þessu. Menn drepa sig, drep-
Bubbi Morthens. Honum tókst að brjótast út úr vonleysi kókaínneyslunnar. Þrír af þeim sem hann umgekkst hvað
mest hafa fyrirfarið sér. Aðrir fóru í meðferð. Hann segir kókaínið vera eina af hröðustu leiðum til glötunar.
DV-mynd BG
ast, khkkast eða fara í meðferð.
Öh erum við þannig að við ljúgum
að sjálfum okkur. Vímuefnaneytend-
ur gera meira að því en flestir aðrir.
Hlutunum er hagrætt. Ég viður-
kenndi oft fyrir mér að ég væri háður
kóki. Þess á milli laug ég að mér að
svo væri ekki. Þegar ég hætti loks
haíöi ég úr fáu að velja. Líkamlega
var ég sæmilega á mig kominn. And-
lega var ég búinn. Það var vegna
utanaðkomandi þátta og vegna þess
að fólk hafði áhrif á mig að ég fór í
meðferð. Ég leyndi því ekki að ég var
neytandi. Eg auglýsti það samt ekki
á götum.“
Ekki alltafgaman
Bubbi segir að meðal þess sem
kókaínneytendur geri sé að fela efni
til að eiga þegar annað er ekki til.
Eitt sinn var hann, ásamt vini sínum,
með partí þar sem kókaíns var neytt.
Talsvert löngu eftir að gestirnir voru
farnir ætluðu þeir að ná í efnið sem
var fahð. Hvemig sem þeir leituðu
fundu þeir falda skammtinn hvergi.
Örvæntingin varð æ meiri. Þeir
hvolfdu úr öhum blómapottum, réð-
ust á eldhúsinnréttinguna og nánast
brutu hana í frumeindir þrátt fyrir
að vera, innst inni, vissir um að
skammturinn var ekki fahnn í blóm-
unum eða eldhúsinnrétfingunni.
Þegar örvæntingin stóð hvað hæst
og þeir voru farnir að bera hvor upp
á annan að hafa tekið efnið kom
stúlka í heimsókn en hún hafði verið
í parthnu. Stúlkan notaði ekki kóka-
ín. Þegar hún sá hvemig íbúöin var
eftir þessa miklu leit spurði hún hvað
gengi á. Þeir sögðu hvers þeir væru
að leita. „Það er í Adidasskónum sem
er á svefnherbergisgólfinu," sagði
hún. Það var rétt hjá henni. Örvænt-
ingin var slík að skynsemin var
hvergi til staðar.
Þrírfyrirfórusér
„Það eru ekki ahir jafnheppnir og
við íslendingar að hafa meðferðar-
stofnanir. Af þeim sem ég var mest
með á þeim tíma hafa allir farið í
meðferö og em hættir þessu, nema
þrír. Þeir fyrirfóru sér.
Það var um tíu manna hópur sem
var mest saman. Einn þeirra fyrirfór
sér. Við hin erum öh hætt. Ef ég
stækka hópinn þá bætast tveir við
sem hafa svipt sig lífi. Sá síðasti, sem
gerði það, dó nú nýlega.
Niðurkeyrslan getur verið erfið en
hún er samt ekki það versta. Það
versta við að hætta er að maður verð-
ur að umgangast annað fólk; hætta
að vera í sambandi við þá sem maður
hefur haft mest samskipti við. En ef
fólk er ákveðið í að hætta þá er það
eina leiðin til þess.“
-sme
Nýríkt bisnessfólk
og skemmtikraftar