Þjóðviljinn - 25.02.1988, Blaðsíða 9

Umsjón:
Magnfríður
Júlíusdóttir
Ný
umferðar-
lög
1. mars
í lögunum eru mörg ný ákvæði sem
kunna þarf skil á og ekki seinna
vænna að líta nánar á þau
Þegar rétt um vika er til gildis-
töku nýrra umferðarlaga virðist
margt óljóst um innihald þeirra, í
hugum borgaranna sem fara eiga
eftir þeim. Enn vantar ýmsar
reglugerðir með skýrari ákvæð-
um um einstaka þætti laganna og
er því ekki hægt að fara nákvæm-
lega ofan í saumana á þeim. Hér
verður reynt að koma inn á helstu
nýjungar sem menn binda vonir
við að bæta muni umferðarmenn-
ingu hjá ört vaxandi bílaþjóð.
Notkun Ijósa
Lögboðin ökuljós á að nota all-
an ársins hring og varðar mis-
brestur á því sektum. Að sögn
Ólafs W. Stefánssonar í dóms-
málaráðuneytinu verður ákvæði í
reglugerð um að nýir bflar, sem
fluttir eru til landsins, hafi búnað
er kveiki á ljósum við gangsetn-
ingu. Ekki yrðu gerðar kröfur til
þess að bflar sem fyrir eru í
landinu, fái slíkan útbúnað.
í myrkri skal gefa merki með
því að blikka ljósunum í stað þess
að nota hljóðmerki, nerna um yf-
irvofandi hættu sé að ræða. Allt
óþarfa flaut er reyndar forboðið
og ættu óþolinmóðir ökumenn að
hafa það hugfast.
Kveðið er skýrt á um að nota
skuli stefnuljós öðrum til
leiðbeiningar. Á það við þegar
ökumaður ætlar að aka frá brún
vegar, beygja, snúa eða skipta
um akrein. Með orðinu ætlar, er
gefið til kynna að nota eigi merk-
ið í tíma en ekki draga það svo
lengi að merkjagjöfin geri ekki
tilætlað gagn.
í greininni um ljósanotkun
segir að ljós megi ekki nota þann-
ig að vaídið geti öðrum vegfar-
endum glýju og hjálparljós ekki
til annars en þau eru ætluð.
Nokkuð hefur borið á því að
menn misnoti öryggisljós aftan á
bílum, öðrum ökumönnum til
mikilla óþæginda. Ofnotkunin
stafar sennilega af því að menn
halda að síður verði keyrt aftan á
þá með þessi sterku ljós á. Ljósin
má hins vegar aðeins setja á í
þoku og mikilli úrkomu og eru
einkum ætluð fyrir akstur utan
þéttbýlis.
Sekt á þann er
sleppir bílbeltinu
Þeir sem sitja í framsætum bif-
reiða eiga að nota bflbelti og er
nú komið inn sektarákvæði, ef
vanrækt er að spenna beltin. í
aftursætum er ekki síður mikil-
vægt að nota belti, en samkvæmt
lögunum er ekki refsivert að
sleppa því að nota þau. Sá ein-
staklingur sem ekki notar belti í
framsæti ber ábyrgð á greiðslu
sektar. Ef t.d. farþegi í framsæti
leigubifreiðar væri staðinn að því
að vera beltislaus, þyrfti hann að
borga en ekki leigubílstjórinn.
Um notkun hlífðarhjálma á bif-
hjólum gildir hins vegar að öku-
maður ber ábyrgð á því að farþegi
hans noti einnig hjálm.
Ólafur taldi mjög ólíklegt að
tryggingafélög gætu skert bætur
ef upp kæmi tilfelli, þar sem ein-
staklingur hefði ekki verið með
belti er slys varð. í lögunum væri
dregið verulega úr rétti þeirra til
að lækka eða fella niður bætur og
gilti aðeins ef sannaður væri á-
setningur eða stórkostlegt gá-
leysi.
Nokkrar undanþágur eru
veittar frá notkun öryggisbelta.
Leigubflstjórar eru ekki skyldug-
ir til að nota þau í leiguakstri og
stafar það af mögulegri hættu frá
farþegum, sem talin er vera meiri
en líkurnar á að lenda í slysi. Af
heilsufarsástæðum er hægt að fá
undanþágu og verður viðkom-
andi þá að geta framvísað læknis-
vottorði með slíkum ákvæðum. {
reglugerð eru ákvæði um undan-
þágu fyrir akstur í atvinnuskyni,
ef hægt er ekið og nauðsynlegt að
fara úr bflnum með stuttu milli-
bili. Ólafur nefndi sem dæmi
blaðaútburð og póstdreifingu.
Að lokum má nefna akstur við
erfið og hættuleg skilyrði utan
þéttbýlis og sérstakar aðstæður
hjá lögreglu.
Ýmsar breytingar
á tryggingum
Mörg ný ákvæði eru um vá-
tryggingar ökutækja sem sníða
eiga af fyrri vankanta. í boðaðri
60% hækkun iðgjalda er kostn-
aðarauki vegna breytinga á
lögum sagður nema 17 prósent-
um. Auk bifreiðatryggingar þarf
nú að borga 3200 kr. fyrir sérs-
taka ökumannstryggingu. Hér er
kannski verið að reyna nýja leið
til að hefta fjölgun bíla, því menn
hljóta að fara að hugsa sig um
áður en lagt er út í rekstur á mörg-
um bflum.
Áðurnefnd ökumannstrygging
er nýjung og mun hún bæta
vinnutap og sjúkrakostnað, en
áður komu bætur aðeins til við
örorku og dauða. Hæstu bætur
munu nema 10 milljónum króna.
Upphæð hæstu tjónabóta fyrir
einstakan atburð 15 faldast og
verður 250 milljónir vegna lík-
amstjóns og missis framfæranda,
en 50 milljónir vegna eignatjóns.
Varla þarf að geta þess að þessar
upphæðir miðast við stórslys, þar
sem margir koma við sögu.
Um farþega koma þau ákvæði
að þeir þurfa ekki að geta sannað
sök ökumanns áður en til bóta
kemur. Einnig mun eigandi, sem
er farþegi í bfl sínum, hafa sama
rétt til bóta og aðrir farþegar.
Heimild tryggingafélaga til að
lækka eða fella niður bætur er
mikið skert eins og áður kom
fram í umfjöllun um öryggisbelti.
Sjálfsábyrgð, nú að upphæð
6.500 kr., er felld niður og eru
skiptar skoðanir um það ákvæði,
vegna áhrifa á hækkun iðgjalds.
Bónuskerfið verður áfram við
lýði og ekki er ólíklegt að menn
vilji frekar greiða smátjón en
horfa á eftir 20% bónus.
Tjónstilkynning
í bílinn
Heyrst hafa efasemdarraddir
um ágæti þess að menn skrái
sjálfir málsatvik í minni óhöpp-
um. Sumir halda að eyðublöðin
séu of flókin, aðrir að menn nái
aldrei samkomulagi um orsakir
óhapps og aðstæður á slysstað og
svo eru þeir sem telja að sam-
vinnan verði það góð að menn
taki sig saman um að svindla á
tryggingafélögunum. Ljóst er að
álag á lögreglu á að geta minnkað
mikið og tryggingafélög lofa
skjótari málsmeðferð.
Allir eiga að fá sent tjónstil-
kynningareyðublað með reglum
um útfyllingu og óþarfi að tíunda
þær hér. í umferðarlögunum er
kveðið á um skyldu sjónarvotta
til að gefa upp nafn og heimilis-
fang, ef þess er óskað. Getur
framburður þeirra skipt miklu ef
menn eru ósammála um málsat-
vik. Tjónstilkynningin er í raun
aðeins lýsing á óhappinu og tjóni
í því, en síðan sjá tryggingafé-
lögin um að meta hver sé bóta-
skyldur.
Lögreglan hefur sagt að hún
muni eftir sem áður koma á vett-
vang sé þess óskað, a.m.k. með-
an fólk er að venjast þessari nýj-
ung. í mörgum tilvikum ber að
kalla til lögreglu. Á það við ef
fólk slasast eða deyr í umferðar-
slysi, umferð teppist vegna óöku-
færra ökutækja, tjón hefur orðið
á eignum og ekki er vitað um
eiganda og þegar óhapp má rekja
til grófs umferðarlagabrots. Lög-
reglan hvetur einnig fólk eindreg-
ið til að kalla sig til ef grunur
leikur á um ölvun við akstur og ef
fólk getur ekki framvísað öku-
skírteini.
Fólk á því að gæta þess að sam-
borgararnir fari eftir settum regl-
um, en hljóti annars refsingu.
Áfram eru inni ákvæði eldri laga
um að starfsfólk vínveitingastaða
og bensínafgreiðslna hindri
drukkið fólk í að aka og geri lög-
reglu viðvart.
Ökuskírteini og
ökukennsla
í lögunum er kveðið á um að
byrjendur fái bráðabirgðaskír-
teini til tveggja ára.
Fullnaðarskírteini þarf síðan ekki
að endurnýja fyrr en 70 ára aldri
er náð. Aðeins þeir sem eiga nú
ökuskírteini sem renna út fyrir 1.
mars, þurfa að endurnýja þau.
Aðrir þurfa ekki að hafa áhyggj-
ur af endurnýjun fyrr en um
sjötugt, þótt í skírteinum manna
segi hvenær þau falli úr gildi.
Ólafur ráðlagði þó mönnum að
keyra ekki erlendis með útrunnin
Framh. á bls. 10-11
Fimmtudagur 25. febrúar 1988 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 9