Þjóðviljinn - 07.03.1976, Page 6

6 SIÐA — ÞJÖÐVILJINN Sunnudagur 7. mars 1976.
SVAVA JAKOBSDÓTTIR:
'mmm—mm~mmmmmmmmmmmm~mmmmmmmmmmmmmmmmm^Pmmmmmm^mi~mm~immmmmmmmm . tmmmmmmmm '
Hafa bandaríkjamenn brotið
samkomulagið um
kjarnorkuvopn?
Lockheed Orion flugvél frá bandariska sjóhernum á flugi við Islandsstrendur. Þessar vélar eru taidar
búnar djúpsprengjum með kjarnaoddum.
Fyrir nokkru vöktu tvö dag-
blöð, Þjóðviljinn og Dagblaðið,
athygli á erlendum skrifum þar
sem fullyrt er að bandarikja-
menn hafi kjarnorituvopn i her-
stöö sinni i Keflavik. Heimild
Þjóðviljans er grein sem birtist
s.l. vor i bandariska timaritinu
Bulletin of the Atomic Scientists
(Fréttabréf kjarnorkuvisinda-
manna) og er sagt um höfundinn,
Barry Schneider, að hann starfi
við rannsóknir viö Uppljísinga-
miðstöð varnarmála i Washing-
ton. 1 grein Schneiders segir: „1
Evrópu hafa Bandarikin og
bandamenn þeirra i Nató 2.250
flugvélar, eldflaugaskotpalla og
kjarnorkufallbyssur, sem hægter
að nota til að koma þeim 7000
„taktisku” kjarnorkuvopnum,
sem Bandarikin hafa þar i fyrir-
huguð skotmörk. Samanlagt
sprengiafl vopna þessara er talið
jafngilda 460 megatonnum (eða
460 miljónum smálesta) af TNT,
en það er um það bil 35.000 sinn-
um meira sprengiafl en i
sprengju þeirri sem eyddi Hiró-
sima 1945. Þessi „taktisku”
kjarnavopn Bandarikjanna eru i
ölium evrópsku Nató-rikjunum að
frátöldum Noregi, Danmörku,
Luxemburg og Frakklandi.
(leturbr. min)"
I viðtali við Dagblaðið þ. 23.
janúar s.l. segir Barry Schneider,
að upplýsingar sinar séu byggðar
á viðtölum við þingmenn i banda-
riska þinginu, sem aðgang hafi að
leyniskjölum um þessi mál. Hann
segir ennfremur, að Lockheed
Orion vélar bandariska hersins
séu að öllum likindum búnar
djúpsprengjum með kjarnaodd-
um til þess að granda kafbátum i
Noröur-Atlantshafi.
Þetta eru ekki
æsifréttarit
Þá upplýsir Dagblaðið þ. 24.
janúars.l.,að tvö önnur erlend rit
en það sem að framan er greint,
fullyrði, að kjarnorkuvopn séu á
Islandi. Þessi rit eru Bulletin of
Peace Proposals, sem gefið er út
af International Peace Research
Association i samvinnu við
Universitetsforlaget i Oslo (en
Hans G. Andersen er einn af
ráðunautum þess rits) og Ambió,
blað sænsku vísindaakademiunn-
ar.
Það er rétt að menn geri sér
ljóst, að hér er ekki um nein æsi-
fréttarit að ræða. Þetta eru sér-
fræðirit og þarf sterk rök til þess
að sanna, að þau fari með stað-
lausa stafi. Við höfum þvi aldrei
fyrr haft jafnrika ástæðu til að
óttast, að hér á landi væru kjarn-
orkuvopn. Það væri algert
ábyrgðarleysi, ef islensk stjórn-
völd og þjóðin i heild lokaði aug-
unum fyrir þeirri staðreynd.
Islenskir fréttamenn báru þess-
ar fullyrðingar hinna erlendu rita
undir yfirmann herliðsins á
Keflavikurflugvelli og sendiherra
Bandarikjanna á íslandi. Svör
þessara manna voru á þá lund, aö
bandarikjamenn segðu aldrei
neitt um kjarnorkuvopn sin eða
hvar þeim væri búinn staður —
það væri stefna þeirra að játa
hvorki né neita, er þeir væru innt-
ir sliks.
Hér er vissulega ástæða til að
staldra við og ihuga nokkrar stað-
reyndir.
Þaðhefurfyrr gersthérá landi,
að umræöur hafa snúist um það,
hvort bandariska herliðið hér
hefðu kjarnorkuvopn á islenskri
grund. Við slik tækifæri hafa Is-
lenskir ráðamenn lýst þvi yfir, að
það væri stefna þeirra að hér
skyldu ekki vera kjarnorkuvopn
ogað I gildi værisamkomulag við
bandarisk stjórnvöld þess efnis.
Um þessa stefnu af íslands hálfu
hefur aldrei, svo vitað sé, rikt
ágreiningur milli stjórnmála-
flokka á Islandi. Ekki er heldur
annaö vitað en samkomulag við
bandarísk yfirvöld um bann við
kjarnorkuvopnum á Islenskri
grund sé enn í fullu gildi.
Þá gátu þeir
talað, en nú
má ekkert segja
Arið 1968 urðu umræður á Al-
þingi um hugsanleg kjarnorku-
vopn á íslandi. Tilefni þeirra um-
ræöna var flugslys á Grænlandi,
er bandarisk þota hlaðin fjórum
vetnissprengjum fórst i nánd viö
Thule-flugvöll. Þessi óhugnanlegi
atburður vakti sérstaka athygli
vegna þess að i gildi var sam-
komulag milli dana og banda-
rikjamanna um, að óheimilt væri
að geyma kjarnorkuvopn á
danskri grund og óleyfilegt að
fljúga með slik vopn yfir danskt
land. Magnús Kjartansson var
málshefjandi þessara umræðna á
Alþingi árið 1968 og benti á hásk-
ann sem að islendingum gæti
steðjað af kjarnorkuflugi, ef ekk-
ert yrði að gert. Hér er ekki
ætlunin að rekja umræðurnar i
heild, en benda á eitt atriði, sem
skiptir verulegu máli með hlið-
sjón af viðbrögöum yfirmanns
varnarliðsins nú. I umræðunum
1968 vitnaöi þáverandi utanrikis-
ráðherra, Emil Jónsson, til sam-
komulagsins milli islensku rlkis-
stjórnarinnar og bandariskra
yfirvalda um það að hér skyldu
ekki vera kjarnorkuvopn af neinu
tagi og sagði siðan: .......ég
heyrði það i útvarpi i gær, að þar
var birt viðtal við aðmirál Stone,
yfirmann varnarliðsins á Kefla-
vEkurflugvelli, þar sem hann
itrekaði og undirstrikaði einmitt
þetta, að um þetta væri fullt sam-
komulag, einnig af þeirra hálfu”.
Ég ætla að láta það liggja milli
hluta hér, að islenskur ráðherra
skyldi láta sér nægja yfirlýsingar
varnarliðsins gegnum útvarp um
svo alvarlegan og afdrifarikan
hlut, en hitt er staðreynd og skjal-
fest i Alþingistiðindum, að yfir-
maður varnarliðsins á islandi,
lýsti yfir þvi við Islensku þjóðina i
útvarpinu árið 1968, að hér væru
ekki kjarnorkuvopn.
En nú má ekkert segja.
Hvað hefur breyst?
Þá eru íslendingar
lausir mála
Fyrir nokkrum vikum Iýsíi
Einar Agústsson yfir þvi á Al-
þingi, að núverandi rikisstjórn
hefði aldrei léð máls á þvi, að hér
á landi væru kjarnorkuvopn. Sam-
komulagið milli islenskra stjórn-
valda og bandariskra hlýtur þvi
enn að standa. Þegar yfirmaður
varnarliðsins neitar þvi nú að
gefa upplýsingar um, hvort hér
séukjarnorkuvopn eða ekki, þá er
hann með þvi að neita að stað-
festa, að bandarikjamenn standi
við gerða samninga. Slik fram-
koma er frekleg móðgun við ís-
lensk stjórnvöld og islensku þjóö-
ina, og svo ámælisveröur og al-
varlegur atburður i samskiptum
rikja i milli, að hann krefst
harðra viðbragða. En stjórn
Næturhólf
'aö er ætiö óvarlegt aö geyma peninga eöa aöra fjármuni í misjafnlega traust-
m geymslum, - hvort sem þær eru i heimahúsum eða á vinnustað.
4eö næturhólfum veitir Landsbankinn yöur þjónustu, sem er algjörlega öháö
fgreiöslutíma bankans. Þjónusta þessi hentar bæöi fyrirtækjum og einstakling
im; gerir yður mögulegt aö annast bankaviöskipti á þeim tíma sólarhringsins,
em yöur hentar best; sparar yður fyrirhöfn; tryggir yöur trausta og örugga
eymslu á fé og fjármunum.
(ynniö yður þjónustu Landsbankans.
araus
wp LANDSBANKINN
v ' Vidskipti allan sólarhringinn
Fundarboð
MFIK boðar til hátiðarfundar i tilefni 8.
mars 1976.
Fundurinn verður haldinn á
HALLVEIGARSTÖÐUM við Túngötu,
sunnudaginn 7. mars 1976, kl. 3 e.h.
Á dagskrá er ávarp i tilefni dagsins flutt af
Steinunni Harðardóttur, formanni, og
Inga Birna Jónsdóttir kynnir Nýju Stokk-
hólmshreyfinguna og talar um baráttu
kvenna fyrir friði.
Jakobina Sigurðardóttir, rithöfundur, les
upp,og sungnir verða baráttusöngvar.
Við hvetjum ykkur til að mæta vel og taka
með ykkur gesti.
Stjórnin