Dagur - 31.10.1992, Blaðsíða 22

22 - DAGUR - Laugardagur 31. október 1992
jónsdóttir
Gerður er Reyftjavi
barn. Hún er fædd
júni 1970.
Htín lauk BA-prc
frönsku og almennri bókmenntafræð\
H.í. ífebrúar 1992.
Gerður Kristný hefur unnið á '
anum, Ríkisútvarpinu og á Aðalstöðinn
veggi og gólf. Veggskreytingar úr leir eru
skraut en hafa líka hagnýtt gildi,“ segir
Margrét.
Leirlistafélagið hefur sýnt áhuga á að
auka samstarf við arkitekta og vill benda
þeim á hvernig nota má list þeirra hvort
sem er um venjuleg íbúðarhús að ræða eða
opinberar byggingar.
„Pað má nota ísienska listamenn meira.
Það er svo oft hringt í þá þegar skreyta á
húsið og þeir beðnir um listaverk. Það má
alveg hafa samband við þá fyrr svo þeir
sjái ekki eftir á hvernig hefði verið hægt að
standa betur að verki,“ segir Margrét en
hún er einmitt um þessar mundir að vinna
að flísum fyrir gamla samkomuhúsið sem
hún hefur fest kaup á og er að gera upp úti
á Svalbarðseyri.
„Það er búið að dansa mikið í þessu
húsi. Hreppurinn átti það og ég tók eftir
að það var ekkert gert við það svo mér datt
í hug að spyrja hvort ég gæti ekki keypt
það,“ segir Margrét. „Það var byrjað að
gera húsið upp 1989 og það á enn eftir að
vinna mikið í því. Það er ekkert uppruna-
legt í því nema veggirnir.“
Margrét hyggst þó flytjast inn strax í
vetur. Þegar fram líða stundir á svo
keramíkverkstæðið að vera á fyrstu hæð-
inni en hýbýlin á annarri og þriðju hæð.
Margrét varð bæjarlistamaður í ágúst sl.
og heldur þeirri stöðu út árið.
„Það er mikil hvatning að vera gerð að
bæjarlistamanni og mikilvægt að þetta ár
líði ekki eins og öll hin á undan. Þetta
hvetur mig til að halda áfram og þroskast,“
segir Margrét.
En hvað er list?
„Ég hef enga skilgreiningu á henni,“
svarar Margrét og hristir höfuðið, hugsar
sig eilítið um og segir svo: „Ég fór á
rússneska ballettinn um daginn og sá þar
konu dansa hvíta svaninn. Það fannst mér
vera list. Stórkostleg list.“
Uppi á vegg í verkstæðinu hangir fyrir-
sögn klippt út úr dagblaði og á stendur
stórum stöfum: „Út í heim.“ Spurningar-
merki hefur verið málað í lok setningar-
innar. Ef guð lofar heldur Margrét út í
heim næsta vor og stefnan er tekin á Ítalíu.
En Akureyri er nývöknuð til vetrar og enn
er langt til Ítalíu. Margrét getur þó ornað
sér við að hugsa til heitari landa og þegar
við kveðjumst tökum við ekki í höndina
hvor á annarri því leirskáldið er útatað í
yrkisefninu upp undir olnboga. Handa-
bandið verð ég að eiga inni og Frank
Sinatra-spóluna verð ég einhvern tímann
að eignast.
Gerður Kristný.
Höfundur er nemandi í hagnýtri fjölmiðlun við
Háskóla íslands.
Leirskáldið
Margrét
- litið inn til Margrétar Jónsdóttur bæjarlistamanns Akureyrar
Margrét Jónsdóttir bæjarlistamaður Akureyrar er að blanda saman tveimur
tegundum af leir í verkstæðinu sínu, þegar mig ber að garði. Vélin sem gerir
þetta venjulega er biluð og handaflið verður að duga, þar til varahlutir berast
í hana. Frank Sinatra syngur yfir okkur og það er leir í hári Margrétar jafnt
sem og á höndunum og stundum fljúga leirflygsur á gólfið. Margrét segist
vera leirskáld og maður lifandi ef það er ekki rétt hjá henni. Hún yrkir í leir
og ljóðin birtir hún í eigin galleríi í Göngugötunni.
Margrét fékk áhuga á leirnum strax sem
unglingur og veit ekki alveg út af hverju.
Hún hafði aldrei þekkt neinn sem vann í
leir. Listina lærði hún í Danmörku en þar
bjó hún í 6 ár. Hún settist svo að á Akur-
eyri, þar sem hún ólst upp til að vera nær
fjölskyldunni. Ekki svo að skilja að útþrá-
in sé horfin.
„Ég verð alltaf að fara héðan af og til og
dvel þá stundum erlendis í u.þ.b. mánuð.
Ég tek mér efni á því og sleppi bara ein-
hverju öðru,“ segir Margrét. „Ég verð að
fara, þó auðvitað sé indælt að búa hér,
bæði ró og friður. Mér líður mjög vel
hérna. Umhverfið á rætur í mér og birtist í
því sem ég er' að gera. Sumt sé ég líka
skýrar þegar ég er í burtu."
Margrét er eigin vinnuveitandi, sem
veitir henni það frelsi að geta axlað bak-
pokann þegar hana fýsir. Það er ekki
algengt meðal listamanna að þeir reki sín
eigin gallerí. Gallerí List í Reykjavík er
það eina sem hefur verk Margrétar til sölu
utan hennar eigin. Ástæðan er sú að lista-
konan vill ekki að verkin hennar séu dreifð
á fleiri staði.
„Það verður að vera samhangandi úrval,
í stað þess að dreifa verkunum hingað og
þangað," segir hún.
Yfir sumartímann voru íslenskir ferða-
menn fleiri en þeir erlendu sem stöldruðu
við í galleríinu. Ástæðuna telur Margrét
vera þá að þeir erlendu veigri sér við að
setja brothætta vasa eða kertastjaka ofan í
bakpokana. En finnur hún fyrir samdrætti
í sölu nú þegar tæpast er rætt um annað?
„Já, ég finn fyrir því að fólk á ekki eins
mikla peninga og áður. En fólk heldur
áfram að vilja gefa gjafir," segir Margrét
og í útvarpstækinu er Frank Sinatra farinn
að syngja lagið hans Jacques Brel „Ne me
quitte pas“ á ensku. Það svífur á okkur
værð eilitla stund en svo heldur spurninga-
hríðin áfram og mér leikur forvitni á að
vita hvort markaðslögmálið verði ekki list-
inni yfirsterkari þegar maður á afkomu
sína undir rekstri gallerís.
„Ég reyni alltaf að gera það sem mig
sjálfa myndi langa til að eiga. Hlutirnir
verða ekki fallegir ef ég hef ekki áhuga á
verkinu. Ég vil heldur að fólk biðji ein-
hvern annan en að ég fari að gera eitthvað
sem ég er ósátt við. Sumir koma nefnilega
hingað með sérstakar óskir, vilja kannski
einhvern ákveðinn lit á kertastjaka,“ segir
Margrét.
Hún er alls ekki ósátt við að fólk komi
með slíkar óskir því stundum kemur fyrir
að beðið er um eitthvað sem henni hefði
annars ekkert dottið í hug að gera.
„Ef ég er ekki í stuði til að gera hlutina
þá reyni ég að velja annan dag. Ekki satt,
Myndir: Robyn
þá finnist fólki þeir ekki lengur merkilegir.
„Það fer í taugarnar á mér þegar fólk vinn-
ur fallegt veggverk og það er aldrei talað
Um það sem jafnmikla list og olía á striga.
Margir listamenn hafa hvílt sig á málverk-
inu og tekið til við leirinn. Það er hægt að
gera svo margt í leirlistinni og tengja hana
til dæmis byggingalistinni með flísum í
Þórdís?" spyr Margrét systur sína sem
aðstoðar hana á verkstæðinu og afgreiðir
auk þess í galleríinu. Þórdís samsinnir og
Margrét heldur áfram: „Þegar Þórdís segir
mér að eitthvað vanti í galleríið er ég ekki
alltaf í stuði til þess að búa það til og
humma þetta fram af mér í lengstu lög. En
annars er mjög margt sem þarf að gera á
keramíkverkstæði eins og að blanda glerj-
unga eða búa til liti. Ég tek þá bara til við
það meðan ég hugsa mig um hvað ég geri
næst. Það þýðir ekkert að sitja og klóra sér
í hausnum og bíða eftir því að andinn
komi yfir sig, þó maður upplifi misjöfn
tímabil í andlegri frjósemi. Maður á bara
að hefjast handa og láta vaða.“
Með þessum orðum lætur Margrét leir-
inn vaða í borðið og flygsa lendir á skrif-
blokkinni minni. Ég læt sem ekkert sé og
spyr hvernig henni finnist leirlistinni vera
tekið á íslandi.
„Viðhorfið til leirlistar er að breytast.
Áður var hún bara tesett og öskubakkar í
augum fólks. Þetta er svo mikil hversdags-
list en það er einmitt það sem mér finnst
svo gott við hana. Állir geta nefnilega
eignast hana og hún er ekkert uppskrúf-
uð,“ segir Margrét og bendir jafnframt á
að stundum þegar hlutir eru hversdagslegir