Þjóðviljinn - 24.12.1963, Blaðsíða 11

Þcssi mynd er eftir Kristján Jónsson ungan myndlistarmann frá Munkaþverá i Eyjafirði. Hann er nýlcga farinn til Varsjár og legg-
ur þar stund á höggmyndalist. Viðtal við hann scm hér átti að fylgja vcrður því að bíða betri tíma.
Talið berst að áhrifamætti
málverksins og hvernig koma
megi myndlist á framfæri.
Einar segir:
„Við höfum talað um að
arkitektar og málarar ættu að
taka höndum saman og gera
málverkið á þann hátt að
stærri þætti í daglegu lífi
fólks. En ég er þeirrar skoð-
unar að ekki megi ganga á
þann rétt málverksins að vera
á fletinum, að málverkið verði
sjálfstæður veruleiki innan á.
kveðins ramma."
„En hvert finnst þér stefna
£ málaralist hér?“
„I dag finnst mér stefna í
þá átt, að málverkið f jarlægist
raunveruleikan og kannski
„Ef ég á að orða þetta há-
tíðlega,“ segir Gunnlaugur,
„þá er þetta sköpunargleði —
mér finnst ég vera knúinn til
að tjá mig á léreft eða blað.“
um of. Eg vildi þó ekki kalla
þetta hnignun, en menn leita
of langt yfir skammt nú orðið
að frumleika frumleikans
vegna. En uppfinningalist get-
ur aldrei orðið góð list, Mál-
ari verður að vera sjálfum sér
samkvæmur — svo að mál-
verkið geti orðið það. Eg leyfi
mér að minna t.d. á Cézanne
sem góða fyrirmynd í þessu
efni.“
„Þú hefur aldrei haldið sýn-
ingu Einar?“
„Nei, ekki er ég enn svo
frægur, en ég hef verið á tog-
urum hvert sumar frá því ég
fermdist. Það er erfitt og van-
þakklátt verk,“ segir Einar
að síðustu.
Við höfum setið yfir kaffi
og skeggrætt um máiverkið
og hlutverk og stöðu lista-
mannsins í þjóðfélaginu.
„Eg álít,“ segir Gunnlaug-
ur, „að hvert samfélag skapi
listamenn í samræmi við rikj-
andi ástand og að listamenn
séu mjög nákvæmt barómet
á þjóðfélagsástandið á hverj-
um tíma. Og listin því mæli-
kvarði á þjóðfélagið. Auðvit-
að geta listamenn því haft
mikil áhrif á umhverfi sitt og
beitt þeim til góðs eða ills.“
„Haft áhrif á þjóðfélags-
þróunina?"
„Já, þjóðfélagsádeila er
gömul hefð í málaralist, og
margir snillingar hafa beitt
pensli sínum þar. Eg held þó
að önnur listform þjóni þess-
um tilgangi betur: kvikmynd-
in og leikiitið fyrst og fremst
í dag, og svo skáldsagan.“
„En hvert er þá hlutverk
eða tilgangur myndlistarinnar
að þínum dómi?“
„Málverk á að vekja já-
kvæðar kenndir með mönnum,
hvíla þá frá ljótleikanum og
gera þá þannig næmari fyrir
ljótleikanum, skerpa fegurð-
arskyn þeirra og hafa bæt-
andi áhrif á fólk. Það er und-
ir hverjum einstökum málara
komið hvaða leið hann fer og
ég þekki enga algilda for-
skrift. Hver stefna hefur átt
sína meistara og gildir það
jafnt um þjóðfélagsrealismann
á öllum tímum sem aðrar
stefnur. En málverk er því
betra, því fleiri jákvæðar
kenndir sem það vekur með
mönnum.“
„Hvað hefur þú að segja
um myndlist á lslandi?“
„Við erum einangiaðir og
verðum að brjótast út úr þess-
ari einangrun. 1 einangrun
ríkir oft lognmolla. Islenzkir
myndlistarmenn þurfa að fara
utan og erlendir listamenn að
koma hingað.
En því miður höfum við
ekkert upp á að bjóða. Lista-
safnið er ómerkilegt — reynd-
ar oftast lokað — og engin
vísir að safni annarsstaðar á
landinu nema jú á Selfossi.
Sýningarsalir fyrirfinnast
engir sem boðlegir séu og
enginn listaskóli í landinu sið-
an Handiða og myndlistarskól-
anum var breytl í einhvers-
konar auglýsingáteikniskóla
og allt miðað við það hag-
kvæma — eins og Þjóðverjar
skilja það liugtak.
Myndlistarskóli á að vera
stofnun með vinnustofum, þar
sem nemandinn getur unnið,
notið kennslu og náð einhverj-
um þroska.“
JÓLABLAÐ — H
Að vekja jákvæðar kenndir
Gunnlaugur Gíslason er 19 ára gamall Hafnfiröingur og nemi
f prentmyndagerð. Hann stundaði nám í Handiða- og Myndlistar-
skólanum í tvo vclur en hefur málað og tciknað frá 13 ára aldri.