Þjóðviljinn - 21.10.1988, Blaðsíða 2

Og það verða græn
friðungar í öllum
áhættuatriðunum,—
í RÓSA-
GARÐINUM
ÞEIR MUNU ÚT GANGA
OG GANGA BEISKLEGA
Fríkirkjustjórnin afneitar séra
Gunnari.
Fyrirsögn i DV
SJÁ NÚ HVE ÉG ER
BEINABER...
það kom hins vegar i hlut for-
manns Alþýðuflokksins að opin-
bera rýrð beinabyggingar Sjálf-
stæðisflokksins.
Leiðari í Alþýðublaðinu.
SJÁ DÓMSINS LÚÐRAR
DRYNJA
Sem trúverðugur samstarfs-
maður í ríkisstjórn Þorsteins
Pálssonar gefur hann (Jón Bald-
vin) Sjálfstæðisflokknum fall-
einkuri í öllum fögum.
Sami leiðari í Alþýðublaðinu.
SÁ AGAR BARN SITT
SEM ELSKAR ÞAÐ
Orð formanns Alþýðuflokksins
um Sjálfstæðisflokkinn ættu því
ekki að vera sjálfstæðismönnum
tilefni til gremju og reiði, heldur
áminning og alvarlegt umhugs-
unarefni.
Bnn sá sami leiðari í Ablaði.
lifi norræn
SAMVINNA
Á veturna þegar vatnið frýs og
verður að ís fara Islendingar til
Noregs að selja gærurnar sínar
og skinnin. í staðinn fá þeir kart-
öflur og brennivín.
Úr danskri skólaritgerð
(í Nýjum menntamálum)
SAGNFESTAN BLÍFUR
Á kvöldin þegar rignir situr fólk-
ið í tréhúsunum sínum og segir
hvert öðru íslendingasögur... Af
því þær eru hvergi til skrifaðar
neyðist fólkið til að vera stöðugt
að segja þær til að þær gleymist
ekki.
Sama ritgerð
þAÐ LIGGUR
LJÓST FYRIR
( fyrsta lagi gæti þetta (ríkis-
stjórn Steingríms Hermanns-
sonar) orðið kraftmikil hugsjóna-
stjórn sem samt sem áður vinnur
af skynsemi. Annar möguleikinn
er sá að stjórnin geri margt gott
en verði óraunsæ á öðrum svið-
um. Þriðji möguleikinn er sá að
hún nái ekki að tengja saman þá
mörgu orkuþætti sem búa í henni
og blási því til orrustu við vind-
myllur.
Stjörnuspá i Morgunblaðinu
til hvers að vera
AÐ BURÐAST MEÐ
ANNAÐ EINS?
Ég tel ekki ólíklegt, að réttlæt-
iskennd (Vog) og hugsjónahyg-
gja ( Neptúnus) einstaklinganna
(Hrútur) komi til með að sprengja
ríkisstjórnina.
Sama Stjörnuspeki
SKAÐI SKRIFAR
Ég, Skaöi, vill nú ekki segja neitt Ijótt um hann Jón Baldvin. En ég
held satt að segja að það sé leitun á verri manni
Þetta sagði ég á dögunum við hann Geirmund, gamlan vin minn og
fræðaþul, og hann strauk eins og þrjár ímyndaðar lýs úr sínu fróðleiks-
skeggi og spurði, hvers vegna ég tæki svo stórt upp í mig, aldrei þessu
vant.
Þú veist það sjálfur, sagði ég. Maðurinn er með palladóma um
Þorsteinn formann minn og hans menn. Dreifir þessu í hvert hús í
bænum. Annað eins níð og rógur hefur ekki sést á prenti aftir að þeir
fóstbræður dóu, Jónas frá Hriflu og Jósep Stalín.
Hvaöa, hvaða, sagði Geirmundur. Þið eruð svo viðkvæmir og af-
brýðisamir Sjálfstæðismenn. Þið eruð eins og vinkonur í menntó.
Ég ansa ekki svona níði, sagði ég.
Svo er þetta algjör misskilningur, sagði Geirmundur. Jón Baldvin
var ekkert að níða ykkar menn. Hann er alltaf að tönnlast á því í
þessum palladómum sínum að þetta séu hinir vænstu menn, og
viðfelldnustu menn og dagfarsprúðir menn.
Þetta er allt háð en eigi lof í Jóns munni, sagði ég.
Á minn sann, sagði Geirmundur. Þú vitnar í sjálfan Snorra Sturlu-
son. Það er nefnilega það. Jón Baldvin er nefnilega alls ekki í pólitísk-
um æfingum í þessum palladómum. Hann er á hraðaspretti um bók-
menntasöguna. Hann er að draga fram samhengið í íslenskri menn-
ingu.
Nú, sagði ég. Hvurnin færðu það út?
Jón Baldvin segir til dæmis tregafullur um ríkisstjórn Þorsteins
Pálssonar: „Ég harma það alla daga hvernig til tókst um þetta sam-
starf." Sérðu ekki hvað þetta er fallegt? Þetta er sjálfur Jónas Hall-
grímsson:
Mér var þetta mátulegt
mátti vel til haga
hefði ég betur hana þekkt
sem harma ég alla daga...
Hér er Jón Baldvin sjálft þjóðskáldið og Þorsteinn Pálsson stúlkan
hans úr kvæðinu góða: Háa skilur hnetti himingeimur....
Ég gæti gubbað, sagði ég.
Nei gerðu það ekki góði, sagði Geirmundur. Skoðaðu heldur ræt-
urnar i samhenginu. Þær ná enn lengra aftur í tíðina. Þær liggja
nefnilega í Njálu!
í Njálu?
Já það liggur í augum uppi, sagði Geirmundur. í sagnaritun Jóns
Baldvins er Þorsteinn Pálsson sjálfur Njáll á Bergþórshvoli. Hliðstæða
hans og samtímatákn. Ekki geturðu haft neitt á móti því?
Nei, en ég barasta trúi því ekki, sagði ég.
Þig vantar ímyndunarafl, sagði Geirmundur. Jón segir um Þorstein:
„Forsætisráðherra á að hvetja menn til dáða, fremur en kvarta ef þeir
láta hendur standa fram úr ermum." Þarna er Njáll lifandi kominn.
Þessi hikandi og tvístígandi maður sem aldrei gat verið samstíga við
dugnaðarforkinn hana Bergþóru.
Bergþóru? hváði ég. Hver er það? Er það Jóhanna Sigurðardóttir?
Nei Skaði, þú átt ekki að vera svona bókstaflegur. Skoðaðu betur.
Jón Baldvin segir að forysta Sjálfstæðisflokksins sé löngu farin að líta
á „þessa menn“ (þingmenn flokksins) sem „vandræðagripi sem ekki
er trúandi fyrir málum". Þetta er alveg nákvæm lýsing á samskipta-
mynstri Njáls og sona hans á Bergþórshvoli. Honum fannst þeir
vandræðamenn sem væru sjálfum sé og öðrum hættulegir. Hann
hafði ekki aga á liðinu frekar en Þorsteinn. Þessvegna kaus hann líka
aö draga sig í hlé
Og brenna inni? spurði ég. Brann Þorsteinn þá inni?
Menn geta nú brunnið inni í andlegum skilningi, sagði Geirmundur.
Já en hvar kemur Jón Baldvin sjálfur inn í þessa Njálumynd? sþurði
ég.
Tja sagði Geirmundur. Hann getur verið Gunnar á Hlíðarenda.
Rugl er þetta maður, sagði ég. Gunnar og Njáll voru vinir. Alltaf.
Það er sem ég sagði áðan Skaði, hélt Geirmundur áfram og strauk
skegg sitt hægar og hægar með þeirri þolinmæði sem hverjum steini
veltir. Þú ert of bókstaflegur. Sögumynstrin lifa en þau taka samt
myndbreytingum í aldanna rás.
Jæja, sagði ég.
Já. Jón Baldvin er sá Gunnar sem harmar Njál sinn alla daga og
öfugt. Það er hið eldra lag sagnfestunnar. En hið nýrra lag er það, að
Jón Baldvin er sá Gunnar sem kominn er undir áhrif kvenna og segir:
Tröll hafi mína vini. Og hann gerir meira. Hann horfir um öxl og segir:
Fögur er hlíðin - en ég er farinn til Florida...
Nú sannast enn hið fornkveðna, sagði ég hugsi. Eigi má Krötum
renna.
Einmitt, sagði Geirmundur brosandi. Ég sé þú nærð þessu alveg.
Eg, Skaði, gekk svo heim á leið og hugsaði margt. í huga mér
sönglaði stef eitt úr gullaldarbókmenntum vorum, þar sem þinghaldi er
lýst á Ijúfan og gagnorðan hátt:
Gott er Gulaþing þetta,
giljum vér hvað er viljum.
Jón Baldvin
er Njálu-
fræðingur
Spennandi handrit T-* •• *\ ^n 0 m^n in \ ( skugga hvalsins
hjá yður, ráðherra.
2 SÍÐA - NÝTT HElGARBLAÐ Föstudagur 21. október 1988