Þjóðviljinn - 10.11.1979, Blaðsíða 10

10 SIÐA — ÞJÖÐVILJINN Laugardagur 10. nóvember 1979
Nordurland
vestra
Laugardagur 10. nóvember
1979.
Umsjón Guöjón Friðriksson
V iör eisnar árin
víti til varnadar
Viðtal við Þórð
Skúlason,
sveitarstjóra á
Hvammstanga,
3. mann á lista
Alþýðubandalags
ins í Norður-
landskjördœmi
vestra
Þórður Skúlason, þriðji
maður á framboðslista Al-
þýðubandalagsins í
Norðurlandskjördæmi
vestra, er fæddur árið 1943
og hef ur verið sveitarstjóri
á Hvammstanga síðan 1973
en sá tími hefur einmitt
verið mesti uppgangstím-
inn í sögu kauptúnsins. Við
hittum Þórð að máli á
skrifstofu hreppsins í
félagsheimilinu og rædd-
um við hann um horfur í
alþingiskosningunum í
byrjun desember.'
Man tímana tvenna
— Hver er ástæöan fyrir því að
þú tekur nú sæti á framboöslista
Alþýöubandalagsins?
— Miðað viö þær aöstæöur sem
upp hafa komiö siöustu vikur, og
á ég þar viö þau öfl sem náö hafa
saman um stjórn landsins, var
þaö ekki erfið ákvöröun fyrir mig
þegar leitaö var til mín um aö ég
tæki sæti á listanum. Eg man svo
sannarlega timana tvenna i sam-
bandi viö atvinnulif á Hvamms-
tanga og reyndar I kjördæminu I
heild. Annars vegar er þaö ára-
tugurinn milli 1960 og 1970 þegar
atvinnuleysi var landlægt og þétt-
býlisstaöir hér noröan lands
stóöu I stað eða þá hreinlega
fækkaöi fbúum á þessum stööum.
Húseignir féllu i veröi, fólk flutti á
brott og viöburöur var ef nýtt hús
var byggt.
Þróunin snerist við 1971
— Þú átt viö aö „viöreisnarár-
in” séu viti til varnaðar?
— Já, ég á viö þaö. A vinstri
stjórnar árunum 1971-1974 varö
hins vegar gjörbreyting til
batnaðar um allt land og ekki sist
á þéttbýlisstöðum i Noröurlands-
kjördæmi vestra. Þróunin snerist
þá viö vegna þess aö tekin var
upp markviss byggöastefna.
Framkvæmdastofnun rikisins og
Byggöasjóöur voru þá sett á
laggirnar sem veittu fjármagni út
til landsbyggðarinnar. Á þeim ár-
um varö hugarfarsbreyting
meöal þjóöarinnar og viöhorf til
búsetu úti á landi gjörbreyttist.
Ég vil Hka minna á aö Fram-
kvæmdastofnun og Byggöasjóði
var komiö á I fullkominni óþökk
Sjálfstæöisflokksins. Þeir töluðu
um kommissaraveldi. Þegar svo
Sjálfstæöismenn komust I
stjórnaraöstöðu 1974 treystust
þeir ekki til aö leggja hana niöur
þó aö þeir heföu barist á móti
henni á sinum tima.
Sveitarfélög gerð fjár-
hagslega sjálfstæð
— Geturöu bent á einhver bein
dæmi til stuönings máli þinu?
— A vinstri stjórnarárunum
1971-1974 voru sveitarfélögin gerö
fjárhagslega sjálfstæöári þannig
aö þau heföu úr meiru aö spila og
ýmis konar þjónusta úti á landi
var stórbætt. Eg gæti t.d. minnt á
lög um byggingu heilsugæslu-
stööva, leiguibúöa, þátttöku rikis-
ins i rekstri dagvistunarstofnana,
tannlæknaþjónusta barna var sett
inn I tryggingakerfiö og margt
fleira. A stjórnartimabili Fram-
sóknarflokks og Sjálfstæöisflokks
1974-1978 var svo sveitarfélögum
aftur gert erfiöara fyrir. Þá var
bætt á þau verkefnum án þess aö
tekjustofnar kæmu á móti. Ég
nefni t.d. rekstur dagvistunar-
stofnana og viöhald skólahús-
næöis.
Ljóst var að stjórnin yrði
ekki langlif
— En hvaö þá um siöustu
vinstri stjórn?
— Margir bundu miklar vonir
viö þá stjórnarmyndun en þó
verða menn aö gera sér ljóst aö sú
stjórn var fyrst og fremst mynd-
uö til aö leysa tvö brýn verkefni.
Annars vegar til aö koma at-
vinnuvegunum af staö og hins
vegar aö koma á friöi á vinnu-
markaönum. Raunverulega var
þó ljóst i upphafi aö stjórnin yröi
ekki langllf þvi aö hluti Alþýöu-
flokksins rak miklu haröari
stjórnarandstööu en nokkurn
tima Sjálfstæöisflokkurinn. I
þessu stjórnarsamstarfi kom Al-
þýöubandalagiö þvi til leiöar aö
kaupmáttur var allvel tryggöur
þrátt fyrir hatrammar aögeröir
samstarfsflokkanna til aö rýra
hann. Þeir reyndu aö knýja fram
lækkun kaupmáttar 1 þvi skyni aö
minnka veröbólgu þó aö þaö heföi
verið reynt á timum helminga-
skiptastjórnarinnar 1974-1978 án
þess aö bera nokkurn árangur.
Ráðherrar Alþýðubanda-
lagsins
— Þú ert þá ánægöur meö störf
ráöherra Alþýöubandalagsins I
siöustu vinstri stjórn?
— Já, ég er þaö, bæöi i þeirri
siöustu og eins I stjórninni 1971-
1974. Ég held að fólk geri sér al-
mennt ljóst aö aögeröir eins og
stytting vinnuviku i fyrri vinstri
stjórn og aö næturvinna hefjist
eftir kl. 5 á föstud., aö dæmi
séu nefnd, geta ekki gerst nema
Alþýöubandalagiö sé með I
stjórn. Þaö sem maöur sér helst
eftir þegar stjórnin fór frá nú I
haust voru mál sem Alþýöu-
bandalagsráöherrarnir voru aö
vinna aö til hagsbóta fyrir fólkiö I
landinu. Nefni ég þar t.d. sam-
eiginlegt orkuöflunarfyrirtæki
fyrir allt landiö sem heföi leiörétt
þaö gifurlega misrétti sem á sér
staö i verölagningu á rafmagni
eftir þvi hvar menn búa.
Maður er lika uggandi um þaö
hvernig fer meö frumvarp um
mótun iönaöarstefnu sem búiö
var aö semja f ráöherratlð Hjör-
leifs Guttormssonar. Meö vax-
andi fólksfjölda t.d. hér á
Hvammstanga er nauösynlegt aö
skapa fleiri atvinnutækifæri i iön-
aöi. Mér er kunnugt um þaö aö
fyrrverandi iönaöarráöherra
hafði áform uppi um aö ráöa sér-
stakan iönaöarráöunaut fyrir
Noröurland i tengslum við
Fjóröungssamband Norölend-
inga. Hann átti aö vera ráöleggj-
andi og skipuleggjandi aöili um
iönaðaruppbyggingu hér nyröra.
Hluti af jöfnunargjaldi á innflutt-
ar iönaöarvörur átti aö nota til aö
borga laun þessa manns en viö
framlagningu fjárlagafrum-
varps, sem fjármálaráöherra
Búum má ekki fækka
— segir Þórarinn Magnússon
á Frostastöðum, 4. maður
á jramboðslista Alþýðubandalagsins
á Norðurlandi vestra
Þórarinn Magnússon: Ég aöhyllist grænan sósialisma og er þess vegna
I framboöi fyrir Alþýöubandaiagiö.
Alþýðubandalagið stend-
ur næst hugmyndum
mínum og lífsskoðun og
þess vegna hef ég ákveðið
að styðja það. Ef við tölum
í slagorðastíl þá aðhyllist
ég grænan sósíalisma,
sagði Þórarinn Magnússon
búfræðingur og bóndi á
Frostastöðum í Skagafirði
i samtali en hann skipar
f jórða sæti á lista Alþýðu-
bandalagsins i Norður-
landskjördæmi vestra.
— Um hvaö telur þú aö
kosningarnar muni snúast fyrst
og fremst núna?
— Ég óttast aö þær snúist fyrst
og fremst um efnahagsmál eins
og kosningar hér gera yfirleitt.
En viö i Alþýöubandalaginu
munum reyna að láta þær snúast
um töluvert meira og vil ég þar
sérstaklega nefna byggöamál og
sjálfstæöismál, svo sem hermálin
og ótal félagsleg mál. Ég álit aö
féiagsmálaráöuneytið, land-
búnaöarráöuneytiö og mennta-
málaráöuneytiö, svo aö dæmi séu
tekin séu siöur en svo minna
mikilvæg en fjármálaráöuneytiö.
Hins vegar má min vegna leggja
niöur utanrikisráöuneytiö.
— Hver eru þau félagsmál sem
þú hefur áhuga á aö kosninga-
baráttan snúist um?
— Þaö er af nógu aö taka en ég
gæti nefnt t.d. samneyslumál eins
og bætt vega- og simakerfi I þessu
kjördæmi og sem bóndi eru mér
orlofsmálin ofarlega I huga, en
þau eru I algjörum ólestri.
— Hver vilt þú aö framtiö
landbúnaöar á tslandi veröi?
— Min skoöun er sú aö menn
eigi frekar aö búa dreift en mjög
þétt og þannig gegni byggðin best
uppeldislegu og menningarlegu
hlutverki fyrir fólkiö I landinu. Ég
er eindregiö andvigur þeirri stór-
búa- og framleiösluaukningar-
pólitik sem rekin hefur veriö. Viö
erv.m á leiöinni meö aö framleiöa
allan mat handa þjóðinni á
örfáum stööum. Bændabýli hafa
farið mjög ört I eyöi aö undan-
förnu. Ég tel aö viö eigum alls
ekki aö stefna i verksmiðjubú-
skap eins og viö höfum fyrir
augum hjá nágrannaþjóöum. Viö
eigum aö setja okkur þaö mark aö
búum fækki ekki.
— Hvernig er hægt að sporna
viö þessari þróun?
— Verötryggö lán og vextir eru
nú aö drepa niöur þá bændur sem
byrjað hafa aö byggja upp á
jöröum sinum eftir að oliuverös-
hækkanirnar komu til sögunnar.
Ég tel aö þeir bændur sem voru
búnir aö þessu fyrir þann tima og
fengu sitt nánast ókeypis eigi aö
bera þyngstu byröarnar meö til-
tölulega meiri skattlagningu á þá.
Þetta gæti komiö I veg fyrir aö
hinir fyrrnefndu gæfust upp.
— Hvað viltu segja um kosn-
ingarnar i desember?
— Ég hvet fólk eindregiö til aö
kjósa Alþýðubandalagiö. —GFr
landsbyggðinni ef þeir .halda
áfram um stjórnvölinn eftir
kosningar.” (Ljósm.: GGr.)
Framsóknarflokks bar einn fram,
fór allt þetta jöfnunargjald i al-
menn rekstrargjöld rlkisins en
ekki til framþróunar iönaöarins
eins og ráö haföi veriö gert fyrir
er gjaldiö var lagt á.
Einnig er ég mjög hræddur um
að fyrirhugaöar framkvæmdir I
samgöngumálum veröi dregnar
til baka ef kreppustefna Sjálf-
stæðisflokksins fær byr i komandi
kosningum. Hér standa t.d. til
hafnarframkvæmdir og einnig er
búiö aö mæla fyrir flugvelli i ná-
grenninu og stór áform voru uppi
i sambandi viö uppbyggingu
vegakerfis og simakerfis.
Ég óttast aö sá samdráttur sem
gömlu viöreisnarflokkarnir boöa
muni fyrst og fremst bitna á
landsbyggöinni ef þeir halda
áfram um stjórnvölinn eftir kosn-
ingar.
Aðeins vantaði fáein at-
kvæði til að Hannes yrði
landskjörinn
— Ég hef heyrt aö V-Húnvetn-
ingar séu óánægöir meö aö eiga
engan fulltrúa á þingi. Hvaö er
hæft I þvl?
— Þaö er rétt. Þeir hafa verið
óánægöir meö sinn hlut viö upp-
stillingu flokkanna en eins og
þegar hefur komiö fram tel ég aö
ástandiö hér I kjördæminu hafi
verið einna verst á áratugnum
1960-1970 og þaö var einmitt sá
timi sem V-Húnvetningar áttu
sinn þingmann sem örugglega
var dugandi fyrir sina heima-
byggö þó aö ekki hafi dugað til.
Ég álit nefnilega aö uppbygging
hvers staöar eigi sér fyrst og
fremst staö fyrir forgöngu og
frumkvæöi heimamanna sjálfra
og afstööu stjórnvalda til lands-
byggÓarinnar fremur en hvort
viökomandi staður eigi fulltrúa á
þingi. A árunum 1960-1970 var
einmitt fjandsamlegt rikisvald og
þaö vóg þyngra en aö eiga al-
þingismann. Ef fólk hins vegar á
annað borö leggur mikiö upp úr
þvi aö eiga menn á þingi þá vil ég
taka fram aö I þessum kosningum
eiga V-Húnvetningar kost á að
eignast 2 varamenn á Alþingi.
Þaö er ljóst aö 3. maöur á lista
Framsóknarflokksins, Ingólfur
Guönason sparisjóösstjóri, er i
öruggu varamannssæti og ef
Hannes Baldvinsson, 2. maöur á
lista Alþýöubandalagsins, nær
kjöri sem landskjörinn þingmaö-
ur en aöeins vantaöi fáein at-
kvæöi upp á siöast, þá kem ég til
meö aö veröa varamaöur Ragn-
ars Arnalds á þingi. Þaö vegur
þvi þungt á metunum aö V-Hún-
vetningar átti sig á þessari staö-
reynd.
— Hvernig leggjast
kosningarnar I þig?
— Miöaö viö þaö sem ég hef hér
áöur sagt tel ég aö Alþýöubanda-
lagiö standi sterkt að vigi og geng
bjartsýnn til kosninga.
— GFr