Þjóðviljinn - 29.12.1974, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 29. desember 1974.
Hvernig á aö nýta
tækifæri kvennaársins
Miklar umræftur urftu á sól-
hvarfafundi Rauftsokkahreyfing-
arinnar 22. desember um verk-
efni framundan, m.a. i tilefni
kvennaárs SÞ efta réttara sagt,
hvernig best verfti nýtt tækifærin
til baráttu sem gefin eru meft þvi
ári.
Fyrsta fyrirhugafta verkefni
rauftsokka á árinu haffti verift
ráftstefna i samvinnu vift verk-
lýfts- og kvennasamtök á Nes-
kaupstaft um stöftu og kjör
kvenna i sjávarþorpunum og vift-
ar i dreifbýli. Or þeirri ráftstefnu
getur nú ekki orftiö um sinn og var
ákveöiö á fundinum, aft láta fé
þaft, sem ætlaft haffti verift til
feröakostnaöar á ráftstefnuna
renna i Norftfjarftarsöfnunina.
Nú er i undirbúningi ráftstefna
efta fundur um kjör verka- og lág-
launakvenna á höfuftborgarsvæft-
inu, helst strax i janúar.
Rætt var um breytingar i ný-
framkomnu, endurskoftuöu frum-
varpi um fóstureyöingalöggjöf-
ina, og láta rauösokkar væntan-
lega brátt frá sér heyra opinber-
lega af þvi tilefni. Þá var skýrt
frá vinnu ýmissa starfshópa
hreyfingarinnar, fastra og
skammtimahópa. Skipt var um
einn i miöstöft og kom inn i stað
Hjördisar Bergsdóttur, nema i
Framhald á bls. 18
til aö undirstrika það, að konur
mega ekki hafa fastmótaða and-
litsdrætti, sem bera vott um sjálf-
stæfta skapgerft.
Aðalárófturinn beinist að þvi að
lokka hana út i hringiftu matar-
innkaupa, glingurkaupa fyrir
heimilið og innræta henni að hún
bregftist skyldum sinum vift eig-
inmann og börn, ef hún sleppir
sér ekki alveg við kökubakstur,
hreingerningar, saumaskap og
heimilisaðdrætti.
— A meðan konan verslar i
Sláturfélaginu, fer eiginmafturinn
I bókabúðina — segir I auglýsing-
unni. Ekki dugir aö konan bregft-
ist i þjónustuhlutverkinu með þvi
aö fara aö glugga i bækur. Fyrir
hana gildir enn gamla máltækift,
aö bókvitift veröi ekki látift i ask-
ana.
Konur, sem vinna utan
heimilis, nota kvöld, nætur og
helgar til aft enginn geti vænt þær
um aft vanrækja heilaga köllun
sina. Orftaskipti eins og: ,,ertu
búin aft baka?” „nei, bara þessar
6 sortir af smákökum”, ganga á
milli og sú sem hlustar á hugsar
með sér, aft nú verfti hún aft fara
aft drifa sig.
t óskapaganginum við aft svið-
setja hin fullkomnu jól, gleymist
alveg aft hugleifta, hvort fjöl-
skyldan hafi i raun og veru svo
rika ánægju af öllu tilstandinu, að
ástæða sé til aft láta svona.
Þegar sjálf hátiftin gengur i
garð, er þjónustan (húsmóðirin)
langsyfjuð og meft verki i fótum
og baki. Þá tekur viö timi hvildar
og hátiöleika fyrir alla á heimil-
inu. Borin er fram hver rikuleg
máltiftin af annarri og gestaboft
reka hvert annaft. Allir „slappa
af”, eta og eru glaftir.
En á hlaupum á milli borftstofu
og eldhúss meft borðbúnaft, krásir
og leifar er kafrjóð, dauðþreytt
kona, sem þeytir rjóma, hleypir
sósu og þvær upp með fáum
hvildum alla dagana.
Systur minar, eigum við nú
ekki aft láta þreytuna lifta úr fót-
unum á meðan vift gerum þaft upp
við okkur (a.m.k. i hljóði), hvort
þetta sé það hátiftahald, sem vift
raunverulega óskum eftir. Þaft er
auðvitað pinulitið sárt aft verfta
aft vifturkenna fyrir sjálfri sér, aft
e.t.v hafi maftur verið helst til
auftginntur og kannske hálf-
kaffært innri hátiftleika jólanna
meft ofleik ytra borðsins.
Best er aft gagnrýna gerftir sin-
ar fyrirfram, betra þó seint en
aldrei. Ef til vill eignumst við þá
lika okkar jól.
—L.Ó.
Þessi saumafta mynd
efta teppi i formi skeiö-
klukku er eftir dönsku
listakonuna Alice Kalsö,
sem sækir fyrirmyndina
til verksmiftju, þar sem
hún vann nokkra mánufti
áriö 1973.
„Vift mættum kl. 7,”
segir hún, „höfftum há-
degisverftarhlé kl.
11—11.30 (án launa) og
siftdegishlé kl. 13—13.10
(launaft) og vorum búnar
kl. 16. Eftir þriggja mán-
aöa vinnu voru konurnar
kannski orftnar nógu
fljótar til að komast í
akkorft.
Auftvitaft hefur maftur
áhuga á aö fá timakaupift
hækkaft. En ákvæöiskerf-
ift hefur sitthvaft i för meft
sér: Allarverfta konurnar
slæmar i baki og heils-
unni hrakar á ýmsan
hátt. Maður verftur ein-
faldlega gamall og
þreyttur fyrir timann.
Kerfift brýtur niftur sam-
stöftu kvennanna, kunn-
ingjasambönd og sam-
starfift. Þaö veldur sam-
keppni og kemur af stað
illindum af þvi aft stund-
um eyftileggur maftur á-
kvæftiö fyrir öftrum.”
Ekki ósvipaft ástandinu
á öftrum vinnustöftum þar
sem unnift er i bónus eöa
annarskonar akkoröi, efta
hvaö?
„Sauma, sauma,
sauma”. Vift lærum að
vinna hraftar og hraftar til
aft fá nokkrum krónum
meira á timann. Meftan
viö aftlögum okkur sliku
kerfi getur verksmiftju-
eigandinn horft á meft
bros á vör.
Umsjón: Vilborg Harftardóttir
Avarpinu dreift I Austurstræti á Þorláksmessu. Upp vift bankann: Þreytta hásmóftirin hangaudi I jéla-
tré (Ljósm. vh).
Yngri börnin frétta að byssur
efta brúftur séu æftsta hnoss, og
þau eru svo næm aft varla kemur
fyrir aft óskirnar vixlist, þannig
að drengurinn biftji um brúftuna
og telpan byssuna, endá fyndu
þau fljótt hve slik ónákvæmni
verftur þeim til mikillar minnk-
unar.
Eldri börnin á aft langa i bækur
Lilja ólafsdóttir
Einsog sagt var frá f Þjóft-
viljanum 24. des. s.l. efndi
hópur rauösokka til mótmæla-
aðgerfta á borgarastéttinni i
Austurstræti á Þorláksmessu,
höföu meft sér uppstoppaða
húsmóftur hangandi á jólatré
og dreifftu stuttu ávarpi, þar
sem vakin er athygli á jólaæft-
inu sem fólk er narraft útl og
spurt: Eru þetta okkar jól, efta
erum vift einnig i þessu aft
þjóna þeim öflum, sem hagn-
ast á ósjálfstæöi og forheimsk-
un kvenna?
Lilja ólafsdóttir fulltrúi, ein
rauftsokkanna, sem aft aft-
gerftunum stóftu, hefur af
sama tilefni skrifaft eftirfar-
andi grein fyrir jafnréttisslð-
una.
Nú stendur jólahátlftin yfir og
þar sem búift er nú aft opna jóla-
pakkana og eta steikina, er hægt
aft setjast niftur litla stund og hug-
leiða málin.
1 nóvember byrja verslanirnar
aö auglýsa varning, sem ekki
megi án vera á jólum.
Upp úr þvi fer órói aft sjást á
þeim viökvæmustu og breiftist
hann út meðal fólks og ágerist æ
meir eftir þvi sem nær liður jól-
unum.
Kvennadálkar blaöanna birta
uppskriftir af kökum og krásum,
sem bera skuli á jólaborðift og
sýndar eru myndir af jóladúkum
og skreytingum sem nauftsynlega
á aö hafa, til að enginn geti vænt
heimilið um smekkleysi.
Auglýsingaflóftift er þó meira
áberandi. Með stuttum ismeygi-
legum slagorðum er þvi komift
inn hjá neytendum hvaft þá skuli
vanta. Sameiginlega mynda aug-
lýsingarnar ákveðift mynstur og
hafa afar mótandi áhrif á hegftun
fólks.
um spennandi ævintýri —ef um
dreng er að ræða , þar sem hetj-
an (drengur) kemur upp um
bófaflokk og lendir vift þaft I lífs-
háska. Telpur skulu lesa róman-
tiskar bækur um ungar saklausar-
og heiöviröar stúlkur, sem veröa
á vegi ungra og hraustra val-
menna, sem vernda þær.
Táningunum, sem yfirleitt eru.
óöruggir með sjálfa sig, eru sýnd-
ar myndir af sjálfsöruggum og
ákveftnum ungmennum, iklædd-
um fatnaði, sem þau eiga aft
kaupa.
Vift fulloröna fólkift gilda tvær
reglur, alls ólikar eftir kynferði.
Karlmönnum er boftift upp á
allt,' sem táknar virðuleika,
menntun og traustan valdasess.
Brugðið er upp mynd af snyrti-
legum, hávöxnum manni, 30-40
ára, sem annaft hvort ekur dýr-
um, ábúðarmiklum bil, situr viö
forstjóraskrifborft efta er aft fara
á fund meft skjalatösku. Stundum
situr hann lika á silkislopp i hæg-
indastól meft vindil og þykka bók.
Harftasta hriftin er þó gerft aft
konunni.
1 rauninni er samt minnst gert
aft þvi að koma inn hjá henni
einkaþörfum, ef frá eru taldar
auglýsingar á snyrtivörum, sem
muni halda henni siungri, og
myndirnar hafftar eilitift úr fókus
„Sauma, sauma”
HELG ERU JÓL?