Þjóðviljinn - 23.06.1984, Page 12

Kynning á
kvennabók-
menntum
ÍLondon
Fyrsta alþjóðlega kvennabók-
ahátíðin sem haldin var í London
dagana 7.-10. júní s.l. á rætur að
rekja til ársbyrjunar 1981, þegar
fjórar konur frá kvennabókafor-
lögum hittust til að ræða þau
vandamál sem kvenrithöfundar
og bókaforlög eiga við að etja.
Þær héldu áfram að þróa með sér
hugmyndina og hittust reglulega
næstu tvö árin til að undirbúa há-
tíðina.
Hægt var farið af stað, því fáar
konur sáu um þetta og þurftu að
ná sambandi við konur um allan
heim, konur sem annaðhvort
ráku bókaforlög eða kvennabók-
abúðir. Auk þessa þurfti að ná
sambandi við kvenrithöfunda og
finna leiðir til að fjármagna kynn-
ingu á verkum kvenna. Sótt var
um styrk frá GLC (Greater
London Council), sem veitti fjár-
magn til að hafa tvær konur á
launum í níu mánuði og eina í
þrjá mánuði til að koma hátíðinni
í framkvæmd.
Fjárveiting þessi dugði hvergi
til að standa straum af örðum
kostnaði, svo sem til leigu hús-
næðis, til að greiða ferðakostnað
fyrir rithöfunda og útgefendur frá
þriðja heiminum og til að greiða
skrifstofukostnað. Allt þetta
aukafjármagn kom frá kvenrit-
höfunum sem þegar hafa skapað
Örtröð var á bókamarkaði hátíðarinnar í þá þrjá daga sem hún stóð.
Kvennabókahátíðin var haldin til að vekja athygli á
ertiðleikum b/enna við að tá verk sín útgefin og
gagnrýnd af skilningi í heimi sem er
skilgreindur af karlmönnum.
sér heimsfrægð og frá UNESCO. starf, heldur unnu upp undir 100 best.
Ekki voru það þó aðeins þessar konur sjálfboðavinnu í 9 mánuði í tengslum við hátíðina sem
þrjár konur sem unnu allt þetta til að hátíðin mætti takast sem stóð aðeins í eina helgi var
Lilian Mohin - Onlywomen
Press, London.
Onlywomen Press er lesbískt
bókaforlag, sem hóf göngu sína
árið 1974, en þá kom upp sund-
rung í útgáfustjóm feminista-
hreyfingarinnar hér. Það vaknaði
hjá okkur sú spurning hvað við
meintum með jafnréttisbarátt-
unni og skiptist hópurinn í þrjá
flokka með tilliti til útgáfustarf-
semi, sumir vildu gefa út allar
tegundir af bókum bæði eftir
karla og konur, aðrir vildu ein-
ungis gefa út bækur eftir lesbíur.
Við sögðum algerlega skilið
við hina tvo hópana og stofnuð-
um Onlywomen Press og gefum
síðan út bækur eftir róttæka og
lesbíska feminista. Við höfðum
Urvashi Butalia og Ritu Menon
frá Indlandi.
Kali, bókaforlag okkar tók til
starfa fyrir aðeins einum mánuði.
Kali er nafn á indverskri gyðju,
gyðju eyðileggingarinnar, hún
eyðilagði til þess eins að byggja
upp.
Við höfum lengi verið að vinna
að stofnun þessa forlags, það eru
mjög margir erfiðleikar sem
verður að yfirstfga. Það erfiðasta
er auðvitað að fá fjármagn til að
byrja. Við höfum leitað til opin-
berra stofnan og félagasamtaka,
sem mörg hver hafa tekið vel í
þetta framtak okkar. Þó verður
það að segjast eins og er að mest
af þeim peningum sem við höfum
fengið, hefur komið frá einstak-
lingum sem eru okkur velviljaðir.
Við erum báðar búnar að vinna
við bókaforlög í fjórtán ár, þann-
ig að við þekkjum marga góða
aðila á þessum vettvangi. Einnig
hafa komið peningar frá konum
sem eru orðnar vinsælir höfundar
í Indlandi.
Það er mjög erfitt að fá bækur
útgefnar á Indlandi, sérstaklega
fyrir konur. Konur í Indlandi
hafa hvergi nærri sömu mögu-
leika og karlmenn. Það eru t.d.
fjöldatakmarkanir í flestum há-
skólum og þá ganga karlmenn
fyrir með inngöngu, síðan ganga
þeir fyrir atvinnu, að námi loknu.
Það er því mikil viðurkenning
fyrir konu þegar henni tekst að
krækja sér í vinnu í sinni grein að
loknu námi. Þá eru henni heldur
engin takmörk sett og hún fær öll
sömu tækifæri og karlmenn í
sömu grein og á ekki í vand-
ræðum með að fá skrif sín gefin
út.
Það gegnir allt öðru máli með
Erfittað fá
dreifingaraðita
ekki áhuga á að vera einhvers-
konar maskína fyrir þá stefnu í
kvennapólitík sem er ríkjandi
hverju sinni, heldur hefur það
verið okkar stefna að koma ti!
skila vissri pólitík. Fólk hefur
komið til okkar og beðið okkur
að gefa út bækur sínar, en við
höfum neitað, því við ákskiljum
okkur allan rétt til að velja sjálfar
þær bækur og rit sem við gefum
út, við viljum byltingu fyrirokkar
sjónarmið.
Það hefur alltaf verið mjög erf-
itt fyrir lesbíur að fá bækur sínar
útgefnar nema þær dylji þá stað-
reynd að þær séu lesbíur og ef það
kvisast út, þá er lokað á þær. Við
erum því eina viðurkennda lesbí-
uforlagið í landinu. Það er aðeins
ein önnur lesbíubókaútgáfa í
heiminum og er í Bandaríkjun-
um. Við viljum leggja áherslu á
að við erum lesbíur og teljum það
gefa bókum okkar annað gildi,
heldur en bara það að vera
kvennabókmenntir.
Eins og er, eru erfiðleikarnir
aðallega í sambandi við dreif-
ingu, við erum lítið fyrirtæki og
það er erfitt að fá fólk til að aug-
lýsa lesbíubækur sem slíkar. Það
er helst að við fáum þær seldar í
feminista og vinstristefnu bóka-
Jafnréttisbaráttan á Indlandi rædd.
Á Indlandi eru
allir fátœkir en
konur eru fálœkari
rithöfunda. Þetta er allt spurning
um peninga og í Indlandi segjum
við: „Allir eru fátækir en konur
eru fátækari". Konur í Indlandi
skrifa mjög mikið eins og sést á
þeim fjölda tímarita fyrir konur
sem er útgefinn þar. En ef þær
e*u ekki þekktar og skrifa mikið,
taka útgefendur ekki þá áhættu
að gefa verk þeirra út og þær
verða að láta sér nægja að fá eitt
og eitt ljóð eða smásögu birt eftir
sig í tímariti fyrir konur.
Það eru nú þegar til tvær útgáf-
ur fyrir „kvennaliteratúr“ í
Suður-Indlandi, en þær gefa ekki
út heil verk eftir konur, heldur
hafa einbeitt sér að áróðurs- og
dreifiritum. Nýja forlagið okkar
er því eitt sinnar tegundar í öllu
Indlandi. Annað nýnæmi hjá
okkur er, að við gefum verkin út
á ensku en ekki á frummálinu og
er ein ástæðan fyrir því að indver-
skar konur skrifa mikið á ensku
til að ná til sem flestra lesenda.
Við stefnum að því að gefa út
fjóra titla á næsta ári og að koma
tveim fyrstu bókunum á markað-
inn í mars 1985.
Aðalmarkmið okkar er að gera
Kali að því sem við köllum 3.
heims útgáfu á verkum á ensku.
Við höfum hér á kvennabóka-
kynningunni haft tækifæri til að
tala við svartar konur frá Ástral-
íu, Nýja Sjálandi, Suður-Afríku,
Simbabwe og frá eyjunum á Karí-
bahafi og höfum fengið mjög já-
kvæðar móttökur. Ferð okkar
hingað hefur verið alveg ómetan-
leg hvatning, bæði það að sjá að
hægt er að halda uppi kvenna-
bókaforlögum og líka að finna
samstöðuna og áhugann sem
konur hafa sýnt okkur, að maður
tali nú ekki um ómetanlegar
leiðbeiningar sem eldri og
reyndari útgefendur kvennabóka
hafa gefið okkur.
búðum. Síðan gefum við út bóka-
skrár og sendum um allan heim í
flugpósti. Við höfum sjálfar reynt
að auglýsa útgáfu okkar með því
að fara í fyrirlestraferðir um
landið, til að fræða konur um
hvað við erum að gera og hvers-
vegna.
Við gefum aðallega út skáld-
sögur eftir lesbíur innan feminist-
ahreyfingarinnar, nokkrar ljóða-
bækur höfum við líka sent frá
okkur og mikið af kvennapólit-
ísku bæklingum, t.d. umfjöllun
um það afhverju það eru mest
róttækir feministar sem taka þátt
í friðarhreyfingum o.s.frv. Við
höfum enn ekki farið út í að gefa
út nein leikrit, því við höfum
hreinlega ekki efni á því og okkur
Fjár
magnið
er í
höndum
kari
manna
Eneni Paboki, Grikklandi.
Kvenrithöfundar fóru fyrst að
koma fram í Grikklandi árið
1826, í byltingunni gegn
Tyrkjum, þegar Eventhia Cairi
skrifaði leikrit sitt Neceratos.
Það hlaut geysilega góðar við-
tökur og varð konum hvatning til
að skrifa.
Síðan þá hafa grískar konur
stöðugt látið meir að sér kveða og
má segja að í dag hafi þær mótað
mjög sterka hefð. í Grikklandi
höfum við dálitla sérstöðu í bók-
menntum, því það má segja að
engir eiginlegir atvinnurit-
höfundar séu til. Flestallir sem
skrifa skáldsögur gera það í hjá-
verkum, verða að hafa einhverja
aðra atvinnu til að lifa. Það á
jafnt við um karla sem konur.
Laugardagur 23. júní 1984 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 13