Þjóðviljinn - 13.02.1977, Side 9

Sunnudagur 13. febrúar 1977 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA — 9
Madrld 26. janúar: „Stjórnin getur veriö ániegO meO jarOarförina, einnig stjórnarandataOan”.
Pepsi
er okkar
drykkur!
PEPSI'COLA
Guðbergur Bergsson
ALLT í RÖÐ
OG REGLU
Madrid hefur veriö frá þvi á
sunnudag dauðhrædd við að hún
færi út af laginu, sem hún hefur
sungið siðan Franco komst til
valda, og hún hefur sungiö á eftir
að hann dó, lagið um rósemi og
stillingu.
Astæðan fyrir ókyrrð borgar-
búa stafaðiaf skyndiárás „hams-
lausra einstaklinga” á hópa
námsfólks, sem kröföust náöunar
fanga, og skrifstofur lögfræðinga,
ráðgjafa verkafólks. Sjö hafa
verið myrtir, þar af fimm lög-
fræðingar, og þrir liggja fyrir
dauöanum. Meðal þeirra kven-
lögfræðingur, sem missti eigin-
manninn i morðárásinni, en áöur
haföi unnusti hennar verið myrt-
ur, árið 1969. Ætlun árásarmann-
anna var að myrða á einni nóttu
flesta lögfræöinga hinnar ný-
vöknuöu frjálsu verkalýöshreyf-
ingar meö þvi að boða þá meö
fölskum skeytum á kvöldfundi.
Aætlunin mistókst nema á einni
lögfræðiskrifstofu. Morðin hafa
vakið reiöi og skelfingu borgar-
búa.
En lögreglan og stjórnin hefðu
sjálfsagt ekkert gert i málinu,
hefði ekki svo illa viljaö til, að
annar stúdentinn, sem skotinn
var niöur, átti bróður i
herlögreglunni, og herlögreglan
er alls ekki trygg stjórninni, svo
að eitthvað varð að gera. Niður-
staðan var sú, að stjórnin lét
handtaka nokkra útlendinga, sem
hún ákærir fyrir morö og ætlar aö
reka úr landi. 1 dýröarrikjum
einræðisins kemur allt ólán frá
útlöndum, en sjálf þjóöin er
heilbrigð og góö. Franco gaf
þjóðinni þetta heilbrigðisvottorö
að unnum sigri i krossferðinni
gegn kommúnistum. Vottoröið er
enn i gildi, og einungis jákvæö
gagnrýni er leyfö, til að ýta undir
sprengjuhelda bjartsýni, sem
falsar söguna og færir sérhverj-
um þegni þjóðfélagsins einslags
lukkustein i vasann, sem hann
getur lamið hausnum við i hvert
sinn, sem hann sér hlutina i réttu
ljósi. Annars er Spánn nógu grýtt
land til þess að hver landsmaður
gæti lamiö hausnum við hundraö
steina og horft siöan bjartsýnn til
framtiöarinnar.
I dag voru lik borgarinnar graf-
in, fyrir rúmum klukkutima, og
allt er komiö aftur i röö og reglu,
að minnsta kosti á yfirborðinu.
Stjórnin getur verið ánægö meö
jarðarförina, einnig stjórnarand-
staðan. Jaröarförinfór þokkalega
fram. Þúsundir manna. fylgdu
kistunum frá Dómshöllinni niður
breiðgötuna La Castillana að
Cibelestorginu, og einhver
slæðingur af fólki fór alla leið út i
kirkjugarð. Það var einkum ungt
fólk og gönguglatt, sem hvorki
„löggæslumenn flokksins” né
íögregla stjórnarinnar gat
stöövað.
Engin leið er aö giska á fjölda
fólksins, aö minnsta kosti er ég
ekki þeirri gáfu gæddur.
Spánverjar eru allir einn og
sextiu eða sextiu og fimm á hæð
og svarthærðir. Lögreglan segir
sjálfsagt, að þetta haíi verið um
hundraö þúsund,vinstrisinnar ein
miljón, en sannleikurinn mun
liggja nærri hálfri. Þarna var öll
stjórnarandstaöan meö Santiago
Carrillo, formann Kommúnista-
flokks Spánar i broddi fylkingar,
fulltrúar Sósialistaflokksins, leif-
amar af andlegri yfirstétt hins
fallna fyrrverandi lýöveldis,
alþýöa og verkamenn, og
þúsundir lögregluþjóna, bæöi
riðandi og i éppum, gráir fyrir
jámum með skildi, vélbyssur og
táragas.
Borgin hefur veriö i eins konar
herkvi frá þvi i gær. Stjómin lét
senda eftir varaliöi til helstu
borga landsins. Herinn var til
reiöu. Undanfarna daga hefur
varla sést hræða á götunum. 1
gær var næstum engin umferð.
Þessi mikla auön opnaði augun
fyrir, hvað Madrid er hræöilega
skitug. Drykkjumenn og
aumingjar leituöu hælis i göngum
neðanjarðarbrautarinnar, þótt
slikt fólk sé ekki til samkvæmt
opinberri skoðun og rikjandi
bjartsýni, sem minnir mig á
kjörorð portúgalskra kommún-
ista, sem hljóðar svo: Við vinnum
hvern ósigurinn af öðrum uns al-
gerum lokasigri er náð! (Ýmsir
halda þessa dlalektik bjartsýn-
innar vera runna undan rifjum
Stalins, og bera litinn vott um
rökrétta hugsun hins visindalega
sósialisma efnishyggjunnar.) En
hvað um það, óþokkalýðurinn
argaði að fólki, sem leiö um likt
og skuggar, skelfingu lostiö og
þögult i undirgöngunum nálægt
Spánarbanka.
1 morgun var borgin eins og
bústaður dauöra. Borgararnir
höfðu leitað upp i fjöll til
skiöasvæöanna. Það er þeirra
siður, að yfirgefa borgina, þegar
eitthvað er i vændum, sem þeir
vilja að lögreglan sópi frá dyrum
þeirra. Næstum ekkert fólk fór
um göturnar, næstum engin um-
ferð. Þyrlur lögreglurnar svifu
yfir þessum grafreit, eins og
alsjáandi auga guðs i drullugum
blámanum. Lögreglan stóð
hvarvetna vörö og otaöi að manni
byssunum, og ef maður leit upp af
tánum, horfði maöur inn i augna-
tóftir eilifðar hlaupanna. Stór
hluti verkamanna hafði fariö i
verkfall. Um leið og verksmiöj-
urnar stöðvuöust og umferöin,þá
minnkaði mengunin og hálfheiður
himinn sást. Madrid á sitt ,,iön-
aðarbelti”. Það er allt I kringum
borgina, sem er stundum llkt viö
starfsama og holduga frú, að þvi
komna að sprengja utan af sér
fötin. Frú þessi hlýtur að leysa
mikinn og fúlan vind við átökin,
þegar hún er að fæða i heiminn
þvottavélar og hreinlætistæki, þvi
að hið algera frelsi auðmagnsins
leiöir til gegndarlausrar meng-
unar. En þaö framleiðir jafn-
framt óteljandi tegundir af
þvottaefnum og skapar frjálst
val! Kapitalisminn, afkvæmi
kristninnar og fylgifiskur kirkj-
unnar, hefur orðið þess valdandi
aö krafa trúarsiöferðis okkar
um val milli góðs og ills beinist nú
einkum að þvottaefninu. Maöur-
inn missir að minnsta kosti ekki
dómgreindina meðan hann getur
valið á milli hundrað tegunda af
sótthreinsandi sápuefni! En
verksmiöjueigendur Spánar
þurfa ekkert að hugsa um að láta
siur I reykháfa sina, hollusta af
peningalykt streymir út I and-
rúmsloftiö.
Byltingarsinnaöir smáflokkar
til vinstri við sósialista og
kommúnista höfðu hvatt til alls-
herjarverkfalls og mótmælaaö-
gerða i dag og sprautaö á hús-
veggi spakmæli sin. En rlkis-
stjórnin minntist þá frægra orða
Carrillos á leynilega blaða-
mannafundinum I desember
(sem leiddi til fangelsunar hans
og frelsunar, samkvæmt leyni-
legu samkomulagi og áætlun:
starfsmenn flokksins höfðu llmt
upp spjöld með kröfu um, að hon-
um yrði sleppt, áður en hann var
handtekinn: dæmi um of mikla
skipulagningu flokksins), þegar
hann sagði: An Kommúnista-
flokks Spánar getið þið (rlkis-
stjórnin) aldrei haldið verkafólki
i skefjum.
Það virðist nú vera helsta
keppikefli og hlutverk
evrókommúnismans og verka-
lýösforustunnar að halda verka-
fólki i skef jum innan „skynsam-
legra marka”. Einungis vinstri
smáflokkar ætla verkalýðnum
annaö hlutverk en það, að halda
sig innan skynsamlegra marka,
eins og fé I stiu, sem framleiðir
markaðshæfa ull. Flokksbrot
þessi eru venjulega kölluð af
þeim vitru „órólegar deildir”.
Nafngiftin bar vott um visst
umburöarlyndi og volgan hug,
eins og þegar eldri maður minnist
æsku sinnar, en róttækni er engu
aðsiöur ákveðin tegund af vitfirr-
ingu.þótt húnhafiekki enn breyst
I geöveiki, sem krefst spenni-
treyju og þess, að vera læst inni á
kleppi. Garrillo hefur oft veriö
inntur eftir skýringu á vinstri-
klikkun vissra „stjórnlausra
hópa”, en hann hefur ævinlega
vikið sér undan svari með þvi aö
segja, að jafnvel Berlinguer,
formaöur Kommúnistaflokks
Italiu, geti ekki gefið neina skýr-
ingu á fyrirbrigöinu.
Spænska stjórnin hefur hlustab
vandlega á yfirlýsingar hinna
ýmsu áður útlægu stjórnmálafor-
ingja, sem eru ósparir á að taka á
móti blaðamönnum og lýsa þvi
yfir, aö Marx hafi verið gyðingur
eins og Ésú, báðir hafi viljað
mannkyninu vel, annar hafi
viljað skapa himnariki á jörð, en
hinn sæluriki á himnum, þess
vegna stefni kristnir menn og
kommúnistar i raun og veru að
þvi sama, þó á tveimur pólum, og
hægt sé að sameina kommún-
isma, kristna trú, efnishyggju,
Carillo: hver skilur „vinstriklikkun stjórnlausra hópa”
draugatrú, andatrú og vísinda-
hyggju. Og nálgast þeir þá oft Is-
lenska hugsun og Þórberg
Þórðarson. Leiðtogarnir hafa
meira að segja lýst þvi yfir ber-
um orðum, aö kommúnisminn i
Rússlandi hafi brugðist á sama
hátt og kristnin i höndum kirkj-
unnar, eina lausnin sé þvi endur-
vakning og evrókommúnismi,
einslags siðvæðing!
1 gærkvöldi hafði rikisstjórnin
samband við stjórnarandstööuna,
um leið og hún sendi her þvotta-
manna til að þvo með góðum
þvottalegi hvatningarorö ,,ó-
rólegu deildanna” af veggjum
húsa og neöanjaröarbrautarinnar
(málningarverksmiðjurnar fram
leiða bæði málninguna og
löginn), og skömmu siðar birtu
allir fjölmiölar landsins tilkynn-
ingu stjórnar og stjórnarandstöðu
um, að sæst hafi verib á sorgar-
hátið, sem fordæmir allar öfgar
enkallar á þjóðareiningu og still-
ingu. Spænsku þjóðinni eru öfgar
hrein andstyggð. Sameiginlega
tilkynningin hljómaði eins og
háðsyrði úr höföi strúts með höf-
uðiö i sandi, þvi ef nokkur þjóö er
öfgafull, þá er það hin ruglaða
spænska þjób.
En ákallið leiddi til þess, að lik
hinna myrtu voru borin um
göturnar á viröulegan hátt undir
lögregluvernd og „löggæslu
kommúnistaflokksins”. Flokkur-
inn (sem er reyndar bannaður!)
hefur komið sér upp eigin „lög-
reglu”, sem myndaði keðju, likt
og skátar við varðeld eða
skiðafólk I svissneskum fjalla-
kofa við jóðl og söng, og varnarlið
þetta var látið standa milli
likfylgdar og almennings.
Þrefaldar smákeðjur voru siðan
utan um leiðtogana, lifveröir
þeirra. Lögregla stjórnarinnar
horföi á.og hæðnis- og hatursfullt
glott lék um varir margra, likt og
lögreglumönnunum þætti sér
vera misboðiö með þessari
óeinkennisklæddu lögreglu hins
„bannaða” flokks, og hugsuðu
þessari gervilögreglu gott til
glóðarinnar seinna.
Þegar likfylgdinkom á Cibeles-
torgið hóf fólkið hróp og heimtaði
réttlæti og hrakyrti lögregluna.
Allt ætlaðiað fara i handaskol hjá
löggæslu flokksins. Hin eina
sanna lögregla fór nú að hlaba
vopnin, hestarnir frýsuðu, lög-
reglustjórarnir bitu á jaxlinn,
þyrlurnar námu staðar i loftinu,
Framhald á bls. 22