Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.1995, Qupperneq 12

12
FIMMTUDAGUR 9. MARS 1995
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgéfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjórar: JÚNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)563 2700
FAX: Auglýsingar: (91)563 2727 - aðrar deildir: (91)563 2999
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLADAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF - Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 150 kr. m/vsk. - Helgarblað 200 kr. m/vsk.
Þeir þora ekki í Evrópu
Flest bendir til, að torsótt verði að fá Evrópusamband-
ið til að fallast á, að ísland haldi tollakjörum Fríverzlun-
arsamtakanna í Svíþjóð og Finnlandi eftir að löndin fóru
úr Fríverzlunarsamtökunum í Evrópusambandið. Það
þýðir, að saltsíldarvinnsla er vonlítil hér á landi.
Þetta er hluti af margs konar kostnaði okkar af að
standa utan Evrópusambandsins. í þessu máh sem ýms-
um öðrum er greinilegt, að sambandið stendur oft afar
fast á sínu í samskiptum við utanaðkomandi aðila og lík-
ist fremur tollmúrasambandi en tollfrelsissambandi.
Hins vegar komast aðildarríki Evrópusambandsins
upp með margvíslega sérhagsmunagæzlu innan þess.
Sum ríki taka mikilvæg mál herskildi til að fá sérmálum
framgengt. Þannig haga Spánverjar sér í öflun fiskveiði-
réttinda og Grikkir í Kýpurdeilunni við Tyrki.
Mótast hefur viðskiptaleg ofbeldisstefna Evrópusam-
bandsins gagnvart umhverfi sínu. Sú stefna kom skýrt
fram í samningaþjarki Evrópu, Bandaríkjanna og Japans
um stofnun Alþjóðlegu viðskiptastofnunarinnar. Þessi
stefna getur valdið okkur ýmsum viöskiptavandræðum.
Til þess að hindra, að skálkurinn skaði okkur, þurfum
við að vera aðilar. í stað þess að þurfa að verjast hremm-
ingum af hálfu bandalagsins í sérmálum okkur mundum
við geta notað bandalagið til að efla sérhagsmuni okkar.
Við getum það aðeins með aðild að bandalaginu.
íslenzkir stjórnmálamenn hafa ekki kjark til að leiða
okkur inn í Evrópu. Þeir reyna að telja okkur trú um,
að með aðild að Evrópska efnahagssvæðinu höfum við
fengið flest það, sem við þurfum, án þess að kosta miklu
til. Þeir virðast telja', að svæðið sé varanlegt.
Sú er ekki skoðun manna í umheiminum. Til dæmis
eru alþjóðlegir íjárfestar sannfærðir um, að svæðið sé
tímabundið fyrirbæri. Þeir fjárfesta því frekar í Svíþjóð
en í Noregi, ef þeir vilja vera á evrópska markaðinum.
Þeir telja betra að vera í stofunni en í forstofunni.
Stundum verður vart við draumóra um, að Japanir
eða Bandaríkjamenn vilji komast með fótinn inn fyrir
dyr Evrópu með fjárfestingum á íslandi. Þetta er út í
hött. Þeir vilja ekki einu sinni kaupa jarðir á íslandi,
þótt þeir eigi þess kost. Við erum úti í kuldanum.
í ljós er að koma, að Evrópska efnahagssvæðið er lítið
annað en stofnun til að taka við lögum, reglum og tilskip-
unum Evrópusambandsins og koma þeim í framkvæmd
í Noregi og á íslandi. Evrópusambandið stjómar okkur
óbeint, þótt við séum ekki aðilar að stjóm þess.
Smáríki hafa áhrif í Evrópusambandinu, svo sem Lúx-
emborg sannar. Þau hafa meiri áhrif en sem nemur íbúa-
fjölda þeirra. Ef við hefðum farið inn með Svíum og Finn-
um, hefðum við svipaða stöðu og Lúxemborgarar. Við
hefðum fengið aðild að framkvæmdastjóminni sjálfri.
Við eigum á hættu, að þetta breytist. Stóm ríkin í
Evrópusambandinu eru ósátt við vaxandi hlutdeild smá-
ríkja 1 sambandinu og vilja minnka hlut þeirra smáríkja,
sem enn eiga eftir að sækja um aðild. Þannig rýrna smám
saman möguleikar okkar á að hafa áhrif í sambandinu.
Samt munum við fyrr eða síðar neyðast til að ganga
í Evrópusambandið. Spumingin hefur verið, hvort við
stefnum strax að því og komumst inn fyrir aldamót á
umdeilanlegum kjörum eða hvort við látum það dragast
fram yfir aldamót og sætum þá enn lakari kjörum.
Samkomulag flestra íslenzkra stjómmálaflokka um
að fresta sem lengst ákvörðun um Evrópuaðild er hug-
laus afstaða, sem skaðar framtíðarhagsmuni okkar.
Jónas Kristjánsson

„Samtök sem hafa áorkað jafn miklu og Kvennalistinn á tólf ára valdaleysisferli eru líkleg til stórræða í
valdastöðu."
Kvennalistann
til áhrifa
Enn hefur Kvennalistanum ekki
verið hleypt að stjórn þessa lands.
Ósveigjanleiki fjórflokksins hefur
komið í veg fyrir að Kvennalistinn
gæti tekið þátt í stjórnarmyndun
fram að þessu. Og þó er krafa
Kvennalistans bæði einföld og
sanngjörn, við erum reiðubúnar í
ríkisstjórn sem beitir sér fyrir því
að gert verði myndarlegt átak gegn
því ömurlega launamisrétti sem nú
ríkir milli karla og kvenna. Ef
Kvennalistinn fær verulega sterka
stöðu eftir kosningar verður erfitt
að hrekja hann frá stjórnartaum-
unum einu sinni enn og aðeins með
þátttöku hans í ríkisstjórn er hægt
að vænta einhverra breytinga í
kjaramálum kvenna.
Virk stjórnarandstaða
Samtök sem hafa áorkað jafn
miklu og Kvennalistinn á tólf ára
valdaleysisferli eru líkleg til stór-
ræða í valdastöðu. Kvennalistinn
hefur fengið ótal tillögur og frum-
vörp samþykkt á Alþingi og nægir
þar að nefna mál er varða: Úrbætur
i meðferð nauðgunarmála, að
heimilisstörf séu metin til starfs-
reynslu, úrbætur í ferðaþjónustu,
bann við ofbeldiskvikmyndum,
endurvinnslu á einnota umbúðum,
eflingu kjararannsókna, átak gegn
einelti, eflingu íþróttaiðkunar
kvenna og styttingu vinnutíma.
Fjölgun þingkvenna
í kjölfar Kvennalista
Tilvera Kvennalistans hefur
einnig skapað gífurlegan þrýsting
á fjórflokkinn að hleypa konum að.
Gfeymum því ekki að þegar
Kvennalistinn bauð fyrst fram til
Alþingis höfðu aldrei verið kjörnar
fleiri en þrjár konur á Alþingi í
einu, á móti 57 karlmönnum! Ekk-
ert náði að breyta þessari stað-
reynd, hvorki Rauðsokkahreyfing-
in, kvennafrídagurinn eða önnur
kvennabarátta, fyrr en Kvennalist-
KjaHarinn
Anna Ólafsdóttir
Björnsson
þingkona Kvennalistans
inn kom, sá og sigraði. Nú eru sext-
án konur á þingi og prósentutalan
hefur fimmfaldast. En gleymum
því heldur ekki að ef Kennalistinn
hyrfi af þingi þá hryndi ísland úr
6. efsta sæti í 26. sæti yfir þau lönd
sem hafa flestar konur á þjóðþing-
um.
Kvennalistinn rauf
kyrrstöðuna
Innan Alþingis hefur Kvennalist-
inn breytt umræðunni og skapað
þrýsting sem ekki verður litið fram
hjá. Rætt hafði verið um lengingu
fæðingarorlofs í áraraðir án þess
að nokkuð gerðist fyrr en Kvenna-
listinn lagðist í víking fyrir málinu
á fyrsta kjörtímabilinu og fyrir
þann þrýsting var fæðingarorlof
lengt úr þremur mánuðum í sex.
Nú vilja kvennalistakonur lengja
fæðingarorlofið í níu mánuöi en
ekki er hægt að tryggja það nema
að veita Kvennalistanum gott
brautargengi í næstu kosningum.
Umræður um umhverfismál voru
vægast sagt skammt á veg komnar 1
þegar Kvennalistinn kom á þing og
flutti fjölda tillagna og fyrirspurna
um umhverfismál, m.a. um um-
hverfisfræðslu og einnota umbúð-
ir. Umhverfismál skipa nú stærri
sess í umræðunni en fyrr en betur
má ef duga skal. Baráttan gegn of-
beldi í garð kvenna og barna er
eitt helsta baráttumál Kvennalist-
ans og straumhvörf urðu í þeirri
umræðu með skýrslu nauðgunar-
málanefndar sem skipuð var eftir
samþykkt tillögu Kvennalistans.
Kvennalistakonur hafa líka dregiö
fram í dagsljósið ógnvekjandi tölur
um niöurfellingu mála sem varða
ofbeldi gagnvart konum og börn-
um.
Þessu öllu hefur Kvennalistinn
áorkað við erfið skilyrði utan ríkis-
stjórnar. Hvernig 'vaéri að hleypa
honum að og umbylta samfélaginu
öllum í hag?
Anna Ólafsdóttir Björnsson
„Ef Kvennalistinn fær verulega sterka
stööu eftir kosningar verður erfitt aö
hrekja hann frá stjórnartaumunum
einu sinni enn og aðeins með þátttöku
hans í ríkisstjórn er hægt að vænta
einhverra breytinga 1 kjaramálum
kvenna.“
Skoðanir aimarra
Launajafnrétti
„Nýlega gekkst Jafnréttisráð fyrir könnun á launa-
jafnrétti karla og kvenna í þjóðfélaginu. Lög kveða
á um að konur og karlar eigi að hafa sömu laun fyr-
ir sömu vinnu. Niðurstöður þessarar könnunar sýna
að það er langur vegur frá að konur hafi sömu laun
og karlar. Það, sem athyglisverðara er, þá vex þessi
mismunur eftjr því sem menntun eykst. Sömuleiðis
eykst hann þar sem um stjórnunarstörf er að ræða.
Þar sem gerðir eru sérsamningar við starfsstéttir er
launamunurinn verulegur.“ Leiðari Tímans 8. mars.
Evrópumálin
„Afstaða annarra en Alþýðuflokksins til Evrópu-
málanna er bæöi ábyrgðarlaus og lítt hugsuð. For-
maöur Framsóknarflokksins þorir ekki að sækja um
aðild að Evrópusambandinu - af því hann er sann-
færður um að viö náum ekki nógu góöum samn-
ingi. Það er ekki stórt hjartaö í maddömu Fram-
sókn, og sannarlega ber þessi afstaða ekki vott um
pólitíska dirfsku eða framtíðarsýn. Formaður Sjálf-
stæðisflokksins heldur því til streitu að málið sé
ekki á dagskrá, þótt helmingur kjósenda flokksins
vilji sækja um aðild.“ Leiðari Alþýðublaðsins 8. mars.
Vinnumarkaðurinn
„Til þess eins að viðhalda óbreyttri stöðu á vinnu-
markaði, og þá er gert ráð fyrir a.m.k. 4% atvinnu-
leysi, þurfum við að búa til a.m.k. 1.000 ný störf á
ári hverju. Þá er búið að taka tillit til þeirra sem
hætta á vinnumarkaði. Ef við ætlum að draga úr
atvinnuleysinu, þarf að búa til að meðaltali 2.000 ný
störf á ári næstu 5 árin. Þetta er varlega áætlað.
Milljónaaustur til skammtíma átaksverkefna flokk-
ast ekki undir framtíðaratvinnumálastefnu - það er
plástur en ekki lækning.“
Hansína B. Einarsd. kvennalistakona í Mbl. 8. mars.