Dagblaðið Vísir - DV - 28.02.1992, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 28. FEBRÚAR 1992.
DV
SÍMINN
DV
Memung
B'ONUS
BOR6ARI
z
2
SMAAUGLYSINGASIMINN
FYRIR LANDSBYGGÐINA:
9M272
HA-MBORGARAM Ifltgosi og franska^^j** 999s
FISKBORGARI m/sósa,skenka,sveppir 350;
IX” PIZZA 3 tog. 399;
FISKMJR m/öilu 370’-
GRILLSamlokur m/skenka,ostur og ananas 199^
FÝLSAm/öiiu 99;
121. PEPSI 75;
Fritt KAFFI, láttu sjá Þig og spáðui
Vegferðin langa
■-talandi daömi um þjónustu!
allsber ADEINS
CríUkfúhlingur
nV' frönskum sósu
gos og salat
MÍNÚTUSTEIK
Kryddsmjör, salat,
599i.
595r
HAMBORGARI 199--
HVfrönskum og sósu 325t
"Vosti, 345-
m/bacon, 3751
2.faldur fyfrönskum og sósu 425-
íslensk þýðing og aðlögun fyrir
svið eftir Kjartan Ragnarsson og
Óskar Jónsson með hiiðsjón af þýð-
ingu Stefáns Bjarman.
Ferðin til fýrirheitna landsins er
oft vegferð án enda. Og jafnvel þó
að einhveijir nái ferðalokum, mæt-
ir þeim þar sú beiska staðreynd að
draumarnir um betra líf voru tál-
sýn ein.
í stað mannsæmandi tilveru bíð-
ur á leiðarenda sama ástandið og
horfið var frá en þaðan af verra.
Þetta máttu margir íslendingar
Leiklist
Auður Eydal
reyna fyrr á árum þegar þeir flúðu
örbirgð og illt árferði hér heima og
létu ginnast af gylliboðum vestur-
heimskra sendimanna sem lofuðu
allsnægtum í góseniandi. Raun-
veruleikinn varð oftast fjarri vænt-
ingunum.
I hinu mikla skáldverki Johns
Steinbecks, Þrúgum reiðinnar, seg-
ir frá örlagaríkum þrenginga- og
krepputímum í bandarísku þjóðfé-
lagi á fjórða áratug þessarar aldar.
Fjölskyldur hrekjast frá býlum
sínum, slyppar og snauðar, í kjölfar
mikilia þurrka og margir binda
vonir við betra líf í Kalifomíu, þar
sem agentar lofa því dýrmætasta
sem nokkur maður getur óskað sér
á þessum tíma: Nægri vinnu.
Þessa skáldsögu átti landinn gott
með að skilja þegar hún kom út í
íslenskri þýðingu árið 1943. Þá voru
aðeins örfá ár síðan sú hin sama
kreppa teygði anga sína hingað og
olli byggðaröskun og „þjóðflutn-
ingum“ á mölina, auk þess sem tími
vesturfaranna var ekki svo ýkja
langt að baki.
í leikgerðinni, sem frumsýnd var
í Borgarleikhúsinu í gærkvöldi, er
fylgst meþ þrengingum Joad fjöl-
skyldunnar sem missir bújörð og
allar aðrar eignir sínar. Því htla
sem eftir er hleður hún upp á gaml-
an bílskrjóð og leggur upp í mikla
þrautaíor til fyrirheitna landsins.
Leikgerðin, sem unnin er upp úr
skáldsögunni, lýsir þessum ægi-
legu aðstæðum og því hvernig hver
einstakur fjölskyldumeðlimur
bregst við hörmungum sem aldrei
virðast ætla að taka enda.
Og það er einmitt við svona að-
stæður sem hetjur hversdagsins
vinna sín afrek og ótrúleg seigla,
kraftur og lífsvilji fleytir þessum
hijáðu einstaklingum áfram.
Leikgerðin og úrvinnsla Kjartans
Ragnarssonar, leikstjóra og hans
félaga í Borgarleikhúsinu, sýna
væntumþykju og skilning á per-
sónunum sem birtist í hlýjum og
mannlegum undirtón en um leið
kemur harka ytri aðstæðna greini-
lega fram. Jafnvel sjálf náttúruöfl-
in leggjast á sveif með vonsku
mannanna svo að baráttan fyrir
betra lífi virðist vonlaus.
Tækni leikhússins er óspart beitt
til þess að skapa sem raunsannasta
mynd af kringumstæðum. Stund-
um lá þó við að bruðlað væri með
hana í óþarfa slaufur og á einum
stað fannst mér beinlínis yfirkeyrt
en það var í þrumuveðrinu sem
Þrúgur reiðinnar gerist á kreppuárunum í Bandaríkjunum.
DV-mynd BG
geflð var til kynna með þvílíkum
svaka hljómstyrk, að „det halve var
nok“.
Óskar Jónasson gerir annars
feikna góða leikmynd þar sem
gamlir bflskrjóðar og mótorhjól
aka um sviðið, víðáttan er yfir-
þyrmandi og hitasvækjan verður
nærri því áþreifanleg.
Miðja hringsviðsins er lögð
plönkum og smádæld eða gryfja á
einum staö gagnast á ýmsa vegu,
meira að segja einu sinni sem sval-
andi á, sem hægt er að baða sig í.
Sviðslausnir voru margar snjall-
ar og studdar markvissri ljósaheit-
ingu. Lárus Björnsson sá um lýs-
inguna og Stefanía Adolfsdóttir
hannaði búningana og stóð mjög
vel að því.
Ferðalangamir klæðast lúnum
og grómteknum hversdagsfótum,
sem eru góð í sniði og stfl en það
má setja spumingarmerki við það
hvað allir em alltaf skítugir, jafn-
vel rifnir. Þessar persónur eru ekki
í strætinu, heldur er þetta fólk með
baráttuvilja og sjálfsvirðingu og
þrífur sig eins og aðstæður framast
leyfa hverju sinni.
Þröstur Leó Gunnarsson leikur
burðarhlutverk, Tomma Joad, sem
kemur heim, laus úr fangelsi, ein-
mitt í þann mund sem fjölskylda
hans er að leggja upp í hina löngu
för. Persónan gengur alveg upp í
túlkun Þrastar, Tommi er kannski
svoMtið hrokkgengur, en það er af
því að hann er eldhugi og við hann
er bundin eina vonin um betri
framtíð.
Ég er ekki frá því að Þröstur
mætti taka aðeins meira á, skerpa
og dýpka drættina í annars blæ-
brigðaríkri og sannfærandi per-
sónulýsingu. Það var eins og
herslumuninn vantaði.
Valdemar Öm Flygenring var
heill og sannur í hlutverki Jims
Casy og mótaði persónuna skýrt.
En eins og Þröstur var eins og hann
héldi aftur af sér í hlutverkinu. Jim
er fyrrverandi prestur, sem ekki
fór alltaf eftir bókinni, en sá svo
að sér og sneri sér frá prestskap,
til þess að fara út á meðal fólksins.
Hann slæst í för með fjölskyldunni
og fordæmi hans hefur mikil áhrif
á Tomma.
Þau Pétur Einarsson og Hanna
María Karlsdóttir leika pahba Joad
og mömmu Joad. Túlkun þeirra
beggja var hreint meistaraleg og
þessar persónur hljóta að verða
ógleymanlegar. Einmitt svona
fannst manni að ætti að túlka þær.
Pétur umbreytist á sviðinu í
gamlan og þreyttan mann, hreyf-
ingar, svipbrigði og fas allt lýsir
vonleysi og dauðans þreytu.
Hanna María er hin eilífa „Mutt-
er Courage", á hennar herðum
hvfla allar áhyggjur og hún verður
að taka af skarið þegar á bjátar.
Toppamir í leik hennar vom svo
margir í sýningunni að varla hafö-
ist undan að hugsa að betur yrði
ekki gert. Ég held að margir hljóti
að hafa verið djúpt snortnir, að
minnsta kosti var ég það.
Og þá var ekki minna um vert
túlkun þeirra Sigríðar Hagalín,
sem eins og fyrri daginn sannaði
hér enn einu sinni hversu frábær
leikkona hún er, og Steindórs Hjör-
leifssonar í hlutverki ömmu og afa.
Steindór var óskaplega prakk-
aralegur og mikfll grallari, í eina
„létta“ hlutverkinu í leiknum.
Verst að afinn dó alltof snemma.
Sigurður Karlsson vann mjög vel
úr hlutverki bróðurins og haföi
sterka návist á sviðinu, jafnvel þeg-
ar hann sagði fátt og Stefán Jóns-
son skflaði sínu hlutverki prýði-
lega.
Þórey Sigþórsdóttir lék mjög vel
vandasamt hlutverk dótturinnar
sem bókstaflega þroskast fyrir aug-
um áhorfenda. Hún er í upphafi
óraunsær stelpugopi en í rás verks-
ins breytist hún í fullþroskaða og
lífsreynda konu.
Leikur hennar var í réttri tónhæð
allan tímann og hið vandmeðfarna
lokaatriði kom fallega út.
Kristján Kristjánsson leggur til
lög og stef, sungin og leikin á gítar,
sem gefa sýningunni mikinn svip
og leiða hana áfram. Mér fannst
þó að það hefði mátt draga úr
hljómstyrk í sumum lögunum. Það
hefði aðeins aukið áhrifamátt
þeirra.
Þrúgur reiðinnar er metnaðar-
fullt verkefni og í sýningu Borgar-
leikhússins kemur fram bæði
frumsköpun og vönduð úrvinnsla,
sem þau eiga heiður af, Kjartan
Ragnarsson og hans fólk.
Leikfélag Reykjavíkur sýnir á Stóra sviði
Borgarleikhússins:
ÞRÚGUR REIÐINNAR
eftir skáldsögu John Steinbeck i leik-
gerð Frank Galati.
Leikstjóri: Kjartan Ragnarsson.
Leikmynd: Óskar Jónasson.
Búningar: Stefania Adolfsdóttir.
Tónlist: KK.
Lýsing: Lárus Björnsson.
Frábærir tölvuleikir í miklu úrvali - fást í
tölvuverslunum um land allt
PC - ATARI - AMIGA