Þjóðviljinn - 22.11.1980, Blaðsíða 20

20 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 22. og 23. nóvember 1980
Dauöi beið þeirra sem uppgötvuðu
grafhýsi Tutankhamuns
'l'utankhamun-gröfin i Dal konunganna i Egyptalandi.
„Dauðinn kemur til þeirra sem raska
grafarró faróanna..’.’ Þessa áletrun var að
finna á grafhýsi hins egypska drengkóngs
Tutankhamun i Luxor þegar það var opnað i
febrúar 1923 — i fyrsta sinn i 3000 ár.
ÁLÖG
Carnarvon jarl.
FARAÓANNA
Lifir í mesta lagi
í 2 mánuði
Foringi leiðangursins, sem
fór til að rannsaka hið forna
grafhýsi, var 57 ára gamall
Englendingur sem hét Carnar-
von lávarður. Honum var vel
kunnugt um þau álög sem
fylgdu gröfum faraóa. Hann
vissi t.d. hvað kom fyrir Arthur
Weigall sem seint á 19. öld hafði
flutt kistu með jarðneskum
leifum eins faróanna til Eng-
lands. Einn af félögum hans i
leiðangrinum hafði sagt honum
þá sögu. Weigall var ekki fyrr
kominn með kistuna til Eng-
lands en hann missti annan
handlegginn i sprengingu sem
varð þegar byssan hans sprakk i
loft upp. Skipið sem flutti kist-
una strandaði og húsið, sem hún
var geymd i, brann til grunna.
Ljósmyndari, sem var fenginn
til að mynda hana, skaut sig til
bana og besta vinkona eigand-
ans drukknaði i skipsskaða.
Listi yfir öll slysin og þá óham-
ingju sem fylgdi þessari fornu
kistu fyllir nú heila bók.
Eétt áður en leiðangurinn til
að kanna grafhýsi Tutank-
hamun lagði af stað heyrði
Weigall Carnarvon lávarð tala
léttúðlega um álög faraóanna og
sagði þá þessi varnaöarorð: ,,Ef
hann fer með þessu hugarfari,
lifir hann i mesta lagi i tvo
mánuði,”
Varnaðarorð
En háðsyröi Carnarvons voru
e.t.v. bara kokhreysti þvi að
tveimur mánuðum áður hafði
hann fengið bréf frá Hamon
greifa, vel þekktum dulspek-
ingi. I þvi stóö þessi véfrétt:
„Carnarvon lávarður á ekki að
fara inn i grafhýsið. Ef hann
óhlýðnast er mikil hætta á
ferðum. Hann mun verða
veikur, ekki ná sér, og dauðinn
mun að iokum kalla hann til sin i
Egyptalandi.”
Hinn enski aðalsmaður varð
svo áhyggjufullur út af þessum
spádómsorðum að hann fór tvis-
var sinnum á fund spámanns —
sem i bæði skiptin spáði honum
dularfullum og skyndilegum
dauða.
Skyndilega fóru öll
ljós af Kaíró
Það stóð heima. Ekki voru
liðnir nema tveir mánuðir, eftir
að hann ruddist inn i grafhýsi
Tutankhamuns, þegar hann var
allur. Og ekki nóg með það.
Næstu 6 ár dóu 12 þeirra sem
Múmía Tutankhamuns.
höfðu verið viðstaddir, þegar
grafhvelfingin var opnuð, með
voveifiegum hætti. Og áfram
héldu dauðsföllin sem rakin
voru til álaganna. Einn af þeim,
sem dóu þannig, var Weigal
sem hafði varað Carnarvon við
hræðilegum afleiðingum þess að
opna grafhýsið.
Dauða Carnarvons lávarðar
bar að i april 1923. Hann
vaknaði einn morguninn i rúmi
sinu i hóteli i Kairó og sagðist
liða hræðilega. Þegar sonur
hans kom á vettvang hafði hann
misst meðvitund og um nóttina
dó hann. Dánarorsökin var
rakin til mosquito-bits — sem
var á nákvæmlega sama stað á
likama Carnarvons og sár á
múmiuTutankhamuns konungs.
Sonur Carnarvons lá til hvfld-
ar i næsta herbergi þegar faðir
hans gaf upp öndina. Hann
sagði: „Skyndilega fóru öll ljós
af Kairó. Við kveiktum á kert-
um og báðumst fyrir.”
Stuttu siðar varð annaö
dauðsfall i hótelinu. Bandariski
fornleifafræöingurinn Arthur
Mace, einn af foringjum
leiðangursins, kvartaði um
þreytu og varð svo skyndilega
meðvitundarlaus og dó áður en
læknar svo mikið sem gátu
sjúkdómsgreint hann.
Síðan dó einn
af öðrum
Og siðan dó einn af öðrum.
George Gould, náinn vinur
Carnarvons, hélt þegar til
Egyptalands þegar hann frétti
lát jarlsins. Hann heimsótti
m.a. grafhýsi Tutankhamuns.
Næsta dag var hann kominn
Múmia Tutankhamuns.
með hita og var látinn innan 12
klukkutima. Archibald Reid,
geislaf ræðingurinn sem
gegnumlýsti likama Tutankh-
amuns kvartaði undan þrótt-
leysi. Hann- fór til Englands og
var stuttu siðar liðið lik. Einka-
ritari Carnarvons i leið-
angrinum var Richard Betheli.
Hann fannst dauður i rúmi sinu
og virtist hafa fengið hjarta-
slag. Breski iðnjöfurinn Joel
Wool var einn hinna fyrstu til að
sækja heim grafhýsið. Hann dó
skömmu siðar úr dularfullri
hitasótt. Arið 1930 voru aðeins
tveir af þátttakendum leiðang-
ursins enn á lifi.
Álögin eru enn virk
Alög faraóanna eru enn virk
meira en hálfri öld siðar. Arið
1970 var haft sjónvarpsviðtal við
þann eina sem þá lfiði af
leiðangursmönnum, Richard
Adamson og lýsti hann þá goð-
sögninni um álögin. Hann sagði
sjónvarpshlustendum: „Sjálfur
trúi ég þessari goðsögn alls
ekki”. Þegar Adamson yfirgaf
sjónvarpsstöðina lenti hann i
árekstri við dráttarvél og
kastaðist út úr bilnum á veginn
og munaði aðeins hársbreidd að
hann yrði undir vörubil.
Þetta var i þriðja sinn sem
Adamson, sem hafði verið
öryggisvörður i leiðangri
Carnarvons, talaði i litils-
virðingartón um goðsögn faraó-
anna. 1 fyrsta skipti lést kona
hans innanfárra daga og i annað
skipti lenti sonurhans i flugslysi
og hryggbrotnaði. Meðan
Adamson var aö ná sér eftir
höfuðáverka sem hann fékk i
þriðja skiptið lét hann hafa
þetta eftir sér þar sem hann lá á
spitala: „Hingað til hef ég
neitað að trúa að nokkurt sam-
band væri milli álaganna og það
sem hefur komið fyrir fjöl-
skyldu mina, en nú er eg
byrjaöur að efast.”
Ari siðar voru álög faraóanna
enn að verki en að visu kom
Tutankhamun ekki við sögu i
þaðskiptið. Breski prófessorinn
og Egyptológinn Walter Émery
var að grafa eftir legstað lækna-
guðsins Imhotep við Sakkara
sem er nærri pýramidunum,
Skyndilega kom hann niður á