Þjóðviljinn - 20.09.1987, Blaðsíða 24

láta þennan heim:
[lœpj
vikuda
Afsláttur á innanlandsflugi
Á meöan íslenska sjávarútvegssýningin
stendur yfir bjóða Flugleiðir sérstakan af-
slátt á innanlandsflugi fyrir sýningargesti
utan af landi. Mmap
FLUGLEIDIR SSSf
vörusýni
Merkasta framlag mitt til leiklistar-
sögunnar? Vitaskuld einkaklósettin
sem ég hafði í öllum leikhúsum sem
ég vann við....
Ingmar Bergman, sem er mað-
ur grannvaxinn og með arnarnef,
tekur sjálfan sig ekki neinum
vettlingatökum, þegar hann segir
frá því hvernig hann yfirgaf fyrstu
þrjár eiginkonur sínar og börn
þeirra. „Ég þekki ekki þann
mann sem ég var fyrir fjórum ára-
tugum... ég var þrúgaður af kyn-
hvöt sem leiddi mig til sífelldra
svika og óviðráðanlegra við-
bragða, og ég var stöðugt kvalinn
af girnd, ótta, angist og vondri
samvisku.'1 En hann skrifar einn-
ig um hamingjusamt líferni sitt
með fimmtu og síðustu konu
sinni, hinni glæsilegu greifynju
Ingrid von Rosen, sem hann
kvæntist árið 1971. Fáum árum
áður hafði hann vaknað eftir
uppskurð og var þá laus við þær
trúarlegu gruflanir sem höfðu
plagað hann árum saman. „Mað-
ur fæðist án tilgangs, maður lifir
án tilgangs, lífið er þess eigin til-
gangur,“ er niðurstaða hans.
Ingmar Bergman telur að kvik-
myndahöfundarnir Andrei Tark-
ovskí, Federico Fellini, Akira
Kurosawa og Luis Bunuel, hafi
verið meiri meistarar en hann
sjálfur: þeir gengu að vild um
„herbergi draumanna", meðan
hann gerði yfirleitt lítið meira en
„banka á dyrnar“. Segist hann nú
hafa hætt kvikmyndagerð vegna
heilsuleysis, langvarandi svefn-
leysis og aukinnar smámunasemi
ellinnar. „Ég dreg mig í hlé, áður
en leikarar mínir eða samstarfs-
menn koma auga á skrýmslið og
eru gripnir af ógeði eða með-
aumkun.“
Ingmar Bergman sýnir sjálfan
sig í heldur gróflegu ljósi þegar
hann lýsir því hvernig garnirnar
áttu til að óhlýðnast honum, þeg-
ar hann var spenntur. „í hverju
leikhúsi þar sem ég hef starfað,
hef ég fengið mitt persónulega
salerni. Eru þau sennilega eina
varanlega framlag mitt til sögu
leikhússins."
(Reuter)
Maður fœðist
og lifir
án tilgangs...
Sjálfsœvisaga Ingmar Bergmans varpar
skýru Ijósi á margtsem var á huldu um
þennan meistara kvikmyndalistarinnar
Sannleikurinn um ævi Ingmar
Bergmans hljómar eins und-
arlega og sögurnar, sem
hannsegir í kvikmyndum sín-
um. Á fyrstu tuttugu blaösíð-
um „Laternamagica“-en
svo heitir sjálfsævisaga hins
tæplega sjötuga meistara
sem lengi hefur verið beðið
eftir- reynir hann að koma
bróðursínum, systurog besta
vini fyrir kattarnef, en að vísu
án árangurs.
Fyrir myndir eins og „Villt
jarðarber", „Atvik úr hjóna-
bandi“ og „Fanny og Alexand-
er“, sem eru drungaleg meistara-
verk í anda Sigmundar gamla
Freuds um tilgangslausa leit að
tilgangi í lífinu, komst Bergman í
tölu mestu meistara kvikmynda-
listar nútímans. En í sjálfsævi-
sögu sinni, sem er alveg nýkomin
Ég var lokaður inni í skáp þegar ég var lítill....
út í Stokkhólmi, talar hann opin-
skátt um ævi sína, lýsir þeim kyn-
ferðislegu meinlokum sem ollu
því að hann yfirgaf fjórar af fimm
eiginkonum sínum og dregur
íslenska sjávanítvegssýningin 1987
Laugardalshöll
19.-23. september
Tæplega 450 útlensk fyrirtæki ásamt 125 íslenskum aðil-
um kynna vörur sínar og þjónustu fyrir sjávarútveg um
víða veröld. Með tveimur nýreistum sýningarskálum og
stóru útisvæði er sýningarsvæðið alls yfir 10.000 m2 -
langtum stærra en við eigum að venjast hér á landi enda
um að ræða eina allra stærstu sýningu sinnartegundar í
heiminum. Allt það nýjastá í heimi sjávarútvegsins er
kynnt og þúsundir erlendra gesta koma hingað til lands
. til þess að sjá sýninguna og fylgjast með á sínu sviði.
íslenska sjávarútvegssýningin á erindi til allra lands-
manr
b.uf6 fara frá
Gomsætir sjávarréttir alla daga!
I veitingasölu Laugardalshallar býður |
Veitingahöllin sýningargestum upp á
glæsilega sjávarréttaveislu gegn vægu
veröi.

jafnvel ekki fjöður yfir hugaróra
gagnvart sínum eigin þrekk.
Ingmar Bergman, næstelsti
sonur prests sem varð síðar hall-
arprestur Svíakonungs, var
heilsutæpur drengur. „Ég get rifj-
að upp ástandið, lykt af úrgangs-
efnum líkamans, vot og hrjúf
rúmföt, ... en ég man ekki eftir
neinum ótta. Hann kom síðar.“
Hann lýsir því ítarlega, hvernig
hann var bældur í æsku, sektar-
kennd, niðurlægingu og refsingu,
en þau atriði koma gjarnan fyrir í
kvikmyndunum frá sjötta og sjö-
unda áratugnum, „Sjöunda
innsiglinu“, „Meyjarlindinni“ og
„Sem í skuggsjá“. - „Refsing gat
verið snögg og einföld eins og
löðrungur eða flenging, en hún
gat verið mjög flókin eins og
margar kynslóðir höfðu
fullkomnað hana.“ Stundum
læsti faðir Bergmans soninn inni í
dimmum skáp.
Árásarhneigð hans beindist
gegn systkinum hans og vinum.
Sjálfsævisagan lýsir því t.d.
hvernig Ingmar Bergman reyndi
fiögurra ára gamall að kyrkja ný-
fædda systur sína í afbrýðiskasti:
„Hún vaknar strax með skerandi
ópi... Ég geng einu skrefi framar
til að ná betra taki, en missi fót-
anna og dett á gólfið." Hann elti
vin sinn með kuta í hendi, vegna
þess að sá hafði breitt út sögur um
hann meðal krakkanna í skóla-
portinu. „Pegar kennslukona
kastaði sér á milli okkar, reyndi
ég að drepa hana,“ skrifar hann .
í sumarbústað ömmunnar kveikti
Bergman í rúminu, sem bróðir
hans svaf í.
Undan kvöl og sársauka veru-
leikans flýði hann inn í veröld
hugarflugsins, inn í lítið brúðu-
leikhús og „töfralampann“ - lat-
erna magica - en það var frum-
stæð „kvikmyndasýningavél“,
sem bókin tekur nafn sitt af.
„Þöglir skuggarnir snúa fölum
andlitum sínum að mér og ávarpa
leyndustu tilfinningar mínar með
þögulli rödd. Sextíu ár eru liðin,
ekkert hefur breyst, það er alltaf
sami spenningurinn."
„Fanny og Alexander", sem
var síðasta kvikmynd Bergmans
að hans eigin sögn og fékk fern
Óskarsverðlaun árið 1984, sýnir
ævi hans eins og sjálfsævisagan
lýsir henni á 337 blaðsíðum. Segir
þar hvernig tíu ára drengur, sem
er að alast upp á yfirstéttarheimili
fyrir síðari heimsstyrjöld, hefnir
sín á stjúpföður sínum og kval-
ara, sem er jafnframt biskup
staðarins.
Allan sinn feril hefur Ingmar
Bergman verið skiptur milli
leikhússins, þar sem hann hefur
verið leikstjóri og svo frá 1963
leikhússtjóri í sænska konung-
lega leikhúsinu, og kvikmynda-
listarinnar, þar sem hann var
fyrst handritahöfundur og svo
kvikmyndahöfundur frá 1945.