Dagblaðið Vísir - DV - 13.06.1991, Qupperneq 4

4
FIMMTUDAGUR 13. JÚNÍ 1991.
Fréttir
Þorski landað lifandi
til ýmissa rannsókna
Sjómenn á Auðbjörgu II RE 236 hafa verið fengnir til að aðstoða fiskifræð-
inga við að fanga þorskinn. DV-mynd S
Hafrannsóknastofnun og Rann-
sóknastofnun fiskiönaöarins hafa í
sameiningu hafið rannsóknir á
þorski með það fyrir augum að meta
fæðuframboð þorsksins í sjónum og
fylgjast með vexti hans á hverjum
tíma. Einnig eiga rannsóknirnar að
gefa hugmyndir um gæði flakanna
sem hráefnis.
„Við mælum magn ákveðinna líf-
rænna efna í þorskholdinu (RNA) og
athugum áhrif mismikillar fóðrunar
á þennan þátt með það í huga að at-
huga hvort hægt sé að nota slíkar
mælingar til þess að meta fæðufram-
boðið og vöxt á hverjum tíma,“ sagði
Björn Ævarr Steinarsson fiskifræð-
ingur og verkefnisstjóri þessara
rannsókna.
Þetta er í fyrsta sinn sem rann-
sóknir af þessu tagi eru gerðar í til-
raunaeldi hér á landi og koma þær,
að sögn Björns, til með að hafa mikla
þýðingu fyrir fiskiðnaðinn í framtíð-
inni.
Slíkar efnamælingar hafa hvergi
verið notaðar á stórum fisktegund-
um í sjó heldur einungis á ýmsUm
smádýrum, eins og t.d. ljósátu.
Aðalbjörg IIRE 236 hefur aðstoðað
viö að fanga þorskinn en markmiðið
er að flytja í þessum tilgangi um 500
fiska að tilraunaeldisstöð Hafrann-
sóknastofnunar að Stað í Grindavík.
Að sögn Bjöms líða nokkrir mán-
uðir og jafnvel hálft ár þar til rann-
sóknirnar fara að skila marktækum
árangri.
-ingo
Telur að hrútur hafi skemmt bílinn
Bjöm Bjamason um kaup á sovéskum þyrlum:
Ekki á dagskrá
nefndarinnar
„Það sem hefur fyrst og fremst „Þegar talað er um þyrlur þá er
slegið menn er einmitt verðið. náttúrlega verðið á þeim mjög mis-
Menn kippast auðvitað við þegar munandi eftir þvi til hvaða nota
menn sjá svona tölur, ef allt í einu þær eiga að vera, t.d hvort á að
er hægt að fá tvær til þrjár þyrlur nota þær til fólksflutninga eða til
fyrir eina. Þá er náttúrlega eftir að björgunar. Það er tvennt ólíkt. Það
sjá hvort gæðin og afkastagetan eru er mjög erfitt að gera svona saman-
sambærileg," sagði Páll Halldórs- burð án þess að kafa djúpt í það
son, yfirflugstjóri hjá Landhelgis- af tæknimönnum. Þetta er ekki
gæslunni. hlutur sem ákveðinn er í eínum
íslensk stjórnvöld hafa nú til hvelli."
skoðunar tilboð frá sovésku fyrir- „Tilboð þessara maima um kaup
tæki um kaup á þyrlu. Um er að á rússneskri þyrlu er ekki á dag-
ræða tvær gerðir af þyrlura en skrá nefndarinnar á þessu stigi,"
grumtverð þeirra beggja er um 250 sagði Björn Bjarnason, formaður
milljónir. Óljóst er hvert verðið nefndar sem m.a. er umsagnaraðili
verður með nauðsynlegum auka- varðandi þyrlukaup.
búnaði en menn tala um 400 millj- „Nefndin á aö gera heildarúttekt
ónir í því sambandi. Þær eru mun á flugrekstri Landhelgisgæslunnar
ódýrari en þær amerísku og bæöi að því er varðar björgunai’-
frönsku vélar sem rætt hefur verið og eftirlitsflug og gera tillögur um
um. val á hentugum þyrlum og flugvél-
„Þetta verður náttúrlega bara um til þessara verkefna. Þannig að
meðhöndlað með öðrum tilboðum það er ekki hlutverk nefndarinnar
sem borist hafa,“ sagði Gunnar að semja við einstaka aðila þótt
Bergsteinsson, forstjóri Landhelg- þeir geri eitthvert tilboð um þyrl-
isgæslunnar. ur.“ -pj
Þingmenn funda í Ólafsvík:
Mörg Ijón á veginum
„Þaö þarf aö beita öllum ráðum til
að koma hraðfrystihúsinu í rekstur
aftur. Okkur sýnist að eins og staðan
er nú sé leið bæjarstjórnar, útgerðar-
félaganna og verkalýðsfélagsins aö
leigja reksturinn af þrotabúinu eina
færa leiðin út úr vandanum. En þó
það takist að stofna félag um rekstur
Hraðfrystihússins er mál togarans
Más eftir og það er mjög snúið. Það
eru mörg ljón á veginum,“ sagði
Sturla Böðvarsson alþingismaður
við DV.
Þingmenn Vesturlands hittu bæj-
arstjórn Ólafsvíkur í gær þar sem
þeim var gerð grein fyrir stöðunni
eftir gjaldþrot Hraðfrystihúss Ólafs-
víkur og leiðum út úr vandanum. Á
fundinum var leitað eftir því að upp-
boði á togaranum Má, sem fara á
fram á föstudag, yrði frestað á þeim
forsendum að verið væri að vinna
að lausn vandans. Landsþankinn
hefur ekki tekið ákvöröun um að
uppboðið fari fram.
-hlh
Fossvogsbraut:
Gamall draugur vakinn upp
Abúandinn að Norðurkoti á Kjal-
arnesi hefur tilkynnt um talsverð-
ar skemmdir á bifreið sinni og telur
hann aö hrútur frá næsta bæ hafi
stangað hana.
Maðurinn vaknaði upp við ein-
hvern hávaða aðfaranótt mánu-
dagsins. Veitti hann því ekki frek-
ari athygli. Að morgni fór maður-
inn út en kom þá auga á skemmdir
á bílnum sínum. Voru báðar hliðar
hans dældaðar. Maðurinn telur að
ekkert annað komi til greina en aö
hrútur frá næstu jörð, Kiðafelli,
hafi ráðist á bílinn sinn og stangað
hann.
Bóndinn að Kiðafelli sagði við DV
í morgun að honum hefði ekki ver-
ið tilkynnt um málið ennþá en
hann myndi skoða það. Sagði hann
að vissulega hefðu hrútar sínir ver-
ið úti við eins og gengur á sumrin
en honum væri þó ekki kunnugt
um að þeir hefðu farið yfir á næstu
bæ.
-ÓTT
„Ef þessu heldur áfram eru menn
að vekja hér upp gamlan draug, stríð
á milli Reykjavíkur og Kópavogs sem
við héldum satt að segjá að væri
búið að ná vopnahléi í,“ sagði Valþór
Hlöðversson, bæjarfulltrúi í Kópa-
vogi, vegna þess að í nýju aðalskipu-
lagi Reykjavíkur er gert ráð fyrir
yfirbyggðri Fossvogsbraut. Valþór
segir bæjarstjórn Kópavogs standa
einhuga gegn hugmyndum um Foss-
vogsbraut. -pj
í dag mælir Dagfari
Styðjum verkfallsréttinn
Mikil ógn steðjar nú að Vinnuveit-
endasambandinu þessa dagana.
Frést hefur af leynisamningi sex
stéttarfélaga á Suðurnesjum við
nýtt álver, þar sem meðal annars
er gert ráð fyrir því að verkalýðsfé-
lögin afsali sér verkfallsrétti næstu
fimm árin eftir aö álverið hefur
starfsemi sína. Vinnuveitendasam-
bandið hefur mótmælt þessum
samningum kröftuglega og líkir
þessum ráðagerðum verkalýðs-
hreyfingarinnar við stríðsyfirlýs-
ingar. Vinnuveitendasambandið
ætlar að grípa til sinna ráða enda
útilokað að mati vinnuveitenda að
verkalýðurinn afsali sér þeim rétti
að efna til verkfalla.
Dagfari átti í fyrstu erfitt með
skilja þessi læti í vinnuveitendum.
Hefur þeim ekki alltaf verið í nöp
við verkföll og verða þeir ekki
manna fegnastir ef launþegar
leggja verkföll niður og semja eins
og menn? Eru ekki verkfóll úrelt
baráttuaðferð og öllum til tjóns?
Svona spyr Dagfari í einfeldni eins
og svo margir aðrir sem skilja ekki
lögmál vinnumarkaðarins og halda
að verkfóll séu til óþurftar.
En svo fer maður að skoða hlut-
ina betur og þá verður afstaða
vinnuveitenda betur skiljanleg.
Auðvitað vilja vinnuveitendur að
verkalýðurinn hóti verkföllum og
fari í verkföll. Það er margsannað
mál að launþegar tapa stórfé á því
að efna til langvinnra verkfalla.
Yfirleitt hafa þeir lítið sem ekkert
upp úr krafsinu en missa laun á
meðan þeir standa í verkföllum og
þegar loksins er samið eru það
launahækkanir sem engan veginn
vega upp á móti því sem tapaðist í
launum á meðan á verkfallinu stóð.
Ef launþegar tapa á verkfóllum
hljóta vinnuveitendur að græða á
verkfóllum. Eins dauði er annars
brauð. Það getur vel veriö að þeir
beri sig aumlega og þykist vera á
móti verkfóllum, en undir niðri eru
þeir harla glaðir í hvert skipti sem
launþegar leggja niður vinnu, því
þá þarf ekki að borga laun á meðan
og þá græða vinnuveitendur þá
upphæð sem launþegar tapa. Þess
vegna er það hin mesta ósvinna
þegar heil stéttarfélög taka upp á
þeim fjanda að afsala sér verkfalls-
réttinum og fá jafnvel kauphækk-
un út á það afsal!
Nú, þegar launþegafélög hóta þvi
að fara ekki í verkfóll þegar samn-
ingar eru lausir, er veruleg hætta
á því að Atlantal verði óeðlilega
rausnarlegt við starfsmenn sína og
semji við þá um hærra kaup en
aðrir vinnuveitendur í landinu. í
þvi felst mikil hætta. Vinnuveit-
endasambandið í Garðastræti vill
fá að ráða því hvað samið er um
miklar kauphækkanir og þegar
einstök fyrirtæki eru farin að taka
þann rétt af Vinnuveitendasam-
bandinu eru allar líkur á því að
samið verði um hærra kaup en
góðu hófi gegnir. Það er auðvitað
aíleitt til afspurnar ef fyrirtæki
semja um mannsæmandi laun þeg-
ar allir vita að kjarabarátta og kja-
rasamningar ganga út á það að
halda laununum niðri. Á það jafnt
við um Vinnuveitendasambandið
og Alþýðusambandið sem hafa af
því hag og atvinnu að semja um
laun sem enginn getur lifað af.
Ef á þessu grundvallaratriði
verður einhver breyting kemur að
því að Vinnuveitendasambandið
verður óþarft og Alþýðusambandið
verður óþarft og hvað eiga þá aum-
ingja mennirnir að gera? Og hvers
konar kjör verða á íslandi ef og
þegar að því kemur að menn eigi
til hnífs og skeiðar? Nei, það verður
að stöðva það ábyrgðarleysi sem
felst í samningum Suðurnesja-
manna við álverið og koma í veg
fyrir að verkalýðurinn afsali sér
verkfallsréttinum og vinnuveit-
andinn greiði laun sem starfs-
mennirnir eru sáttir við.
En hvað er til ráða? Hvað geta
heildarsamtökin gert til að svipta
einstaka aðila þeim rétti að semja
fyrir sjálfan sig? Vinnuveitenda-
sambandið getur auðvitað lagt
verkbann á allar framkvæmdir við
álverið og Alþýðusambandið getur
efnt til verkfalla til að öruggt verði
að verkföll leggist ekki af. Það verð-
ur að boða til verkfalla til að við-
halda verkföllunum og mótmæla
því með verkföllum að einstök
stéttarfélög afsali sér verkfallsrétt-
inum. Það er þjóðarháski í uppsigl-
ingu.
Dagfari