Þjóðviljinn - 12.02.1978, Side 9

Sunnudagur 12. febrúar 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
ganprange ROHbas r
X úfJ íi
Sjúkrahúsið á Selfossi
Skurðstofuhjúkrunarfræðing og
hjúkrunarfræðinga vantar nú þegar eða 1.
mars og eftir samkomulagi að sjúkrahús-
inu á Selfossi.
Um er að ræða fullt starf eða hluta úr
starfi. Upplýsingar veittar hjá hjúkrunar-
forstjóra i sima 99-1300.
Sjúkrahússtjórn.
|fl Tilkynning tfl
söluskattsgreiðenda
Athygli söluskattsgreiðenda skal vakin á
þvi, að gjalddagi söluskatts fyrir janúar-
mánuð er 15. febrúar. Ber þá að skila
skattinum til innheimtumanna rikissjóðs
ásamt söluskattsskýrslu i þririti.
Fjármáiaráðuneytið
1«. febrúar 1978
Auglýsið í
Þjóðyiljanum
Kaffiboð fyrir
Iðjufélaga 65 ára
og eldri
Verður haldið á Hótel Loftleiðum —
Vikingasal, sunnudaginn 26. febrúar n.k.
kl. 15. Miðar verða afhentir á skrifstof-
unni.
Stjórn Iðju.
Hinn sögulegi fundur vinstriflokkanna hefst I september; á dagskrá var hin sameiginlega stefnuskrá og
túlkun hennar.
Upplag takmarkað við aðeins 500 bronspeninga
200 silfur -----
25 gull -------
PÖNTUNUM VEITT MÓTTAKA HJÁ SÖLUDEILD REYKJAVÍKUR-
SKÁKMÓTSINS AÐ HÓTEL LOFTLEIÐUM OG HJÁ SAMVINNU-
BANKANUM, BANKASTRÆTI 7 (hjá gjaldkerum).
Pöntunarseðilt; □ greiðsla fylgir kr____________
□ óskast sent I póstkröfu
Nafn_________________________________________ □ brons kr. 6500
Heimili______________________________________ □ silfur - 12500
Staður_________________________sími__________ □ gull — breytil.
Skáksamband Islands, Pósthólf 674, Reykjavík
geta gagnrýnendur ykkar ekki
sagt sem svo: með kröfum sinum
eru kommúnistar að slá vinstri-
stjórn endanlega á frest? Er það
ekki alltaf áhætta hvort sem er,
að eiga samstarf við þá sem eru
til hægri viðmannsjálfan um leið
ogmenn vita, að án samstarfs við
sósialista munu engar meirháttar
breytingar geta farið af stað yfir
höfuð?
— t fyrsta lagi teljum við nauð-
synlegt vegna þeirrar þróunar
sem ég rakti áðan, að styrkja
stöðu kommúnista innan vinstri-
hreyfingar. Samstarf vinstri-
flokkanna hefur til þessafyrst og
fremstkomið sósialistum að haldi
en kommúnistar stóðu i stað eða
bættu litlu við sig. Þetta getur i
kosningabandalagi orðið til þess,
að miög viða sé sameiginlegur
framDjóðandi sósialista og
vinstriradikala eftir fyrri umferð
litið eitt ofar en kommúnistinn,
sem þá verður að draga sig til
baka fyrir seinni umferð — á end-
anum verður þingstyrkur
kommúnista allmiklu minni en
fylgi þeirra.
Siðan deilur vinstriflokkanna
hófust hefur kommúnistaflokkn-
um reyndar tekist að bæta stöðu
sina. t skoðanakönnunum hefur
hann 21% fylgis, en hafði 18% i
fyrra. Enn betur hefur honum
gengið að fá nýtt fólk i fbkkinn —
meðlimir eru nú komnir yfir 600
þúsund, en það er i fyrsta sinn
siðan í eftirstriðsvimunni 1947 að
það gerist. Þetta þýðir, að aldrei
hefur stærri hluti af hinu róttæk-
ara fólki verið virkur i starfi með
okkur.
Hvað getur
Mitterand gert?
Með þvi að hleypa hita i póli-
tiskar kappræður vinstrisinna
skapast lika aukinn þrýstingur
gegn hægriþróun meðal sósialista
sjálfra. Vinstriarmurinn,
CERES, er það sterkur, að það er
ekki raunsætt fyrir flokksforyst-
una að reyna að útiloka hana frá
ábyrgð innan flokks eða rikis-
stjórnar. Og CERES myndi ekki
leyfa Mitterrand að taka upp
neina „protúgalska” linu i anda
Soaresar; fremur myndi sá arm-
ur kljúfa sósialistaflokkinn.
Ég held að i raun og veru vilji
franski kommúnistaflokkurinn
taka við völdum I vinstristjórn.
Hvorki hann né CERES mundu
fallast á að styðja minnihluta-
stjórn sósialista — við teljum að
það fyrirbæri mundi fljótlega úr-
kynjast á portúgalska visu. Og á
hinn bóginn tel ég ekki mögulegt
fyrir Mitterrand að stjórna með
aðstoð hægriflokka i náinni fram-
tið. Hann gæti það ekki. Hann
þarf á stuðningi kommúnista að
halda. Og hann hefur þann metn-
að, að hann mun ekki hafna völd-
um ef þau eru innan seilingar.
— Getum við orðað það sem
svo: að ef skoðanakannanir eru
réttar, og vinstriflokkunum tekst
þrátt fyrir allar sviptingar að ná
meirihluta á þ'ingi, þá sé Mitter-
rand „dæmdur” tilbandalags við
kommúnista i vinstristjórn?
— Já... — ef að valdajafnvægi á
vinstri armi og aukið frumkvæöi
og þrýstingur af hálfu alþýðu
getur beint sósialistum okkar af
braut stéttasamvinnu.
—áb.

fulltrúar CERES útilokaðir frá
miðstjórn sósialista, enda þótt
þeir réðu um 25% jjingfulltrúa.
Við þessi innanflokksmál bæt-
ist svo það, að þeir flokkar
alþjóðasambands sósialdemó-
krata sem lengst eru til hægri,
hafa mjög lagst á Mitterand og
reynt að sveigja hann frá rót-
tækni og vinstrasamstarfi. Það
eru einkum foringjar vestur-
þýskra sósialdemókrata sem
hafa mest haft sig í frammi i
þeim efnum.
A5 friða borgarana
— En má lita svo á, að undan-
hald sósialista i þjóðnýtingar-
málum megi tengja viðleitni
þeirra til að sefa a.m.k. hluta
borgarastéttarinnar? Ég á við
það, að þeir sem „eiga Frakk-
land” eru þegar byrjaöir efna-
koma auðhringunum áð gagni —
þeir telja að við þurfum að ýta
við efnahagslifinu með aukningu
kaupmáttar og til þess þurfum
við þær breytingar sem ég áðan
minntist á og þar með hækkun
láglauna og þjóðnýtingar.
Venjulega eru það ekki alltof
margar þúsundir Frakka sem
taka virkan þátt i stjórnmálabar-
áttu og ákvörðunum. Nema þá
við sérstakar aðstæður eins og
1968 þegar miljónir manna voru
komnar i hita leiksins. Og það er
áhugi þessarra miljóna sem er
höfuðnauðsyn vinstristjórnar,
fjöldastuðningur til að fylgja eftir
stefnu hennar. Við þurfum að
endurskapa 1968 — en að þessu
sinni þannig að fjöldaþátttökunni
fylgi pólitisk áætlun. Ef okkur
tekst þetta ekki, þá missum við
mjög fljótlega stjórnartauma úr
okkar höndum — hvernig sem við
annars stæðum okkur i efnahags-
málum.
Verkamenn i Lorraine krefjast þjóönýtingar málmbræðslu; meirihlut-
inn taldi þjóðnýtingarnar nauðsyn.
hagslega skemmdastarfsemi
gegn hugsanlegum vinstrimeiri-
hluta með þvi að flytja peninga
sina úr landi.
— Hér er komið að merkilegu
máli: hvað er mögulegt og hvað
ekki.
Skoðanakannanir frá þvi i
fyrrahaust bentu einmitt til þess,
að meirihluti Frakka, ekki stór að
visu, en meirihluti samt, væri
samþykkur þjóðnýtingunum,
teldi þær óumflýjanlegar. Undan-
hald sósialista er þvi ekki tengt
ótta við almenningsálitið heldur
ótta við „eigendur Frakklands”.
Að þvi er varðar efnahagslega
skemmdastarfsemi, þá efast ég
um að vinstristjórn fái ráðið við
t.d. fjárflótta, með þvi að reyna
að „sefa” borgarastéttina. Þaðer
hægt að setja einhverjar skorður
við honum, en við fáum i þeim
efnum engan stuðning, hvorki frá
alþjóðlegum hringum eða frönsku
stórauðvaldi — það eralveg ljóst.
Það sem skiptir mestu fyrir okk-
ur er að tryggja okkur virkan
stuðning alþýðu og halda honum.
Það væri ver af stað farið en
heima setið ef að alþýða manna
uppgötvaði eftir tiltölulega stutt-
an tima, að vinstristjórn hefði
engu breytt sem máli skiptir —
,þvi myndu fylgja gifurleg von-
brigði.
Stuðningur f jöldans
Þvi viljum við sem skýrastar
linur um þær breytingar sem
geraskal. Við viljum ekki lenda i
þvi að „stjórna kreppu”, og við
höfnum valkosti „hertrar mittis-
ólar”. Hagfræðingar okkar telja,
að niðurskurðarleiðir við efna-
hagsvanda Frakka mundu aðeins
Viljum ekki vera
„öryggisventill”
Siðan 1958 hefur blökk hægri-
afla stjórnað Frakklandi. Það er
augljóst að hin rikjandi stétt er
mjög dösuð orðin, og hún þyrfti,
sins eigins kerfis vegna, að geta
boðiðupp á einhvern „möguleika
til vinstri” sem væri einskonar
öryggisventill í kerfinu, létti á
þeim félagslega þrýstingi og
spennu sem upp hleðst. 1 öðrum
löndum hefur — einkum eftir að
efnahagskreppa gekk i garð,
verið skipt um pólitiska forystu
— annaðhvort til hægri eða vinstri
— nema þá á Italiu. Okkar póli-
tiska kerfi hefur áfram verið
„lokað” með hættulegum afleið-
ingum fyrir það sjálft.
En það er lika augljóst, að
hægriöflin vilja geta haft hemil á
þessum „valkosti”, sem áðan var
nefndur. Og maður verður var
við, að borgararnir telja, að Só-
sialistaflokkurinn hafi einskonar
innbyggða tilhneigingu til að
finna sér stað innan þessa kerfis,
hvort sem sósialistar gera sér
grein fyrir þvi eða ekki.
Kosningalöggjöfin og flokkaskip-
an er hinsvegar þannig, að só-
slalistar þurfa á kommúnistum
að halda. Og við viljum ekki láta
nota okkur til þess að skapa þeim
stöðu, sem þeir siðan færu með að
geðþótta. Þessvegna spyrjum við
um skýrar skuldbindingar. Við
viljum ekki vekja tálvonir fólks
með vinstristjórnsem siðan gæti
ekki staðið við neitt.
Staða
kommúnista nú
— Gott og vel; það er lofsvert
að reyna að hafa allt á hreinu. En