Dagur - 06.11.1987, Blaðsíða 19

6. nóvember 1987 - DAGUR - 19
of erlendum veffvangi
Rafhlöður era
ekkí baraafæða
að þau höfðu gleypt alkali-raf-
hlöður úr leikföngum, ljós-
myndavélum, heyrnartækjum og
fleiru. í tímaritinu Journal of
Pediatric Surgery er sagt frá því,
að 16 barnanna voru ennþá með
rafhlöðurnar í maganum, þegar
komið var með þau á sjúkrahús,
en hjá hinum voru þær komnar
lengra áleiðis, niður í þarmana.
Hættan af að gleypa þessar raf-
hlöður liggur í því, að meltingar-
sýrur geta unnið á hylkinu þannig
að gat myndist og innihaldið leki
út. Þá berst kvikasilfur og fleiri
hættuleg efni út í meltingarfærin.
í rafhlöðunum eru bæði almenn
eiturefni og svo efni, sem geta
étið göt á magaveggi og þarma.
Hjá þeim 16 börnum, sem enn
voru ineð rafhlöðurnar í magan-
um sjálfum, náðu læknarnir þeim
með grannri slöngu með segli í
endanum. Oftast tók það innan
við 20 mínútur að ná rafhlöðu á
þennan hátt. Þeim börnum, sem
voru með rafhlöður í þörmunum,
var gefið hægðalyf, svo að
óþverrinn bærist sem fyrst venju-
lega leið.
Ekkert þessara barna hlaut
alvarlegt tjón af vegna þess að
brugðist var við í tæka tíð. En ein
rafhlaðan hafði þó legið í maga
barns í fjóra tíma áður en hún
var fjarlægð, og á henni sáust
greinileg merki um tæringu.
Hefði rafhlaðan legið öllu lengur
í maga barnsins, hefði innihaldið
lent í maganum og líf barnsins
verið í hættu.
Þessar litlu rafhlöður eru hrein
tækniundur og verða sífellt þýð-
ingarmeiri í almennu lífi manna.
Það hve litlar þær eru getur hins
vegar valdið hættum, og niður-
staðan af rannsóknum Japana er
sú, að stálpuð börn verði að gæta
þess að ungbörn nái ekki í þær.
Tæki, sem ganga fyrir svona raf-
hlöðum, og ekki síst leikföng,
þurfa að vera með lok yfir raf-
hlöðunum, sem fest er með
skrúfum eða á annan tryggilegan
hátt svo að ákafir fingur ung-
barna geti ekki opnað.
(Heimild: Fakta 8/87. -Þ.J.)
Lx>papeysur!
Nú vantar mikið af peysum, nýir litir og mynstur.
Konur sem vilja prjóna hafi samband við okkur.
Opið þríðjudaga frá kl. 17.00-20.00.
Peysumóttakan
Beykllundi 13, sími 21288.
Aðalfundur
Framsóknarfélags Húsavíkur
verður haldinn á Hótel Húsavík
mánudaginn 9. nóv. kl. 20.30.
Dagskrá:
Inntaka nýrra félaga.
Venjuleg aðalfundarstörf.
Kosning fulltrúa á kjördæmisþingið.
Vetrarstarfið.
Önnur mál.
Félagar hvattir til að
fjölmenna á fundinn.
Framsóknarfélag Húsavíkur.
Það getur auðveldlega komið
fyrir, að litlar rafhlöður, eins og
þær, sem notaðar eru í arm-
bandsúr og alls konar rafeinda-
tæki, lendi á flækingi og börn
gleypi þær. í heimalandi raf-
eindatækninnar, Japan, voru 28
börn flutt á sjúkrahús í Tokyo á
tíu mánaða tímabili, vegna þess
Lífeeigar
salmonella-
bakteríur
Heilbrigðisyfirvöld í Los Angeles
hafa fundið bakteríustofn af
salmonella-tegundinni, sem þolir
fúkkalyf.
Bakteríur þessar hafa þróast
hjá kjötframleiðanda, sem að
staðaldri blandaði fúkkalyfjum í
fóður dýranna með þeim árangri,
að til urðu salmonellabakteríur
sem mynduðu mótefni gegn
fúkkalyfjum.
í þessum lífseigu salmonella-
bakteríum er aukaplasmid, sem
stýrir framleiðslu á efnakljúf,
sem brýtur niður fúkkalyfin.
Bakteríurnar þola einnig
cloramphenicol, sem er mjög
sterkt fúkkalyf, sem notað hefur
verið gegn alvarlegum salmonella-
sýkingum.
Sjúklingarnir, sem orðið hafa
fyrir sýkingu af völdum þessarar
nýju salmonellategundar, hafa
oftast veikst eftir að hafa tekið
fúkkalyf gegn einhverjum öðrum
sjúkdómi. Fúkkalyfin unnu á
öðrum örverum í líkamanum og
salmonellabakteríurnar fengu
næði til að fjölga sér að vild.
Salmonellasýking þessarar teg-
undar hefur þegar valdið dauða
a.m.k. tveggja manna, og nú er
búist við því, að Ameríkanar taki
upp ákafa baráttu gegn notkun
fúkkalyfja í húsdýrafóður.
(Heimild: Fakta 8/87. - Þ.J.)
Heilagur réttur Ameríkumanna til að bera skotvopn cr miklu fremur heil-
brigðisvandamál fyrir fjölskyldu og vini en vörn gegn innbrotsþjófum.
Skjóta plskjlduna
en ekki þjófa
Sá heilagi réttur Ameríkana að
bera skotvopn til varnar glæpa-
mönnum er ekki mikils virði, ef
trúa skal niðurstöðum tveggja
manna frá háskólanum í Tenn-
essee, sem hafa kynnt sér þetta
mál. Það kemur sem sé í ljós, að
eigendur skotvopnanna nota þau
margfalt oftar til að skjóta sjálfa
sig, ættingja, vini og kunningja
en til að skjóta glæpamenn. Þeir
síðastnefndu sleppa oftast við
skothríðina.
Háskólamennirnir í Tennessee
tóku til athugunar 743 dauðsföll,
sem orðið höfðu vegna meðferðar
skotvopna á árunum 1978 til
1983. Af þessum dauðsföllum
urðu 398 heima hjá eiganda skot-
vopnsins. í 333 skipti var um
sjálfsmorð að ræða, í 50 skipti
dráp á öðrum og í 12 skipti slysa-
skot. Um þau þrjú dauðsföll, sem
ótalin eru, fékkst ekki ákveðin
niðurstaða.
Af þeim 50, sem drepnir voru,
voru aðeins tveir innbrotsþjófar.
Þannig gerðist það 12 sinnum
oftar, að eigendur vopnanna
urðu vinum og kunningjum að
bana en innbrotsþjófum - og 18
sinnum oftar drápu þeir einhvern
af heimilinu en óboðinn gest.
„Það er kominn tími til að
setja spurningarmerki við það,
hvort vopn á heimilinu sé vörn
fyrir fjölskylduna.
Vopn virðast miklu fremur
stofna lífi fjölskyldunnar í
hættu," segja umræddir háskóla-
menn.
Annar þeirra, Arthur Keller-
man, bendir á það í viðtali við
mánaðarblaðið Omni, að á
tveimur árum falli fleiri Amerík-
anar fyrir skotvopnum heima fyr-
ir heldur en féllu í Vietnam-stríð-
inu allan tímann sem það stóð.
(Hcimild: Fakta 8/87. - Þ.J.)
Fátt er
svo með
öllu iOt...
Flestir hafa víst heyrt eitthvað
um þær skelfingar, sem fylgja eit-
urgufum frá stóriðjuverum í
Ameríku og Evrópu, m.a. hvern-
ig hið súra regn eyðileggur nú
skóga í stórum stíl og drepur
fiska og aðrar lifandi verur í ám
og vötnum. En nú hefur komið í
ljós, að súrt regn er bændum ekki
óhagstætt í öllu tilliti, a.nt.k. ekki
ef það er innan einhverra ákveð-
inna marka. Það getur orðið til
þess að auka afrakstur jarðar og
draga úr útgjöldum við kaup á til-
búnum áburði.
Þessi fróðleikur kemur frá
jarðfræðistofnuninni í Novosi-
birsk. Vísindamenn þar tóku til
athugunar gamla rússneska kenn-
ingu þess efnis, að þrumuveður á
vori þýddi góða uppskeru að
hausti. „Ekki svo vitlaust," hugs-
uðu þeir, því að eldingarnar leysa
úr læðingi mikið magn köfnunar-
efnis-jóna, sem dreifast út í and-
rúmsloftið.
Köfnunarefnis-jónin valda því,
að örlítið magn af saltpéturssýru
(HNOj) berst til jarðar með
regnvatni og getur síðan leyst
upp næringarefni í jörðinni á
sama hátt og köfnunarefnisauð-
ugur áburður.
Rússarnir gerðu síðan frekari
athuganir í sambandi við þessa
tilgátu. Þeir gerðu tilraun með að
vökva nokkrar tómatplöntur með
hreinu vatni og á sama tíma
vökvuðu þeir aðrar sams konar
plöntur með vatni, sem smávegis
af saltpéturssýru hafði verið bætt
út í. Plönturnar, sem fengu
hreint vatn, visnuðu og dóu, en
hinar uxu og döfnuðu.
„Saltpéturssýran vinnur þau
næringarefni, sem jurtirnar hafa
not fyrir, úr þeim jarðefnum,
sem fyrir hendi eru,“ segir Vasily
Bagatov við jarðfræðistofnunina
í viðtali við Omni. Hann álítur,
að bændur, sem notfæra sér þessa
tækni, þegar þeir vökva gróður-
inn hjá sér, geti sparað stórfé
með minni áburðarkaupum.
(Heimild: Fakta 8/87. - ÞJ.)
Mjólkuriðnaðurinn í Bandaríkj-
unum reynir nú að snúa við þeirri
þróun, sem orðið hefur á mjólk-
urneyslu þar í landi. En neysla
mjólkur er nú aðeins helmingur
þess, sem var á sjöunda áratugn-
um. Á sama tíma hefur sala gos-
drykkja aukist um meira en 100
prósent.
Rannsóknastofnun mjólkur-
iðnaðarins hefur því sett fram þá
hugmynd að bæta kolsýru, litar-
og bragðefnum í mjólkina.
Gert er ráð fyrir því, að á
næsta vori geti neytendur í
Bandaríkjunum valið um mjólk
með jarðarberjabragði, appels-
ínubragði eða kókosbragði, svo
og piparmyntubragð, kóla- eða
rommbragð.
Þar fyrir utan verður einnig
sett á markaðinn megrunar-
mjólk, sem inniheldur aðeins
fáar hitaeiningar og gervisykur.
(Heimild: Fakta 8/87. - Þ.J.)
Gódar vörur og gamaldags höfða
ekki lengur til amerískra neytenda.
Fljótlega kemur þar á markað kol-
sýrumjólk með kólabragði.