Þjóðviljinn - 13.02.1977, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJ6ÐVILJINN Sunnudagur 13. febrúar 1977
DJÚÐVIUINN
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóðfrelsis.
Ctgefandi: Otgáfufélag Þjóftviljans. (Jtbreiöslustjóri: Finnur Torfi Hjörleifsson.
Framkvemdastjóri: Eiöur Bergmann Auglýsingastjóri: Olfar Þormóösson
EitstjórarsKjartan ólafsson Hitstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Svavar Gestsson Slöumúla 6. Simi 81333
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson. Prentun: Blaöaprent hf.
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann.
BRASKARAKERFIÐ í HÚSNÆÐISLÁNUM
í þeim kjaraátökum sem framundan
eru munu takast á grundvallarstefnur:
Annars vegar félagsleg stefna verkalýðs-
hreyfingarinnar, hins vegar auðhyggju-
stefna núverandi rikisstjómar. Alþýðu-
sambandlslands hefur á þingi sinu hafnað
stefnu rikisstjórnarinnar alfarið og lýst
yfir baráttu gegn núverandi rikisstjórn og
þvi að hún ætti að segja af sér. Skýrar er
ekki hægt að marka þær hagsmunaand-
stæður sem þarna takast á innan hins
stéttskipta islenska þjóðfélags. Til þess
hins vegar að rikisstjómin segi af sér þarf
meira en samþykktir Alþýðusambands-
þings þegar i hlut á jafnósvifin rikis-
stjórn auðstéttanna og sú sem nú er að
völdum i islenska þjóðfélaginu. Þess
vegna verða verkalýðssamtökin enn um
sinn að heyja baráttu gegn þessari
stjórnarstefnu. 1 þeim átökum verður ekki
aðeins um að tefla kjaramál i þrengstu
merkingu þess orðs. Fyrst mun verka-
lýðshreyfingin leggja fyrir rikisstjórnina
beinar pólitiskar kröfur, sem sumar
hverjar verða þannig að þær striddu að
sjálfsögðu að fullu gegn stjórnarstefnunni.
Það er þvi ekki mikil von á sæmilegum
undirtektum stjómarvalda undir þessar
kröfur. Reynslan frá ársbyrjun 1976 sann-
ar þetta. Þá hundsaði rikisstjórnin alger-
lega hinar pólitisku kröfur verkalýðssam-
takanna.
Þó mun enn verða látið reyna á afstöðu
rikisstjórnarinnar i þessum efnum. Komi i
ljós að hún hafni þessum pólitisku kröfum
verður verkafólkið að sækja bragðið enn
lengra i sjálfum kjaraátökunum.
Ein af þessum kröfum sem tekist verður
á um er um nýja stefnu i húsnæðismál-
um. Verkalýðssamtökin hafa áður samið
um húsnæðismálaráðstafanir við rikis-
stjórnir en árangurinn er misjafn. 1974
gerði verkalýðshreyfingin slika samn-
inga, en þeir komust ekki til framkvæmda
strax vegna þess að skömmu siðar fór
vinstristjórnin frá völdum og við tók hægri
stjórnin. Hún snerti ekki á þessum mál-
um, enda þótt hér væri um að ræða samn-
ingsatriði sem verkalýðssamtökin höfðu
fallist á i skiptum fyrir kjarabætur af öðr-
um toga. Verkalýðshreyfingin itrekaði af-
stöðu sina i þessum efnum 1976. Enn hefur
þó ekkert markvert borið til tiðinda, rikis-
stjórnin hefur enn neitað að standa við
gerða samninga. Þvi verður verkalýðs-
hreyfingin enn að knýja á i þessum efnum.
Það er eðlilegt að verkalýðshreyfingin
skuli beina kröftum sínum að húsnæðis-
málum. Kemur þar fyrst til sú almenna og
eðlilega krafa að fólki sé tiyggt þak yfir
höfuðið á sanngjörnum kjörum. En af-
staða verkalýðshreyfingarinnar byggir
lika á öðrum grunni, ekki þýðingarminni:
mest allt það f jármagn sem notað er til
húsnæðislánakerfisins er frá launafólki og
um það hefur oftast verið samið eftir
kjaraátök. Fjármagnið ætti þvi að vera
eign verkalýðshreyfingarinnar og þar
með ráðstöfun þess.Hér er ekki einasta
verið að tala um lifeyrissjóðina. Hér er
einnig um að ræða atvinnuleysistrygg-
ingasjóðinn sem notaður hefur verið i
opinbera húsnæðislánakerfið. Hér er og
um að ræða skyldusparnaðinn sem tekinn
er af ungu alþýðufólki og afhentur hús-
byggingakerfinu. Eins og húsbygginga-
kerfið er núorðið nýtist þetta fjármagn
hins vegar ekki sem skyldi, — langt i frá.
Braskaralýður hirðir hundruð miljóna á
húsbyggingum; tugir manna raka saman
gróða af þvi að þeir kunna að gera sér hús-
næðisneyðina að féþúfu. Það er þessvegna
eðlilegt að þau viðhorf vinni nú fylgi innan
verkalýðssamtakanna að ekki sé nægjan-
legt og i rauninni fráleitt að bæta við nú-
verandi húsnæðislánakerfi óbreytt. Brýn
nauðsyn sé að koma á kerfisbreytingu
varðandi húsnæðislánin. Það verði að rifa
braskarakerfið riiður, en það kerfi blómg-
ast einkum i Reykjavik undir handarjaðri
borgarstjórnarihaldsins. 1 stað braskara-
kerfisins verður að taka upp félagslegt
húsnæðislánakerfi þar sem verkalýðs-
hreyfingin er viðurkennd sem fulltrúi
þeirra sem hafa lagt fram og eiga það
fjármagn sem nú er notað i húsnæðislána-
kerfið.
—s.
Vísindi og samfélag
Kynlífiö í banni og frelsi
Fjandskapur við kynlif?
Þaö hefur veriö allmikil iöja á
okkar tiB, aö kollvarpa viöteknum
hugmyndum og viröist sá tlmi
sem hver rikjandi hugmynd
stendur i gildi, styttast eftir þvi
sem lengra liöur. Viö höfum nú
um hriö vanist þeirri kenningu,
aö vestræn menning hafi um
langan aldur veriö fjandsamleg
kynlifi. Hafi kirkjan og valdhafar
aörir lengi legiö á þvi lúalagi aö
bæla niöur eöa blátt áfram banna
heilbrigt kynlif, láta menn
skammast sin fyrir þaö, játa þaö
sem synd, gera þaö aö glæp. Hafi
á okkar öld veriö aö fara fram
bylting, heilbrigö og nauösynleg,
sem stefni aö þvi, aö tryggja
mönnum endurhcimt hins frjálsa
oggleöirika kynlifs, sem týndist i
valdbeitingu og brengluöu sálar-
lifi fyrri alda.
Þekktur franskur prófessor og
höfundur heimspekirita, Michael
Foucault, hefur nú hafist handa
um aö endurskoöa þessar skoö-
anir á kynlifi. Hann hefur áöur
iökaö mjög róttækt endurskoö-
unarstarf, meöal annars meö bók
sinni „Vitfirring og menning”.
Foucault hefur þegar gefiö út
fyrsta bindiö af sex i flokki sem
hann nefnir „Sögu kynlifsins” og
heitir þaö „Þekkingarviljinp”
(La Volonté de savoir. Histoirede
la sexualité. Gallimard).
Leit að sannleika
1 staö þess aö festa hugann viö
þaö, aö boö og bönn hafi torveldaö
þekkingu á kynferöismálum setur
Foucault dæmiö upp ööru visi:
Hann spyr hvort valdakerfin,
menningarmynstriö, hafi ekki i
raun — þrátt fyrir boö og bönn —
tengt saman i langa keöju kyn-
feröislega örvun, ánægju og sann-
leiksleit. „Ég ætla aö hefjast
handa meö þvi aö skoöa þá örvun,
þann jaröveg, þá tækni ogþá siöu
sem hafa ýtt undir þaö, aö
saman safnaöist kynferöisleg
þekking,” segir hann. Hann ætlar
aö byr ja á hinum alþekktu kristnu
viöhorfum til „hoidsins” og ætlar
aö reyna aö sýna, aö þar sem viö
venjulega sjáum bönn og for-
dórtia, hafi i raun veriö um þaö aö
ræöa, aö kynlif hafi veriö tengt
hinni lostasömu leit aö sannleik-
anum.aöþaöhafiveriötekiöinn i
kerfi þar sem ánægja og vald
blönduöust saman.
Foucault kveöst ekki ætla aö
spyrja aö þvi, af hverju vestræn
menning hafi variö jafn miklum
tima og raun ber vitni I aö inn-
ræta mönnum sektarkennd vegna
kynferöismála. Hann ætlar aö
spyrja aö ööru: af hverju hefur
þessi sama vestræna menning
alltaf veriö altekin af sannleika
um kynferöismál og krafist þess,
aö hver og einn reyndi aö koma
sér niöur á þennan sannleik upp á
eigin spýtur?
Forboðinn ávöxtur
Foucault sér þaö fyrir, aö menn
muni segja sem svo: Gott og vel-
vissulega reiö samfélag og kirkja
mikinn vef einskonar þekkingar
um kynferöismál, en allt var þaö
fram á okkar daga gert til þess
eins, aö koma i veg fyriraö menn
Michel Foucauit
nytu frjálsir kynlifs. Hann játar,
aö vissulega höföu bönnin mikla
þýöingu. En menn veröi aö gera
sér grein fyrir þvi, aö bann hefur
tvöfalda merkingu. Bann viö aö
njóta einhvers er um leiö hvati á
aö menn geri þaö. Menn mega
ekki, segir þessi sérstæöi hug-
myndaskoöari, einblina á þaö, aö
valdboö, áhrifavald,séeinungis til
i neikvæöum skilningi. Þau eru
einnig til sem örvun, sem hvati á
þekkingu.
Hér viröist semsagt bryddaö
upp á gömlum og góöum þver-
stæöum: forboöinn ávöxtur er
sætur, gnægöir af einhverjum
gæöum magna hinsvegar meö
mönnum leiöa sáran. Kannski
var Hannes Hafstein einhvers-
staöar á svipuöum slóöum þegar
hann orti:
Feguröin hrifur hugann meira,
ef hjúpuö er...
áb tók saman.