Þjóðviljinn - 04.05.1986, Blaðsíða 15

Utvarp
.. og skrúfaði fyrir
Létt verk og löðurmannlegt,
hugsaði ég, er mér var falið að
skrifa um útvarp. Það verður
kannski til þess að ég sest niður
og hlusta skipulega á það sem
landsmönnum er boðið uppá á
rásunum, því hingaðtil hefur út-
varpshlustun mín takmarkast
að mestu við kvöldfréttirnar,
auk nokkurra mínútutuga af
morgunútvarpi, aukþess sem
gamla gufuradíóið er alltaf á
þegar ég sit undir stýri, það
jafnt þótt verið sé að lesa upp
tilkynningar um fundi hér og
þar eða verið sé að flytja alvöru-
þrungnaútfarartónlist. Þáslæð-
ast dægurtónar af rásinni ein-
staka sinnum inn í hlustimar
þegar verslanir eru heimsóttar
eða litið við í myrkraskonsu
ljósmyndaranna.
Nú skyldi annar háttur hafð-
ur á. Dagskráin lesin
gagnrýnum augum og þeim
eiginleika hins upprétta manns
að geta valið og hafnað beitt
óspart. Svo Iíður og bíður. Það
er gluggað í dagskrána þegar
blöðum er flett, en það er eng-
um blöðum um það að fletta að
hin skipulega hlustun var aldrei
annað en augnabliksheitstreng-
ing. Efndirnarurðu engar. Og
fyrrenvarði var vikan liðin og
farið að standa á útvarpshug-
leiðingunni í setningu.
Reyndar varð útvarpshlutun
mín nokkru meiri þessa vikuna
en flestar aðrar því af og til rám-
aði mig í heitstrenginguna og
skrúfaði frá og baðaði mig í
tónaflóði eða spaklegum hug-
leiðingum félagsfræðings um
stórmerkar niðurstöður skoð-
anakönnunar, sem leiddi þaðí
ljós að fólk sem verður fyrir
hremmingum á borð við
ástvinamissi eða áföll í heimilis-
bókhaldi er hættara við þung-
lyndi en því fólki sem fær stóra
vinninginn í happdrættinu.
Reyndar hafði niðurstaðan ekki
verið prófuð klínískt heldur ein-
gönguteóretískt.
Annars leiddi þessi útvarps-
vika mín í ljós mjög merka teór-
etíska niðurstöðu: Ég hef glatað
eiginleikanum til að hlusta á út-
varp. Vegna hins stöðuga
myndaflóðs í samfélaginu á ég
orðið erfitt með að sitja aðgerð-
arlaus undir útvarpi einsog ég
geri fyrir framan sjónvarpsskjá-
inn að afloknum erfiðum vinnu-
degi. Ég veit ekki fyrr til en ég
er kominn með dagblað eða
bók á milli handanna og sokk-
inn ofan í lesmálið og auðvitað
fer þá útvarpsefnið fyrir ofan
garð ogneðan.
SIGURÐUR A.
FRIÐÞJÓFSSC
Einn þátt rak þó á fjörur mínar
þessa vikuna, sem ég lagði mig
fram við að hlusta á en það var
dagskrá um Snorra Hjartarson,
ljóðskáld, vegna áttræðisaf-
mælis hans. Atti ég hina notal-
egustu stund með ljóðum
Snorra og gáfulegum hugl-
eiðingum um kveðskap hans.
Reyndar verð ég að játa að ég á
yfirleitt erfitt með að hlusta á
ljóð lesin upp, einkum af fólki
með leikaramenntun, því slíkur
lestur verður iðulega tilgerðar-
legur og eyðileggur hið vand-
meðfarna sköpunarverk.
Sennilega var það ástæða þess
að ég teygði mig upp í bókahillu
á meðan á upplestri eins ljóðs-
ins stóð og dró fram hauströk-
krið yfir mig. Þar með urðu
raddirnar að truflandi nið í bak-
grunninum. Égskrúfaði fyrir.
„Og þögnin er eins og
þaninnstrengur."
- Sáf.
Sjónvarp
Sprungin
sjónvarpstœki
Ég held að ég hafi ekki horft á
sjónvarp nema einusinni í vik-
unni. Það varvístáþriðju-
dagskvöldið. A.m.k. varþað
ekki á miðvikudagskvöldið,
því þau kvöld er manni óhætt
að taka sjónvarpstólið úr sam-
bandi vegna eldhættu. Þetta
þriðjudagskvöld var ágætis
þáttur um mannrán, lausnar-
gjald ogþað allt.
Svo kom umræðuþáttur um
flugá íslandi. Ég sé engan til-
gang í því að láta niðurbrotna
manneskju á sóttarsæng lýsa
reynslu sinni af flugslysi í um-
ræðu um flugöryggismál.
Samkvæmt náttúrulögmálum
ætti enginn að vera til frásagn-
ar um flugslys. Mér heyrist að
þetta viðtal hafi farið illa í
fleirien mig. Nú, alltafþegar
minnst er á flugvél þá dettur
méríhugskip. Hvernfjand-
ann á það að þýða að búa á
eyju en komast aldrei á sjó?
Það er víst ekki við sjónvarpið
að sakast að fólk kemst ekki
lengur í siglingu, en mikið
vildi ég sj á umræðuþátt um
nauðsyn farþegaskips.
Eitt þykir mér athyglisvert
á þessum síðustu og verstu
tímum. Þegarmaðureralltaf
að bíða eftir nýjustu fréttum
af djöfulgangi útiíheimi,
geislavirkni og hinu og þessu,
þá virðast sjónvarpsfréttirnar
einsog sýnishorn af útvarps-
fréttunum. Alltofstuttar
fréttamyndir, engirfréttarit-
arar, nema þessi á ráðhústorg-
inu í Kaupmannahöfn. Til-
hvers er maðurinn í Kaup-
mannahöfn? Mér sýnist fólk

SIGRÍÐUR f
HALLDÓRSDL’ {
standa upp úr sóffunum þegar
ráðhústorgið birtist á sjánum.
Loksins og til allrar guðs-
lukku eru ekki nema nokkrir
klukkutímar í að sjónvarpið
geti gersamlega fríkað út. Það
verður dásamlegur léttir þeg-
ar ojrovísjónflogið er gengið
yfir. Vona bara að tækið
manns springi ekki í tætlur af
yfirspenningi.
SH
Bretland
Endurreisnin
að hefjast?
Myndin Með ástarkveðju frá Liverpool til Rússlands þykir boða
nýja tíma í breskri kvikmyndagerð
Elaine (Alexandra Pigg) verður ástfangin af rússneska sjómanninum Peter
(Peter Firth) og vill fylgja honum til Sovétríkjanna.
Bretar hafa verið heldur aftar-
lega á merinni í kvikmynda-
gerð undanfarin ár og fátt
komið frá þeim sem markvert
geturtalist. Þar í landi bíða
kvikmyndaunnendur í ofvæni
eftir því að eitthvað rofi til og
sumireru þegarfarniraðsjá
glætu. Ekkisísteftiraðmynd-
in Með ástarkveðju frá Liver-
pool til Rússlands var frum-
sýndívetur.
í þessari mynd segir frá
tveimur ungum stúlkum í Liver-
pool, önnur er atvinnulaus en hin
vinnur við að „stinga 800
plastpokum með innyflum upp í
rassgastið á jafnmörgum kjúk-
lingum" á hverjum degi. Þótt af
nafni Liverpool stafi ákveðnum
ljóma í hugum fótboltaunnenda
og bítlaaðdáenda er borgin ein sú
dapurlegasta á Bretlandseyjum
um þessar mundir. Þar er
atvmnuleysi mikið, ekki síst hjá
ungu fólki, og félagsleg eymd
verri en víðast hvar annars staðar
í ríki Thatchers.
Sjálfstœðar konur
Vinkonurnar Elaine hin
atvinnulausa og Teresa eru rúm-
lega tvítugar og láta sig dreyma
um betri heim en þann sem þeim
býðst í niðurníddri Liverpool.
Þær fara í bæinn að ná sér í nætur-
ævintýri og hitta tvo sovéska sjó-
menn sem þær eyða nóttinni með
á hóteli. Elaine verður ástfangin
upp fyrir haus af Peter og ákveð-
ur að fylgja honum til Sovétríkj-
anna. Það er hægara sagt en gert
og Elaine fær að kenna á sovéska
skrifræðinu. Loks tekur hún til
bragðs að skrifa forseta Sovét-
ríkjanna — og fær jákvætt svar.
Þá koma foreldrarnir, nágrann-
arnir og breska utanríkisráðu-
neytið til skjalanna og reyna að
telja hana ofan af því að fara. En
Elaine er staðráðin og hefur það í
gegn að fá að lifa sinn draum til
enda.
Eins og við er að búast vakti
þessi mynd talsvert umtal enda
bretar lítt vanir því að Sovétríkj-
unum sé hampað sem fýsilegri
valkosti en sæluríki Thatchers.
Þess utan þykja vinkonurnar tvær
ólíkar þeim kvenhetjum sem al-
gengastar eru á hvíta tjaldinu.
Þær eru virkar í sínu lífi og láta
ekki karlmenn eða fjölskylduna
stjórna sér. Og svo borga þær
sjálfar fyrir hótelgistinguna.
Innra með sér ala þær hins vegar
á rómantískum draumum eins og
flestir, hvors kyns sem þeir eru.
Nýraunsœi
Eins og svo oft gerist þegar ný-
sköpun verður í kvikmynda-
heiminum verður hún ekki til í
stóru kvikmyndaverunum þar
sem nóg er af peningum. Myndin
kostaði lítið meira en íslensku
kvikmyndirnar eða innan við 30
miljónir króna. Þegar leikstjór-
inn, Chris Bernard, fór á stúfana
hafði hann innan við einn tíunda
af þeirri upphæð handbæra. Af-
ganginn fékk hann ma. frá sjón-
varpsstöðinni Rás 4 sem hefur
lagt mikla áherslu á menningar-
lega dagskrárgerð.
Bernard hefur ekki áður gert
kvikmynd í fullri lengd en unnið
talsvert í sjónvarpi, ma. var hann
viðriðinn upptökur á sápuóperu
sem gerð var í Liverpool og þekk-
ir því bæinn. Hann fór reyndar
fram á fjárstyrk frá borgarstjórn
sem hafnaði beiðninni. Borgar-
stjórnarmönnum þótti myndin
ekki siðleg sem enginn skilur.
Hins vegar skilja allir þann dóm
borgarstjórnar að myndin sé ekki
líkleg til að auka ferðamanna-
strauminn til borgarinnar. Mynd-
in er að mestu leyti tekin í hverf-
inu Kirby í Liverpool og var upp-
tökum lokið á einum mánuði sem
er mettími.
Myndin Með ástarkveðju frá
Liverpool til Rússlands hefur
fengið afburða góðar viðtökur
gagnrýnenda sem sumir þykjast
sjá í henni tengsl við raunsæis-
bylgjuna sem gekk yfir breska
kvikmyndagerð í byrjun sjöunda
áratugarins þegar leikarar á borð
við Albert Finney, Alan Bates og
Tom Courtnay slógu í gegn. Og
gagnrýnandi norska blaðsins Ny
Tid lýkur dómi sínum um mynd-
ina á þeim orðum að Með ástar-
kveðju frá Liverpool til Rúss-
lands sé mynd „um lifandi fólk og
hlýjar manni um hjartaræturn-
ar“.
—ÞH
Kvikmyndagerðarmenn eru nú farnir
að sækja í smiðju Gabriel Garcia
Marques til kvikmyndagerðar. Kól-
ombíski kvikmyndagerðarmaðurinn,
Jorge Ali Triana, er þessa dagana að
undirbúa kvikmyndun á smásögunni
Liðsforingjanöum berst ekki bréf, í
samvinnu við Marques. Það er Marqu-
es sem gerir kvikmyndahandritið.
Saman hafa þeir þegar gert kvikmynd-
ina Tími til að deyja, (Tiempo de Mor-
ir). Þar skrifar Marques sitt fyrsta
kvikmyndahandrit. Myndin hefur ver-
ið flokkuð sem vestri og dró til sín
verölaun á Festrio kvikmyndahátíð-
inni í Rio de Janeiro í lok síðasta árs.
Einkunnarorð myndarinnar hafði
Marques, „Hið eina sem cr verra en
óttinn við dauðann er óttinn við að
■ myrða."...
Sunnudagur 4. maí 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 15