Þjóðviljinn - 24.12.1960, Blaðsíða 51

JÓLABLAÐ ÞJÓÐVILJANS (51
•\
Eít.ir sKkar vökunœtur ynr hajip vohar um bjarta elli. Þannig' ky.etna{5i
frémur iramlágur 'og; lítt vinnðíápr. iiaTn pg mæltipt einn Við unz nokkttrt
toyggt að timbri og steinlími og lóðar-
Lletturinn ekki lítill. rétt mátulegur
til að bolloka við á sunnudögum án
Þess að missa verklaun sín á þeim
TÚmhelgu. Lassi barði að dyrum og
litlu síðar birtist hvitklædd vera við
ÆÍuggann.
— Hver er þar? var spurt.
— Það er pabbi hans Palla. Lassi
Karlsson, sagði Lassi og gekk fram í
tungiskinið. Loku var skotið frá dyr-
um. — Blessaður kondu inn. stattu
ekki úti í kuldanum, sagði mjúk rödd,
og Lassi gekk yfir þröskuldinn. Það
var rekkjuvoðalykt í stofunni. þefur-
mn sagði hontim hvar iokrekkjan var,
en hann sá ekki neitt, hann heyrði
stunu eins og þegðr feit manneskja
,7'r að færa sig i sokkana. Síðan strauk
bún á eldspýtu og tendraði lampann.
Þau tókust í hendur og virtu hvort
lannað fyrir sér. Hún var í nærskjóli
ur röndóttu sængurveraefni og nátt-
treyj.an var rykkt í hálsinn, bláa nátt-
húfu á höfði. Hún var holdug á lim-
um og brjóstin sómdu sér vel, and-
litið einnig þokkalegt. Hún var ein af
þeim manneskjum sem gera ekki
hundi mein ef hún var ekki áreitt,
en líklega var hún engin púlskona,
svo áferðarmjúk var hún öll.
— Svo þetta er faðir Palla, sagði
hún, — hann er ungur þessi sonur
þinn sem þú átt. Nú gerðu svo vel
að setjast!
Lassi deplaði augunum. hann hafði
alltaf grunað að henni fyndist hann
gamall.
■— Já það má segja að hann sé síð-
Sotungur, en unnið get ég nú samt á
við hvern annan sem yngri er talinn,
basði af bæ og á.
Hún hló við honum meðan hún gekk
^illi búrs og stofu og lagði á borðið
kalt flesk og kjötbjúga, brennivín og
bí'auð og ieirskál með svínafeiti,
: Borðaðu, æ blessaður borðaðu! sagði
bun, af því má manninn márka. Þú
befur gengið l,angan veg.
Nú fyrst hafði Lassi hugsun á því
hann yrði að gera sér eitthvað
L1 erindis. — Ég átti nú eiginlega að
vera farinn aftur. Ég ætlaði bara að
þakka fyrir drenginn. Hann sýndi
jafnvej á sér fararsnið.
— Nei, hvaða vifleysa er þetta! hróp-
uðf hún og ýtli honum aftur i sætið.
' Þetta er nú ósköp ómerkilegt sem
á borð.er borið, en blessaður láttp þér
smakkast maturinn. Hún stakk hnífn-
um í hönd hans og ýtti að honum
krásunum. Það geislaði af henni allri
b^ýju og hjartans góðsemi, er hún
stóð fast hjá honum og stjanaði við
bann. Og Lassi lét sér það vel líka
og malaði af ánægju,
— Þú hefur sjálísagt verið manni
þínum góð kona, sagði Lassi.
— Já það er þó sannarlega satt!
sagði hún um leið og hún settist nið-
og horfði hreinskilnislega á hann.
' Hann fékk allt sem hann gat krafizt
og meira til þegar hann var í landi.
H!ann lá í rúminu til hádegis og ég
dikaði við hann eins og kornabarn. En
.engu launaði hann mér það sosum —
°g Þá verður ntaður uppgefinn á því
að lokum.
Það var ekki réttilega gert af
bonum, sagði Lassi, þvi að verður er
verkamaðurinn launanna. Og ekki held
ég að Bengta mín þyrfti að kvarta
yHr mér ef hún væri spurð.
' Já það er sannarlega nóg til- að
taka til hendinni í einu húsi, ef hús-
bóndinn liefur á annað borð vilja til
að rétta hjálparhönd. Ég á aðeins eina
ku, því að ég kemst ekki yfir meira,
en tvær stritlur rnundi kotið geta bor-
íð, og ekki eru skuldirnar á eigninni.
- Já ég er nú bara blásnauður
armingi á 'móts við þig, sagði Lassi
auðmjúkur. Ég á víst í allt um fimm-
tíu krónur og báðir erum við feðg-
arnir sæmilega fataðir, en annars á ég
ekkert annað en krumlurnar, og ekki
þarf ég að kvarta yfir þeim.
'— Það er nú ekki einskis virði. Og
ekki byggist ég við þú kveinkaðir þér
við að sækja vatn í skjólu og því-
iimlíkt, eða svo skilst mér?
-— Nei, óekkí. Og ekki er ég heldur
bræddur við að fá kaffi í rúmið á
hátíðisdögum! Hún hló við honum.
— Þá ætti ég víst að fá einn koss,
sagði hún.
— Já hann skaltu fá. sagði Lassi
glaður í bragði og kyssti hana. — Og
svo óska ég lukku og blessunar okkur
öllum þremur til handa. Þér þykir
vænt um drenginn, það veit ég.
Þau höfðu enn margt að ræða. það
varð að drekka kaffið og Lassi varð
að skoða undir kúna og líta á húsin
í hólf og gólf. Klukkan var orðin
margt.
— Héld þú verðir að lúra hérna í
nótt, sagði hún.
Lassi tvísteig lítið eitt — drengur-
inn var einn heima og hann átti að
fara í fjósið klukkan fjögur að morgni.
En kalt var úti, og hér var svo hlýtt
og visílegt. ■
— Ég býst við það verði bezt. sagði
hann og fór úr íötunum. — —
Þegar hann um íjögurleytið læddist
bakdyramegin inn í fjósið var enn
Ijós í fjósamannsherberginu. Lassi hélt
að allt heí'ði komizt upp, þetta var líka
óðs manns æði og óverjandi að vera
burtu heila nótt frá skepnunum. En
það var þá bara Palli sem lá í hnipri
á kistunni í öllum íötunum og svaf.
Hann var helblár og bólginn í framan
af gráli.
Allan daginn var eitthvað fjandsam-
leg't í fari Palla. Þetta kvaldi Lassa
og hann átti ekki annars kosti en
leysa i'rá skjóðunni.
— Nú er þetta afráðið, drengur
minn, sagði hann að lokum. Við eign-
umst hús og heimili — Jaglega mömmu
í kaupbæti. Það er maddama Ólsen,
og ertu nú ánægður?
Palli var ekkert á móti því. — Má
ég þá koma með þér næst þegar þú
ferð? spurði hann og var enn dálítið
fýlulegur.
— I næsta sinn kemurðu með mér
— það verður víst á sunnudaginn. Þá
biðjum við um írí snemma og förum
í heimsókn, Lassi sagði þetta með
nokkru stærilæti, hann var að rísa úr
kútnum.
Palli i'ékk að fara með á sunnudag-
inn og' þeir fengu brottfararleyfi frá
hádegi. Það yrði víst bið á að biðja
um leyfi næst, en Palli sá tilvonandi
mömmu sína á hverjum degi. Lassi
átti hér við meiri erfiðleika að stríða.
Þegar löngunin kom yfir hann og hann
þráði unnustuna var hann á fótum
þangað til Palli var sofnaður. Þá hafði
hann fataskipti og læddist út.
datt um lappirnár á sjálfum sér. En
augu hans Ijómuðu í æskuglóð eins
og hann hefði gert leynilegt bandalag
við máttugustu regin lífsins. —- — —
• Stundir líða fram og Lassi unir vel tilhugalíf-
inu, brátt líður að því að feðgarnir flyt.il til
maddömu Ólsen, en þá kom skip af hafi --h
Palli lá á hafnargarðinum lafmóður
og másandi og horfði sljóum augum
á barkskip. sem hafði varpað akker-
um fyrir utan verstöðina. Bát var ró-
ið til lands, kannski var það sjúkl-
ingur sem setja skyldi á land. Það
mátti sjá á skipinu að það liafði ver-
ið á vetrarsiglingu í ís og hörkuveðr-
um.
Fiskimennirnir komu út úr kotun-
um og löbbuðu niður .að lendingunni,
allir skólakrakkarnir slógust í förina.
Aftur í skut sat roskinn maður og
veðurbitinn með skegg' á kjálkum,
bláklæddur, ferðakista var við fætur
hans. — Nei. er ekki Ólsen bátsmaður
korninn! heyrði Palli einn fiskimann-
inn segja. Maðurinn steig á land og
heilsaði öllum með handabandi. Fiski-
mennirnir og skólakrakkarnir slógu
hring um aðkomumanninn.
Palli gekk upp fjöruna, læddist bak
við báta og aðgerðarskúra. Þegar hann
var kominn i hvarf við. skólann tók
hann undir sig siökk og hljóþ þvert
yfir akrana heim að Grjótagerði. Reið-
in og skömmin brann í hálsi hans.
Hann vildi ekki fara inn í bæ, en
barði allt hvað af tók á fjósdyrnar.
— Kemurðu svona snemma? sagði
Lassi glaður í bragði.
— Nú >— nú er maðurinn hennar
maddömu Ólsen kominn heim! stundi
hann og gekk fram hjá föður sínum
án þess að líta á hann.
Það var sem heimurinn hefði hrun-
ið yfir höfði Lassa og geirnaglarnir
gengið á hol í holdi hans. Allt brást
honum, hann ráfaði um skjálfandi,
hver hlutur sem hann snerti var hon-
um umhendis. Iíann fékk ekki mælt
orð aí vörum. hann var eins og stönz-
uð klukka.- Hann hafði náð sér í snær-
ishönk, gekk eirðarlaus um gólf og
horfði út í bláinn.
Þá gekk Palli til hans. — Hvað ætl-
arðu að gera við þessa? spurði hann
hörkulega. Lassi sleppti snærishönk-
inni og íór að barma sér, lífið var svo
snautt og fátæklegt. Þarna missti mað-
ur eina fjöður, síðan aðra, að Ipkum
öslaði maður forina eins og plokkað-
ur hani, gamall og aívelta án allrar
brá af honum, honum létti við kveiri-
stai'i sjálfs sin.
Palli svaraði engu. Hann hugsaði
aðeins um smánina og svívirðuna, sem
þeir máttu þola og fann enga fró.
Næsta morgun hafði hann með sér
matinn í skólann og fór sem að venju
en þegar hann var kominn hálfa leið
iagðist hann undir runna. Þarna lá
hann með sviða í sálinni þangað til
komið var að lokum skólatimans, þá'
l'ór hann heim. Hann gerði þetta marga
daga. Hann var þegjandalegur við íöð-
ur sinn, næs-tum grem.julegur. Lassi
ráfaði um og barmaði sér í hljóði, en
Palli. þóttist hafa fuilnóg að bera sína
eigin sorg. Þeir gengu hvor um sig
í sínum einkaheimi, og ekkert fékk
brúað bilið milli þeirra. hvorugur átti
huggunarorð handa hinum.
En dag einn þegar Palli dragnaðist
heim fagnaði Lassi honum með miklu
gleðibragði og vaitur á fótum.
gapandi við höfðalag hennar.“
— Hvers vegna í andskotanum skyldi
rnaður vera að syrgja og sýta, karl
minn? sagði hann losaralegur í and-
litinu og horfði píreygður á Palla.
— Nú skaltu sjá nýju kærustuna sem
ég hef eignazt — kysstu hana. dreng-
ur! Lassi tók upp brennivínsflösku
undan íjóssailanum og hélt henni upp
að vitum Palla.
Palli ýtti henni frá sér með við-
bjóði.
— Jæja svo þú ert merkilegur með
þig! hrópaði Lassi. — Já það væri
synd og skömm að neyða góðu ofan
í illt. Hann setti flöskuna á munn sér
og tók bakföil. — Nú hættirðu þessu!
öskraði Palli hágrátandi og tók í hand-
legg hans svo gusaðist úr flöskunni.
— Svona, svona! sagði Lassi undr-
andi og þurrkaði sér um munninn
með handarbakinu — fjandi er hún
fjörug,. svona, svona! Hann greip báð-
um höndum um flöskuna og hélt fast
um hana. eins og hún hefði reynt að
bregða á leik. — Svo þú ert eitthvert
merkikerti! Þá varð honum litið á
Palla. — Og þú ert að gráta! Hefur
einhver hrekkt þig kannski? Veiztu
ekki að faðir þinn heitir Lassi —
Lassi Karláson frá Kóngsþorpi? Vertu
ekki hræddur, því hér er Lassi, ójá
víst svo! Og hann skal að mér heilum
og lifandi taka í lurginn á öllum heim-
inum!
Palli sá að faðir hans varð æ öl-
óðari og varð að fara í rúmið hvað
„Hún hafði vaknað viö það um nóttina, að stór svartur liundur stóð