Dagblaðið Vísir - DV - 29.11.1994, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 29. NÓVEMBER 1994
15
Land á krossgötum
Ein helsta röksemd þeirra sem
tala fyrir inngöngu íslands í Evr-
ópusambandið er að með því að
standa utan þess muni íslendingar
einangrast frá samskiptum við aðr-
ar.þjóðir. Lítið fer hins vegar fyrir
skýringum á því í hverju slík ein-
angrun sé fólgin og sáralítil um-
ræða hefur farið fram um það
hvaða kosti við eigum aðra.
' Ekki þarf að horfa lengi á hnatt-
hkanið til þess að sjá að lega ís-
lands í miðju Norður-Atlantshafi
skapar því algera sérstöðu meðal
Evrópulanda. Heita má að landið
liggi á krossgötum mitt á milli
Norður-Ameríku og Asíulanda.
Þessi staða skapar einstaka mögu-
leika á því aö gera ísland að áning-
arstöð fyrir vöru- og fóiksflutninga
milli þessara heimshluta.
Hreinleiki landsins og nátt-
úrufegurð ættu að geta gert landið
að eftirsóttum hvíldar- og áningar-
stað fyrir ferðamenn á þessari
löngu flugleið.
ísland er öðruvísi
Nú kann einhver að hugsa sem
svo að við megum okkur lítils í
samkeppninni við önnur Evrópu-
lönd um ferðamenn á þessari leið.
Því er til að svara að náttúra ís-
lands og hreinleiki skapa því algera
sérstöðu meðal Evrópulanda. Það
er einfaldlega „öðruvísi". Það er
lítill munur á fimm stjörnu hóteli
hvort heldur það er í Tokyo,
Munchen eða Reykjavík, en þegar
kemur aö landinu sjálfu, náttúr-
unni, þá er annað uppi á teningn-
um. - Þar liggja möguleikar okkar.
Heilsuparadís
á Suðurnesjum .
Á Keflavíkurflugvelli eru öll skil-
yrði til þess að byggja upp miðstöð
fólks- og vöruflutninga milli Norð-
ur-Ameríku og Asíu og á Reykja-
nesskaganum eru gífurlegir mögu-
leikar til að byggja upp heilsuvin
fyrir þreytta ferðamenn.
Sú reynsla sem þegar er fengin
af Bláa lóninu er óræk sönnun þess
hvaða möguleikar þar eru á ferð-
inni.
Einhæf umræða
Það sem fyrst og fremst hefur ein-
kennt alla framtíðarumræðu hér á
Kjállaririn
Unnur Stefánsdóttir
leikskólakennari,
tekur þátt í prófkjöri Framsókn-
arflokksins á Reykjanesi
landi er hversu einhæf hún er.
Skemmst er að minnast stóriðju-
draumanna sem ýttu til hliðar allri
annarri umræðu um atvinnuupp-
byggingu í nærfellt heilan áratug. -
Þá tók við EES-umræðan og um
þessar mundir yfírgnæfir umræða
um ESB-máhn allt annað.
Það er því fagnaðarefni að lögð
hefur veriö fram á Alþingi tillaga
til þingsályktunar um könnun á
nýtingu landkosta. Meðal annars
er gert ráð fyrir að meta þá kosti
sem kunna að felast í legu landsins
á krossgötum fjarlægra heims-
hluta.
- Þess er að vænta að slík athug-
un stuðli að raunhæfari og mark-
vissari framtíðarumræðu hér á
landi.
Unnur Stefánsdóttir
„Á Keflavíkurflugvelli eru öll skilyrði
til þess að byggja upp miðstöð fólks-
og vöruflutninga milli Norður-Amer-
íku og Asíu og á Reykjanesskaganum
eru gífurlegir möguleikar til að byggja
upp heilsuvin fyrir þreytta ferða-
menn.“
„Sú reynsla sem þegar er fengin af Bláa lóninu er óræk sönnun þess hvaða möguleikar þar eru á ferðinni."
Kveðja og þakkir til Reykjalundar
Ég var einn mánuð í haust á
Reykjalundi og líkaði vel. Þetta er
stór stofnun sem rúmar 170 sjúkl-
inga. Þjónustufólkið kann allt vel
til verka og kemur svo vel fram við
vistfólkið að til mikillar fyrirmynd-
ar er. Aðrar stofnanir á hjúkrunar-
sviði á landinu gætu, að þeim ann-
ars ólöstuðum, margt gott lært af
starfsfólkinu á Reykjalundi.
ÁA-deild
Ég var á deild A þar sem María
Guðmundsdóttir hjúkrunarfræð-
ingur stjórnar, þar varð ég fyrir því
að missa bókina sem ég var að lesa
upp fyrir rúmið mitt. Ég kallaði á
Maríu til hjálpar og bað hana að
senda mér granna stúlku til að
skríða eftir bókinni, en hún gerði
sér lítið fyrir og kom sjálf með kúst
sem hún fiskaði bókina með undan
rúminu og sagði: „Hér ganga allir
jafnt í öll störf.“
Þetta þótti mér vel sagt og enn
betra að finna að það voru ekki
orðin tóm. Ég vil þakka þeim Sól-
veigu, Ólöfu og Maríu hjúkrunar-
könum á A-deild á Reykjalundi og
öllu fólki öðru sem veitti mér góða
þjónustu og umönnun þar.
Starfsemin
Stofndagur Reykjalundar er tal-
inn 1. febrúar 1945, hann á því 50
ára afmæli á næsta ári. Þarna eru
viðvarandi 170 sjúklingar á hverj-
Kjallarinn
Regína Thorarensen
fréttaritari DV á Selfossi
um tíma í alls konar aðhlynningu.
Helstu þættir starfseminnar eru
þessir: Sjúkraþjálfun, iðjuþjálfun,
félagsráðgjöf, talþjálfun, almenn
heilsuþjálfun og líkamsrækt, rekst-
ur rannsóknarstofa í meinafræði
og lífefnafræði, röntgen, lækna-
bókasafn og almennt bókasafn.
Helstu framleiðsluvörur plast-
verksmiðjunnar á Reykjalundi eru
þessar: Vatnsrör, snjóbræðslurör,
plastfilma í umbúða- og burðar-
poka, jógúrt og skyrdósir, málning-
arfótur og margs konar smávörur
úr plasti. í þessari verksmiðju
vinna að jafnaði um 40 öryrkjar og
inniliggjandi sjúklingar í atvinnu-
legri endurhæfingu.
Á síðasta ári dvöldu alls 1252
sjúklingar á Reykjalundi og var
meðallegutími aðeins 50 dagar. Bið-
hsti eftir dvöl er að jafnaði um 500
manns. Allt þarf þetta fólk á endur-
hæfingu að halda, hver eftir sínum
þörfum, í þjálfunarþjónustunni á
Reykjalundi og þörfin fer sívax-
andi.
Fyrir 10 árum fóru 760 sjúklingar
inn og út yfir árið og fyrir 20 árum
620. Þrátt fyrir þá miklu starfsemi
sem þarna fer fram eru föst stöðu-
gildi á sjúkrahúsinu aðeins 170 og
í plastverksmiðjunni 60. En í heild-
ina mun láta nærri að um 100
manns til viðbótar komi með ein-
um eða öðrum hætti til starfa
þama hvert ár.
Erfiður rekstur
Samkvæmt áreiöanlegum upp-
lýsingum heíi ég það að rekstur
Reykjalundar hafi verið mjög erfið-
ur þetta ár vegna þessa margfræga
niðurskurðar sem alltaf er látinn
bitna á þeim sem veikastir eru fyr-
ir. Horfur eru víst svo slæmar að
talað er um að draga þurfi stórlega
úr móttöku sjúklinga og segja
starfsfólki upp. Þetta finnst mér
svo sorglegt að þyngra sé en tárum
taki.
Reykjalundur er þjónustustofn-
un landsins afis og það er til
hreinnar skammar ef kraðakið á
Alþingi lætur það viðgangast að
starfsemin þar lamist. Ég trúi því
að Sighvatur ráðherra geri það sem
í hans valdi stendur til eflingar
Reykjalundi - en fjármálaráðherr-
anum trúi ég aldrei framar til
neinna góðra verka ef hann leið-
réttir ekki strax í fjárlögum þá
smán og óþurft aö svelta björgun-
arstarfið á Reykjalundi út á gadd-
inn. Regína Thorarensen
„Reykjalundur er þjónustustofnun
landsins alls og það er til hreinnar
skammar ef kraðakið á Alþingi lætur
það viðgangast að starfsemin þar
lamist.“
Einn líieyrissjóður
bankastjórar
„Þegar
verkalýðs-
hreyfingin
samdi um líf
eyrissjóðina
1969 þá voru
gerð stór mis-
tök. Þá lá á
borðinu
frumvarp til ,
y tt Petur Sigurðsson, for-
laga sem Har- seti Alþýöusambands
aldur Guð- Vestfjar«a.
mundsson samdi. Það gerði ráö
fyrir einum lífeyrissjóði fyrir alla
landsmeim. Niðurstaðan varð sú
að stofna 140 eða 150 lífeyrissjóði
sem nú eru smátt og smátt að
skriða saman í stærri einingar
af því að áhættudreifingin er of
litil í litlu sjóðunum. Raunveru-
Iega eru menn núna 24 árum
seinna að reyna að færa þetta í
það form sem hægt hefði verið
að ganga að 1969. Menn vöidu
þann kostinn að gerast litlh-
bankastjórar í litlum lífeyrissjóð-
um hingað og þangað um landið.
Þeir gleymdu þeirri ábyrgð sem
þeir tóku jafnframt á sig aö
tryggja að sjóðirnir gætu staðið
við skuldbindingar sínar gagn-
vart sjóðfélögum. Þetta frumvarp
var samið að norskri fyrirmynd
og aðalandstaðan hér á landi
byggðist á því að hér voru nokkr-
ir sterkir lífeyrissjóðir sem ekki
vildu ganga inn í einn landssjóð.
Norðmenn leystu þetta á þann
hátt að þeirra sjóðir störfuðu
áfram sem eignarsjóðir og fjár-
festingarsjóðir. Þar gátu menn
þvi unað glaðir við sitt og telja
sig hafa náð miklum og góðum
árangri í lífeyrisréttindum. Hér
er þessu þannig farið að lengst
af rýrði verðbólgan sjóðina en frá
því að verðtryggingin var tekin
upp þá hafa sjóöirnir rétt úr
kútnum og þrátt fyrir smæð
margra þeirra hafa þeir náð þvi
markmiði að eiga fyrir skuld-
bindingum."
Miðstýring
„Það vakti
óneitanlega
athygli mína
að Jóhanna
skyldi draga
upp úr ryk-
ugri skúffu
Alþýðu-
tlokksins
þessa gömlu
tillögu Elnar K. Gu4finn«son
kratanna um aiþing«maíur.
að steypa öllum lífeyrissjóðum
landsins í einn stóran sjóð. Ég
held að þetta yrði einhvert stór-
kostlegasta miðstýringarapparat
sem litið heföi dagsins ljós í okkar
þjóöfélagi. Heildareignir lífeyris-
sjóðanna eru nálægt 200 milljörð-
um króna og það er þess vegna
Ijóst að einn sjóður sem hefði allt
það fjármagn á bak víð sig heföi
einstaka aðstöðu í okkar þjóðfé-
lagi. Ég er saramála því aö það
þurfi að draga úr rekstrarkostn-
aði með því að sameina lífeyris-
sjóði. En að gera þaö með því að
steypa þeim öllum i einn finnst
mér mjög aivarleg og óskysamleg
tillaga. Það er langtum eðlilegra
að efia ýmsa sjóði úti á lands-
byggðinni með því að sameina þá
og gera þá um leiö virkari þáttak
endur í atvinnulífinu út á landi.
Ég héit satt að segja að krafa
dagsins í dag va;ri valddreiting
enekki miðstýring. Kannski eru
hinir nýju tímar sem Jóharina
boðar tímar aukinnar miöstýr-
ingar. Ég hafiia algerlega þessum
hugmyndum sem ekkert leiða af
sér nema óeölilega samþjöppun
valds.“