Þjóðviljinn - 09.07.1983, Síða 12

12 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Helgin 9-10. júlí 1983
Friðarbarátta
kvenna í Greenham
Common
| Það byrjaði semfriðarganga 40 kvenna
\ tœplega 200 km leið frá Cardiff, Wales
j (sem eryfirlýst kjarnorkuvopnalaust
\ svœði) til bandarísku herstöðvarinnar í
1 Greenham Common. Þar áaðkoma
fyrir 96 nýjum stýriflaugum í desember
áþessu ári. Ég varsvo lánsöm að geta
i tekið þátt í umrœðuhópi semfjallaði um
friðarstarf kvenna, sérstaklega í
Greenham Common, á evrópskri
friðarráðstefnu sem haldin var í maís. I.
Hér á eftir verður brugðið upp
nokkrum svipmyndum úrsögu
aðgerðanna þar, að mestu leyti með
orðum kvennanna sjálfra.
40 byrjuðu
Við vorum u.þ.b. 40 sem lögðum af stað
frá Cardiff 26. ágúst 1981, og við tókum
strax eftir því hvað við vorum mislitur hóp-
ur. Og því meira sem við uppgötvuðum
hver um aðra, því dýpri áhrif hafði það á
okkur, t.d. hve mikið margar konur höfðu
þurft að leggja á sig til að geta tekið þátt í
göngunni, koma börnunum fyrir, semja við
atvinnurekandann og/eða makann, eða
Við erum ekkert á förum”
eyða sumarfríinu í gönguna. Bara það, að
uppgötva, að þessi virðulega amma, þessi
hressi barnalæknir, þessi áhyggjufulli nemi,
þessi einstæða fimm barna móðir, allar
höfðu þær slíkar áhyggjur af ógnuninni við
framtíð okkar, að þær svöruðu boði, sem
þó kom ekki frá neinum samtökum en
aðeins frá óþekktum einstaklingi í afskekk-
tri sveit hér á landi. Þetta veitti okkur alveg
ótrúlegan styrk. Þessi styrkur er mjög
mikilvægur, því möguleikar okkar til að
takast á við þessa margræddu „stærstu ógn-
un í sögu mannkyns“ verða þó ekki meiri en
möguleikar okkar þessara aumu einstak-
linga, sem hingað til höfðu þurft að hugsa
um kvöldmatinn og höfðu þegar allt of mik-
ið á könnunni, og enga trú á sjálfum sér né
öðrum konum. (Ann)
Að lifa
Þegar komið var til Greenham Common,
vildu konurnar fá að ræða opinberlega við
fulltrúa varnarmálaráðuneytisins um eld-
flaugarnar. Þegar þessu var neitað, var ák-
veðið að setjast að í tjaldbúðum. Þetta er
eina málefnið sem skiptir máli. Það skiptir
engu hvort börnin þín bursta tennurnar sín-
ar, eða hvort þau borða hollan mat, eða þú
og makinn þinn hafa gott samband ef við
fáum einfaldlega ekki að lifa. (Dr. Helen
Caldicott).
„Mamma mér
er kalt“
Karlmenn ásaka konur um að verða of
tilfinningasamar um kjarnorkuógnunina.
Ég kom hingað vegna litlu stúlkunnar sem
var níu klukkustundir að deyja í örmum
móður sinnar eftir sprengjuna á Nagasaki,
á meðan húðin flagnaði af henni, og hún
endurtók „mamma, mér er kalt“. Og vegna
litla drengsins sem hljóp eftir veginum í
Víetnam á meðan napalmi rigndi yfir hann.
Ég þarf engar ástæður aðrar, en mér finnst
þessar nægilega rökréttar. (Amma, Green-
ham Common, nóv. 1982).
Bara kona
Ég er enginn feministi og heldur enginn
róttæklingur. Ég er bara kona sem er að
berjast fyrir tilveru sinni. Það er svo einfalt.
Ég hef engu að tapa en allt að vinna.
(Simone).
Færum út
kvíarnar
Ákvörðunin að leyfa eingöngu konum að
búa á tjaldstæðinu var tekin fyrst og fremst
af taktískum ástæðum, því yfirvöldin
bregðast yfirleitt öðruvísi við þegar ein-
göngu er við konur að stríða.
Að hafa hér eingöngu konur þýðir ekki
að við viljum halda körlum fyrir utan, en
það er til þess, að konur fái einu sinni að
hafa frumkvæðið. Ævilangt er konum sagt
að þeirra athafnasvæði afmarkist af
fæðingu, börnum og ýmiskonar umönnum.
Við viljum færa þetta svæði út, láta konur
„ Við verðum hér svo lengi
sem þörf krefur”
hafa áhrif víðar, í ákvarðanatöku, í stjórn-
málum, í því að breyta heiminum.
(Katrina).
Engir speglar
Konur hafa of lengi verið speglar, þar
sem karlmenn gátu séð eigin árásargirnd
sem hetjuskap og sjálfa sig sem stórkost-
legar hetjur. (Nottingham WONT).
Sprengja á mömmu
Þeir vörpuðu sprengju á
mömmu um hádegi.
Þegar hún sótti eggaldin á akrinum,
stutt, rautt, skorpið stóð hárið
hennar út í loftið.
Aum og rauð var húðin hennar allsstaðar.
(Michio Ogino, 10 ára, Hiroshima).
Maður er bara dauður
Við erum að tala um líf og dauða, ekki
um skoðanir. Ég meina, það skiptir engu
máli þegar maður er dauður hvort maður
var góður íhaldsdrengur eða rauðsokka -
maður er bara dauður. (Dorothy).
Heimsendir
Ég hélt að það hefði ekkert með stríðið
að gera, heldur einhverskonar endalok
jarðarinnar, sem alltaf var spáð, og sem ég
hafði lesið um sem barn. (Yoko Ota, Hiros-
hima).
Vélrœn hugsun
Þegar lögreglumaður þarf að slíta í sund-
ur keðju sem konur hafa myndað með því
að krækja örmum saman neyðist hann til að
takast á við eigin tilfinningar. Konur, sem
slíkt gera eru ekki kyntákn, heldur viti
bornar verur. Karlmenn eru vanir að fást
við hluti og vinna vélrænt. Slíkir eiginleikar
koma sér vel ef höggva þarf á stálkeðju sem
er hindrun. Vélræn hugsun og einfölduð
sannindi eru Uka karlmannlegir eiginleikar
sem gera þeim mögulegt að þrýsta á hnapp
og skeyta engu um örlög og þjáningar mill-
jóna. (Lynne).
70 milljónir
á 35 mínútum
Þegar verið var að byggja eldflauga-
geyma í Wales tóku þrjátíu konur sig til og
settust á byrgi sem var í byggingu. Þar sátu
þær og sögðu, „við ætlum ekki að Ieyfa
ykkur að gera þetta.“ Þegar steypt hefði
verið rækilega yfir þær um tíma, neituðu
verkamennirnir að halda áfram, þeir vildu
ekki skaða konurnar. Þeir fóru fyrir sveitar-
stjórn sem kallaði saman skyndifund og
afturkallaði ákvörðunina um geymana. Dá-
lítið seinna rís þar verksmiðja sem hefur
veitt fólkinu í héraðinu vinnu. Þetta kalla
ég að vera sannfæringu sinni trúr. Ef fimm
þúsund manns sem taka þátt í Keflavíkur-
göngu þyrðu að leggja líkama sína að veði á
einhverjum bandarískum herstöðum þá
gætu þeir einfaldlega ekki haldið áætlunum
sínum áfram.
Eftir að Richard Nixon gerðist forseti
Bandaríkjanna lét hann þessi orð falla, „ég
get farið inn á skrifstofu mína, tekið upp
símann, og innan 35 mínútna verða yfir 70
milljónir manna dauðir".
Amma í Greenham Common neitar því að ganga í gegnum þriðju heimsstyrjöldina.
VÍdeósýninS 1 'J***.*
;Tr*naVsinu.t £%£*
ggfess*—
ræður
Höfum reynt
allt annað
Ástæðan fyrir því, að við höfum farið út í
það sem virðist vera harkalegar aðgerðir er
einfaldlega sú, að við höfum reynt að skrifa,
að ræða við valdhafana og að nota venju-
legar leiðir stjórnkerfisins. Og ekki bara án
árangurs, heldur erum við nídd, sögð ganga
erinda Rússa. Okkur er sagt að við þurfum
kjarnorkuvopn til að verja okkur frá Rúss-
unum, en orkuveitan okkar selur Rússun-
um úraníum og Bandaríkjamenn selja þeim
örtölvutæknina fyrir vopn þeirra. Auðvitað
eru það þeir sem græða á vígbúnaðarkapp-
hlaupinu sem vilja sjá til þess að það haldi
áfram. (Rebecca).
Þögul bið
Ég hitti japanska konu einu sinni í
London þegar ég var ófrísk að dóttur minni.
Hún sagði mér að þegar kona yrði ólétt í
Hiroshíma óskaði enginn henni til haming-
ju. Þess í stað biðu þau þögul í 9 mánuði
þangað til barnið fæddist, til að sjá hvort
það væri í lagi. (Yoko Ota, Hiroshima).
Hollráð
Tvær „litlar“ kjamorkusprengjur drápu
yfir þrjú hundruð þúsund manns í Hiros-
hima og Nagasaki. Margir dóu undireins,
aðrir þjáðust tímum, dögum, eða vikum
saman. 32 árum seinna eru ennþá 366.523 á
sjúkraskrá vegna sjúkdóma sem þeir fengu
þá.
Varnarmálaráðuneytið áætlar að árás á
Bretland yrði a.m.k. 22 megatonn, þ.e.a.s.
nokkurn veginn 13.000 Hiroshímur. Ef
nauðsyn krefst að farið verði úr loftvarna-
skýlinu áður en úrfellið hefur lægt nægilega,
er ráðlegast að klæðast yfirfötum og helst
stígvélum. (Almannavarnabæklingur,
1980).
Við staðsetningu fjöldagreftrunar er
mikilvægt að menga ekki vatnsból. (Sama
heimild).
Friðarkrafan
Einhver spurði mig hvort ég væri ekki að
vanrækja börn mín þegar ég skildi þau eftir
til að koma hingað, en það er einmitt þeirra
vegna að ég kom. Áður fyrr fóru karlmenn
að heiman til að berjast í stríði. Nú fara
konur að heiman til að krefjast friðar.
(Sarah).
Keneva Kunz.