Þjóðviljinn - 24.12.1960, Blaðsíða 39

JÓLABLAÐ ÞJÓÐJ’^LJANS (3S
tvær; þ(a6 gýs árið 1000 og svo ein-
hvern tíma íyrir ?iðaskipti, — Brun-
inn er líklega írá 14. öld. Merkilegt
hraun er Leitahraun — (Lambaiells-
hraun, Svínahraun, Elliðaárhraun og
Hraunsheiði). Það er komið frá gíg,
er nefnist Leitirl stóltan undir Bláfjöll-
um. Þetta hraun hefur runnið til norð-
urs allt í Elliðaárvog og til suðurs
til Hafnarskeiðs og Ölfusár. Það er um
5000 ára gamalt.
TILRAUNASTÖÐ SKAPARANS
—Það hafa engar landdýr^leifar
fundizt hér í fornum jarðiögum. Er
það sönnun þess. að engin dýr hafi
lifað hér á landi fyrr en landr.áms-
menn komu? Landið er um 60 millj-
ón ára gamalt.
— Svo er talið. Það hafa fundizt
fornar jurtaleifar, surtarbrandur. og
blaðleifar í sandsteini og leirsteini, en
engar leiíar eftir dýr.
— Af hverju ekki?
— Það er engin sönnun þess. að dýr
haíi ekki lifað hér, .þótt leifarnar
finnist ekki. Öl' surtarbrards- og leir-
lögin hér eru mynduð á landi, þ.e.
ofan sjávarmáls. Á landi. sem er kalk-
var.a eins og ísland. leysir jarðvatnið
upp allt kalk, bein, jafnvel tennur
leysast sundur og hverfa.
— í svipuðum jarðlögum erlendis
finnast ekki dýraleiíar?
— Sjaldan, en hugsarlegt væri, að
öskugos hefði drepið dýr, — mót eít-
ir 'það íyndist — en jarðíræðilega er
Island mjög illa kannað.
— Mér virðist skaparinn reka hér
opinbera tilraur.astöð í landsköpun.
— Það sést svo margt í landslagi á ,i
íslandi, af því að hér skyggir ekki
skógur á jarðmyndanir. Eldgos byggja
hratt upp, en jöklar og straumþungar
ár sverfa bergið. — Allt gerist þetta
með nokkrum hraða hér á landi —
uppbyggirg og niðurrif. — Það hef-
ur iitið verið hirt iim að iesa hér á
mæ.itæki skaparans, jarðlög og af-
stöðu þeirra. —’ a.m.k. er það ekki
gert kerfisbundið.
— Og nú ertu á förum til Noregs.
Hvað hyggstu íyrir í Björgvin?
— Ég' ætla að halda áfram rannsókn-
um; taka nú einkum fyrir yngsta
hluta mýrasniðanna. athuga • gróður-
farið eftir -fandnámsöld. Ég ætla að
gæta að, hvaða jurtir landnámsmenn
hafa einkum ílutt með ...sér, hvaða
nytjaplöntur og annað slíkt. Fundizt
hafa malurt og mjaðarlyng. Það hef-
ur Ingólfur og félagar hans flutt með
sér til ölgerðar.
— Er góð stofr.un til slikra rann-
sókna í Björgvin?
—- Þar vinnur einn af færustu
mönnum á þessu sviði. Knud Fægri.
Ég ætla að vinna þar við grasafræði-
stofnunina, og eir.nig við jarðíræði-
deildina, kynna mér jökultímajarð-
fræði.
— Þetta er ekki hægt að gera hér
heima?
— Ég ætla að re.vna að læra eitt-
hvað nýtt, sjá það bezta, sem til er.
Hér heima hef ég iitla aðstöðu til
rannsókna eins og' sakif standa. ís-
land er eitt fárra menningarlanda, sem
ekki á sér jarðfræðistofnun.
— ViJtu segja mér eitt að lokum?
Þú segir, að kuldaskeiði þvi, sem hófst
um 500 árum fyrir Krists burð, hafi
lokið um- 1800. 1 Ivað verðuj^. jjað hlý-
viðrisskeið langt sem við iifum' á?'
— Því er erfitt að svara. Jarðfræðin
fæst lítt við spádóma.'. HJýviðriíjskeið
nútímans. sem hófst fýrir um 9000
árum, stóð í um það bil 7000 ár. eins
og við höfum þegar rætt um. Einn-
ig voru hlýaldir á milli ísaJda jökul-
timans, og á einni þeirra varð lofts-
Jag betra en á nútíma. Spurningin er;
Lifum við á hjýöld eða er jökultíma
lokið? Ef til vill geta afkomendur
okkar eftir nokkur hundruð þúsund
ár svarað þessu, því að orsakir ísalda
eru ókunnar.
— Það er mikilvægt fyrir fólk að
vita þetta, svo að það geti búið sig
undir íramtíðina.
B. Þ.
Bókbandsvinnustofan Bókfell h.f.
HVERFISGÖTU 78.
Hjá BÓKFELLI er bókbandið bezt. >
Bókbandsvhinustofan Bókfell h.f.
Hverfisgötu 78 — Sími 1-98-25.
Til jjólcs- og tœkifœrisgjafa
Úr og klukkur
Skartgripir
Borðsilfur
Listmunir
Einnig: Kventizkuvörur ávallt í
fjölbreyttu úrvali hjá okkiu*.
KORNEUUS jónsson,
Úra- og skartgripaverzlun
Skólavörðustíg 8. Sími 18588.
ÚR OG LISTMUNIR
Austurstræti 17. Sími 19056,
Reykjavík.
PALMINN, Keflavík. Sími 1339.
HEILDVERZLUN
ÞÓROÐDS E. JÓNSSONAR
Hafnarstræti 15 — Reykjavík. — Sími 11747.
Símnefni: ÞÓRODDUR.
KAVPIR ÆTÍÐ HÆSTA VERÐI:
Skreið — Gærur — Húðir — Kálfskinn
Selskinn — Grásleppuhrogn o. fl.
Sair.lag skreiSaríramleiðenda
óskar öllum félagsmönnum
og viðskiptavinum
gleðilegra jóla!
og farsæls nýárs.

býður góðan daginn