Þjóðviljinn - 04.05.1986, Qupperneq 10

Norska söngkonan Ása Kleveland verður kynnir í Grieg-höllinni.
HELLO
Hundruð miljóna evrópskra
sjónvarpsóhorfenda sitja límdar við
tœkið þegarSöngvakeppni
sjónvarpsstöðva hefst í Grieg-höllinni
í Björgvin. Á Gleðibankinn einhvern
séns?
Ef marka má þá stemmningu
sem tekist hefur að skapa í
kringum Gleðibankann hans
Magnúsar Eiríkssonar má bú-
ast við að ekki verði kvikindi á
ferli um götur hér á landi milli 7
og 10 á laugardagskvöld. Þá
fer nefnilega fram í Björgvin á
vesturströnd Noregs Söngva-
keppni sjónvarpsstöðva í Evr-
ópu í 31. sinn. Og í fyrsta sinn
tekur ísland þátt í keppninni.
Þátttaka íslendinga í þessari
keppni hefur verið umdeild. At-
hyglisverðasta röksemdin sem
heyrst hefur gegn þátttöku er efa-
laust sú að hætta sé á að við vinn-
um keppnina. Það þýðir nefni-
lega að við yrðum að halda
keppnina að ári og til þess hefur
íslenska sjónvarpið hvorki fjár-
hagslegt né tæknilegt bolmagn.
Diggi-loo
og La, la, la
Önnur röksemd gegn þátttöku
í keppninni er sú að hún sé
ómerkileg og að listrænt og
menningarlegt gildi hennar sé
ekki neitt. Þessi röksemd heyrist
víðar en á íslandi. Menn hafa
haldið því fram að öll lögin séu á
sömu bókina lærð, einskonar
samevrópsk moðsuða, og að það
lag sé líklegast til sigurs sem er
líkast öllum hinum. Þeir sem eru
þessarar skoðunar benda á heiti
nokkurra vinningslaga máli sínu
til stuðnings: La, la, la hét eitt,
Boom bang-a-bang annað, A-ba-
ni-bi það þriðja, Diggi-loo
diggie-ley það fjórða osfrv.
Franskir sósíalistar voru þess-
arar skoðunar og þegar þeir kom-
ust til valda létu þeir ríkissjón-
varpið hætta að sýna lokakeppn-
ina. Með því kváðust þeir vera að
auka menningarleg gæði sjón-
varpsins. En þá ráku franskir
sjónvarpsáhorfendur upp rama-
kvein og sjónvarpið sýndi loka-
keppnina strax næsta ár.
Norski söngvarinn Jahn
Teigen sem vann það afrek árið
1978 að fá ekkert stig í atkvæðag-
reiðslunni hefur sagt um keppn-
ina að flest lögin sem þar eru flutt
séu óttalegt rusl. „En eitthvað er
það við keppnina sem fellur fólki
í geð. Ég veit ekki hvað það er,“
segir Teigen.
Misjöfn afdrif
sigurvegara
Afrek Teigens er einstætt í 30
ára sögu keppninnar. Sumir segja
að hann hafi ekki hlotið neitt stig
vegna þess að hann hafi reynt að
vera öðruvísi en hinir keppend-
urnir. Sjálfur sagðist hann hafa
náð því takmarki sem hann setti
sér með þátttökunni: að vekja á
sér athygli. Og vissulega tókst
honum það enda hefur hann ver-
ið einn vinsælasti skemmtikraftur
Noregs undanfarin ár.
Það er síður en svo einhlít
uppskrift að velgengni að sigra í
Söngvakeppni sjónvarpsstöðva.
Raunar má segja að einungis
einni söngsveit hafi tekist að snúa
slíkum sigri upp í frægð og frama
á alþjóðamarkaði. Það var
sænska hljómsveitin Abba sem
sigraði í keppninni árið 1974 með
laginu Waterloo. Næstu árin
urðu fjórmenningarnir í Abba
þekktir um allan heim, seldu
plötur í miljónaupplögum og rök-
uðu saman fé.
Aðrir sigurvegarar hurfu fljótt
úr sviðsljósinu þótt meirihluti
þeirra sé enn viðloðandi
skemmtanaiðnaðinn. Og stund-
um hefur þeim sem varð númer
tvö vegnað betur en sigurvegar-
anum. Árið 1968 varð Cliff Ric-
hard í öðru sæti á eftir spænsku
þátttakendunum. Lag hans,
Congratulations, varð metsölu-
lag víða um heim en La, la, la
heyrðist örsjáldan eftir að keppn-
inni lauk.
10 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 4. maí 1986
slensku fulltrúarnir, sönghópurinn lcy: Eiríkur Hauksson, Helga Möller og Pálmi Gunnarsson. Mynd: E.ÓI.
Grieg-höllin í Björgvin er glæsilegt hús.
Abba
og Bobbysocks
Sé litið á listann yfir sigurveg-
arana frá upphafi kemur í Ijós að
frakkar og hollendingar hafa oft-
ast unnið eða 5 sinnum hvor
þjóð. Bretar og lúxemborgarar
hafa unnið fjórum sinnum en alls
hafa 15 þjóðir unnið í keppninni.
Frændur okkar á Norðurlöndum
hafa fjórum sinnum borið sigur
úr býtum. Danska söngdúóið
Grethe og Jörgen Ingmann unnu
fyrst árið 1963 með laginu Danse-
vise. Svíar hafa tvívegis unnið
keppnina, árið 1974 og svo aftur
réttum tíu árum seinna þegar
Herrey bræðurnir færðu lagið
Diggi-loo diggie-ley fram til sig-
urs. Og í fyrra var röðin komin að
norðmönnum. Þá höfðu þeir loks
jafnað sig eftir frammistöðu Jahn
Teigen sjö árum áður. Stúlkurnar
tvær í Bobbysocks sem heimsóttu
okkur í vor sigruðu með laginu
La det swinge. Þá trylltist norska
þjóðin af gleði, þúsundir ung-
menna dönsuðu á strætum Osló
fram eftir nóttu og Kaare Willoch
forsætisráðherra bauð öllum er-
lendum sendimönnum í borginni
til veislu með sólarhrings fyrir-
vara.
Stúlkum kennt
að brosa
Að þessu sinni er keppnin
haldin í Björgvin í krafti þeirrar
reglu að sigurvegari fyrra árs
haldi keppnina hverju sinni.
Norðmenn hafa lagt sig alla fram
um að keppnin verði sem veg-
legust enda ríkir mikill áhugi á
henni meðal þjóðarinnar eftir
velgengni Bobbysocks í fyrra.
Norsk blöð hafa verið uppfull af
greinum og viðtölum um keppn-
ina undanfarnar vikur og mánuði
og yfirvöld í Björgvin ætla svo
sannarlega að notfæra sér það
stórkostlega tækifæri til kynning-
ar sem keppnin færir þeim.
Vikum saman hafa landkynn-
ingarbæklingar streymt til okkar
hér á Þjóðviljanum og að sögn
Reuter hafa 150 ungar stúlkur
verið sendar á sérstakt námskeið
þar sem þeim er kennt að brosa
framan í útlendinga. Ljóst er að
íbúar borgarinnar verða í miklu
hátíðarskapi.
Sjálf lokakeppnin fer fram í
menningarhöll sem kennd er við
þekktasta tónskáld norðmanna,
Edvard Grieg, sem bjó í Björ-
gvin. Hann átti raunar frum-
kvæði að því árið 1897 að komið
yrði upp tónlistarhúsi fyrir sin-
fóníuhljómsveit borgarinnar en
80 ár liðu þar til hún var fullgerð.
Grieg-höllin var vígð í maí árið
1978 og var það Ólafur konungur
sem tók það að sér.
Senan sem þau Eiríkur, Helga
og Pálmi stíga fram á til að flytja
Gleðibankann er heilir 800 fer-
metrar að stærð svo nóg er svig-
rúmið til að hreyfa sig. Þessi sena
er þannig gerð að henni má
breyta í skautasvell eða íþrótta-
völl með lítilli fyrirhöfn. Sjálft
húsið þykir einkar fallegt en þáð
er teiknað af danska arkitektin-
um Knud Munk. Margir
heimsfrægir tónlistarmenn hafa
heiðrað húsið með nærveru sinni
á þeim átta árum sem liðin eru frá
vígslu þess en þar hafa norskir
stjórnmálamenn einnig flutt
kosningaræður og olíufurstar
kynnt sér það nýjasta í olíuvinns-
lu á stórum vörusýningum.
Flókin tœknihlið
Giskað hefur verið á að áhorf-
endur að Söngvakeppni sjón-
varpsstöðva verði á bilinu 400-
600 miljónir talsins. Til þess að
koma keppninni til alls þessa
fjölda þarf mikinn tæknibúnað. í
Grieg-höllinni verða 12 upptöku-
vélar í salnum og einnig baksviðs
þar sem keppendurnir halda sig.
Fjórir stórir sjónvarpsskermar
verða í salnum og 150 sjónvarps-
tæki í húsinu og næsta nágrenni
þess.
Frá höllinni verður keppnin
send. eftir norsku ströndinni til
Osló og þaðan til Agestad sem er
utan við Stokkhólm. Þar hefur
geislinn sig á loft upp í gervi-
hnöttinn ESC en tíu móttöku-
stöðvar taka við geislanum úr
honum og dreifa honum áfram.
Bregðist þessi leið er önnur til
taks sem liggur um gervihnöttinn
Intelsat.
Eins og menn vita greiða þátt-
tökuþjóðirnar tuttugu atkvæði
um lögin og er það meiriháttar
tæknimál að koma þeirri at-
kvæðagreiðslu til skila. Flest at-
kvæðin skila sér um miðstöð í
Frankfurt í Vestur-Þýskalandi en
íslenska atkvæðið fer um Kaup-
mannahöfn þar sem það slæst í
för með atkvæði dana til Björg-
vinjar.
11 manna
dómnefnd
En hvernig fer atkvæða-
greiðslan fram í hverju landi?
Um hana gilda strangar reglur
sem nú verða útskýrðar í grófum
dráttum.
Hver þátttökuþjóð velur 11
manna dómnefnd og má ekki
skýra nefndarmönnum né al-
menningi frá vali hennar fyrr en
viku fyrir lokakeppnina. Þessi
nefnd á að endurspegla almenn-
ing f landinu. Skipting kynja skal
vera sem jöfnust og ámóta margir