Þjóðviljinn - 24.12.1960, Blaðsíða 10

j 10) JÓLABLAÐ ÞJÓÐVILJANS
baki þeirra , rnanpa, sem ótraiú5f|s,t
börðust fyrir íslenzkiþ stjórnfrs2|si.,þú
voru að sjálfsögðu til þeir.. menn í
•Jandinu, sem litu með fyrirlitningu
á al!t þetta brölt forystumannanna.
Kom sjónarmið þeirra bezt.-i'ram i af-
stöðu og' málflutningi konungkjörnu
fulltrúanna á þjóðfundinum. Slík-
ir menn eru til á öilum tímum
í sögu undirokaðra þjóða. I eðli sínu
voru þessir menn oftast gæddir viti
og' hæíileikum til að láta gott af sér
leiða á ýmsum sviðum. En þeir voru
rígbundnir á klafa gamals aldar-
fars. bundu sig við kennisetningar úr-
elts einvaldsskipulags, sem lifað hafði
sitt fegursta, þegar hér var komið. og
voru þannig komnir úr tengslum við
framvindu tímans. Þeir töldu lítilla
sem engra breytinga þörf á stjórn-
skipulagi íslands og opinberuðu þann-
ig skilningsleysi sitt á forsendum allra
raunhæfra framíara í landinu. Þetta
voru afturhaldsmenn þeirra tíma.
Viðhorf . slíkra manna speglast sér-
staklega vel í eftirfarandi orðum sr.
Árna prófasts Helgasonar í Görðum
jjá Áíftanesi, sem "ég get ekþi . stijlþ-
mig., uin ...að- geta hér,.þau konia .frap.i-
í bréfi, sem -jþessi aídni höiuðklerkur
ritar 7. marz 1852, þar sem hann vík-
ur að utaníerð Jóns Guðmundssonar
og Jóns. Sigurðssonar með ávarpi þjóð-
fundarmanna til konungs. Kemst hann
svo að orði: „Hvorki frá frænda J.S,
né þeim halta (þ. e. Jóni Guðmunds-
syni) hefi ég fengið bréf. Ég vildi
báðum liði vel. En fyrir föðurlands-
elsku þeirra né vitsmuni vil. ég ei gefa
2 sk. (skijdinga), Þeir villast og
þekkja ekki heiminn né sjálfa sig.“
Hefðu menn með þvílíkt hugarfar,
þótt merkir væru að öð.ru leyti, átt
að móta stefnuna í íslenzkri frelsis-
baráttu, er hætt við því, að spor ís-
lendinga í átt til stjórnarfarslegs
sjálfstæðis hei'ðu orðið all miklu
skemmri en raunin varð þó á. Það
varð gæfa íslendinga að eiga á úr-
slitastund aðra menn, — rnenn á borð
við Jón Sigurðsson og Jón Guðmunds-
son. — sem ruddu frelsishug'sjóninrii
braut og fórnuðu henni ölju, er þeir
máttu.
GLEÐILEG JÓL!
Farsælt komandi ár.
Þökkum viðskiptin á árinu, sem er að líða.
HÖFN, Hornafirði.
Óskum viðskiptavinum vorum gleöilegra jóla og
þökkum viðskiptin á liðna árinu.
Óskum öllum friðar og hagsældar á nýja árinu.
Mjólkurbú Flóamanna
Þökkum félagsmönnum samstarfið á liðna árinu
og óskum þeim og ölfum öðrum viðskiptavinum
gleðilegra jóla og heilla og farsældar á komandi ári.
Kaupfélag Vopnfirðinga
\ OPNAFIRÐI.
-----Það bar til tíðir.da í Franka-
ríki á vordögum, er siga tók á ö!d-
ina sem leið, að margt stórmenni álf-
unnar var samansafnað í höfuðstað
ríkisins, hinni blómum prýddu Par-
ísarborg. Rússakeisari var þangað
kominn með fríðu föruneyti, einnig
Prússakonungnr, — og innan tíðar
•bættist Tyrkjasoldán í hóp hinna víð-
frægu manna, sem gistu borgina.
Þótti koma Tyrkjasoldáns þangað
hin mesta nýlunda, því að múhamed-
anskir höfðingjar voru ekki hvers-
dagslegir gestir í vesturhluta álfunn-
ar.
Þessir höfðingjar lýðsins voru
kallaðir landeigendur, ekki þó í
þeirri merkingu orðsins, sem vér höf-
um þekkt það á voru landi, það er:
að eiga land til búskapar, fram-
færslu og nytja á strönd eða í dal.
Þessir lardeigendur áttu þjóðlönd.
Þannig átti Rússakeisari um þess-
ar mundir Pólínaland, eftir að her-
menn hans og sendiboðar höfðu far-
ið eldi um landið og brotið á bak
aftur mótspyrnu búandanna, er eigi
vildu viðurkenna keisarann sem eig-
anda föðurlands þeirra. Hann hafði
þá fyrst orðið eigandi Pólína.lands,
er ótölulegur fjöldi bæja og þorpa
landsins hafði verið lagður í rústir
og brenndir til ösku, en heilir flokk-
ar mótþróamanna felldir eða hrakt-
ir úr landi. Hinir burtflæmdu leit-
uðu í önnur lönd og fóru huldu
höfði um álfuna. En nú • átti keis-
arinn Pólínaland, svo sem hann átti
lönd í hinni firna víðlendu Austur-
álfu og suður um til hinna miklu
sjóa.
En koma Rússakeisara til Parísar-
borgar var ekki svo fagnaðarrík,
sem hann hefði helzt kosið.
Það bar víða við, þar sem liann
ók um borgina, að honum mættu
flokkar manna, sem hrópuðu:
— Lifi Pólínaland.
— Og sums staðar komst hann
trauðla Jeiðar sinnar.
Nú var það dag einn fagran að
Frankakeisari bauð Rússakeisara að
horfa á hersýningu í hinum fræga
Roulogne skógi.
Og sem þeir óku frá lierskoðun-
inni í skóginum og sátu í einum
vagni: Frankakeisari, Rússakeisari
og synir hans tveir, stóð mannfjöldi
víða á strætunum og horfði á hina
frægu landeigendur. En þegar minnst
varði, hljóp unglingsmaður um tví-
tugt fram að keisaravagninum og
hleypti af smábyssu. Kúlan særði
hestinn undir hirðmanni þeim, er
reið við hliðina á keisaravagninum,
en fyrir guðs mildi sakaði hvorugan
keisaranna. I sömu svipan sprakk
'hitt hlaupið á byssunni og særði
ungmennið. Var honum þá ekkert til
varnar, svo að hann var gripinn af
þegnum Frankakeisara. Kom þá í
Ijós, að ungmenni þetta var frá
byggðarlaginu Volhynia í Pólína-
Janli. Höfðu ættmenn hans tekið
þátt í hinni síðustu uppreist gegn
keisaranum, og ver;ð Mflátnir, en
hann hafði sloppið úr landi og bar
sinn harm á framandi grundu.
En ungmenni þessu var nú búinn
aldurtöi, sem hæfði að herrans boði.
Nú bar svo við þetta sama vor,
að póstskipið Arcturus renndi inn
til Revkjavíkur og hafnaði sig þar
á siálfan só'stöðudaginn.
Með skipinu bárust þau tíð’ndi,
sem frá er greint í unnhafi þessa
má.ls, að einn ungur Pólinamaður
hefði sýnt hinum mikla keisara
banatilræði.
Og sem yfírmaður frönsku frei-
gátunnar Pandore, herra Tavin
Leví, spurði tíðindin, á,kvað hann
samstundis að halda þakkarmessu-
giörð á skini sínu „og syngja Te
deum til lofgjörðar við drottin fyrir
þá guðsvernd vf:r báðum keisurun-
um, að þá sakaði ekki að neinu.“
Til messug.iörðarinnar var fremstu
ihöfðingjum landsins boðið, þeim er