Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.1990, Síða 9

FÖSTUDAGUR 11. MAÍ 1990.
9
Havel vill nýtt
öryggiskerfi
Forseti Tékkóslóvakiu, Vaclav Havel, umkringdur evrópskum börnum I
Strasbourg. Simamynd Reuter
Vaclav Havel, forseti Tékkóslóvak-
íu, hvatti í gær Nato og Varsjár-
bandalagið til að draga úr hernaðar-
legu hlutverki sínu og snúa sér í stað-
inn að uppbyggingu nýs öryggiskerf-
is fyrir framtíð sameinaðrar Evrópu.
í ávarpi sínu á þingi Evrópuráðsins
í Strasbourg kvaðst Havel vilja al-
gjörlega nýtt öryggiskerfi í Evrópu
sem stutt yrði af Sovétríkjunum og
Bandaríkjunum. Sagði hann að kalla
mætti það Helsinki-öryggiskerfið og
hvatti um leið þær þrjátíu og fimm
þjóðir sem þátt taka í ráðstefnunni
um öryggi og samvinnu í Evrópu til
að gera drög að nýjum Helsinki-
sáttmála um öryggi og mannréttindi
fyrir leiðtogafund aðildarríkjanna
síðar á þessu ári. Nýr sáttmáli gæti
falið í sér bindandi samkomulag milli
þjóða í stað tilmæla og viðmiðana.
Havel sagði ennfremur að Nato og
Varsjárbandalagið væru tákn kalda
stríðsins og ættu bæði bandalögin
frekar að gegna stjórnmálalegu hlut-
verki en hernaðarlegu. Sagði forset-
inn Nato vel í stakk búið til að taka
þátt í myndun nýs öryggiskerfis þar
sem það væri lýðræðislegra og öflug-
ra en Varsjárbandalagið gæti hins
vegar leyst upp eftir að hafa aðstoðað
við að afvopna og sameina Evrópu.
Reuter
Atlantshafsbandalagiö:
Óttast fall Gorbatsjovs
Þrátt fyrir að þjóðir Atlantshafs-
bandalagsins hafi áhyggjur af því að
Mikhail Gorbatsjov hafi meira en
nóg að gera við að leysa vandann
heima fyrir þrýstir nú bandalagið á
yfirvöld í Moskvu vegna sameining-
ar þýsku ríkjanna og kjarnavopna.
Varnarmálaráðherrar Nato-ríkj-
anna bundu enda á tveggja daga fund
sinn í Kananaskis í Kanada með því
að skora á Sovétmenn að fækka
skammdrægum kjarnavopnum og
heita því sjálfir að halda áfram að
hafa kjarnavopn í Evrópu. Fram-
kvæmdastjóri Nato, Manfred Wörn-
er, sagði að bandalagið hafnaði alfar-
ið þeirri hugmynd Sovétmanna að
bíða með ákvörðun um hernaðar-
stöðu Þýskalands þangað til eftir
sameininguna.
Á sama tíma er vaxandi ótti innan
Nato um að Gorbatsjov takist ekki
að ráða við vandann sem fylgir óeirð-
unum í Eystrasaltslöndunum eða
koma efnhagskerfinu í lag. James
Baker, utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, sagði í síðustu viku að stefna
Sovétmanna væri í biðstöðu vegna
vandamálanna og Douglas Hurd, ut-
anríkisráðherra Breta, sagði við
sama tækifæri að ástandið í Sovét-
ríkjunum væri mjög alvarlegt og
stjórn kommúnistaflokksins væri að
fadli komin. Heimildir Nato herma
einnig að sovéski herinn, sem sættir
sig ekki við niðurskurð til hermála,
hafi þrýst á Gorbatsjov að hægja
ferðina í afvopnunarmálum.
Mest óttast Nato-ríkin að Gor-
batsjov verði bolað frá völdum og
harðlínumaöur taki við sem muni
hverfa aftur til skipulags fortíðarinn-
ar.
Reuter
Létust f flugstysi
á leið Ul páfa
Tveggja hreyfla farþegavél
fórst í gær utan við borgina
Tuxtla Gutierrez í Mexíkó. Að
minnsta kosti tuttugu og einn
lét lífið, þar á meðal mexíkansk-
ur biskup sem ætlaöi að hitta
Jóhannes Pál II. páfa í dag. Alls
voru þrjátíu og átta manns um
borð í vélinni sem var af gerð-
inni Fokker F-27.
Flugvélin var á leiðinni frá
Tapachula til Tuxtla Gutierrez
sem er í um sex hundruð kíló-
metra suðaustur af Mexfkó-
borg. Biskupinn í Tapachula og
tveir prestar voru meðal þeirra
sem biðu bana. Fimm manns
særðust aðeins lítils háttar en
að minnsta kosti sjö eru alvar-
lega slasaðir.
Páfa varð mjög um fréttina
af slysinu og mun breyta
ferðaáætlun sinni til að geta
blessað líkin við sérstaka minn-
ingarathöfn. ' Reuter Björgunarmenn að störfum á slysstað I Mexikó í gær. Símamynd Reuter
Utlönd
Rúmlega hálf milljón verður aftvinnulaus
Austur-þýskir kennarar mótmæla fyrlr utan þingið. Símamynd Reuter
Forsætisráðherra Austur-Þýskalands, Lothar de Maiziere, sagði í gær
að landið stæði frammi fyrir kreppu og það þyrfti 73 mílljarða dollara í
hjálp til loka árs 1991. Á sama tlma sagði Helmut Kohl, kanslari Vestur-
Þýskalands, að Austur-Berlin skyldi koma fjárhag sínum á réttan kjöl.
Austur-þýskir kennarar fóru í verkfall í gær til að fara fram á hærra
kaup og atvinnumálaráðuneyti landsins gerir ráð fyrir aö um 600.000
manns verði atvinnulaus um mitt þetta ár, en tala atvinnulausra hefur
hækkað um 70% frá því í mars.
Fundur araba 28. maí
Leiðtogar arabaríkjanna, nema Sýrlands, Marokkó, Lýbíu, Sómahu og
Oman, hafa ákveðið að funda í Bagdad þann 28. maí til að ræða innflutn-
ing sovéskra gyðinga tU ísraels. Sú ákvörðun að velja Bagdad, höfuðborg
íraks, sem fundarstað, þykir sýna stuðning við vopnaáætlanir Saddam
Hussein.
Búast ísraelsk stjórnvöld við 800.000 sovéskum gyðingum til ársins 1995.
De Klerk hitftír Mitfterrand
F.W, de Klerk, forseti Suður-
Afríku, batt enda á einangrun
landsins frá Evrópu þegar Irann
lútti Francois Mitterrand, forseta
Frakklands, í gær og hvatti Evr-
ópuríki til að ailýsa viöskiptabanni
á landið vegna þeirra breytinga
sem þar hafa átt sér stað.
Mitterrand mun hafa spurt de
Klerk, í þaula um ástandið í
landinu, um áætlanir til að leggja
kynþáttaaðskilnaðarstefnuna á
lúlluna, neyðarlögin og póhtiska
fanga. De Klerk mun hafa lagt ríka
áherslu á lögleiðingu Afríska þjóð-
arráðsins og frelsun Nclson Mand-
ela. De Klerk er fyrsti þjóðhöfðingi f.W. de Klerk, forseti Suður-Afríku,
Suður-Afríku sem boðið er form- með Francois Mitterrand Frakk-
lega til Frakklands. Hann heldur landsforseta eftir fund þeirra.
til Grikklands í dag. Stmamyml Reuter
Ofbeldi gegn Serbum ekki liðið
Leiðtogi kommúnista i Serbiu, Slobodan MOosevic, varaði Króatíu við
því í gær að ofbeldi gegn Serbum yrði ekki liðið en þjóðemissinnar unnu
stórsigur í kosningunum í Króatíu, fengu 193 sæti af 356.
Serbía færi fram á meira sjálfstæði innan eða utan Júgóslavíu. Um 600.000
Mitfterrand hvetur til viðræðna
milli Utháen og Moskvu
Kazimiera Prunskiene, forsætisráðherra Litháa, átti hálftíma fund með
Francois Mitterrand Frakkiandsforseta í gær. Eftirfundinn sagði talsmað-
ur forsetans að hann hefði hvatt til belnna vlðræðna milli Moskvu og
eins og um var getið i bréfi Mitterrands og Kohls, kanslara Vestur-
Þýskalands. Prunskiene sagði að Gorbatsjov væri viðkvæmur fyrir áliti
vestrænna þjóða. Simamynd Reuter